Η Κομισιόν χαιρετίζει τη συμφωνία που επετεύχθη σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Κρατών Μελών της ΕΕ σχετικά με την πρότασή της για εκσυγχρονισμό των ελέγχων εξαγωγών της Ένωσης σε ευαίσθητα προϊόντα και τεχνολογίες διπλής χρήσης.

Σύμφωνα με γραπτή ανακοίνωση που εξέδωσε μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας, "οι αλλαγές που συμφωνήθηκαν σήμερα θα αναβαθμίσουν και θα ενισχύσουν την εργαλειοθήκη ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ για να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στους εξελισσόμενους κινδύνους ασφαλείας και τις αναδυόμενες τεχνολογίες".

"Χάρη στον νέο κανονισμό, η ΕΕ μπορεί τώρα να προστατεύσει αποτελεσματικά τα συμφέροντα και τις αξίες της και, ειδικότερα, να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με το εμπόριο τεχνολογιών επιτήρησης στον κυβερνοχώρο χωρίς προηγούμενη συμφωνία σε πολυμερές επίπεδο. Ενισχύει επίσης την ικανότητα της ΕΕ να ελέγχει τις εμπορικές ροές ευαίσθητων νέων και αναδυόμενων τεχνολογιών", αναγνωρίζει η Κομισιόν.

Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος και Επίτροπος Εμπορίου, Βάλντις Ντομπρόβσκις σχολίασε μάλιστα "τώρα θα έχουμε ισχυρούς ελέγχους εξαγωγών για τον μετριασμό των καταχρήσεων τεχνολογίας διπλής χρήσης και οι εξαγωγείς θα πρέπει να ακολουθούν τις υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας".

"Η Κομισιόν θα συνεργαστεί τώρα στενά με τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την αποτελεσματική εφαρμογή του νέου κανονισμού", ανέφερε.

Σημειώνεται ότι ο νέος κανονισμός παρέχει μια νέα βάση για τον συντονισμό των ελέγχων σε ένα ευρύτερο φάσμα αναδυόμενων τεχνολογιών διπλής χρήσης μεταξύ της Κομισιόν και των κρατών μελών προς υποστήριξη της αποτελεσματικής επιβολής των ελέγχων σε ολόκληρη την ΕΕ.

Εισήχθησαν επίσης υποχρεώσεις δέουσας επιμέλειας και απαιτήσεις συμμόρφωσης για τους εξαγωγείς, αναγνωρίζοντας τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση των κινδύνων που ενέχει το εμπόριο ειδών διπλής χρήσης για τη διεθνή ασφάλεια. Η διαφάνεια θα ενισχυθεί επίσης μέσω της υποχρέωσης δημοσίευσης εκθέσεων σχετικά με τις άδειες που έχουν χορηγηθεί.

Ο νέος κανονισμός παρέχει μια ισχυρή βάση για την ΕΕ να συνεργαστεί με τρίτες χώρες προκειμένου να υποστηρίξει ισότιμους όρους ανταγωνισμού και να ενισχύσει τη διεθνή ασφάλεια μέσω πιο συγκλίνουσας προσέγγισης των ελέγχων των εξαγωγών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σύμφωνα με το ιστορικό του κανονισμού, η Κομισιόν ενέκρινε τη νομοθετική της πρόταση για τον εκσυγχρονισμό των ελέγχων της ΕΕ στις εξαγωγές ευαίσθητων αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης τον Σεπτέμβριο του 2016. Τέτοια είδη έχουν πολλές πολιτικές χρήσεις, αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για λόγους άμυνας, πληροφοριών και επιβολής του νόμου (πυρηνικά και ειδικά υλικά, τηλεπικοινωνίες , ηλεκτρονικά και υπολογιστές, διάστημα και αεροδιαστημική, θαλάσσιος εξοπλισμός κ.λπ.).

Ο νέος κανονισμός περιλαμβάνει πολλές από τις προτάσεις της Κομισιόν για μια ολοκληρωμένη "αναβάθμιση συστήματος" και θα καταστήσει το υπάρχον σύστημα ελέγχου των εξαγωγών της ΕΕ πιο αποτελεσματικό προβλέποντας τα εξής:

- εισάγοντας μια νέα διάσταση την "ανθρώπινη ασφάλεια", ώστε η ΕΕ να μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που δημιουργούν οι αναδυόμενες τεχνολογίες διπλής χρήσης - ιδίως οι τεχνολογίες επιτήρησης στον κυβερνοχώρο - που θέτουν σε κίνδυνο την εθνική και διεθνή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ·

- επικαιροποίηση  βασικών εννοιών και ορισμών (π.χ. ορισμός του «εξαγωγέα» για εφαρμογή σε φυσικά πρόσωπα και ερευνητές που συμμετέχουν σε μεταφορές τεχνολογίας διπλής χρήσης) ·

-απλούστευση και εναρμόνιση των διαδικασιών αδειοδότησης και επιτρέποντας στην Κομισιόν να τροποποιήσει - με απλουστευμένη διαδικασία, δηλαδή κατ `εξουσιοδότηση πράξη - τον κατάλογο των ειδών ή προορισμών που υπόκεινται σε συγκεκριμένες μορφές ελέγχου, καθιστώντας έτσι το σύστημα ελέγχου των εξαγωγών πιο ευέλικτο και ικανό να εξελιχθεί και να περιστάσεις

- ενίσχυση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των αρχών αδειοδότησης και της Κομισιόν με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας των αποφάσεων αδειοδότησης ·

- συντονισμός και υποστήριξη για ισχυρή επιβολή ελέγχων, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης της ασφαλούς ηλεκτρονικής ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ αδειών και φορέων επιβολής ·

- ανάπτυξη προγράμματος ανάπτυξης ικανοτήτων και κατάρτισης της ΕΕ για τις αρχές αδειοδότησης και επιβολής των κρατών μελών ·

- προσέγγιση της βιομηχανίας και διαφάνεια με τους ενδιαφερόμενους, ανάπτυξη μιας δομημένης σχέσης με τον ιδιωτικό τομέα μέσω ειδικών διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη από τη σχετική ομάδα εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών της Κομισιόν ·

- έναρξη διαλόγου με τρίτες χώρες και αναζήτηση ίσων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο.

Πηγή: ΚΥΠΕ