Μέσα Φεβρουαρίου 2023. Μέτωπο Ανατολικής Ουκρανίας. Πόλη Μπαχμούτ. Θερμοκρασία -12 βαθμοί Κελσίου. Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν ένα κατεστραμμένο τοπίο εκεί που μόλις πριν από έναν χρόνο ήταν μια περιοχή με πληθυσμό 70.000 ανθρώπων. Σήμερα είναι μια μαύρη τρύπα στον χάρτη. Η παχιά κουβέρτα χιονιού και πάγου σκεπάζει δρόμους βουλιαγμένους και ανασκαμμένους με κρατήρες πρόσφατων βομβαρδισμών. Απλώνεται σε μπάζα ισοπεδωμένων κτιρίων και απομεινάρια ερειπίων.

Καλύπτει κατεδαφισμένους πυλώνες υψηλής τάσης, τσιμεντένια αναχώματα, σάκους άμμου, χαντάκια χαρακωμάτων, ναρκοπέδια. Η χιονόστρωση πνίγει στον ζόφο τούς εναπομείναντες κατοίκους, στην πλειονότητά τους κυρτωμένους γέρους με σκυμμένα ως τα γόνατα τα λευκά τους κεφάλια. Επιβιώνουν σαν ζόμπι σε ασφυκτικά υπόγεια χωρίς ρεύμα, γεννήτριες, φυσικό αέριο, επικοινωνίες και τις περισσότερες φορές δίχως νερό.

Λιώνουν πάγο σε κουβάδες για να πιουν νερό και καίνε έπιπλα, δέντρα και παγκάκια των πάρκων για να ζεσταθούν. Τρέφονται με συσσίτιο από κονσέρβες της επιμελητείας του ουκρανικού στρατού και ξαγρυπνούν κάθε βράδυ από τους κρότους των βαρέων πολυβόλων, το σφύριγμα των όλμων, τις εκρήξεις οβίδων σε απόσταση λίγων μέτρων από τα καταφύγιά τους. Κάθε μέρα είναι οι συντετριμμένοι αυτόπτες μάρτυρες -και πολλές φόρες τα θύματα- όλο και πιο σφοδρών μαχών, μαζικότερων απωλειών, καινούριων ερειπίων, επειγουσών εκκενώσεων βομβαρδισμένων γειτονιών, πρόσθετων κακουχιών και νέων τραγικών θανάτων.

Οι Ουκρανοί πολίτες που αντιστέκονται εκεί στις ρωσικές επιθέσεις των μισθοφόρων της Ομάδας «Wagner» πληρώνουν εξουθενωτικά ακριβά την υπεράσπιση αυτού του κομματιού γης της πατρίδας τους. Η κρεατομηχανή της ατέλειωτης σφαγής αλέθει καθημερινά ανθρώπους μέσα σε ποτάμια αίματος. Νεαροί φαντάροι με μπουφάν παραλλαγής ουρλιάζουν καθώς ακρωτηριάζονται σε πρόχειρα χειρουργεία, στη σκοτεινή τάφρο του νεκροταφείου αραδιάζονται σωρηδόν πτώματα.

Σμήνη κορακιών πετούν χαμηλά στον ουρανό ανάμεσα σε τοξικές στήλες πυκνού λευκού και μαύρου καπνού. Μέσα σε αυτό το τόσο άγριο, βάναυσο και παρατεταμένο επί δώδεκα ερεβώδεις μήνες σκηνικό, οι λέξεις «νίκη», «ήττα», «καταστροφή», «ανθρώπινη ζωή», «ανθρωπιστική κρίση» μοιάζουν να έχουν χάσει κάθε νόημα. Μάταια αναμενόταν ότι η χειμωνιάτικη επιβράδυνση των εξαντλητικών μαχών θα άνοιγε «ένα παράθυρο ευκαιρίας» για διαπραγματεύσεις, συνομιλίες έστω, για ανακωχή. Αυταπάτες.

Πλησιάζει η άνοιξη και ήδη οι αντιμαχόμενες πλευρές ή, καλύτερα, οι επιτιθέμενοι και οι αμυνόμενοι, σχεδιάζουν εκατέρωθεν κλιμάκωση του πολέμου. Η αιματοχυσία προβλέπεται να συνεχιστεί για αρκετό καιρό ακόμη. Δυστυχώς, το τέλος στον εύφλεκτο ορίζοντα είναι αόρατο.

