Κατεβάστε τώρα το application της Offsitenews για Android & για iOS
Group google play
Group app store
mobile app

ΑΚΕΛ – Η τριλογία της επιτυχίας στη Νέα Τάξη Πραγμάτων

ΑΚΕΛ – Η τριλογία της επιτυχίας στη Νέα Τάξη Πραγμάτων

Οι δυο βάρκες του ΑΚΕΛ, οι αλλαγές του σήμερα, η δομική αλλαγή του ΑΚΕΛ, το κόμπλεξ της εξουσίας και η τριλογία της επιτυχίας σε συνθήκες Χάους ώστε να επέλθει Τάξη…

 

ΓΡΑΦΕΙ Ο                                                                                                                                    ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ                                                                                                Twitter: @tsangarisp

Άλλος ένας σταθμός στην μακρόχρονη ιστορία του ΑΚΕΛ προστίθεται, αυτός του 23ου Συνεδρίου. Σταθμός, ο οποίος είναι ιδιαίτερα σημαντικός, πρωτίστως, για το ίδιο το κόμμα αλλά και για τον κομματικό χάρτη του τόπου. 

Είναι ξεκάθαρο, μέσα από τις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, της τελευταίας σχεδόν 10ετίας (7 εκλογικές αναμετρήσεις -2 Προεδρικές, 2 Βουλευτικές, 2 Ευρωεκλογές και 1 Δημοτικές) ότι το ΑΚΕΛ ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. Βρίσκεται σε μια πτωτική τάση, η οποία αν και η πρώτη ανάγνωση θεωρεί την «πενταετία Χριστόφια» ως υπεύθυνη, η δεύτερη ανάγνωση -μια δηλαδή πιο αναλυτική ενδοσκόπηση και ανάλυση- φανερώνει πως η «5ετία Χριστόφια» ουσιαστικά ήταν μόνο η αφορμή και το μεγαλύτερο πρόβλημα του ΑΚΕΛ φαίνεται να είναι ιδεολογικό, δομικό. 

Οι δυο βάρκες του ΑΚΕΛ

Το ΑΚΕΛ για όλη του τη ζωή πατούσε σε δυο βάρκες: Αυτή της άκρας Αριστεράς και αυτή της πιο σύγχρονης Αριστεράς. Δεν είναι ούτε ΚΚΕ ούτε και ΣΥΡΙΖΑ. Είναι κάτι μεταξύ τους. Λίγο από το ένα και λίγο από το άλλο. Ούτε είναι «Η Αριστερά» ούτε οι «Σοσιαλδημοκράτες», αν πάρουμε ως παράδειγμα το μοντέλο της Γερμανίας. Το ΑΚΕΛ είναι κάτι μεταξύ τους. Πότε είναι το ένα, πότε είναι το άλλο. Αναλόγως περίστασης και αναλόγως συνθηκών. 

Αυτή η πολιτικά «συμφεροντολογική» τάση και στάση του ΑΚΕΛ δεν αποτελούσε πρόβλημα παλαιότερα σε αντίθεση με την τελευταία περίπου 20ετία, όπου τα πράγματα άλλαξαν και συνεχίζουν να αλλάζουν. Δεν αποτέλεσε μάλιστα πρόβλημα όταν το 1990, με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, κάποιοι εδώ στην Κύπρο αντιλήφθηκαν τις αλλαγές που επέρχονταν και δημιούργησαν το ΑΔΗΣΟΚ. Ωστόσο προ 30ετίας, επειδή τα πράγματα ήταν ακόμη νωπά, επειδή το πολιτικό και κομματικό σύστημα της Κύπρου ήταν ένα «κλειστού τύπου σύστημα» (όπου δηλαδή τα υφιστάμενα κόμματα έλεγχαν τα πάντα και δεν άφηναν κανένα άλλο να ‘ξεφυτρώσει’), επειδή η Κοινωνία δεν ήταν ακόμη έτοιμη, επειδή οι πολίτες δεν είχαν άμεση πρόσβαση στην ενημέρωση και επειδή όλοι -πολίτες και κόμματα- βολεύονταν, το περιβάλλον δεν επέτρεπε αυτού του είδους αλλαγές.  

