…σοβαρές εξελίξεις στο κυπριακό που να οδηγούν σε λύση δεν μπορούν να υπάρξουν το 2020, ακόμη και εάν γίνει η πολυμερής συνάντησης, ακόμη και εάν επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Η μόνο περίπτωση να δημιουργηθούν σοβαρές συνθήκες επίλυσης του κυπριακού είναι η αλλαγή της θέσης της Άγκυρας πως σε μια επανενωμένη Κύπρο δεν επιθυμεί να συνεχίσει να είναι εγγυήτρια δύναμη, ούτε να έχει στρατό ούτε και μονομερή παρεμβατικά δικαιώματα. 

ΓΡΑΦΕΙ Ο                                                                                                                                      ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ                                                                                                 Twitter: @tsangarisp

Αν και όλες οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι το 2020 αναμένεται να υπάρξει «έντονη» κινητικότητα στο κυπριακό, μια διαφορετική «ματιά» και ανάγνωση του νέου έτους θέλει αυτές τις εκτιμήσεις να τίθενται εν αμφιβόλω.

Το 2020 είναι για πολλούς (αισιόδοξους) το «έτος του κυπριακού». Και αυτό, κυρίως, για τρεις βασικούς λόγους. 

Ας δούμε αυτούς τους λόγους και μετά να επιστρέψουμε στην «άλλη ανάγνωση» των πραγμάτων:

1/ Βρίσκεται σε εκκρεμότητα η άτυπης πενταμερής, κατά την οποία -υποτίθεται- θα συμφωνηθούν και οι Όροι Αναφοράς, οι οποίοι θα ανοίξουν το δρόμο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις. 

2/ Εκλογές στα κατεχόμενα. Με την ολοκλήρωση των εκλογών στα κατεχόμενα -τον Απρίλιο 2020- υποτίθεται ότι θα ξεκαθαρίσουν τα πράγματα και θα ανοίξει ο δρόμος για συνομιλίες. Το ορόσημο των εκλογών στα κατεχόμενα τέθηκε και από πλευράς Άγκυρας.

3/ Η υπομονή του ΟΗΕ. Πολλοί θεωρούν ότι «η υπομονή του ΟΗΕ εξαντλήθηκε» στο θέμα του Κυπριακού. Και ως εκ τούτου, εκτιμούν, ότι ο ΟΗΕ θα πιέσει προς όλες τις κατευθύνσεις, μετά τον Απρίλιο του 2020, για να υπάρξει αποτέλεσμα στη διαδικασία συνομιλιών του κυπριακού. 

Ωστόσο η «άλλη ανάγνωση» των πραγμάτων θέλει το θέμα του κυπριακού να εξελίσσεται διαφορετικά το 2020 και ουσιαστικά να μην προχωρεί όσο εκτιμάται πιο πάνω. 

Αρχικά, είναι παραδεκτό πως οι όποιες σοβαρές εξελίξεις ενδεχομένως υπάρξουν, αυτές θα είναι μετά τις εκλογές στα κατεχόμενα. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε ότι μετά τις εκλογές των κατεχομένων αρχίζουν οι προετοιμασίες για τις Βουλευτικές εκλογές του 2021. Αυτό συνεπάγεται πως οι θέσεις κομμάτων αλλά και υποψηφίων αρχίζουν να «αναπροσαρμόζονται» στο ακροατήριο που έχουν ως στόχο. Δεν χρειάζεται περαιτέρω επιχειρηματολογία επί τούτου. Είναι πολιτικό γεγονός: Ενόψει εκλογών, τα πράγματα γίνονται πολύ πιο δύσκολα σε μεγάλα ζητήματα, τα οποία πάντοτε μπαίνουν στην άκρη «για το καλό όλων». 