Από τις 24 Φεβρουαρίου του 2022, όταν ο τακτικός ρωσικός στρατός εισέβαλε στην Ουκρανία, ένα πλακάτ στο Κίεβο σχεδόν προμήνυε τι θα επακολουθήσει. Εγραφε: «Αν η Ρωσία σταματήσει να πολεμά, δεν θα υπάρξει πόλεμος. Αν η Ουκρανία σταματήσει να πολεμά, δεν θα υπάρξει Ουκρανία». Εναν χρόνο μετά εξακολουθεί να ισχύει.

Οι Ρώσοι, εμμονικά αδιάφοροι για τις ανθρώπινες ζωές -συμπεριλαμβανομένων των δικών τους στρατιωτών-, το υψηλό κόστος του πολέμου που έχουν εξαπολύσει και τα τραύματα που επιφέρουν οι δυτικές κυρώσεις στην κοινωνία τους, διευκολύνουν την επέκταση αυτού του ολέθριου μονοπατιού. Η προπαγάνδα του Βλαντιμίρ Πούτιν δεν παρεκκλίνει πόντο από τον διακηρυγμένο επεκτατικό στόχο της.

Εξακολουθεί να μιλάει για «ολική νίκη» επί του εχθρού, ταπείνωση και υποταγή του. Στην εκδικητική του αφήγηση επισείει τη νατοϊκή απειλή στα σύνορα της χώρας του και υποδαυλίζει τον ντόπιο εθνικισμό καθώς υπογραμμίζει ότι η Ρωσία δίνει μια υπαρξιακή μάχη στην Ουκρανία ενάντια στην επιθετική και αλαζονική Δύση. Εφευρίσκει ένδοξες μάχες για τη σωτηρία του λαού του, επιστρατεύει εφέδρους και οργανώνει με ακραία επιθετικότητα την υποτέλεια των αντιπάλων που είναι βαθιά ριζωμένη από την εποχή των τσάρων στη ρωσική στρατιωτική κουλτούρα.

Ωστόσο, με χίλιους δυο τρόπους η Ρωσία έχει ήδη χάσει την αναμέτρηση. Και στα δύο μέτωπα που άνοιξε. Τόσο στο πεδίο της μάχης εναντίον της Ουκρανίας, όπου οι στρατιωτικές μονάδες της αποδεκατίζονται, όσο και στον υπονομευτικό πόλεμο του Κρεμλίνου ενάντια στη δυτική οικονομική και στρατιωτική υποστήριξη προς το Κίεβο. Αλλά αφότου ο Πούτιν διάβηκε τον Ρουβίκωνα δεν διανοείται να κάνει πίσω. Μπήκε μουσκεμένος και με τσαμπουκά στον χορό και θα χορέψει μέχρι να πλευριτώσει.

Η πιθανότητα να υποχωρήσει και αναπόφευκτα να πέσει από τον προεδρικό θρόνο φέρνει εφιάλτες τόσο στον ίδιο όσο και στις διεφθαρμένες ελίτ που τον στηρίζουν. Γι’ αυτό και τα ρίχνει κυνικά στους άλλους. Προσχηματικά αλλάζει στρατηγούς. Σήμερα ο σκληροπυρηνικός Βαλερί Γκερασίμοφ στη θέση του «χασάπη της Συρίας» Σεργκέι Σουροβίκιν, αύριο -ποιο ξέρει;- ίσως ξεθάψει από την εποχή του Στάλιν κάνα στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ για το πόστο του διοικητή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.

Στο παρασκήνιο, μη αντέχοντας τις αλλεπάλληλες σφαλιάρες, τους επικρίνει όλους για αναποτελεσματική ηγετική ικανότητα, ατελέσφορες τακτικές, ελλιπή διοικητική μέριμνα, λειψή εκπαίδευση και ανεπαρκή επίδοση ενάντια σε έναν μικρότερο και φτωχά οπλισμένο εχθρό. Οχι πως έχει άδικο για την προφανή στρατιωτική παραλυσία των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά όσο να ’ναι νιώθει στριμωγμένος. Η διεθνής φήμη της πάνοπλης Ρωσίας έχει συντριβεί στα τάρταρα.