Να το θέσω αλλιώς. Αν το ΑΔΗΣΟΚ για παράδειγμα δεν δημιουργείτο το 1990 αλλά 10 χρόνια μετέπειτα, τη δεκαετία του 2000, ενδεχομένως σήμερα το ΑΔΗΣΟΚ να είχε τα ποσοστά του ΑΚΕΛ και το ΑΚΕΛ να μετατρεπόταν σε ένα κόμμα της τάξεως του 7%. Ναι μεν δηλαδή το ΑΔΗΣΟΚ «είδε» την αλλαγή αλλά την είδε αρκετά πρόωρα, σε μια στιγμή, σε μια εποχή, όπου οι συγκυρίες δεν επέτρεπαν μια τέτοια αλλαγή. 

Οι αλλαγές του σήμερα…

Σήμερα όμως, οι συνθήκες είναι αλλιώς. Η κυριότερη αλλαγή είναι η σχεδόν ολοκληρωτική απεξάρτηση των πολιτών από τα κόμματα. Μέρα παρά μέρα γίνεται αντιληπτό πως επειδή κάποιος είναι μέλος του ΔΗΣΥ ή του ΑΚΕΛ ή του ΔΗΚΟ ή του οποιουδήποτε κόμματος δεν σημαίνει ότι αυτόματα θα εισέρθει και στο δημόσιο, όπως λίγο πολύ ίσχυε προ 20ετίας. Μια άλλη κύρια αλλαγή είναι η ωρίμανση της Κοινωνίας. Η κουλτούρα αλλάζει. Το όνειρο του νέου από το «να γίνει αστυνομικός», μετατρέπεται σιγά σιγά στο «να γίνει startupper», να γίνει δημιουργικός, να πετύχει οικονομικά και επαγγελματικά. Επίσης, η «εργατική τάξη» έχει αναβαθμιστεί, έχει μια διαφορετική αντίληψη παρά προ 30ετίας. Σε αυτό συντέλεσε και η αλλαγή, αναβάθμιση της εργοδοτικής τάξης, η οποία αντιλαμβάνεται πλέον πως η ουσιαστική της δύναμη είναι το εργατικό της δυναμικό και οι σχέσεις των δυο (εργοδότη και εργοδοτουμένου) εισήλθαν σε άλλο πλαίσιο. Μπορεί να μην είναι το «τέλειο» και να υπάρχει ακόμη δρόμος μέχρι να συμπεριφέρονται όλοι οι εργοδότες σύγχρονα και επαγγελματικά αντί ως μπακάληδες αλλά είναι σαφώς καλύτερα τα πράγματα απ’ ότι προ 30ετίας ή 20ετίας. 

Η δομική αλλαγή του ΑΚΕΛ 

Και εδώ είναι που συντελείται η δομική αλλαγή που επηρεάζει άμεσα το ΑΚΕΛ. Το ΑΚΕΛ δεν φαίνεται να έχει αντιληφθεί ή να έχει προσαρμοστεί με αυτές τις αλλαγές. 

Το να κάνει λόγο το ΑΚΕΛ πχ για τις «κακές Τράπεζες» αλλά την ίδια ώρα να αγνοεί ότι περίπου 2,000 οικογένειες μέλη/οπαδοί του εργάζονται σε αυτές τις «κακές Τράπεζες», στην ουσία φανερώνει αυτό που είπαμε πιο πάνω. Ότι δεν προσαρμόστηκε στη νέα εποχή. Διότι μπορεί προ 20ετίας να μιλούσε για τις «κακές τράπεζες» και οι ίδιοι ΑΚΕΛιστές εργαζόμενοι στις Τράπεζες να θεωρούσαν κιόλας ότι «το κόμμα έχει δίκαιο» αλλά σήμερα όχι πλέον. Ο κόσμος άλλαξε, δεν διατηρεί σε τόσο βαθμό «τις πελατειακές σχέσεις» με το κόμμα του (άρα είναι και πιο ανεξάρτητος και πιο ‘ελεύθερος’ να διαφωνεί) και σήμερα όταν ένας ΑΚΕΛικός Τραπεζίτης ακούει το ΑΚΕΛ να μιλά για τις «κακές τράπεζες» το πιθανότερο είναι ότι θα τους γυρίσει την πλάτη. 

