ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΑΓΓΑΡΗΣ Twitter: @tsangarisp
Τον Φεβρουάριο του 2004, μετά από επιστολή του Τ. Παπαδόπουλου προς τον ΓΓ του ΟΗΕ, ο τελευταίος συγκάλεσε συνάντηση στη Νέα Υόρκη, στην οποία προσκλήθηκε ο τότε Τουρκοκύπριος ηγέτης Ραούφ Ντενκτάς και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Τάσσος Παπαδόπουλος.
Η Ελληνοκυπριακή πλευρά μετέβηκε στην Νέα Υόρκη με δεδομένη την εκτίμηση, «ότι η Τουρκοκυπριακή πλευρά και η Τουρκία» δεν θα αποδέχονταν τις προτάσεις του ΓΓ του ΟΗΕ και συνεπώς οι συνομιλίες στο Σχέδιο ΑΝΑΝ δεν θα προχωρούσαν. Ο Ραούφ Ντενκτάς όπως αποκάλυψε ο ίδιος μετέπειτα σε συνέντευξη του στον Πολίτη, ήταν κάθετα εναντίον της Επιδιαιτησίας και όπως είπε, μετέβηκε στην Άγκυρα πριν την συνάντηση της Νέας Υόρκης και πήρε το «ΟΚ» να μην αποδεχτεί την επιδιαιτησία.
Η Άγκυρα όμως μετέπειτα και ενόσω βρισκόταν σε εξέλιξη η συνάντηση των Ηγετών με τον ΓΓ του ΟΗΕ έστειλε μέσω του αντιπροσώπου της στην έδρα του ΟΗΕ οδηγίες προς τον Ραούφ Ντενκτάς και όπως εξιστορεί ο ίδιος το παρασκήνιο: «Η πρώτη από τις οδηγίες ήταν ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει καμιά διακοπή των συνομιλιών στη Νέα Υόρκη. Μου είπε ο Τούρκος διπλωμάτης ότι ήταν ζωτικής σημασίας για την χώρα να συνεχιστούν οι συνομιλίες στην Κύπρο».
Ο Ραούφ Ντενκτάς υπάκουσε στις οδηγίες της Άγκυρας και έτσι συμφώνησε στην επιδιαιτησία κάτι που άφηνε την ελληνοκυπριακή πλευρά «εκτεθειμένη» αφού πλέον δεν μπορούσε να κρυφτεί πίσω από την άρνηση του Ντενκτάς και θα έπρεπε να τοποθετείτο ξεκάθαρα. Αναπόφευκτα ο Τάσσος Παπαδόπουλος αποδέχτηκε και αυτός την επιδιαιτησία με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν όσα ακολούθησαν με επιστέγασμα τα δημοψηφίσματα 24 Απριλίου 2004.
Τα πιο πάνω περιγράφουν έστω και περιληπτικά την κατάσταση το 2004, με κύριο σημείο το εξής: Ενώ η Τ/κ πλευρά μετέβαινε στην συνάντηση της Νέας Υόρκης με διακηρυγμένη θέση κατά της διαιτησίας, στην Νέα Υόρκη συμφώνησε ακριβώς το αντίθετο. Δηλαδή αποδέχτηκε την επιδιαιτησία.
Fast forward τώρα στο σήμερα.
Σήμερα η Τουρκοκυπριακή πλευρά καθώς και η Άγκυρα έχουν πλέον σχεδόν επισημοποιήσει τις θέσεις τους για «λύση δυο κρατών» στην Κύπρο. Ωστόσο αυτό που απομένει είναι και η επίσημη τοποθέτησή τους στην -έστω κατά την κυβέρνηση- «άτυπη» Πενταμερή, την οποία αναμένεται να καλέσει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ εντός των επόμενων δυο μηνών.
Δεν αποκλείεται, η Άγκυρα να μεταβεί στην Πενταμερή και να επαναλάβει το σενάριο του 2004, όπου δηλαδή ενώ δηλώνει και προκρίνει λύση δυο κρατών στο τραπέζι της Πενταμερούς να αποδεχτεί την συνέχιση των συνομιλιών απ’ εκεί που έμειναν στο Κραν Μοντανά.
Αν η πλευρά μας θεωρήσει a priori την άρνηση της Τουρκίας στην συνέχιση των συνομιλιών ενδεχομένως να βρεθεί προ εκπλήξεως.
Ωστόσο, μεταξύ του 2004 και του σήμερα, υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά. Το 2004 η Τουρκία ουδέποτε έθετε επισήμως αλλαγή πλαισίου λύσης. Τουναντίον, η Άγκυρα είχε ως θέση της «την συνέχιση των συνομιλιών πάση θυσία». Το αν θα υπήρχε διαδικαστική διαχείριση στις συνομιλίες από τον ίδιο τον ΓΓ του ΟΗΕ (είδε επιδιαιτησία) για την Άγκυρα ήταν διαδικαστική λεπτομέρεια (αφού ήξερε ότι θα μπορούσε να πιέσει τον ΓΓ του ΟΗΕ για τις όποιες συμπληρώσεις θα έκανε στο σχέδιο λύσης αν χρειαζόταν). Σήμερα, η θέση της Άγκυρας είναι διαφορετική. Δεν υποστηρίζει «συνέχιση των συνομιλιών πάση θυσία» αλλά «συνομιλίες και ανάγκη λύσης δυο κρατών».
Αλλά ακόμη και αυτή η ειδοποιός διαφορά δεν διασφαλίζει ούτε προεξοφλεί κάτι. Η Άγκυρα έχει και την ευχέρεια αλλά και την πολιτική και διπλωματική δεινότητα να αλλάξει τη θέση της και να αποδεχτεί συνέχιση των συνομιλίων… με ίσως ως αντάλλαγμα την μη συζήτηση του κεφαλαίου των Εγγυήσεων;
Αυτό λοιπόν που απαιτείται είναι μια ολοκληρωμένη στρατηγική και τακτική από την ελληνοκυπριακή πλευρά, χωρίς να βασίζεται στο τι διακηρύττει η Άγκυρα, διότι ενδεχομένως να βρεθεί εκτεθειμένη και μπροστά στην πιθανή τουρκική «πολιτική τρίπλα» να υποχρεωθεί σε εκπτώσεις από το πλαίσιο συζήτησης φοβούμενη ότι αλλιώς θα βρεθεί στο εδώλιο αν δεν επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις…
