Γράφει ο ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ Λ. ΟΜΗΡΟΥ 

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ  με ψήφους 116 υπέρ, 6 εναντίον και 56 αποχές, τάχθηκε υπέρ του αιτήματος του Μαυρικίου για αποχώρηση των Βρετανών από τις βάσεις του Αρχιεπελάγους «Τσάγκος», τερματίζοντας ένα καθεστώς αποικιοκρατικού κατάλοιπου. Πρόκειται για μια βαριά ήττα της Βρετανίας και νομική, πολιτική και ηθική δικαίωση του κράτους του Μαυρικίου.

Είναι ο δεύτερος θρίαμβος του διεθνούς δικαίου και των αντιαποικιακών αγώνων των λαών και εκπέμπει το μήνυμα ότι ο αποικισμός και τα κατάλοιπα που πρέπει να περάσουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Είχε προηγηθεί η γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης με βάση τη οποία:

1. Δεν υπήρξε νόμιμη ολοκληρωμένη αποαποικιοποίηση στο Μαυρίκιο μετά τον παράνομο διαχωρισμό του αρχιπελάγους «Τσιάγκος» και την ενσωμάτωση του στο Ηνωμένο Βασίλειο, ως νέα αποικία. Όπως ακριβώς και στην Κύπρο. Δεν υπήρξε ολοκληρωμένη αποαποικιοποίηση.
2. Δεν νοείται νόμιμη σύμβαση όταν το ένα μέρος τελεί υπό τη διοίκηση του άλλου. Όπως και στη δική μας περίπτωση διότι οι Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου έγιναν πριν την ανεξαρτησία.
3. Η κατακράτηση εδαφών του Μαυρικίου αποτελεί παράνομη πράξη και το Ηνωμένο Βασίλειο έχει υποχρέωση να δώσει τέλος στην διοίκηση του αρχιπελάγους «Τσιάγκος». Το ίδιο ισχύει και στην Κύπρο.
4. Εφαρμοστέο δίκαιο είναι αυτό που ισχύει σήμερα και όχι εκείνο που ίσχυε κατά την εποχή της ανεξαρτησίας του Μαυρικίου.
5. Η αναγνώριση της αυτοδιάθεσης είναι υποχρέωση προς τη διεθνή κοινότητα.

Η απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης ισχύει «erga omnes» δηλαδή έναντι πάντων. Η απόφαση είναι σαφές ότι αφορά και τις παράνομες Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο που συνιστούν επίσης κατάλοιπο αποικισμού. Ακόμα και με απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Βρετανίας oι Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο χαρακτηρίστηκαν ως αποικίες. Καθήκον της Κυπριακής Κυβέρνησης να προχωρήσει αμελλητί και τάχιστα στην μελέτη όλων των νομικών και πολιτικών παραμέτρων του θέματος, συνεκτιμούμενες στο ευρύτερο πλαίσιο των στρατηγικών μας επιλογών, με στόχο μια πολιτική που θα θέτει θέμα απομάκρυνσης των Βρετανικών Βάσεων από την Κύπρο, στα πλαίσια εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, της κρατικής κυριαρχίας και της αυτοδιάθεσης των λαών. Φοβικές ωστόσο  και άτολμες, είναι οι πρώτες αντιδράσεις της Κυπριακής Κυβέρνησης και μετά την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Το πρώτο επιχείρημα, που άρχισε δειλά – δειλά να προβάλλεται, είναι ότι οι βάσεις των Βρετανών στην Κύπρο δημιουργήθηκαν επί Κυπριακής Δημοκρατίας, με την Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Ξεχνώντας ή παραγράφοντας το γεγονός ότι η διατήρηση των στρατιωτικών βάσεων της Βρετανίας είχε συνομολογηθεί, με τις προγενέστερες συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, όταν η Κύπρος βρισκόταν υπό αποικιακή διοίκηση. Και διαγράφοντας, το, ακόμα πιο σημαντικό, ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας αποφάσισε το 2018, ότι οι Βάσεις αποτελούν αποικίες. Προβάλλεται ακόμα, από μερικούς, η άποψη ότι δεν πρέπει να ανοίξουμε μέτωπο με την Βρετανία, αφού έχουμε το μέτωπο με την Τουρκική κατοχή. Ξεχνούν βέβαια ότι είναι η Βρετανία που διατηρεί διαχρονικά μέτωπο με την Κύπρο. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από την πρόσφατη Βρετανική θρασεία θέση περί αμφισβητούμενης ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Περαιτέρω, κατά σαφή παραβίαση των υποχρεώσεων της δυνάμει της Συνθήκης Εγγυήσεως και της Συνθήκης συμμαχίας, αρνήθηκε να παρεμποδίσει την τουρκική εισβολή του 1974. Αντίθετα διά πράξεων και παραλείψεων, ανέχθηκε το δίδυμο έγκλημα σε βάρος της πατρίδας μας. Στην συνέχεια αρνείται συστηματικά να ενεργήσει για την ανατροπή της τουρκικής κατοχής και την αποκατάσταση της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παρέλειψε, ακόμα, να λάβει, ως όφειλε, οποιοδήποτε μέτρο για την αποτροπή και ανατροπή της παράνομης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Να υπενθυμίσουμε ακόμα, την άρνηση της Βρετανίας να καταβάλει, από το 1965, τα νομίμως οφειλόμενα ποσά προς την Κύπρο δυνάμει συμφωνίας που υπήρξε το 1960, για εξυπηρετήσεις και χρήσεις των Βάσεων από το κυπριακό κράτος.

Ήλθε η ώρα να εγκαταλειφθεί μια ανεξήγητη, αιδήμων και άτολμη συμπεριφορά έναντι της Βρετανίας. Ήλθε η ώρα, όλες οι νομικές και πολιτικές παράμετροι του θέματος, να αξιοποιηθούν για να στηρίξουν μια πολιτική που θα θέτει θέμα απομάκρυνσης των βρετανικών βάσεων στα πλαίσια εφαρμογής του διεθνούς δικαίου. Διαφορετικά τί  θα σημαίνει η κολοσσιαία αντίφαση, η Κυπριακή Δημοκρατία να ψηφίζει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ υπέρ της αποαποικιοποίησης του Μαυρικίου αλλά να μην αμφισβητεί την παρουσία των αποικιοκρατικών καταλοίπων της Βρετανίας στην Κύπρο; 

Τί άλλο συνιστά αυτή η στάση παρά συναίνεση και συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας στη συνέχιση του αποικισμού στην Κύπρο; 

 * Ο κ. Γιαννάκης Λ. Ομήρου είναι τέως Προέδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων