Κατεβάστε τώρα το application της Offsitenews για Android & για iOS
Group google play
Group app store
mobile app

Κυπριακή τρομοκρατία & ελευθερία λόγου - Το Charlie Hebdo Κύπρου

Offsite Team
- 26.07.2021

Κυπριακή τρομοκρατία & ελευθερία λόγου - Το Charlie Hebdo Κύπρου

Του Χριστόφορου Ιωσήφ*

Τα όσα λυπηρά διαδραματίστηκαν και ακόμα διαδραματίζονται στην Κύπρο τις τελευταίες μέρες θυμίζουν την επίθεση στα γραφεία του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo στο Παρίσι που έγιναν από ισλαμιστές στην βάση ‘προσβολής’ του θεού τους το 2015. Καθίσταται προφανές ότι η έννοια της ελευθερίας του λόγου και ο ρόλος που αυτή πρέπει να λαμβάνει σε μια ελεύθερη κοινωνία, έχουν φθαρεί σε βαθμό που πλέον χρησιμοποιούνται εντελώς λανθασμένα και αυθαίρετα.

Κατά κανόνα, η ελευθερία του να μπορεί ο κάθε πολίτης να εκφράσει την άποψη του ελευθέρα και χωρίς να υπόκειται σε φόβο ή απειλή βίας (είτε από το Κράτος είτε από άλλους πολίτες) είναι το ισχυρότερο όπλο στην φαρέτρα των ατόμων που εκφράζουν απόψεις μειονότητας. 

Για παράδειγμα, ένας πολίτης στην Κύπρο του 2021 που εκφράζει την άποψη της πλειοψηφίας ότι δεν πρέπει να απαγορευτεί η απόλαυση της ιδιωτικής κατοικίας δεν χρειάζεται την ‘προστασία’ της ελευθερίας του λόγου επειδή όλοι (ή σχεδόν όλοι) θα συμφωνούσαν μαζί του. Αντιθέτως, άτομα που εκφράζουν απόψεις μειονότητας, όπως ότι «οι εμβολιασμένοι πολίτες θα παν στην κόλαση» ή ότι τα εμβόλια είναι σατανικά ή προϊόν παγκόσμιας συνομωσίας, χρειάζονται την ‘προστασία’ που παρέχει η ελευθερία του λόγου, διαφορετικά θα αποστομωθούν ή θα κατασταλούν (ενδεχομένως βίαια) από την πλειοψηφία – Κράτος και λοιπούς πολίτες.   

Είναι λοιπόν άξιον απορίας το εξής: γιατί οι συμπολίτες μας επέλεξαν να σιγήσουν και να καταπατήσουν την ελευθερία του λόγου του συγκροτήματος Δίας και του κ. Τσουρούλη προβαίνοντας σε πράξεις τρομοκρατίας, αφ’ ης στιγμής η ίδια η ελευθερία του λόγου που απολαμβάνουν οι ‘εχθροί’ τους είναι αυτή που τους επιτρέπει να διαμαρτυρηθούν ειρηνικά, όπως και έπραξαν έξω από το προεδρικό; Εάν καταστρατηγηθεί η ελευθερία του λόγου τότε είναι αυτοί, οι πολίτες της μειονότητας, που κατά προτεραιότητα θα ‘χάσουν’. Εάν δοθεί η εξουσία, είτε στο Κράτος μέσω νόμων, είτε ακόμα χειρότερα στον όχλο μέσω τρομοκρατικών επιθέσεων, να καθορίσει τί μπορεί να ειπωθεί δημόσια, τότε, ως λογική συνέπεια, αυτοί που ανήκουν στις μειονότητες θα είναι οι πρώτοι που θα υποστούν την μεγαλύτερη ζημιά. 

Είναι ακριβώς επί αυτού του σημείου που η έννοια της ελευθερίας του λόγου έχει παρεξηγηθεί. Ο κάθε ένας, πόσον μάλλον ο τύπος, έχει την ελευθερία (ή θα έπρεπε να την έχει) να εκφράζει τις απόψεις του ελεύθερα ακόμα και εάν αυτό μπορεί να είναι προσβλητικό για κάποιους, νοουμένου βέβαια ότι δεν προκαλεί βία. Εάν δεν υπήρχε η δυνατότητα να εκφέρονται ‘προσβλητικές’ απόψεις που δεν προκαλούν βία τότε θα καταλήγαμε σε τυραννικό καθεστώς όπου δεν θα μπορούσε ο πολίτης να πει οτιδήποτε, ειδικότερα τα μέλη της μειοψηφίας των οποίων οι απόψεις θα ήταν ‘προσβλητικές’ προς την πλειοψηφία. 

