αυτό που απαιτείται είναι ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Οι πορδές πρέπει να παραμεριστούν και να επικεντρωθούμε στην ουσία. Και η ουσία αποτελείται από δυο βασικά ερωτήματα…
ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ Twitter: @tsangarisp
«Golden Visas»
Ωστόσο όλα αυτά, μπορεί να είναι μέρος του «παιχνιδιού» αλλά ούτε αντικαθιστούν ούτε υποκαθιστούν τα συντεταγμένα όργανα, Αρχές, Θεσμούς του κράτους και της Πολιτείας, τα οποία είναι υπεύθυνα για την λήψη αποφάσεων.
Συνεπώς, αυτό που απαιτείται είναι ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Οι πορδές πρέπει να παραμεριστούν και να επικεντρωθούμε στην ουσία. Και η ουσία αποτελείται από δυο βασικά ερωτήματα:
Πρώτον: Θέλουμε, χρειαζόμαστε ως Κύπρος το Πρόγραμμα κατ’ εξαίρεσης Πολιτογράφησης; Ναι ή όχι;
Δεύτερον: Αν το χρειαζόμαστε, τότε χρήζει βελτίωσης, ναι ή όχι;
Για το πρώτο ερώτημα, η απάντηση που παρατίθεται είναι από την έκθεση του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας της Κύπρου, ημερομηνίας 30 Ιανουαρίου 2019. Το συμβούλιο αποτελείται από τους: Τάκης Κληρίδης, Παύλος Φωτιάδης, Δρ. Έλενα Ανδρέου, Δρ. Ανδρέας Ασσιώτης, Δρ. Χαράλαμπος Παπαγεωργίου, Τάσος Αναστασίου, Γεώργιος Κοιτάζος, Ανδρέας Ψαράς και από 15/11/19 η κα Ειρήνη Πική.
Πριν δούμε τι εισηγείται το Συμβούλιο, ας πούμε δυο λόγια: Το Συμβούλιο, συστάθηκε υλοποιώντας τη Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για δημιουργία εθνικών συμβουλίων παραγωγικότητας στα κράτη μέλη της ευρωζώνης, και με στόχο τη συστηματική παρακολούθηση και ανάλυση των εξελίξεων και των πολιτικών στον τομέα της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας, συμβάλλοντας έτσι στην προαγωγή σταθερής και βιώσιμης ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας. Ως εκ τούτου η κυπριακή κυβέρνηση προχώρησε τον Ιούνιο του 2018 στη σύσταση του Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου με την απόφαση αρ. 85.108 του Υπουργικού Συμβουλίου κατά τη συνεδρία του στις 13/6/2018.
Ας δούμε όμως τι λέει αυτό το Συμβούλιο για το θέμα μας:
«Η Κύπρος ως επενδυτικός προορισμός έχει αρχίσει να προσφέρει νέες επενδυτικές ευκαιρίες στους τομείς του τουρισμού, των επαγγελματικών υπηρεσιών, των αναπτυξιακών έργων, της ναυτιλίας, της εκπαίδευσης, της υγείας, της τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων και των υπεράκτιων δραστηριοτήτων εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Μέχρι σήμερα η κυβέρνηση έχει καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων μέσω διαφόρων φορολογικών κινήτρων όπως για παράδειγμα η μείωση κατά 50% των μεταβιβαστικών τελών, η απαλλαγή από μελλοντικά κεφαλαιουχικά κέρδη και το πρόγραμμα πολιτογράφησης έναντι επενδύσεων.
Η εφαρμογή του σχεδίου για την κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση στην Κύπρο συνοδεύεται από θετικά αποτελέσματα. Το Κυπριακό Πρόγραμμα Επενδύσεων (ΚΠΕ) κατάφερε να προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις στην οικονομία. Τα οφέλη που έχουν προκύψει από την οικονομική δραστηριότητα που πηγάζει από το ΚΠΕ έχουν βοηθήσει στην αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και στην ευρύτερη ανάπτυξη της οικονομίας. Έχει δημιουργήσει σημαντική κατασκευαστική δραστηριότητα, η οποία έχει συμβάλλει στη βελτίωση της απασχόλησης, την κερδοφορία των εμπλεκόμενων στον κλάδο, και στα κρατικά έσοδα μέσω φορολογιών.
