Και να θέλει (δεν), δεν μπορεί να ασκήσει εκείνη την πίεση, να ασκήσει εκείνη την πολιτική, δεν είναι σε θέση, ούτε έχει τη δύναμη να ανατρέψει ή να εμπλακεί σε τέτοιου είδους σοβαρά γεωστρατικού χαρακτήρα παιχνίδια
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ Twitter: @tsangarisp
Για άλλη μια φορά η ΕΕ εμφανίζεται ως θεατής των γεγονότων, ως ένας άβουλος παίκτης στην διεθνή και περιφερειακή σκακιέρα, ανήμπορη να αντιδράσει ακόμη και υπέρ των συμφερόντων των κρατών – μελών της. Και εδώ είναι που εγείρεται το μείζον ερώτημα: Τελικά τα συμφέροντα των κρατών-μελών της είναι και συμφέροντα ολόκληρης της ΕΕ; Ή μήπως τα συμφέροντα για παράδειγμα της Κύπρου ενδεχομένως να συγκρούονται με το συμφέρον της ΕΕ; Και εκ των πραγμάτων, ως λογική ακολουθία, προκύπτει και το ερώτημα ποια είναι τελικά η ΕΕ; Είναι τα 27 κράτη – μέλη; Ή μήπως είναι οι 5-6 χώρες του Βορρά μαζί με το κονκλάβιο των Βρυξελλών και οι άλλες 20-22 χώρες απλώς ακολουθούν;
Ας μην τα μπλέξουμε όμως. Ας δούμε το πρώτο ερώτημα. Γίνεται να βρίσκεται ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ύπατος Εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια, ο Ζοζέπ Μπορέλ, στην Άγκυρα, να λέει ό,τι του καπνίσει ο Τούρκος ΥΠΕΞ, να φτύνει ουσιαστικά την ΕΕ στα μούτρα και μπροστά του, να την κατηγορεί ότι «καλοκρατεί την Ελληνοκυπριακή κοινότητα της Κύπρου» και ο Μπορέλ να δηλώνει ικανοποιημένος επειδή λέει, είπε ο Τσαβούσογλου ότι η Άγκυρα δεν επιθυμεί την ένταση; Και να δηλώνει ο Μπορέλ ότι Ελλάδα και Τουρκία πρέπει να συνομιλήσουν για το πώς θα διαμοιραστούν τα έσοδα από το Φυσικό Αέριο της Κύπρου; Ο Μπορέλ όμως θα έπρεπε να είχε υπερασπιστεί το Κράτος Μέλος της ΕΕ. Την Κύπρο. Και θα έπρεπε να είχε υπενθυμίσει τον Τσαβούσογλου ότι η Κύπρος δεν είναι «η Διοίκηση στον Νότο» ούτε και «ελληνοκυπριακή διοίκηση του Νότου» αλλά αναγνωρισμένο Κράτος, μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ, και ότι η Τουρκία θα πρέπει να την αναγνωρίσει. Εκκρεμεί άλλωστε αυτή η υποχρέωσή της έναντι της ΕΕ. Θα έπρεπε να του είχε υπενθυμίσει την live μετάδοση στο Συμβούλιο της ΕΕ των επιθετικών μανουβρών των τουρκικών πολεμικών πλοίων κατά του γεωτρύπανου «Saipem 12000» της ΕΝΙ που κατευθυνόταν στην «Σουπιά» (στο τεμάχιο 3) (βεβαίως αυτό έγινε αρχές του 2018 και ίσως ο Μπορέλ να μην θυμόταν ή να μην το γνώριζε καν). Ο Μπορέλ θα έπρεπε να υπενθυμίσει τον τούρκο ΥΠΕΞ για αυτά και για άλλα πολλά. Αλλά μούγκα! Τίποτα! Αντ’ αυτών, δήλωσε και ικανοποιημένος!
Γιατί όμως ο Μπορέλ δεν το έπραξε; Γιατί δεν είπε λέξη; Υπάρχουν τρεις εξηγήσεις:
1/ Ο Μπορέλ είναι άσχετος. Λαμβανομένου όμως υπόψη ότι είναι Αντιπρόεδρος της Κομισιόν και Ύπατος Εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της ΕΕ, (δηλαδή Nr3 στην ιεραρχία της ΕΕ) οι πιθανότητες να είναι άσχετος είναι ελάχιστες.
