Ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χάρης Γεωργιάδης προέβη σήμερα Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2019 κρατικό ραδιόφωνο, σε δηλώσεις σχετικά με τις εισφορές των εργαζομένων στο ΓεΣΥ, καθώς και στο Σχέδιο ΕΣΤΙΑ.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των σχετικών ερωτοαπαντήσεων: 

«Ερώτηση: Τί έχει αποφασιστεί για τις εισφορές των εργαζομένων στο Δημόσιο για το ΓεΣΥ;

Απάντηση: Δεν έχει ληφθεί κάποια απόφαση, το θέμα δεν έχει πάει στην Κυβέρνηση/Υπουργικό Συμβούλιο. Το εξετάζουμε όμως. Είμαστε σε επαφή με κάποιες οργανώσεις και εγώ προσωπικά είμαι σε επαφή με τον Υπουργό Υγείας. Θεωρώ πως διαμορφώνουμε μια γενική κατεύθυνση.

Σημειώνω τη θέση των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους ότι για το 2019 ουσιαστικά η συνεισφορά θα είναι διπλή. Αποδέχομαι για χάρη της συζήτησης ότι αυτή μπορεί να είναι μια ακραία προσέγγιση. Την ίδια ώρα όμως (και αυτό θέλω να το υπογραμμίσω και το έχω υπογραμμίσει) εξίσου ακραίο (και μάλιστα με πολύ μεγαλύτερη σημασία και αρνητικές παρενέργειες επειδή δεν πρόκειται για μια προσωρινή ρύθμιση του ενός έτους αλλά θα ήταν μια μόνιμη ρύθμιση), θα ήταν μια άλλη ακραία προσέγγιση που έχει εκφραστεί.

Αυτή η προσέγγιση οδηγούσε σε αμφισβήτηση όχι μόνο του ποσοστού του 1,5% που ίσχυε μέχρι το 2018 (για το αν θα τερματιστεί τώρα ή αν θα ισχύσει για άλλο ένα χρόνο), αλλά αμφισβήτηση της ίδιας της εισφοράς του εργαζομένου όπως προβλέπει η νομοθεσία του ΓεΣΥ. Ότι δηλαδή ακόμη και αυτή αμφισβητείται και θα αμφισβητηθεί στα δικαστήρια και άλλως πως.

Δεν λέω ότι το θέμα θα πάει στα δικαστήρια. Εκφράστηκε τέτοια θέση. Θεωρώ πως είναι μη-αποδεκτή. Έχω ακούσει να χαρακτηρίζουν τη δική μου θέση ακραία. Δεν είμαι υπέρ των ακραίων ρυθμίσεων, είμαι υπέρ της συνεννόησης και να βρούμε λογικές ρυθμίσεις.

Θα ήθελα να δώσω μια θετική τοποθέτηση ότι μπορούμε να συζητήσουμε το 2019. Το πρόβλημα δεν είναι το 2019 και δεν υπάρχει η πρόθεση να πληρώνει κανείς περισσότερο απ’ αυτό που του αναλογεί, αλλά ούτε και να πληρώνει μετά το 2019 λιγότερο απ’ αυτό που του αναλογεί.

Ξεκαθαρίζω ακόμη ότι αυτό ισχύει και πρέπει να τύχει εφαρμογής αμέσως και εμμέσως: θα ήταν εξίσου απαράδεκτο και δεν θα το δεχόταν η κοινωνία και οι συμπολίτες μας να κάναμε μια ρύθμιση που να έδειχνε ότι ο εργαζόμενος στον δημόσιο/ευρύτερο δημόσιο τομέα πληρώνει τη συνεισφορά που του αναλογεί ,αλλά εμμέσως να δώσουμε ισόποσες αυξήσεις ή ωφελήματα. Ας είμαστε απολύτως ειλικρινείς. Θέλω να ελπίζω πως δεν θα τεθεί καν τέτοιο ζήτημα.

Στη βάση μιας πολύ απλής λογικής και δίκαιης προσέγγισης δεν θα πληρώνει κανείς ούτε λιγότερο ούτε περισσότερο και θα έχει τα ίδια ωφελήματα με ολόκληρο τον πληθυσμό. Πολύ σύντομα μπορούμε να βρούμε λύσεις.