Αναγκαστικά καταφεύγει σε ανατριχιαστικά παρακινδυνευμένες αναφορές για χρήση πυρηνικών. Διαμηνύει εκφοβιστικά ότι δεν μπλοφάρει. Στην απόγνωσή του, επειδή τα σχέδιά του σμπαραλιάστηκαν, επικαλείται μαζική καταστροφή με πυρηνοκίνητο Αρμαγεδδώνα. Απειλή που ξεγυμνώνει μεμιάς τις άλλοτε μεγαλεπήβολες πόζες του εμφανίζοντάς τον στη διεθνή κοινή γνώμη ως παραληρηματικό φαφλατά και φτηνό καβγατζή.

Αδίστακτος ο Πούτιν

Ουσιαστικά, όμως, ο απομονωμένος και επιβαρυμένος από τις εξελίξεις Πούτιν, καθώς παίζει το κεφάλι του, είναι υποχρεωμένος, δίχως επεξεργασμένο και συνεκτικό σχέδιο για την επόμενη μέρα, να συνεχίσει πιεστικά τον πόλεμο που κήρυξε. Ποντάρει στον χρόνο, όπως εκτιμά ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς, που ως πρώην πρεσβευτής στη Μόσχα έχει ιχνηλατήσει την περίπλοκη σκέψη, το δολοφονικό ένστικτο και τον ναρκισσισμό του άλλοτε παντοδύναμου αφεντικού του Κρεμλίνου. Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία του, ο έξαλλος πλέον Πούτιν  είναι αποφασισμένος να συντρίψει τους Ουκρανούς εφαρμόζοντας κάθε εγκληματικό μέσο.

Αυτές οι δίχως ηθικούς ενδοιασμούς ανάλγητες επιχειρήσεις των Ρώσων εντάθηκαν τιμωρητικά από τις αρχές του περασμένου Σεπτεμβρίου, όταν πια οι ουκρανικές δυνάμεις, αναθαρρυμένες από το χάος των απωλειών που επέφεραν στους επιδρομείς, καλύτερα και πιο σύγχρονα πλέον εξοπλισμένες, αντεπιτέθηκαν. Ανέκτησαν εδάφη έκτασης 75.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, ανακατέλαβαν και απελευθέρωσαν τη Χερσώνα, αλλά οι «παράπλευρες απώλειές» τους αυξήθηκαν εκθετικά. Ο ρωσικός στρατός στόχευσε ουκρανικές πόλεις μακριά από την πρώτη γραμμή, με βαλλιστικούς πυραύλους Cruise και ιρανικά drones.

Το κακό είναι ότι η ρωσική οπτική των αντιποίνων προαναγγέλλει νέα ανυπόφορα και σκληρά χτυπήματα. Το χειρότερο, προεικονίζει ανελέητο αιματοκύλισμα. Ηδη οι ρώσικες δυνάμεις ανασυντάσσονται για νέες χερσαίες επιθέσεις. Ο υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σοϊγκού ανακοίνωσε αύξηση της ετοιμότητάς από το επίπεδο του 1,15 εκατομμυρίου στρατιωτών σε εκείνο του 1,5 εκατομμυρίου. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η Μόσχα μπορεί να εκπαιδεύει στα βασικά 100.000 πεζούς κάθε μήνα και να αναπληρώνει τις ανθρώπινες απώλειές της με άλλους 60.000 στο ίδιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, εξαιτίας της σθεναρής αντίστασης των Ουκρανών η νέα επιδρομή μπορεί να βαλτώσει.

Εξάλλου μετά την αποτυχία των αρχικών σχεδίων της Μόσχας για ένα Blitzkrieg τον Μάρτιο του 2022, η Ρωσία άλλαξε τη στρατηγική της. Υιοθέτησε αδίστακτα έναν καταστροφικό πόλεμο φθοράς και τρομοκρατίας με αδιάκριτους βομβαρδισμούς και αμείλικτη βία κατά του άμαχου πληθυσμού. Με απάνθρωπη στόχευση κατά μη στρατιωτικών εγκαταστάσεων οδήγησε στη σφαγή χιλιάδες άμαχους Ουκρανούς, συμπεριλαμβανόμενων ανυπεράσπιστων παιδιών, και ώθησε εκατομμύρια κατοίκους στον ξεριζωμό, μακριά από τα ερειπωμένα από τους βομβαρδισμούς σπίτια τους.

