Επικίνδυνη κλιμάκωση παρατηρείται στην κρίση που ξέσπασε στην Μαύρη θάλασσα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, μετά και το θερμό επεισόδιο που σημειώθηκε την Κυριακή 25/11, στα στενά του Κερτς μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, που είχε ως αποτέλεσμα να κηρυχθεί στρατιωτικός νόμος στην Ουκρανία.

Σε επικοινωνία που είχε η Offsite με τον διεθνολόγο Χαράλαμπο Χρυσοστόμου, μας επεσήμανε πως η κρίση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας δεν είναι σημερινή. Ξεκίνησε από το 2013 όταν η Ουκρανική κυβέρνηση επρόκειτο να υπογράψει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να μπει σε τροχιά ένταξης.

Η εξέλιξη αυτή διατάραξε τις σχέσεις της Ουκρανίας με τη Ρωσία, τον στενότερο σύμμαχο της χώρας και μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της μέχρι τότε. 

Έναν χρόνο μετά, το 2014, ακολούθησε η προσάρτηση της Κριμαίας στην Ρωσία με ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα, όπου οι ρωσόφωνοι κάτοικοι της Κριμαίας ψήφισαν υπέρ της προσάρτησης.

Σημαντικός παράγοντας η Ενέργεια

Η νέα όξυνση μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας θεωρείται αποτέλεσμα της μεθοδικής προσπάθειας της Ρωσίας να επιβάλλει πλήρη έλεγχο στα στενά του Κερτς, το οποίο χωρίζει την Κριμαία από τη Ρωσία, και ενώνει την Αζοφική θάλασσα με την Μαύρη θάλασσα.

Να σημειώσουμε πως τους τελευταίους μήνες ολοκληρώθηκε μεγάλη γέφυρα που ενώνει το ρωσικό έδαφος με την Κριμαία, πάνω από τα στενά του Κερτς.

Σύμφωνα με τον διεθνολόγο Χαράλαμπο Χρυσοστόμου, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις πως η Αζοφική θάλασσα και η Μαύρη θάλασσα, είναι πλούσιες σε κοιτάσματα φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Την δεδομένη στιγμή, οι χώρες που βρίσκονται γύρω από την Μαύρη Θάλασσα, συμφώνησαν να προχωρήσουν σε οριοθέτηση των ΑΟΖ τους, επομένως, ο έλεγχος του στενού του Κερτς είναι πολύ σημαντικός για τα επόμενα βήματα της Ρωσίας στα ενεργειακά της περιοχής.

Σημαντική παράμετρος πρέπει να θεωρείται και το γεγονός πως μέχρι σήμερα, η Ρωσία εξάγει φυσικό αέριο προς την ΕΕ μέσων της Ουκρανίας. Επιπλέον, σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου, καθόλου τυχαία δεν θεωρείται και η κατασκευή του «Turkish Stream» για μεταφορά φυσικού αερίου από την Νότια Ρωσία προς την Τουρκία ,μέσων Μαύρης Θάλασσας και έπειτα στα Βαλκάνια και την Ευρώπη, με σκοπό να παρακάμψει το ουκρανικό έδαφος.

Για τον ίδιο λόγο σχεδιάζεται ο αγωγός «Nord Stream», για μεταφορά φυσικού αερίου, από την Βόρεια Ρωσία στην Γερμανία.  

Εμπόριο και Βάση

Το στενό του Κερτς, όπου και σημειώθηκε το επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών,  πριν από το 2014, ελεγχόταν τόσο από την Ουκρανία, όσο και από τη Ρωσία.

Μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, η Ρωσία ασκεί  πλήρη έλεγχο στο στενό, προκειμένου να ελέγχει την διέλευση των πλοίων που διέρχονται προς και από την Αζοφική θάλασσα, με προορισμό τα δύο λιμάνια της Ουκρανίας, Μπερντιάνσκ και Μαριούπολη.

Επιπλέον σύμφωνα με τον κ.  Χρυσοστόμου, η Ουκρανία σχεδιάζει να δημιουργήσει μία στρατιωτική βάση στα Ουκρανικά παράλια της Αζοφικής θάλασσας, κάτι που η Ρωσία αντιλαμβάνεται ως απειλή και προσπαθεί να το ανατρέψει μέσων του πλήρη ελέγχου των ουκρανικών πλοίων που περνούν από τα στενά του Κερτς.

ΝΑΤΟ και ΕΕ

Σύμφωνα με τον κ. Χρυσοστόμου, ακόμα ένα λόγος για το ξέσπασμα της κρίσης αυτής, είναι οι σχέσεις που άρχισε να αναπτύσσει τα τελευταία χρόνια η Ουκρανία με ΝΑΤΟ και Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Αυτό καταδεικνύετε και από την αντίδραση της ΕΕ, και του ΝΑΤΟ, αλλά και των ΗΠΑ, που κάλεσαν την Ρωσία να αφήσει ελεύθερα τα ουκρανικά πλοία και τα πληρώματά τους. Επανέλαβαν επίσης πως δεν αναγνωρίζουν την προσάρτηση της Κριμαίας, την οποία θεωρούν παράνομη με βάση το διεθνές δίκαιο, και για το λόγο αυτό επέβαλαν εμπορικές και οικονομικές κυρώσεις στην Ρωσία, που έχουν ισχύει μέχρι και σήμερα.

Ο κ. Χρυστοστόμου επεσήμανε πως το ΝΑΤΟ επιδιώκει τα τελευταία χρόνια να εντάξει στους κόλπους του χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, κάτι που ανησυχεί την Ρωσία καθώς οι χώρες αυτές αποτελούσαν σταθερούς συμμάχους της.

Η εγκατάσταση ρωσικών πυραύλων στην Κριμαία, ο στρατιωτικός νόμος στην Ουκρανία, οι δηλώσεις του ΝΑΤΟ ότι η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη απειλή αλλά και η πρόθεση Τραμπ να ακυρώσει την συνάντηση με τον Πούτιν, δημιουργούν μία πολύ επικίνδυνη κατάσταση με την περιοχή.