Ή το άλλο. Το να κάνει αντιπολιτευτικό λόγο το ΑΚΕΛ πχ για Συντάξεις αλλά να είναι η πρώτη και η μοναδική κυβέρνηση στην Κυπριακή Δημοκρατία που προχώρησε σε μείωση συντάξεων και η οποία επέβαλε και το πέναλτι του 12% αν κάποιος αφυπηρετήσει στα 63 του, αυτό είναι πολιτικά οξύμωρο. Η διαφορά του σήμερα με προ 30ετίας; Σήμερα οι πολίτες είναι σε θέση να αντιληφθούν αυτή την «πολιτική παραδοξότητα» και το πιθανότερο είναι ότι θα το θεωρήσουν ότι «μας δουλεύουν». 

Ή ακόμη, το να μιλάς για «κακούς Τραπεζίτες» αλλά όλοι οι Υπουργοί σου Οικονομικών όταν ήσουν Κυβέρνηση να ήταν ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ, επίσης είναι παραδοξότητα. Και επίσης ο πολίτης αντιλαμβάνεται αυτό τον πολιτικό σχιζοφρενικό λόγο.   

Ή να μιλάς για διαφθορά όταν στα τρία μεγαλύτερα σκάνδαλα με κομματική εμπλοκή (focus, Δρομολαξιά, διαβατήρια) των τελευταίων ετών είχες εμπλοκή είτε ως κόμμα είτε στελέχη σου, επίσης είναι κάτι που προ 30ετίας θα περνούσε στο «ντούκου» αλλά σήμερα όχι. 

Όλα αυτά και άλλα πολλά φαίνεται να είναι εκ των σοβαρών δομικών προβλημάτων του ΑΚΕΛ. Με τρεις λέξεις; Η μη προσαρμογή (Γνωστό και το απόφθεγμα «It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent that survives. It is the one that is most adaptable to change» - αποδίδεται στον Δαρβίνο αλλά υπάρχουν αμφιβολίες αν όντως έτσι είναι). 

Το κόμπλεξ της εξουσίας 

Αν και το ΑΚΕΛ είναι το παλαιότερο οργανωμένο πολιτικό κόμμα της Κύπρου, κυβέρνησε με αμιγώς Κομματικό στέλεχός του μόνο μια πενταετία. Το 2008. Ήταν η πρώτη φορά που το ΑΚΕΛ «τόλμησε» να διεκδικήσει το ύπατο αξίωμα με τον Γενικό του Γραμματέα, μ. Δημήτρη Χριστόφια, και κέρδισε τις εκλογές. Προηγουμένως το ΑΚΕΛ διαδραμάτιζε το ρόλο του «νονού» στις Προεδρικές Εκλογές αφού ουδέποτε προηγουμένως διεκδικούσε με δικό του στέλεχος αλλά πάντοτε υποστήριζε είτε τον υποψήφιο του ΔΗΚΟ είτε (ανεξάρτητα) πρόσωπα προσκείμενα μεν στο ΑΚΕΛ αλλά όχι στελέχη του (όπως πχ Γιώργο Βασιλείου 1988-1993). 

Από τις 13 προεδρικές εκλογές που έγιναν στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι δυο δεν διεξάχθηκαν λόγω του ότι δεν υπήρχε υποψήφιος ενώ άλλη μια ήταν αναπληρωματική και επίσης δεν διεξάχθηκε εκλογική διαδικασία επειδή υπήρχε μόνο ένας υποψήφιος. Από τις υπόλοιπες 10 εκλογικές μάχες το ΑΚΕΛ κέρδισε τις πέντε: Στις τρεις υποστήριξε όχι δικό του υποψήφιο (Μακάριο, Κυπριανού, Τάσσο), σε μια με υποψήφιο δικό του αλλά όχι τον γενικό του γραμματέα ή στέλεχος του (Βασιλείου) και μια με τον γενικό του γραμματέα (Δ. Χριστόφια).   