Η προοπτική του εγκλωβισμού σε μια μακροχρόνια πολεμική εστία τύπου Αφγανιστάν στην καρδιά της Ευρώπης δεν είναι πια απίθανη παρά τη μάστιγα των συνεπειών της. Προϋποθέτει δε ότι η ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφάλειας «από τη Λισαβόνα στο Βλαδιβοστόκ» θα έχει ταφεί μια για πάντα.

Σε αυτό το συφοριασμένο σκηνικό τι να κάνουν και οι έρμοι οι Ουκρανοί; Εχουν αντέξει 12 βασανιστικούς μήνες επιστρατεύοντας τόνους υψηλού ηθικού, θάρρους και αυτοθυσίας στη γραμμή του μετώπου που εκτείνεται σε 850 χιλιόμετρα .Να κάνουν τώρα πίσω; Να συρθούν κουτσά στραβά σε μια διευθέτηση ώστε να εξασφαλίσουν την εναπομείνασα κυριαρχία της χώρας τους; Να συμφιλιωθούν μετά απ’ όσα έχουν περάσει με την ιδέα να κρατήσουν οι Ρώσοι τα εδάφη της ουκρανικής επικράτειας που έχουν καταλάβει στρατιωτικά και προσαρτήσει;

Πάει πολύ ακριβά τέτοιο τίμημα. Και με περαιτέρω ανυπολόγιστο κόστος για την εθνική τους περηφάνια, σε μια χώρα με δεκάδες χιλιάδες θύματα, εκατομμύρια πρόσφυγες στο εσωτερικό και το εξωτερικό, το 40% των σπιτιών της ανεπανόρθωτα λαβωμένο και με τη μισή ενεργειακή υποδομής της κατεστραμμένη. Κάθε υποχώρηση από τον αγώνα τους κάνει το μέλλον της επιβίωσή τους σε μια ανεξάρτητη χώρα όλο και πιο εύθραυστο. Κάθε παραχώρηση σπιθαμής εδάφους ισούται με εσχάτη προδοσία.

Λογικά, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχει επενδύσει όλο του το πολιτικό κεφάλαιο στην οικονομική συμπαράσταση και τη στρατιωτική στήριξη της τραυματισμένης χώρας του από τους Δυτικούς συμμάχους της. Από την έναρξη της σύγκρουσης έχει λάβει μόνο από την Ουάσινγκτον περισσότερα από 29 δισ. δολάρια σε στρατιωτικό εξοπλισμό. Χρειάζεται, όμως, περισσότερα.

Ο Ζελένσκι και η Δύση

Πριν από μία εβδομάδα ο Ζελένσκι ταξίδεψε σε Λονδίνο, Παρίσι, Βρυξέλλες καλώντας τους Δυτικούς ηγέτες τους να του παραδώσουν περισσότερα προηγμένα βαρέα όπλα μεγάλης εμβέλειας. Είχε προηγηθεί στα τέλη Ιανουαρίου η διάσκεψη του ΝΑΤΟ και των υπουργών Αμυνας από περίπου 50 χώρες στην αεροπορική βάση Ράμσταϊν της Γερμανίας. Στο τραπέζι συζητήθηκαν οι μελλοντικές προμήθειες όπλων, ιδιαίτερα των γερμανικών τανκς Leopard 2, ώστε να βοηθήσουν τον ουκρανικό στρατό να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη εντατικοποίηση των μαχών τις επόμενες εβδομάδες.

Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, υποσχέθηκαν να στείλουν άρματα μάχης M1 Abrams μέχρι το φθινόπωρο. Αλλά για να διασφαλιστεί ότι τουλάχιστον τα Leopard που θα στείλουν οι ευρωπαϊκές χώρες θα διατηρηθούν αξιόμαχα στο πεδίο, πρέπει πρώτα να φτάσουν σε αυτό -κάτι που δεν προβλέπεται έως τον Απρίλιο- και αφού προηγουμένως έχουν εκπαιδευτεί οι Ουκρανοί χειριστές τους. Επιπλέον, από μόνα τους τα τάγματα των αρμάτων δεν αρκούν για αποτελεσματικές ενέργειες δίχως την υποστήριξη σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών.