Σαφώς τα οφέλη που προκύπτουν από το ΚΠΕ, δεν περιορίζονται στον κλάδο της ανάπτυξης ακινήτων, αλλά αγγίζουν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας (σε κάποιους τομείς περισσότερο και σε άλλους λιγότερο). Έχουν όμως βραχυπρόθεσμο παρά μακροπρόθεσμο χαρακτήρα κυρίως όταν δεν συνοδεύονται από την εγκατάσταση και δραστηριοποίηση των επενδυτών στην χώρα μας. Επίσης, στις περιπτώσεις που το σχέδιο δημιουργεί στρεβλώσεις στην αγορά ακινήτων καθώς οι τιμές των ακινήτων προσδιορίζονται πέρα από τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης, η αύξηση των τιμών της γης καθιστά άλλες επενδύσεις μη κερδοφόρες ή λιγότερο ελκυστικές, με αποτέλεσμα να παρατηρείται παραγκωνισμός επενδύσεων σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Παρόλο που η πλειοψηφία των επενδύσεων αφορά τον κατασκευαστικό τομέα αφού η μεγαλύτερη δραστηριότητα παρατηρείται σε επενδύσεων σε ακίνητα, έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις και σε άλλους τομείς όπως στον τουριστικό/ξενοδοχειακό, τον Τομέα της εκπαίδευσης, και τον Τομέα της Υγείας.
Περαιτέρω συντονισμένες δράσεις για την προσέλκυση και άλλων παραγωγικών επενδύσεων πέραν από τον κατασκευαστικό θα επιφέρουν πιο μακροπρόθεσμα οφέλη για την οικονομία μέσα και από τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας «υψηλού γνωσιακού περιεχομένου».
Όπως προαναφέρθηκε, απαραίτητη προϋπόθεση για την προσέλκυση τέτοιων επενδύσεων αποτελεί η συνεχής αναβάθμιση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και η δυναμική ενθάρρυνση δραστηριοτήτων που δημιουργούν προστιθέμενη αξία προς τους επενδυτές.
Γενικότερα, οι ξένες επενδύσεις που αποφέρουν μεγαλύτερα και μακροπρόθεσμα οφέλη είναι αυτές που δημιουργούν νέο κεφάλαιο και διευρύνουν τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας. Στην Κύπρο μπορεί να δοθεί ώθηση σε εξειδικευμένους τομείς, όπως για παράδειγμα υψηλής τεχνολογίας καθώς και δραστηριοτήτων έρευνας και καινοτομίας με την δημιουργία ερευνητικών κέντρων.
Δεδομένου του έντονου διεθνούς ανταγωνισμού από άλλες ευρωπαϊκές χώρες με παρόμοια προγράμματα (παρόλο που στην Κύπρο το ποσοστό των συνολικών πολιτογραφήσεων που γίνονται κάθε χρόνο στην ΕΕ είναι μικρότερο του 1%), θεωρείται απαραίτητη η περαιτέρω προώθηση οικονομικών και φορολογικών κινήτρων για την συνεχή προσέλκυση ξένων επενδύσεων και κατ’ επέκταση ξένων εταιρειών.
Τέλος είναι πολύ σημαντικό να διασφαλιστεί ότι το ΚΠΕ προωθείται από όλους τους εμπλεκόμενους στη βάση του κώδικα συμπεριφοράς που έχει πρόσφατα δημοσιοποιηθεί από την Κυβέρνηση έτσι ώστε να προστατεύει και παράλληλα να ενισχύει τη φήμη του ίδιου του Προγράμματος αλλά και της Κύπρου γενικότερα. Είναι σημαντικό να υπάρχει συνεχής ενδυνάμωση του ελέγχου δέουσας επιμέλειας στο πλαίσιο του σχεδίου πολιτογραφήσεων επενδυτών.
