«Η εκτίμηση ότι ο Ερντογάν θα σκληρύνει την στάση του στο κυπριακό είναι κατά την άποψη μου λάθος ανάλυση των γεγονότων. Αντιθέτως, η εσωτερική αναταραχή θα διευκολύνει τον Ερντογάν να προβεί σε κινήσεις στο κυπριακό, το οποίο δεν είναι σήμερα αντικείμενο διαμάχης στην Τουρκία. Ενδεχόμενες πρωτοβουλίες στο κυπριακό μπορεί να οικοδομήσουν το προφίλ ενός ειρηνοποιού, φιλοευρωπαϊστή ηγέτη, που έχει ανάγκη ο Ερντογάν. Πιστεύω πως η Τουρκία θα επιδιώξει μέσα στο επόμενο διάστημα την επίλυση του κυπριακού…».
Αυτό ήταν το προοίμιο ενός βαρύγδουπου άρθρου που γράφτηκε πριν από έξι χρόνια. Αρχές του 2014. Το άρθρο το υπέγραφε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, ο Νίκος Τορναρίτης. Θα μπορούσε να το υπογράφει στέλεχος του ΑΚΕΛ ή άλλος αξιωματούχος της Πινδάρου. Δεν έχει σημασία.
Εδώ και πολλά χρόνια, ιδιαίτερα από την ηχηρή απόρριψη του σχεδίου Ανάν και εντεύθεν, οι ηγεσίες των δύο μεγάλων κομμάτων υιοθέτησαν τη… σουρεαλιστική σχολή σκέψης στο Κυπριακό. Αν ήταν καλλιτέχνες, θα είχαμε κάποια κρυφή ελπίδα ότι θα μας προέκυπτε κανένας Νταλί, κανένας Πικάσο ή κανένας Μπουνιουέλ. Η δυστυχία μας είναι ότι δεν είναι καλλιτέχνες αλλά πολιτικοί, πολλοί μάλιστα εξ αυτών της νέας γενιάς. Ακόμα μεγαλύτερη δυστυχία είναι ότι το Κυπριακό δεν είναι εικαστικό ζήτημα, αλλά εθνικό πρόβλημα και δεν επιλύεται ούτε με όρους ψυχανάλυσης, ούτε με αναφορές στο ασυνείδητο.
Η τραγική ειρωνεία είναι ότι με αυτά τα μυαλά προσπαθούμε (τουλάχιστον) την τελευταία δωδεκαετία να λύσουμε το Κυπριακό. Το μόνο που καταφέραμε (πληθυντικός γιατί η ευθύνη είναι συλλογική) είναι να δώσουμε περισσότερο χώρο και μεγαλύτερη άνεση στον Ερντογάν να υλοποιήσει τους στρατηγικούς σχεδιασμούς του. Στο μόνο σημείο που έχει δίκαιο ο (κάθε) Τορναρίτης είναι ότι η Τουρκία θέλει να έχει ρόλο και λόγο στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής.
Αντιγράφω από το ίδιο άρθρο: «Είναι γεγονός ότι λόγω και του ενεργειακού ενδιαφέροντος της στην περιοχή, η Τουρκία φαίνεται διατεθειμένη μετά από σαράντα χρόνια να διαπραγματευτεί σοβαρά με την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι και αυτό ένα μέρος της φιλοδοξίας της, να συμπεριληφθεί μέσα στις δέκα μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου και γνωρίζει πως μόνο μέσω της συσσώρευσης ενέργειας μπορεί να το επιτύχει.» Και συνεχίζει ο συγγραφέας υποδεικνύοντας ότι «η σωστή αξιοποίηση όλης αυτής της συγκυρίας με την απαιτούμενη σοβαρότητα από την δική μας πλευρά, μόνο θετικές συνέπειες μπορεί να έχει για την πορεία του κυπριακού.»