Το μήνυμα που έστειλα στους εργαζομένους είναι ότι χρειαζόμαστε ένα ελάχιστο σύντομο χρονικό διάστημα να δούμε το ζήτημα και διαδικαστικά και τεχνοκρατικά για να έχουμε μια ολοκληρωμένη σωστή πρόταση την οποία θα πρέπει να παρουσιάσω στο Υπουργικό Συμβούλιο. Όπως έχω πει, δεν έχει ακόμη ληφθεί κάποια απόφαση, αλλά επιβάλλεται να βρεθεί κάποια συμφωνία με τους εκπροσώπους των εργαζομένων.

Ερώτηση: Μια συμφωνία που θα λέει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι πρέπει να πληρώνουν για το ΓεΣΥ και όχι να το θεωρούν υποχρέωση του εργοδότη και όσον αφορά την προσωρινή ρύθμιση, η εισφορά τους πρέπει να είναι όση και των υπόλοιπων πολιτών οι οποίοι απολαμβάνουν υπηρεσίες πρωτοβάθμιας. Εντούτοις, οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν το πλήρες πακέτο. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα έπρεπε να πληρώνουν παραπάνω;

Απάντηση: Έχετε δίκαιο, αυτή θα ήταν μια προσέγγιση. Θα ήμουν προσωπικά έτοιμος να εισηγηθώ στην Κυβέρνηση να μην υπάρχει πρόσθετη επιβάρυνση γι’ αυτό τον ένα χρόνο νοουμένου ότι θα διασφαλίσουμε ότι σε περιβάλλον ΓεΣΥ και ως μόνιμη ρύθμιση να είναι όλοι στην ίδια βάση, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα. Λόγω κακής ρύθμισης κάποιοι εξακολουθούν να μην πληρώνουν ακόμη και σήμερα. Εισήγησή μου είναι να ισχύσει από φέτος η συνεισφορά όπως προβλέπεται στον νόμο του ΓεΣΥ, που είναι νόμος και όχι θέμα άποψης ή ρύθμισης που θα εφαρμοστεί.

Δεν έχουμε οριστικοποιήσει την κυβερνητική θέση, αλλά θεωρώ πιο σημαντική τη θέση αρχής: δεχόμαστε να πληρώνουν και οι δημόσιοι υπάλληλοι αυτό που τους αναλογεί για το ΓεΣΥ δεδομένου ότι και εκ μέρους τους θα αναγνωριστεί ότι αυτή η υποχρέωση για τον εργαζόμενο ισχύει και εφαρμόζεται και για τους ίδιους και ότι δεν μπορούν τα «παλιά κεκτημένα» που απολάμβαναν πλήρους κάλυψης χωρίς καθόλου να συνεισφέρουν να έχουν θέση σε ένα περιβάλλον ΓεΣΥ.

Αν δεχθούμε αυτή τη θέση αρχής, θεωρώ ότι θα έχουμε καταλήξει σε μια λογική και δίκαιη ρύθμιση. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω και να διορθώσουμε αναδρομικά διαχρονικές στρεβλώσεις. Μπορούμε όμως από τώρα να διασφαλίσουμε ότι όλοι μας (είτε είμαστε στον δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα) θα έχουμε τις ίδιες υποχρεώσεις και ωφελήματα.    

Ερώτηση: Το Τμήμα Φορολογίας ζήτησε κατ’ επανάληψη να δοθούν στατιστικά στοιχεία για τα φορολογικά των γιατρών. Γιατί δεν βοηθάτε σ’ αυτό το θέμα;

Απάντηση: Τέτοιο ζήτημα δεν έχει τεθεί από κανέναν ούτε βλέπω να υπάρχει θέμα έγκρισης ή κωλύματος. Αν και δεν είμαι απόλυτα βέβαιος, στη νομοθεσία του Τμήματος Φορολογίας δεν βλέπω να υπάρχει κανένα πρόβλημα από τη στιγμή που θα παρουσιάζονται απρόσωποι στατιστικοί μέσοι όροι. Ένα πράγμα είναι το φορολογητέο εισόδημα (και δεν βλέπω να υπάρχει εκ πρώτης όψεως κάποιο πρόβλημα στη δημοσιοποίηση στατιστικών σε σχέση με το φορολογητέο εισόδημα) και άλλο πράγμα είναι το κόστος λειτουργίας ενός νοσοκομείου ή ενός ιατρείου.