Γι’ αυτό οι Ουκρανοί ζητούν τώρα F-16, F-35, Eurofighter και Tornado. Αλλά ακόμη και να γίνει δεκτό το αίτημά τους, η δρομολόγηση των παραδόσεων δυτικών πολεμικών αεροσκαφών δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Πόσο μάλλον, για να καταστούν αυτά λειτουργικά, απαιτείται χρόνος για την εκπαίδευση των Ουκρανών πιλότων. Εν τω μεταξύ, ο χρόνος πιέζει αφόρητα εν όψει του νέου μακελειού.

Από τη μεριά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, που εμφανίστηκε σε απευθείας διαδικτυακή μετάδοση την Πέμπτη που μας πέρασε στην Μπερλινάλε, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου, έχει ξεκαθαρίσει από τα τέλη Νοεμβρίου ότι η διέξοδος από τη σύγκρουση που επιθυμεί το Κίεβο περιλαμβάνει όρους. Συγκεκριμένα, ζητάει την απόσυρση της Ρωσίας απ’ όλο το ουκρανικό έδαφος -συμπεριλαμβανομένων της Κριμαίας και ολόκληρου του Ντονμπάς-, αποζημίωση και τιμωρία της για εγκλήματα πολέμου.

Ωστόσο, στην απίθανη περίπτωση που η μοχθηρή Ρωσία επιστρέψει στα πριν από την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου 2022 σύνορά της και αποσυρθεί από την Κριμαία, την οποία έχει προσαρτήσει από το 2014, τίποτε δεν εγγυάται πως δεν θα επιχειρήσει ξανά μια νέα εισβολή. Οι πιο καχύποπτοι Ουκρανοί, που έχουν καεί τόσο πολύ από τον ρωσικό χυλό ώστε φυσούν και το γιαούρτι, τρέμουν στην ιδέα να έχουν δαπανήσει τεράστιες ποσότητες χρόνου, χρήματος και ανθρώπινων πόρων για την ανασυγκρότηση της κατεστραμμένης χώρας τους και να βρεθούν πάλι στο ίδιο σημείο αυτοάμυνας.

Αναπόδραστα προκρίνουν μόνο τον υπερεξοπλισμό της χώρας τους, ως επαρκή προϋπόθεση αποτροπής κάθε πολέμου. Ετσι κι αλλιώς, σχετικά με την υποβολή αιτήματος ταχείας ένταξης στο ΝΑΤΟ, όσο και αν φαντάζει εφικτή, η διαδικασία που προϋποθέτει ομόφωνη αποδοχή είναι παραπάνω από χρονοβόρα και βασανιστική. Η περίπτωση της Φινλανδίας και της Σουηδίας είναι ενδεικτική. Αναπόφευκτα, λοιπόν, στο Κίεβο μιλούν μόνο για νίκη. Οπως ακριβώς και στη Μόσχα. Ονειρεύονται αναχρονιστικούς θριάμβους και μυθολογημένες ένδοξες σταυροφορίες, παρότι η ήττα της μιας χώρας δεν υποδηλώνει απαραίτητα τη νίκη της άλλης.

Το σημαντικό είναι ότι καμία από τις δύο δεν μιλάει για ειρήνη. Η αλήθεια είναι ότι ιστορικά οι πόλεμοι τείνουν να τελειώνουν με έναν από τους δύο τρόπους: όταν η μία πλευρά κατισχύει στο πεδίο της μάχης, επιβάλλει τη βούλησή της στην άλλη και την επικυρώνει στο τραπέζι των συνθηκολόγησης. Η άλλη εκδοχή είναι όταν και οι δύο πλευρές ασπάζονται έναν συμβιβασμό επειδή τον θεωρούν προτιμότερο από την αλληλοεξόντωση. Στην προκειμένη περίπτωση, το μίσος, ο φανατισμός, ο πόνος, τα βάσανα και τα τραύματα, αν και δεν είναι ευθέως συγκρίσιμα, υπερισχύουν ανάμεσα στις δύο αυτές ορθόδοξες χώρες.