Έξι χρόνια μετά, έχει ενδιαφέρον το ερώτημα γιατί δεν υπήρξαν εκείνες οι «θετικές συνέπειες»; Δεν εκμεταλλεύτηκε σωστά τις συγκυρίες ο Αναστασιάδης; Μήπως φταίει το ΑΚΕΛ που στήριζε την πολιτική του; Ή φταίει η απορριπτική αντιπολίτευση που έβαζε εμπόδια στον Πρόεδρο; Η πιο πιθανή απάντηση είναι ότι για το βατερλώ της εθνικής μας πολιτικής φταίνε οι Κώστας Κληρίδης και Οδυσσέας Μιχαηλίδης…
Με μια πολιτική ηγεσία που χειρίζεται το Κυπριακό με όρους «εσωτερικού», με ένα ΥΠΕΞ που ασχολείται περισσότερο με το ίματζ του και έναν Πρόεδρο που αλλάζει απόψεις πιο συχνά από ό,τι αλλάζει πουκάμισα, θα ήμασταν πολύ τυχεροί αν το αφήγημα Τορναρίτη είχε την παραμικρή λογική αλληλουχία. Δεν έχει.
Δεν είναι τυχαία η άτακτη οπισθοχώρησή μας, ούτε και είναι τυχαία η αλλοίωση της φύσης του Κυπριακού που μετατράπηκε σε ένα ενδοκοινοτικό ζήτημα. Ούτε ασφαλώς είναι τυχαίο που ο Ερντογάν περικυκλώνει τον Ελληνισμό δια θαλάσσης, δημιουργώντας γκρίζες ζώνες και παράγοντας νέα τετελεσμένα. Το σχέδιο της Τουρκίας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και υλοποιείται, ακόμα και μετά την εκδίωξη των Νταβούτογλου και Γιαϊτζί που υπήρξαν οι θεωρητικοί εμπνευστές της νέας πολιτικής της Άγκυρας. Τα πρόσωπα αλλάζουν, το ίδιο και οι συγκυρίες, όχι όμως και οι στρατηγικοί στόχοι.
Αν δεν αλλάξουμε μυαλά η Τουρκία, αργά ή γρήγορα, θα πετύχει αυτό που επιδιώκει. Να είναι ισότιμος συνομιλητής στο Αιγαίο και να έχει λόγο στα ενεργειακά αποθέματα της νοτιοανατολικής Μεσογείου. Δεν θα χρειάζεται η έγκρισή μας. Την έχουμε ήδη παρα-δώσει.
Έχει σημασία λοιπόν να διαβάζουμε και να ξαναδιαβάζουμε αυτά που γράφτηκαν και αυτά που ειπώθηκαν. Όχι για να επικρίνουμε εκτιμήσεις που έγιναν σε δοσμένες συνθήκες, αλλά για να αξιολογήσουμε και να διορθώσουμε. Γιατί, όπως γράφει και ο Τορναρίτης, «εάν δεν πάρουμε τις σωστές αποφάσεις σήμερα, ελλοχεύει ο κίνδυνος οι εξελίξεις να μας προσπεράσουν, με ανυπολόγιστες για τον τόπο συνέπειες.»
Σοφή κουβέντα…
Υστερόγραφο: Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς Πολιτισμό. Δεν έχει νόημα να έχουμε θέατρα κλειστά, πινακοθήκες άδειες και συναυλιακούς χώρους βουβούς. Όσους τουρίστες και αν φέρουμε, όσους πύργους και αν κτίσουμε, όσες λιμουζίνες και αν αγοράσουμε, θα παραμείνουμε φτωχοί και πεινασμένοι. Δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία για την κατάφορη αδικία σε βάρος των ανθρώπων του Πολιτισμού. Ιδιαίτερα σε ένα κράτος τόσο σπάταλο. Είναι θέμα προτεραιοτήτων…
Το άσχετο: Λούκι Λουκ
Καλή Κυριακή και Αγία Υπομονή