Το Συμβούλιο εισηγείται επίσης στην ίδια έκθεση του, την δημιουργία Ταμείου όπου σε αυτό θα αποταμιεύονται τα έσοδα από το Πρόγραμμα και να χρηματοδοτούνται διάφορα προγράμματα όπως «Σε τομείς αιχμής έρευνας και ανάπτυξης που βοηθούν την οικονομία και την Ανταγωνιστικότητα» καθώς και «Σε τομείς της οικονομίας που έχουν μακροχρόνιο αναπτυξιακό χαρακτήρα στην οικονομία, όπως η αναβάθμιση της εκπαίδευσης, της υγείας, οι νέες τεχνολογίες ανάπτυξης της παραγωγικότητας, η επένδυση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».
Όποιος λοιπόν ψάχνει απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο «Θέλουμε, χρειαζόμαστε ως Κύπρος το Πρόγραμμα κατ’ εξαίρεσης Πολιτογράφησης; Ναι ή όχι;», η απάντηση καταγράφεται πιο πάνω, από τους Ειδικούς.
Ξέρω, ίσως κάποιοι να αναφωνήσουν «κι’ αυτοί του συστήματος είναι» αλλά αυτοί που θα φωνάξουν είναι αυτοί που θα ήθελαν να κυβερνούν οι ίδιοι και όχι άλλοι. Όποιοι κι’ αν ήταν εκεί, στο Συμβούλιο, στις Αρχές κτλ οι ίδιοι τύποι, θα έλεγαν τα ίδια, θα είχαν την ίδια αντίδραση, τα ίδια πεζά επιχειρήματα, την ίδια λαϊκίστικη προσέγγιση. Οπόταν αυτοί ας προσπεραστούν διότι δεν υπάρχει λόγος να λαμβάνονται υπόψη.
Αφού λοιπόν είδαμε την απάντηση στο πρώτο ερώτημα, ας δούμε και το δεύτερο: Χρειάζεται το πρόγραμμα βελτίωση ή όχι;
Η Κυβέρνηση ισχυρίζεται τι ισχυρίζεται, αλλά είναι ξεκάθαρο πως το πρόγραμμα πρέπει να αποκτήσει περισσότερη ευελιξία στο θέμα απώλειας της υπηκοότητας. Δηλαδή, δεν γίνεται από την μια να έχουμε διαδικασία «express» στην παραχώρηση της υπηκοότητας αλλά την ίδια ώρα να έχουμε μια χρονοβόρα διαδικασία στην «αναστολή» της υπηκοότητας.
Ωστόσο άλλο είναι να υπάρχει κάποια αδυναμία στο πρόγραμμα και άλλο είναι να παρουσιάζεται το πρόγραμμα ωσάν να αποτελεί την «είσοδο» όλων των απατεώνων του κόσμου στην Κύπρο και στην ΕΕ μέσω κυπριακού διαβατηρίου. Άλλωστε, πρόγραμμα πολιτογραφήσεων έχουν όλες οι χώρες, άλλες με περισσότερα κριτήρια άλλες με διαφορετικές διαδικασίες…
Η ουσία είναι, και εδώ θα συμφωνήσω με τον Ν. Παπαδόπουλο, ότι η Κυβέρνηση πρέπει και οφείλει να μπορεί να υπερασπιστεί το πρόγραμμα και να μπορεί να αναχαιτίσει όλες τις όποιες -έστω κακοπροαίρετες- κατηγορίες. Είτε αυτές, είτε τις όποιες επόμενες. Και για να μπορεί να το κάνει αυτό απαιτείται ένα ισχυρό πλαίσιο, αδιάτρητο και αυστηρό…