Καμία από τις δύο δεν πρόκειται να αποδεχτεί σπιθαμή υποχώρησης από τις κόκκινες γραμμές της. Χάρη στη σκληρή υπεράσπισή τους δείχνουν τυχοδιωκτικά πρόθυμες να βουλιάξουν στην παρακμή. Ο,τι δεν συνιστά για αμφότερες συνολική νίκη ισοδυναμεί με ήττα. Αναπότρεπτα, κάθε ελπίδα λουφάζει βουβή κάτω από τις στριγκλιές των σειρήνων, τα ουρλιαχτά των ακρωτηριασμών, το βουητό των ερπυστριών, το γοερό κλάμα των παιδιών και τον εκκωφαντικό σπαραγμό πλάι στα φέρετρα.

Η διεθνής κοινότητα

Το δίκιο είναι αναμφίβολα με το μέρος των αμυνόμενων Ουκρανών που δικαιούνται ως κυρίαρχο έθνος να οικοδομήσουν ελεύθερα το δικό τους μέλλον, αλλά από μόνη της η βούλησή τους δεν φτάνει. Οπως και δεν επαρκούν, μέχρι ώρας, οι διεθνείς οικονομικές κυρώσεις για τη συμμόρφωση της επιθετικής Ρωσίας. Το πιο οδυνηρό είναι ότι η διεθνής κοινότητα δεν έχει επιμελημένα επεξεργαστεί ένα σχέδιο κατάπαυσης, τουλάχιστον, πυρός.

Ο ΟΗΕ είναι μπλοκαρισμένος από το βέτο της Ρωσίας που είναι μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφάλειας του Οργανισμού. Αναγκαστικά κρίνεται ότι θα πρέπει να δρομολογηθούν άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Γιατί κάθε πόλεμος, ανεξάρτητα από το πόσο περιορισμένος είναι τόσο εδαφικά όσο και ως προς τη χρήση των στρατιωτικών μέσων, επιδρά σε όλο τον κόσμο αμέσως και απευθείας. Πόσο μάλλον όταν διεξάγεται καταιγιστικός στη μέση της Ευρώπης.

Δεν είναι τυχαίο ότι το αμερικανικό Πεντάγωνο εμφανίζεται πιο διπλωματικό από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Μιλώντας τον περασμένο Νοέμβριο ενώπιον της μη κερδοσκοπικής Οικονομικής Λέσχης της Νέας Υόρκης, ο στρατηγός Μαρκ Μίλεϊ ήταν σαφής: τοποθετήθηκε προκρίνοντας άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Τόνισε δε ρεαλιστικά: «Πρέπει να υπάρξει αμοιβαία αναγνώριση ότι η στρατιωτική νίκη, με την αληθινή έννοια της λέξης, πιθανώς δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Ως εκ τούτου, πρέπει να στραφούμε σε άλλα μέσα». Ο στρατηγός δεν είναι κάνας τυχαίος ώστε να θεωρηθεί «λαγός» των πάσης φύσεως ειρηνιστών που εμμέσως σιγοντάρουν τη ρωσική αρπακτικότητα. Κάθε άλλο. Είναι ο αρχηγός του Μεικτού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ, ο υψηλότερος και ανώτερος αξιωματικός των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων και ο βασικός στρατιωτικός σύμβουλος του προέδρου Τζο Μπάιντεν.

Πάλι πριν από μόλις λίγες ημέρες από τις Βρυξέλλες υπογράμμισε ότι «υπάρχουν ευκαιρίες για τη διπλωματία ανά πάσα στιγμή». Προφανώς, ενώπιον των δεινών ενός αδιάκοπου πολέμου, που στη νέα φάση του μπορεί να γίνει ακόμα πιο τραγικός, η στενόμυαλη ακαμψία οφείλει να παραχωρήσει τη θέση της στη φαντασία για να διευκολύνει κάποια λύση στο αδιέξοδο.

Η φαντασία άλλωστε είναι η φωνή της τόλμης. Στηριγμένη σε θεμέλια νοημοσύνης, μπορεί να σταματήσει στους αχανείς σιτοβολώνες της εμπόλεμης περιοχής να σπέρνονται μόνο πτώματα. Σε κάθε άλλη περίπτωση, το προηγούμενο αιματηρό 12μηνο θα μοιάζει ως το προοίμιο ενός ελλοχεύοντος αποκαλυπτικού ολέθρου.

protothema.gr