Αναλυτικότερα, το ΑΚΕΛ στις 13 εκλογικές διαδικασίες συμπεριφέρθηκε ως εξής: Στις πρώτες εκλογές, 1959, το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον Ιωάννη Κληρίδη με αντίπαλο τον Μακάριο. Το 1968 το ΑΚΕΛ υποστήριξε τον Μακάριο και κέρδισε. Το 1973 ο Μακάριος ως ο μοναδικός υποψήφιος ανακηρύχθηκε Πρόεδρος χωρίς διεξαγωγή εκλογών. Το 1977 (αναπληρωματικές εκλογές λόγω θανάτου Μακαρίου) μοναδικός υποψήφιος ήταν ο Σπύρος Κυπριανού ενώ στις εκλογές του 1978 επίσης μοναδικός υποψήφιος ήταν ο Σπύρος Κυπριανού αφού ο Γλαύκος Κληρίδης (ΔΗΣΥ) απέσυρε την υποψηφιότητα του λόγω της απαγωγής του γιου του Σπύρου Κυπριανού, Αχιλλέα Κυπριανού. Στις εκλογές του 1983 το ΑΚΕΛ υποστήριξε την υποψηφιότητα ΔΗΚΟ Σπύρου Κυπριανού και κέρδισε τις εκλογές. Το 1988 το ΑΚΕΛ για πρώτη φορά «τολμά» να «κατεβάσει» υποψήφιο αλλά όχι τον Γενικό του Γραμματέα ούτε και κομματικό στέλεχος, τον Γιώργο Βασιλείου, ο οποίος κερδίζει και τις εκλογές. Το 1993 το ΑΚΕΛ υποστήριξε εκ νέου τον Γιώργο Βασιλείου αλλά κέρδισε ο Γλαύκος Κληρίδης, ο οποίος στο Β’ Γύρο έτυχε και τη στήριξη του ΔΗΚΟ. Το 1998 το ΑΚΕΛ συνήψε συμμαχία με το ΔΗΚΟ με υποψήφιο τον Γιώργο Ιακώβου αλλά έχασε τις εκλογές. Το 2003 το ΑΚΕΛ συνήψε συμμαχία με το ΔΗΚΟ με υποψήφιο τον Πρόεδρο του ΔΗΚΟ, Τάσσο Παπαδόπουλο, και κέρδισε τις εκλογές. Το 2008 το ΑΚΕΛ διεκδικεί για πρώτη φορά στην ιστορία τις Προεδρικές Εκλογές με τον Γενικό του Γραμματέα Δημήτρη Χριστόφια και στον δεύτερο γύρο συνάπτει συμμαχία με ΔΗΚΟ και κερδίζει τις εκλογές. Το 2013 το ΑΚΕΛ διεκδικεί με προσκείμενο του κόμματος (αλλά όχι κομματικό στέλεχος) Σταύρο Μαλά αλλά χάνει τις εκλογές. Το 2018 το ΑΚΕΛ υποστηρίζει εκ νέου τον Σταύρο Μαλά αλλά δεν κερδίζει τις εκλογές. 

Η πορεία φανερώνει πως το ΑΚΕΛ πρέπει να καταπολεμήσει το «κόμπλεξ» και το «σύνδρομο φοβίας» που το χαρακτηρίζει ως προς το θέμα εξουσίας. Από μόνο του υποβαθμίζει τον ρόλο και την έννοια του ως πολιτικό κόμμα, αφού λόγω της μη σταθερής τακτικής του στις Προεδρικές Εκλογές δεν κατάφερε να πείσει ότι μπορεί να είναι Κόμμα Εξουσίας, μια έννοια που είναι άλλωστε και η πεμπτουσία της ύπαρξης των κομμάτων. Αυτό για να γίνει καλύτερα κατανοητό πρέπει να γίνει αντιπαραβολή με το ΔΗΣΥ, ο οποίος σε αντίθεση με το ΑΚΕΛ, δημιούργησε DNA, δημιούργησε πολιτική παράδοση και πλέον θεωρείται και ως «ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΕΠΕΙ» ότι οι Προεδρικές Εκλογές διεκδικούνται ΠΑΝΤΑ με τον εκάστοτε Πρόεδρο του Κόμματος ή με υψηλόβαθμο Αξιωματούχο του Κόμματος (όπως πχ το 2003 με Ιωάννη Κασουλίδη και το 2018 με τον πρώην Πρόεδρο του Κόμματος αλλά ήδη εβρισκόμενο στον Προεδρικό Θώκο, Νίκο Αναστασιάδη). 