2/ Ο Μπορέλ θεωρεί ότι η Τουρκία έχει δίκαιο. Είναι ένα ενδεχόμενο αυτό, ωστόσο μόνο και μόνο εκ της θέσεως του όφειλε να υπερασπιστεί το κράτος – μέλος της ΕΕ αλλά και να απαντούσε καταλλήλως στον Τούρκο ΥΠΕΞ.
3/ Ο Μπορέλ ξέρει ότι η Τουρκία δεν έχει δίκαιο αλλά τα συμφέροντα της ΕΕ επιτάσσουν «να μην της αντιμιλούν» και να μην «τα βάζουν μαζί της». Δηλαδή, ο Μπορέλ γνωρίζει ότι η Άγκυρα παραβιάζει διεθνές δίκαιο, παραβιάζει συνθήκες, παραβιάζει ΑΟΖ άλλων κρατών (και μάλιστα μελών της ΕΕ), αλλά τα συμφέροντα της ΕΕ δεν εξυπηρετούνται με μια αντιπαράθεση με την Τουρκία σε γεωστρατηγικό επίπεδο και μάλιστα για την Κύπρο. Αν δε, ληφθεί υπόψη ότι αυτή η αντιπαράθεση μεταξύ Τουρκίας – Ελλάδας και Κύπρου αφορά το ενδεχόμενο αλλαγής των ορίων της ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο με σοβαρά γεωστρατηγικά τετελεσμένα στην περιοχή, τότε είναι αντιληπτό και στην ίδια την ΕΕ πως για την Άγκυρα αυτό είναι μείζον ζήτημα και οι Βρυξέλλες και να θέλουν δεν θα μπορούν να «αναχαιτίσουν» αυτές τις επιδιώξεις της Άγκυρας. Ασχέτως και αν νέα τετελεσμένα εις βάρος Κύπρου και Ελλάδος είναι κατ’ επέκταση νέα αρνητικά τετελεσμένα και για την ίδια την ΕΕ.
Όποιο και να συμβαίνει από τα πιο πάνω, με πιθανότερο βεβαίως να ισχύει το τρίτο, αποδεικνύεται περίτρανα -για άλλη μια φορά- ένα πράμα: Η ΕΕ είναι λάθος παίκτης. Διαλέξαμε λάθος παίκτη για αυτό το παιχνίδι. Και να θέλει (δεν), δεν μπορεί να ασκήσει εκείνη την πίεση, να ασκήσει εκείνη την πολιτική, δεν είναι σε θέση, ούτε έχει τη δύναμη να ανατρέψει ή να εμπλακεί σε τέτοιου είδους σοβαρά γεωστρατικού χαρακτήρα παιχνίδια.
Και ας μην τα συγχύζουμε. Οι λεκτικές καταδίκες είναι καλές και είναι χρήσιμες. Τα όποια μέτρα κατά της Τουρκίας είναι καλά και χρήσιμα. Αλλά αυτά δεν είναι αποτελεσματικά. Δεν είναι αυτού του επιπέδου η πολιτική που απαιτείται τώρα και σίγουρα δεν είναι αυτού του επιπέδου συμμαχίες που απαιτούνται για ανατροπή των τουρκικών σχεδιασμών.
Εκτός και αν αποφασίσει η ΕΕ επιτέλους να λειτουργήσει ως πραγματικό ΕΝΑ, ως πραγματική ΕΝΩΣΗ.
Αλλά μάλλον θα πρέπει να το χωνέψουμε: Η ΕΕ, όπως γράψαμε πάμπολλες φορές, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα λόμπι για προώθηση επιχειρηματικών και οικονομικών στόχων. Τίποτα περισσότερο, τίποτα λιγότερο. Και ενόσω η Ευρωπαϊκή Ολοκλήρωση σε όλους τους τομείς δεν προχωρά, έτσι θα είναι, έτσι θα παραμείνει…
