«Ισραήλ και Λίβανος είχαν έρθει πολύ κοντά σε συμφωνία ήδη από το 2012», δήλωσε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ισραηλινό κρατικό ραδιόφωνο, ο Αμερικανός διπλωμάτης Φρέντερικ Χοφ, ο οποίος είχε τεθεί επικεφαλής της τότε διαμεσολαβητικής προσπάθειας επί θητείας του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα.

>>> Διαβάστε επίσης: Λίβανος-Ισραήλ οριοθετούν τα θαλάσσια σύνορά τους

Η πρόταση που είχε κατατεθεί τότε στις δύο χώρες όριζε στον διαχωρισμό της διαφιλονικούμενης θαλάσσιας ζώνης εκτάσεως 860 τ.χλμ. με τον Λίβανο να καταλαμβάνει το 55% και το Ισραήλ το 45% της περιοχής. Η οριογραμμή που είχε προταθεί από τις ΗΠΑ ονοματίσθηκε «Γραμμή Χοφ» και οι δύο χώρες βρίσκονταν πολύ κοντά στο να την αποδεχθούν. Όπως δηλώνει ο Χοφ, το πρόβλημα εκείνη την εποχή επικεντρωνόταν στην πολιτική αστάθεια που επικρατούσε στον Λίβανο. Χαρακτηριστικά ανέφερε στη συνέντευξή του ότι ο τότε Λιβανέζος Πρωθυπουργός Νατζίμπ Μικάτι – ο οποίος είναι και σήμερα πρωθυπουργός της χώρας – είχε ζητήσει από τον Φρέντερικ Χοφ να μιλήσει κατ’ ιδίαν με συγκεκριμένους Λιβανέζους Υπουργούς για να τους πείσει να άρουν τις αντιρρήσεις τους. «Η ισραηλινή κυβέρνηση είχε ήδη συμφωνήσει με εκείνη τη λύση», τόνισε. Ο Χοφ διευκρίνισε ότι η μεσολαβητική του προσπάθεια είχε πέσει τελικά στο κενό «επειδή μεσολάβησε ένα μακρύ χρονικό διάστημα ακυβερνησίας στον Λίβανο, χωρίς Πρόεδρο και με κυβερνήσεις ασταθείς».

Από την άλλη, ο Χοφ εξέφρασε και τη δική του αυτοκριτική. «Τώρα πια συνειδητοποιώ ότι, όταν είχα προτείνει τη φόρμουλα για τη συμβιβαστική επίλυση της διαφοράς, την έκρινα με βάση τη δική μου αμερικανική θεώρηση, σαν να επρόκειτο να επιλύσω ένα ζήτημα μεταξύ των ΗΠΑ και του Καναδά», δήλωσε, αναγνωρίζοντας ότι αυτή η θεώρηση αποδείχθηκε ως ένας από τους λόγους της αποτυχίας της διαμεσολαβητικής του τακτικής. Παρ’ όλα αυτά, δήλωσε ότι «πιστεύει ακόμα και σήμερα πως η συγκεκριμένη διένεξη θα μπορούσε να είχε επιλυθεί προ δεκαετίας».

Σχολιάζοντας το περιεχόμενο της τελικής συμφωνίας που επετεύχθη πρόσφατα, ο Φρέντερικ Χοφ δήλωσε: «Διάβασα το κείμενο της συμφωνίας. Η πρώτη μου εντύπωση είναι ότι η συμφωνία δίνει πολλές πιθανότητες στα δύο μέρη να αναπτύξουν τις ενεργειακές τους δυνατότητες. Τονίζω τη λέξη πιθανότητες, επειδή υπάρχουν πολλές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπισθούν στο μέλλον».

