Κατεβάστε τώρα το application της Offsitenews για Android & για iOS
Group google play
Group app store
mobile app

Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα

Offsite Team
- 17.05.2020

Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα

Thumbnail
Η κρίση της πανδημίας αποτελεί τη φυσική συνέχεια της οικονομικής κρίσης του 2013

Γράφει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΑΠΙΟΥ

Ξεκινούμε από το τέλος. Το δίλλημα είναι ψευδές. Είναι ένα ψευτοδίλημμα όπως αυτά που λένε στις προεκλογικές περιόδους τα κόμματα. Είναι ένα «clickbait» όπως το λέμε στη δημοσιογραφική αργκό. Η εύκολη αναγνωσιμότητα σε βάρος της δυσεύρετης ποιότητας. «Καθαρές κουβέντες», όπως έλεγαν κάποτε οι σοσιαλιστές, προτού πάνε και αυτές περίπατο, όπως πήγε περίπατο και το περιβόητο «εμείς δεν φάγαμε». Ένας δίκαιος και ουδέτερος τίτλος του παρόντος πονήματος, θα μπορούσε να ήταν: «Τα μαθήματα της κρίσης». Δεν είναι. 

Η γνώση έρχεται πάντα στερνή και θα ήταν τουλάχιστον χρήσιμο να μαθαίνουμε από τα λάθη και τις επιλογές μας. Διανύουμε ήδη τον όγδοο χρόνο της κρίσης, αλλά φαίνεται ότι κάποια πράγματα δεν λέμε να τα καταλάβουμε ή δεν θέλουμε να τα καταλάβουμε ή ακόμα χειρότερα, τα καταλαβαίνουμε, αλλά σιωπούμε. Βολευόμαστε με αυτά που έχουμε, ξεχνούμε αυτά που μας υποσχέθηκαν ότι θα έχουμε και σιτιζόμαστε με ό,τι μας δώσουν. 

Η κρίση της πανδημίας του 2020 αποτελεί τη φυσική συνέχεια της οικονομικής κρίσης του 2013. Δεν ήρθε εξ ουρανού, ούτε προέκυψε από κάποιο εργαστήριο στην Κίνα, ούτε αποτελεί μυθιστόρημα κάποιων σκοτεινών κέντρων εξουσίας. Οι κρίσεις είναι μέρος της ροής της ιστορίας, επαναλαμβάνονται κάθε μερικά χρόνια (περίπου κάθε δεκαετία) και όποιος λέει ότι «δεν το περίμενε», λέει ψέματα. Η ζωή δεν είναι ευθεία γραμμή, αλλά καμπύλη με πολλές αναταράξεις.    

Υπάρχουν ασφαλώς πολλές διαφορές, τίποτε δεν επαναλαμβάνεται το ίδιο. Πριν οκτώ χρόνια βρεθήκαμε στο μέσο μιας ευρωπαϊκής κρίσης χρέους και σήμερα βρισκόμαστε στον έκτο μήνα μιας παγκόσμιας πανδημίας, (στον τρίτο αν μετρούμε… κυπριακά). Σε σχέση με το «πριν», σήμερα η απειλή είναι πιο ασύμμετρη, ο βαθμός αβεβαιότητας μεγαλύτερος και οι επιπτώσεις πολλαπλάσιες. Τουλάχιστον, θα ανέμενε κανείς ότι σήμερα θα ήμασταν πιο προετοιμασμένοι σε σχέση με το ‘13, πιο ώριμοι και πιο οργανωμένοι. Δεν ήμασταν. 

Η πρώτη γραμμή άμυνας, τα δημόσια νοσηλευτήρια, κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος με απανωτά κρούσματα. Τα νοσοκομεία έκλειναν το ένα μετά το άλλο, αναλώσιμα αρκετά δεν υπήρχαν (ή και να υπήρχαν, ήταν στοιβαγμένα σε αποθήκες), η υποστελέχωση ήταν δεδομένη, τα πρωτόκολλα για συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα αποδείχθηκαν γράμμα κενό. Το πρώτο «lockdown» επιβλήθηκε στον τομέα της Δημόσιας Υγείας προτού ακολουθήσει ο καθολικός αποκλεισμός. Είχαμε την τύχη να ακολουθούμε την Ελλάδα, αλλά και την Ιταλία, την Ισπανία και τη Βρετανία. Τα δικά τους παθήματα, ο δικός μας φόβος. 

Ούτε όμως η τυχαιότητα των πραγμάτων, ούτε η ατομική ευθύνη (λόγω ακραίου φόβου), προσφέρονται για πανηγυρισμούς. Ιδιαίτερα, όταν δεν γνωρίζουμε το πραγματικό εύρος της νόσου και τις πραγματικές συνέπειες που προκάλεσε ο αποκλεισμός σε χρόνιους ασθενείς, σε θύματα ενδοοικογενειακής βίας, σε ευάλωτους ψυχολογικά ανθρώπους, στην πρώτη και στην τρίτη ηλικία. Υγεία δεν είναι μόνο η προστασία από τον κορωνοϊό.

Στην οικονομία τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Όχι κατ’ ανάγκη καλύτερα, αλλά διαφορετικά σε σχέση με το σοκ του 2013. Το «success story» της Υγείας μπορεί να βοήθησε στον τεχνητό περιορισμό των κρουσμάτων, αλλά επιβάρυνε την εύθραυστη οικονομική δραστηριότητα σε άγνωστο μέχρι στιγμής βαθμό. 