Δηλαδή από την μια βλέπουμε το ένα μεγάλο κόμμα (ΔΗΣΥ) -αν και πολύ νεότερο του ΑΚΕΛ- να έχει δημιουργήσει μια κουλτούρα και μια ξεκάθαρη θέση στο θέμα των Προεδρικών εκλογών (ότι πάντοτε διεκδικεί με τον Πρόεδρό του ή με ένα «πολύ δικό» του) και από την άλλη βλέπουμε το ΑΚΕΛ (95 χρόνια ύπαρξης) να μην έχει καταφέρει αυτό το πράγμα και να δίδει την εντύπωση ότι λειτουργεί περισσότερο σαν «κόμμα Νονός ενός συστήματος» που αναλόγως περιστάσεων, συγκυριών και καταστάσεων επιλέγει αντιστοίχως και υποψήφιο (είτε δικό του, είτε άλλο, είτε τρίτο, είτε άλλου κόμματος) παρά σαν κόμμα εξουσίας που πολεμά για τις δικές του Αρχές και επιδιώκει να τις εφαρμόσει. 

Η τριλογία της επιτυχίας 

Αναλύοντας τα δεδομένα, το ΑΚΕΛ για να μπορέσει να εξέλθει στον φαύλο κύκλο που εισήλθε μέσα από τα απανωτά λάθη και παραλείψεις του, τα οποία άρχισαν να διαβρώνουν και τα θεμέλια του θα πρέπει ουσιαστικά να λειτουργήσει αντίστροφα απ’ ότι λειτουργούσε. Πιο συγκεκριμένα: 

1/ Δυο βάρκες – Να επιλέξει την μία. Το ΑΚΕΛ φάνηκε πως είναι αδύνατον να μπορεί να καλύπτει όλο το φάσμα της Αριστεράς. Ενόσω συνεχίζει να θεωρεί πως μπορεί να το καλύψει, από την Άκρα Αριστερά έως την ΚεντροΑριστερά, θα χάνει ποσοστά. Πρέπει να επιλέξει τι είδους Αριστερό κόμμα είναι. Δεν μπορεί να είναι και ΚΚΕ αλλά την ίδια ώρα και ΣΥΡΙΖΑ. Πρέπει να επιλέξει ένα. Για το ΑΚΕΛ θα είναι προς το συμφέρον του να αφήσει «ακάλυπτο χώρο» στην Άκρα Αριστερά, έστω και αν υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί ένα νέο «ΕΛΑΜ», αυτή τη φορά της Άκρας Αριστεράς. Για το ΑΚΕΛ, αυτά που θα κερδίσει θα είναι πολύ περισσότερα από αυτά που θα χάσει. 

2/ Προσαρμογή. Πρέπει να προσαρμοστεί στη Νέα Τάξη Πραγμάτων. Να αφήσει πίσω τον ξύλινο λόγο. Να αφήσει πίσω τον αντιφατικό και οξύμωρο πολιτικό λόγο και να παράγει Πολιτική. Κοινωνική Πολιτική. Αριστερο – Σοσιαλιστική πολιτική. Ωστόσο αυτό για να μπορέσει να γίνει πρέπει να προηγηθεί το (1) διότι είναι αδύνατον από την μια να θέλει να καλύπτει την άκρα αριστερά (άρα θα πρέπει να διατηρήσει αυτό τον ξύλινο, σκληρό αριστερό έως και κομμουνιστικό λόγο) και από την άλλη να θέλει να είναι παραγωγικό ως αριστερο-σοσιαλιστικό κόμμα. 

3/ Godfather Συστήματος ή Κόμμα Εξουσίας; Μαζί με τα δυο πιο πάνω, το ΑΚΕΛ πρέπει να βάλει πλώρη για να αποδείξει ότι είναι Κόμμα Εξουσίας. Να δημιουργήσει κουλτούρα εμπιστοσύνης ότι διεκδικεί όλες τις Προεδρικές Εκλογές με δικό του υποψήφιο. Οι όποιες συμμαχίες πρέπει να αρχίζουν από αυτό το δεδομένο και όχι αντίστροφα, όπως έπραττε μέχρι σήμερα, όπου λειτουργούσε ως Νονός Συστήματος με επιλογή υποψηφίου χωρίς το ελάχιστο κριτήριο «να είναι ΑΚΕΛικός». 

Οι συγκυρίες ευνοούν το ΑΚΕΛ να βάλει Τάξη στο Χάος που έχει δημιουργηθεί και να πορευθεί στην Νέα Τάξη Πραγμάτων. Αν το ΑΚΕΛ στην νέα του αυτή πορεία δεν αντιληφθεί τα πιο πάνω, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο και αντίξοο να αντέξει στα ήδη χαμηλά ποσοστά του και έως και αδύνατο να επανέλθει σε ποσοστά της τάξεως του 33+%... 

Καλή επιτυχία στον νέο Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ. 

Home