Η εκφώνηση ‘προσβλητικών’ απόψεων είναι μάλιστα θεμιτή. Για παράδειγμα μέσω της δήλωσής του ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος είχε πέρσι αποδώσει την ομοφυλοφιλία σε διάφορες σεξουαλικές προτιμήσεις της γυναίκας, δήλωση με την οποία προφανώς διαφωνώ. Τόσο μεγάλη ήταν η αντίδραση της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών που κατ’ ακρίβεια μάλλον καλό έκανε προς την καλλιέργεια αλληλεγγύης και συμπόνιας προς τους ομοφυλόφιλους συμπολίτες μας. Συνεπώς για κανένα λόγο δεν θα έπρεπε να ‘φιμωθεί΄ ο λόγος του. Διαφωνούμε μαζί του; Ναι. Βρίσκουμε τον λόγο του προσβλητικό; Ναι. Πρέπει να του επιτρέπεται να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο; Ναι - ίσως να ήταν διαφορετική η απάντηση εάν παρακινούσε άμεση βία του είδους «σκοτώστε τους ομοφυλόφιλους». Πρέπει να καεί η περιουσία του από τον όχλο; Βεβαίως και όχι, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Ο λόγος είναι απλός. Εάν καταπατηθεί η άποψη της μειοψηφίας του Μόρφου, ποιος μας εγγυάται ότι δεν θα φιμωθεί και η δική μας άποψη μειοψηφίας για οποιοδήποτε άλλο ζήτημα, η οποία προφανώς θεωρούμε ότι είναι και ορθή;   

 

Το παράδειγμα σχετίζεται άμεσα με τις τρομοκρατικές επιθέσεις του όχλου στο συγκρότημα Δίας. Κατ’ αρχάς να διαχωρίσουμε ότι προφανώς και η διαμαρτυρία έξω από το προεδρικό αποτελεί ξεχωριστό ζήτημα και αναφέρομαι σε αυτούς που παρευρέθηκαν στο προεδρικό μόνο στον βαθμό που αυτοί, απαράδεκτα και μυωπικά κατά την γνώμη μου, συμμερίζονται και ‘δικαιολογούν’ τις τρομοκρατικές επιθέσεις στον Δία.  

Η ‘δικαιολογία’ που δόθηκε από κάποιους προς τρόπον τινά ‘εξήγηση’ της τρομοκρατικής επίθεσης είναι ότι ο κ. Τσουρούλης ‘παραπληροφορούσε’ τον κόσμο σε σχέση με την πανδημία και τα κρούσματα και ότι ήταν ασεβής προς το ανεμβολίαστο μερίδιο του πληθυσμού. Για χάριν συζήτησης ας δεχτούμε ότι λένε την αλήθεια. Διαφωνούν μαζί του; Προφανώς. Βρίσκουν τον λόγο του προσβλητικό; Ναι. Πρέπει να του επιτρέπεται να εκφράζεται με αυτόν τον τρόπο; Βεβαίως και ναι. Η ελευθερία του τύπου, έστω και αν πιστεύει κάποιος ότι εκφράζει λανθασμένες ή και υποκινούμενες θέσεις πρέπει να έχει την πάσα ελευθερία να ακουστεί. Πρέπει να προβεί ο όχλος σε τρομοκρατικές επιθέσεις και ενδεχόμενα εγκληματικές πράξεις για να φιμώσει το συγκρότημα Δίας και το Σίγμα; Προφανώς και όχι. Εάν οποιοσδήποτε πιστεύει ότι κάποιες απόψεις που εκφράζονται από το συγκρότημα Δίας είναι ‘απαράδεκτες’ ή παράνομες υπάρχουν τα κατάλληλα νομικά διαβήματα προς προώθηση των θέσεων του είτε δημόσια ή και ενώπιον Δικαστηρίου.  

  

Το παράδοξο είναι ότι οι τρομοκράτες και ο κόσμος που τους ‘δικαιολογεί’ αποτελούν την μειονότητα της συζήτησης περί του εμβολίου και αποπειρώνται μέσω του τρόμου να ‘σιγήσουν’ την άλλη άποψη. Φαίνεται δεν έχουν σκεφτεί τί θα συνέβαινε εάν, όταν προσβληθεί η πλειοψηφία με τις απόψεις τύπου «η αληθινή είναι η επόμενη ζωή και δεν θα μας λυγίσουν με το να μάς εμβολιάσουν» ή «να καθαρίσω 500, 1000 [εμβολιασμένους]» συνθήματα που ακούστηκαν έξω από το προεδρικό, αντιδράσει με τον ίδιο αυταρχικό και τυραννικό τρόπο καταστολής της αντίθετης άποψης. Η τραγική ειρωνεία της όλης υπόθεσης είναι ότι αυτά είναι τα άτομα που διαμαρτύρονται για καταπάτηση των προσωπικών τους ελευθεριών. 

Αυτοί που ‘δικαιολογούν’ τις τρομοκρατικές επιθέσεις στην βάση κατ’ ισχυρισμό παραπληροφόρησης του κ. Τσουρούλη, μπορούσαν (όπως άλλωστε πράττουν) να εκφράσουν την άποψη τους με όποιον τρόπο θέλουν, είτε στο διαδίκτυο, είτε ενώπιον Δικαστηρίου, είτε όπου αλλού θέλουν. Και είναι καθήκον της πλειοψηφίας να τους αφήσει να πουν ό,τι θέλουν και να τους κατακρίνει μέσω της αντίθετης άποψης.  

Ελευθερία του λόγου είναι σχεδόν διά ορισμού προσβλητική και κριτική και οι απόψεις πρέπει να κρίνονται και να κατακρίνονται στην ‘ελεύθερη αγορά των ιδεών’ και όχι μέσω της απειλής αυταρχικής τρομοκρατίας. Τρομοκρατικές επιθέσεις βίας και λεηλασίας έναντι του τύπου λόγω διαφωνίας των τρομοκρατών με τις απόψεις του, χώρο έχουν στην Γερμανία του Χίτλερ, την Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, την θεοκρατία της Σαουδικής Αραβίας και του Μεσαίωνα στην Ευρώπη, όχι στις ελεύθερες κοινωνίες της Ευρώπης του 2021.  

*Δικηγόρος

Home