Όσο και αν συγκρατείται η πραγματική ανεργία με μερική επιδότηση θέσεων εργασίας, όσο σωστός και αν ήταν ο (εξωτερικός και εγχώριος) δανεισμός του κράτους, όσο και αν το πακέτο στήριξης (που συζητείται εδώ και δύο μήνες!) υλοποιηθεί, απλά κερδίζουμε χρόνο.

Η φούσκα των δανείων αργά ή γρήγορα θα σπάσει, η ανεργία θα εκτιναχθεί σε διψήφιο αριθμό και η κρίση μετά την κρίση, θα επανέλθει δριμύτερη. Οκτώ χρόνια μετά την κρίση του 2013, τα δημοσιονομικά περιθώρια παραμένουν στενά, όχι επειδή δεν θυσιάστηκε αρκετά ο λαός, όχι επειδή δεν πλήρωσε δύο και τρεις φορές το πολιτικό-τραπεζικό Βατερλό, αλλά επειδή χάθηκαν δισεκατομμύρια από «λάθη, παραλείψεις, απραξία, ανικανότητα, εγκληματική αμέλεια και ίσως και παράνομες πρακτικές» από όσους είχαν την ευθύνη διαχείρισης της διπλής ανακεφαλαιοποίησης του Συνεργατισμού. Όταν λοιπόν μας κουνούν το δάκτυλο και μας λένε ότι «δεν υπάρχει λεφτόδεντρο», ας έχουν την τσίπα να παραδεχθούν ποιοι λεηλάτησαν τον δημόσιο πλούτο και ποιοι διόρισαν σε θέσεις – κλειδιά τους «άριστους των αρίστων». Η οικονομία καταρρέει, ο κίνδυνος χρεοκοπίας είναι ορατός και δεν υπάρχουν περιθώρια για προεκλογικά παραμύθια. 

Όπως είναι αστείο να παρουσιάζεται η «ηλεκτρονική υπογραφή» ως επαναστατικό μέτρο και η επιστροφή (κάποιων) παιδιών σε μια δήθεν σχολική κανονικότητα ως «επιτυχία». Το ηλεκτρονικό αποτύπωμα του κράτους σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου είναι τουλάχιστον πρωτόγονο και οι βαρύγδουπες δεσμεύσεις για μεταρρυθμίσεις αποδείχθηκαν έπεα πτερόεντα, επιβεβαιώνοντας ότι κάποια πράγματα ήταν απλά θέμα προτεραιοτήτων, όπως ήταν προτεραιότητα τα χρυσά διαβατήρια, η άλωση της κρατικής μηχανής και η επικοινωνιακή διαχείριση των κρίσεων, και όχι οι δομικές αλλαγές στο μοντέλο της οικονομίας ή στον τρόπο λειτουργίας του κράτους.  

Το πραγματικό δίλημμα της κρίσης δεν είναι «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», αλλά εάν θα επιστρέψουμε σε ένα μοντέλο που εκ των πραγμάτων απέτυχε και θα συνεχίσει να αποτυγχάνει, επιφέροντας μεγαλύτερη φτώχεια, εκβιασμούς και ανασφάλεια ή αν θα φτιάξουμε τη ζωή μας από την αρχή, ξεκαθαρίζοντας «τί κράτος θέλουμε;». Όχι «πόσο», αλλά «τι»…      

Υστερόγραφο (1): Το ύστατο θύμα της κρίσης ήταν η ίδια η Δημοκρατία. Το πάθημα του 2013 με τους ειδήμονες που μέσα σε μια νύχτα άλλαζαν άποψη για το «κούρεμα», αυτήν τη φορά είχε τον μανδύα της επιστημοσύνης. Η φιλελεύθερη κοινωνία, μπροστά στην απειλή της δημόσιας υγείας, αποδέχθηκε χωρίς πολύ συλλογισμό, το κινεζικό μοντέλο της Γουχάν. Ο έλεγχος και ο διάλογος μπήκαν στο περιθώριο. Η κριτική (ακόμα και για τις μεγαλύτερες ανοησίες) αποσιωπήθηκε, ο φόβος πρυτάνευσε, ο αυταρχισμός επικράτησε. Ένας αυταρχισμός που εκφράστηκε σε όλα τα επίπεδα άσκησης εξουσίας: στις α λα καρτ αποφάσεις του Υπουργικού για σταδιακή επανεκκίνηση, στις υποδείξεις «θα το δείξει ο χρόνος», στις αστυνομικές αφίσες, στις δικαστικές αποφάσεις, στη μαζική παραγωγή παράλογων προστίμων. Όταν επανέλθει η κανονικότητα, θα ξεκινήσουν οι βουλευτικές…  

Υστερόγραφο (2): Ανοιχτά σχολεία, κουρεία και επιχειρήσεις, κλειστά γήπεδα. Αστείες αποφάσεις και φτηνές προφάσεις για να μην πληρωθούν μισθοί και δεδουλευμένα. Δεν περιμέναμε κάτι άλλο από μια Ομοσπονδία που αποδεδειγμένα δεν μπορεί.  

Υστερόγραφο (3): Η Τουρκία αλωνίζει ανενόχλητη στην κυπριακή ΑΟΖ και κάποιοι βγάζουν διακηρύξεις για το άνοιγμα των οδοφραγμάτων. Είναι θέμα προτεραιοτήτων.  

Το άσχετο: Ελλάδα 

Καλή Κυριακή και Αγία Υπομονή… 

Home