Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΑΠΙΟΥ

Είδατε κανένα Υπουργό να κάνει τα μαλλιά του μπούκλες; Κανένα βουλευτή μήπως; Καμιά παρουσιάστρια; Καμιά εκπρόσωπο στις υπουργικές διασκέψεις; Όλα αυτά βέβαια είναι τρίχες κατσαρές. Όσο και αν μας σηκώνεται η τρίχα κάγκελο από τις κομμωτικές δεξιότητες δημοσίων προσώπων, δεν είναι ώρα να κάνουμε την τρίχα τριχιά. Έχουμε πολύ πιο σοβαρά και επείγοντα πράγματα να ασχολούμαστε.

Πρώτα-πρώτα να καταλάβουμε τις… διευκρινίσεις που αφορούν τη «Στρατηγική για τη σταδιακή άρση των περιορισμών και επανεκκίνηση της κυπριακής οικονομίας». Και μετά, μαζί με τα αντισηπτικά, να βάλουμε τον σταυρό μας. Με περίπου τέσσερις χιλιάδες ασυμπτωματικούς φορείς και μόλις το 2% του πληθυσμού να έχει αποκτήσει ανοσία στον ιό, είναι θέμα ωρών να έχουμε αύξηση κρουσμάτων. Δεν θα μπορούσε όμως να γίνει διαφορετικά. Πιο οργανωμένα ναι, αλλά όχι πολύ διαφορετικά. 

Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να ζούμε έγκλειστοι. Δεν ήταν μόνο θέμα οικονομίας. Είναι και θέμα Υγείας. Δεν θα μάθουμε ποτέ, πόσοι αυτές τις μέρες του αποκλεισμού χρειάστηκαν φροντίδα και δεν την είχαν, πόσοι νόσησαν από άλλες ασθένειες, τι ψυχολογικά συμπτώματα θα αφήσει ο κατ’ οίκον εγκλεισμός στα παιδιά, στους χρόνιους ασθενείς, στους ηλικιωμένους και στις άλλες ευάλωτες ομάδες. Το κόστος ήταν πολύπλευρο, δεν είναι μόνο οικονομικό. 

Ο κατ’ οίκον περιορισμός ήταν ένα αμυντικό μέτρο απέναντι στην πανδημία. Παραπλεύρως, ήταν και ένα τρόπος για να μπουν κάτω απ’ το χαλί οι ελλείψεις στα δημόσια νοσηλευτήρια και το σχέδιο για αντιμετώπιση της κρίσης -που αν υπήρχε, δεν το είδαμε. Στο όνομα του «αόρατου εχθρού» δόθηκε και συγχωροχάρτι στον αυταρχισμό των θεσμών, στις αστοχίες της κυβέρνησης και στο ηλεκτρονικά αναλφάβητο κράτος -από την Παιδεία μέχρι τη Δικαιοσύνη. Ευρισκόμενοι σε «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης», καλλιεργήθηκε συστηματικά (εν μέρει σκοπίμως) κλίμα φόβου, ανησυχίας και ανασφάλειας, την ίδια ώρα που εικονογραφήθηκε ποικιλοτρόπως (κυρίως σκοπίμως) η «επιτυχής» διαχείριση της κρίσης. Το παραμύθι όμως τελειώνει και οσονούπω η πραγματική ζωή επιστρέφει αδυσώπητη.

Επιστρέφει μαζί με την οικονομία σε μια πρωτόγνωρη κατάσταση. Όσο και αν η κυβέρνηση διαμηνύει ότι «απαγορεύονται οι μειώσεις μισθών» σε όσες επιχειρήσεις λαμβάνουν κρατική στήριξη, η πραγματικότητα την διαψεύδει. Το ψαλίδι ξεκίνησε από τη στιγμή που η κυβέρνηση επιδότησε την απασχόληση μέχρι το 60% του μισθού. Λεφτόδεντρο, που λέει και ο Χάρης, δεν υπάρχει, αλλά ούτε και ιδιωτικός τομέας υπάρχει όπως τουλάχιστον τον ξέραμε πριν την κρίση. Η επιστροφή στην κανονικότητα θα συνοδευτεί από κουτσουρεμένους μισθούς, απολύσεις στο «περίμενε» και αύξηση του κόστους λόγω των μέτρων προστασίας. Με τον τουρισμό στον αναπνευστήρα, την παγκόσμια οικονομία σε κατάσταση μετατραυματικού σοκ και τις Βρυξέλλες σε γερμανική καραντίνα, τα δύσκολα είναι μπροστά μας.

Εργαζόμενοι και επιχειρηματίες στον ιδιωτικό τομέα δέχθηκαν το δεύτερο πυρηνικό πλήγμα μέσα σε λιγότερο από εφτά χρόνια. Η απασχόληση, που ήταν και της μόδας προχθές λόγω Πρωτομαγιάς, βρίσκεται ξανά στη μέγγενη μιας κρίσης, χειρότερης από την προηγούμενη. Ούτε τα έκτακτα επιδόματα που θα δοθούν το… Πάσχα, ούτε και τα παχιά λόγια, θα πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς. Όσο μάλιστα καθυστερεί η ψήφιση του σχεδίου των κρατικών εγγυήσεων, τόσο μεγαλύτερη είναι η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που μεταφέρεται στην πραγματική οικονομία.   

Όσο για τους πλέον ευάλωτους, που πριν από το ξέσπασμα της κρίσης κινούνταν στα όρια της επιβίωσης, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά. Η αύξηση των συσσιτίων από τις τοπικές αρχές και τους φορείς ιδιωτικής αλληλεγγύης είναι ένα μικρό δείγμα ότι υπάρχει ένας κόσμος ξεχασμένος πίσω από τη βιτρίνα της ευπρέπειας και του καλλωπισμού. Ο κίνδυνος να διευρυνθεί η κοινωνική ανισότητα και να αυξηθεί η φτώχεια είναι κάτι παραπάνω από ορατός. 

Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν και η υγειονομική κρίση μπορεί να αποδειχθεί μια μεγάλη ευκαιρία για να αλλάξουν παγιωμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές. Για την ώρα, είναι μια μεγάλη κατάρα και δεν έχει ακόμα τελειώσει…  

Υστερόγραφο: Το καλό νέο, μετά τη μερική άρση των περιορισμών διακίνησης, είναι ότι οι χθεσινοί «ήρωες της πρώτης γραμμής» έχουν περισσότερη εμπειρία και… αναλώσιμα για να διαχειριστούν την κρίση. Ενδεχομένως και καλύτερη οργάνωση. Όταν με το καλό αφήσουμε πίσω μας αυτή την ιστορία, ας μην ξεχάσουμε το μεγαλύτερο μάθημα της πανδημίας. Η (σωστή) απάντηση στην ερώτηση «τι νοσοκομεία θέλουμε;» είναι θέμα ζωής ή θανάτου. 

Υστερόγραφο (2): Η υπεραγορά Αθηαινίτης στο Nicosia Mall παρέμεινε κλειστή για μια μέρα μετά τον εντοπισμό κρούσματος, παρά το γεγονός ότι το υπουργείο Υγείας της έδωσε άδεια να επαναλειτουργήσει αφού έλαβε όλα τα απαραίτητα μέτρα. Μπράβο! Ο σεβασμός κερδίζεται, δεν (εξ)αγοράζεται. 

Άσχετο:  Μόνο οι κανταδόροι λείπουν 

Καλή Κυριακή και Αγία Υπομονή…