 Η συμφωνία, είπε, είναι τίμια για αμφότερες τις χώρες, αλλά η ιστορία δεν φαίνεται να τελειώνει εδώ. «Πρέπει να διαπιστωθεί πόση ποσότητα φυσικού αερίου υπάρχει στη λιβανική θαλάσσια ζώνη και να εξασφαλισθεί η προϋπόθεση ότι το λιβανικό πολιτικό σύστημα θα φροντίσει οι απλοί πολίτες να επωφεληθούν από τα κέρδη που θα προκύψουν. Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να ειπωθεί τίποτα το σίγουρο ως προς αυτό το ζήτημα. Από τη άλλη, η ισραηλινή πλευρά βρίσκεται ενώπιον της πρόκλησης εάν τελικά η συμφωνία θα τηρηθεί όχι μόνο πριν της επικείμενες βουλευτικές εκλογές (σ.σ. της 1ης Νοεμβρίου 2022) αλλά και αργότερα».

Σχολιάζοντας τη διαπραγματευτική τακτική που ακολούθησε η ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται αυτήν την περίοδο στο επίκεντρο της προεκλογικής αντιπαράθεσης, ο Χοφ δήλωσε ότι «το Ισραήλ πράγματι επέδειξε ευελιξία και συναίνεσε στην ικανοποίηση των αιτημάτων του Λιβάνου». Παρ’ όλα αυτά, είπε, «θεωρώ ότι, επειδή φαίνεται να διαμορφώνονται σημαντικές μελλοντικές ευκαιρίες για το Ισραήλ  στον τομέα της ενέργειας, η υποχώρηση που επέδειξε στις διαπραγματεύσεις θα αποβεί τελικά προς όφελός του». Όπως σημείωσε, το Ισραήλ έχει πολλά σχέδια για την πώληση του φυσικού αερίου του στις αγορές της Ευρώπης. «Θα είναι προς όφελός του να πράξει ο,τιδήποτε χρειαστεί, για να αποφευχθεί οποιασδήποτε μορφής σύγκρουση στην περιοχή», ανέφερε.

Τέλος, αναφερόμενος στην λιβανική διαπραγματευτική τακτική, ο Αμερικανός διπλωμάτης δήλωσε στο ισραηλινό κρατικό ραδιόφωνο ότι «είναι κρίμα που χάθηκε τόσος χρόνος άδικα», διευκρινίζοντας ότι «θα χρειαστούν άλλα πέντε χρόνια μέχρι να επωφεληθεί ο Λίβανος από τα κέρδη». Από την άλλη, όμως, οι Λιβανέζοι έχουν χρονικό περιθώριο ικανό για να προβούν σε μεταρρυθμίσεις στο μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας, σημείωσε.

Σχετικά με την επιρροή της οργάνωσης Χεζμπολάχ στις εσωτερικές λιβανικές υποθέσεις, ο Χοφ εκτίμησε ότι «είναι ακόμα πολύ νωρίς να διαπιστωθεί εάν η συμφωνία που επετεύχθη θα μεταβάλει τις εσωτερικές ισορροπίες». Ωστόσο επισημαίνει ότι «ούτε και πριν από μία δεκαετία η Χεζμπολάχ δεν εμπόδισε την κυβέρνηση της Βηρυτού να συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις».

Εκτιμώντας την παρούσα εσωτερική κατάσταση στον Λίβανο, ο κ. Χοφ αναφέρει ότι «βραχυπρόθεσμα, η Χεζμπολάχ ωφελείται από την πρόσφατη συμφωνία επειδή έλαβε τα εύσημα τόσο από την τοπική κοινή γνώμη όσο και από τον Πρόεδρο Μισέλ Αούν για την πίεση που άσκησε έναντι του Ισραήλ».

Μακροπρόθεσμα όμως, συνέχισε, «εάν ο Λίβανος εντός της περιόδου της ερχόμενης δεκαετίας καταφέρει να αναθεωρήσει το μοντέλο εσωτερική διακυβέρνησης, η Χεζμπολάχ ενδέχεται να αποδυναμωθεί, γεγονός που ίσως απειλήσει ακόμα και την ίδια την ύπαρξή της».

ΚΥΠΕ