Μια άλλη παράμετρος που λαμβάνεται υπόψη στην «άλλη ανάγνωση» είναι η κλιμάκωση της έντασης από πλευράς Άγκυρας. Ας μην ξεχνάμε πως η όποια λύση συμφωνηθεί θα περάσει από δημοψήφισμα. Αυτό λειτουργεί με γεωμετρική πρόοδο. Όσο πιο σκληρή εμφανίζεται η Τουρκία, τόσο μεγαλύτερη είναι η αποστροφή στην λύση από τους Ελληνοκύπριους, οι οποίοι θεωρούν δεδομένο και εξ’ ορισμού πως λύση επανένωσης σημαίνει αυτομάτως και «σύνδεση» των πολιτικών καταστάσεων και με την Τουρκία. Συνεπώς προκύπτει ή καλύτερα εντείνεται το ερώτημα μεταξύ των πολιτών «μα καλά, δεν βλέπετε τι κάνει η Άγκυρα, κι’ εμείς θα κάνουμε λύση μαζί τους;». 

Ως προς την «υπομονή του ΟΗΕ», αυτό ποτέ δεν ήταν λόγος για να πείσει τους πολίτες ότι, «επειδή ο ΟΗΕ δεν έχει άλλη υπομονή, πρέπει να γίνει λύση». Τουναντίον, θεωρείται πως δεν επιτρέπεται στον ΟΗΕ «να εξαντλείται η υπομονή του», διότι ακριβώς ο ΟΗΕ οφείλει να υπηρετεί το δίκαιο αλλά κυρίως οφείλει να υπηρετεί τα ψηφίσματά του». Βάσει τούτου, αλλά και βάσει της προϊστορίας, ο ΟΗΕ δεν μπορεί να ισχυριστεί τα «περί τελευταίας ευκαιρίας». Ο Οργανισμός οφείλει να παραμείνει επικεντρωμένος στην εξεύρεση λύσης, όπως αυτά περιγράφονται στα δικά του ψηφίσματα, ανεξαρτήτως χρόνου. Εκτός και αν ψηφιστεί κάτι άλλο, που για να ψηφιστεί κάτι άλλο αυτό απαιτεί την σύμφωνο γνώμη και των πέντε μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας. 

Εν ολίγοις, το τι λέγεται περί εξελίξεων στο κυπριακό εντός του 2020 είναι ένα, και το τι πραγματικά ισχύει, είναι άλλο. 

Κατά πάσα πιθανότητα, σοβαρές εξελίξεις στο κυπριακό που να οδηγούν σε λύση δεν μπορούν να υπάρξουν το 2020, ακόμη και εάν γίνει η πολυμερής συνάντησης, ακόμη και εάν επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Η μόνο περίπτωση να δημιουργηθούν σοβαρές συνθήκες επίλυσης του κυπριακού είναι η αλλαγή της θέσης της Άγκυρας πως σε μια επανενωμένη Κύπρο δεν επιθυμεί να συνεχίσει να είναι εγγυήτρια δύναμη, ούτε να έχει στρατό ούτε και μονομερή παρεμβατικά δικαιώματα. 

Αλλά, επειδή κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να γίνει, η Εκτελεστική εξουσία αλλά και η πολιτική ηγεσία ας επικεντρωθούν το 2020, στα άλλα θέματα. Στα καθημερινά. Αυτά που απασχολούν τους πολίτες. Στο ΓΕΣΥ, στο κυκλοφοριακό, στα ΜΕΔ, στο ΕΣΤΙΑ, στις Συντάξεις, στους Μισθούς, στην Ανεργία, στην οικονομική ανάπτυξη και στην ευημερία του κόσμου. Στην ενίσχυση του κράτους Δικαίου και Πρόνοιας. 

Το πολιτικό στοίχημα του 2020 είναι αυτά και όχι το κυπριακό (δυστυχώς). 

Καλό νέο έτος. 

*Ο Παναγιώτης Τσαγγάρης είναι Διευθυντής Ειδήσεων των Ειδησεογραφικών Sites της Digital Tree