Μια σημαντική πρόταση Νόμου που προβλέπει τη θέσπιση της Κοινοβουλευτικής Πρωτοβουλίας, έχουμε καταθέσει ως Δημοκρατικό Κόμμα στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας, μέσω της Νομοθετικής Εξουσίας να ρυθμίσουμε θέματα που έχουν άμεση σχέση με την Δημοκρατία, την ενίσχυση του Πολιτικού μας Συστήματος και για να επανάεμπιστευτεί ο πολίτης τους  θεσμούς και τα όργανα του κράτους. Με την νομοθεσία αυτή επιχειρούμε να καθιερώσουμε τον θεσμό αυτό κατά τον οποίο, μετά από αίτηση αριθμού πολιτών, θα κινείται σχετική διαδικασία και να προκαλείται απόφαση της βουλής. Με την πρωτοβουλία αυτή οι ίδιοι οι πολίτες θα καθορίζουν το θέμα για το οποίο ζητούν την νομοθετική ρύθμιση και μπορεί να έχει ως αντικείμενο τη θέσπιση, τροποποίηση ή κατάργηση κάποιων κανόνων δικαίου. Η νομοθετική πρωτοβουλία δεν είναι  αποφασιστικός θεσμός αλλά προπαρασκευαστικός.  Χρονικά προηγείται και προετοιμάζει την απόφαση της Βουλής.

Για μας αντικείμενο της νομοθετικής πρωτοβουλίας μπορεί να είναι οποιοδήποτε θέμα που μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο απόφασης του λαού. Σύμφωνα με την πρόταση μας, η νομοθετική πρωτοβουλία εμφανίζεται με την μορφή κοινοβουλευτικής πρωτοβουλίας  πολιτών αφού αυτή ξεκινά από τους πολίτες και απευθύνεται προς το κοινοβούλιο, αποτελώντας έτσι θεσμό άμεσης πρωτοβουλίας.  Εδώ είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι στις σύγχρονες δημοκρατίες η νομοθετική πρωτοβουλία εμφανίζεται και με την μορφή του δημοψηφίσματος και της ανάκλησης, δύο θεσμούς που θα επεξεργαστούμε και θα καταθέσουμε ανάλογες προτάσεις νόμου αργότερα.

Όπως το Σύνταγμά μας καθορίζει στο αρ. 54, σήμερα το δικαίωμα υποβολής νομοσχεδίων αποτελεί αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας, (από το Υπουργικό Συμβούλιο) και προτάσεων νόμου από τους Βουλευτές (Βουλή). Με τη νομοθετική πρωτοβουλία ουσιαστικά εισάγουμε έναν άλλο τρόπο κατάθεσης προτάσεων νόμου στην Βουλή απευθείας από τους Πολίτες· βέβαια, πάντοτε κάτω από τους απαραίτητους συνταγματικούς και νομοθετικούς περιορισμούς. Δηλαδή εισηγούμαστε ένα τρίτο τρόπο υποβολής νομοθετημάτων τα οποία θα περνούν μέσα από την Βουλή.

Μετά την κατάθεση της εν λόγω πρωτοβουλίας από το Δημοκρατικό Κόμμα, η Κυβέρνηση κατάθεσε δικό της νομοσχέδιο με το ίδιο βασικά περιεχόμενο και σκοπό. Οι βασικές διαφορές των δύο νομοθετημάτων εστιάζονται στην άμεση ή έμμεση Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, δηλαδή αν οι πρωτοβουλίες των πολιτών θα υποβάλλονται απευθείας στη Βουλή (πρόταση ΔΗΚΟ), είτε θα απευθύνεται στη εκτελεστική εξουσία και μετά από επεξεργασία εκεί θα κατατίθεται στην Βουλή (πρόταση Κυβέρνησης). Επίσης μια άλλη διαφορά, αναφέρεται στον αριθμό των πολιτών που θα υποστηρίζουν την πρωτοβουλία καθώς και από άλλα τεχνικά ζητήματα.

Με την άμεση κοινοβουλευτική Δημοκρατία, η Βουλή θα έχει την υποχρέωση να συζητά στο πλαίσιο του νομοθετικού της έργου και τις προτάσεις των πολιτών, ως αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας τους. Η κοινοβουλευτική πρωτοβουλία πολιτών αποτελεί μορφή σύμπραξης πολιτών και κοινοβουλίου.  Σε αυτή την περίπτωση η όλη διαδικασία διατηρεί έμμεσα στοιχεία.  Η κοινοβουλευτική πρωτοβουλία πολιτών συνδυάζει το άμεσο στοιχείο, δηλαδή την πρόταση νόμου που προέρχεται από πολίτες και το έμμεσο δηλαδή, στο όργανο που απευθύνεται  είναι το κοινοβούλιο. Πρόκειται τελικά για ημιάμεσο ή μικτό θεσμό, αφού συνδυάζει  και στοιχείο άμεσο και έμμεσο.  Η πρωτοβουλία πολιτών ολοκληρώνεται με την κατάθεση της στην Βουλή.  Η παραπέρα τύχη  θα εξαρτάται από την Βουλή .

Με την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία πολιτών ενεργοποιείται συνεπώς το κοινοβούλιο και εμπλουτίζεται το νομοθετικό έργο. Η νομοθετική πρωτοβουλία, ως ένας επιπρόσθετος θεσμός συμμετοχής, είναι ανέξοδος αφού δεν συνεπάγεται οποιοδήποτε κόστος, είναι ένας θεσμός αντιπροσωπευτικά ακίνδυνος, καθόσον αποφασιστική αρμοδιότητα και εξουσία δεν  απαιτεί να την διατηρεί το ίδιο το κοινοβούλιο.

Πανίκος Λεωνίδου

Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπός ΔΗ.ΚΟ

*Οι απόψεις που φιλοξενεί η ιστοσελίδα, δεν εκφράζουν σε καμιά περίπτωση την επίσημη θέση της ιστοσελίδας. Αποτελούν προσωπική άποψη των συγγραφέων τους.