Συνεπώς, δεν μπορώ να είμαι βέβαιος ότι με μια στατιστική για το φορολογητέο εισόδημα μπορούμε να έχουμε πλήρη εικόνα για το πραγματικό κόστος των παρόχων υπηρεσιών υγείας. Άλλο το κόστος και άλλο το φορολογητέο εισόδημα ή ο φόρος που τελικά πληρώνεις.

Ερώτηση: Τί γίνεται με το Σχέδιο ΕΣΤΙΑ;

Απάντηση: Δεν θεωρώ να έχουμε ξεπεράσει το στάδιο της διαπραγμάτευσης. Είμαστε στο στάδιο του λεπτομερούς προσδιορισμού του τρόπου εφαρμογής. Δηλαδή πώς θα εφαρμοστούν στην πράξη αυτά που προβλέπει το σχέδιο. Αυτό προϋποθέτει τον καταρτισμό ενός συμφωνητικού κειμένου που θα δεσμεύει νομικά όλες τις πλευρές.

Καθώς είναι νομικό έγγραφο, θα πρέπει να ελεγχθεί από τη Νομική Υπηρεσία και να εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο. Εκτιμώ πως είναι ζήτημα μερικών εβδομάδων να ολοκληρωθούν όλες οι προπαρασκευαστικές διαδικασίες για ν’ ανοίξει το Σχέδιο και ν’ αρχίσει να εκδηλώνεται το ενδιαφέρον πρώτα από τις τράπεζες ή τους φορείς διαχείρισης δανείων και στη συνέχεια από τους δανειολήπτες. Ούτως ή άλλως υπενθυμίζω ότι έχουμε κάποιο χρόνο μπροστά μας. Όλα αυτά πρέπει να γίνουν τώρα και η αρχική δουλειά θα είναι σημαντική.

Άρα θα μας πάρει μερικούς μήνες να υποβληθούν οι αιτήσεις, να ελεγχθούν και να επιβεβαιωθούν αλλά οι πληρωμές θα γίνουν στο τέλος του έτους, όταν διαφανεί η συμμόρφωση κατά τη διάρκεια των μηνών που έχουν μεσολαβήσει. Κάποιες τράπεζες έχουν ήδη επικοινωνήσει με τους δανειολήπτες που είναι δυνητικά επιλέξιμοι. Είμαστε σ’ αυτό το στάδιο μέχρι το σχέδιο ν’ ανοίξει επισήμως.

Δεν θα ήθελα να δώσω χρονοδιάγραμμα, από τη στιγμή που μεσολαβεί και ο νομοτεχνικός έλεγχος αυτού του κειμένου. Από την άλλη, δεν είναι εξεζητημένα νομοσχέδια. Είναι ένα κείμενο που αποτυπώνει μια Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ένα σχέδιο που έχει εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δηλαδή έχει γίνει η δύσκολη δουλειά. Το σημαντικό είναι ότι τα κονδύλια έχουν εξασφαλιστεί καθώς και η έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Άρα, το 2019, όπως ήταν ο προγραμματισμός, θα είναι το έτος έναρξης εφαρμογής του ΕΣΤΙΑ.

Ερώτηση: Τί γίνεται με τους δανειολήπτες που αποτάθηκαν στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ) ; Θα επωμιστούν την ταλαιπωρία της 2ης διαδικασίας;

Απάντηση: Δεν υπάρχουν εκκρεμότητες στον ΚΟΑΓ. Επίσης, το ΕΣΤΙΑ είναι ευνοϊκότερο σχέδιο για τον δανειολήπτη. Επομένως, δεν είναι ζήτημα ταλαιπωρίας, αλλά ζήτημα ευκαιρίας. Ο δανειολήπτης προτρέπεται να επικοινωνήσει με την τράπεζά του και να είναι έτοιμος να ενταχθεί στο ΕΣΤΙΑ. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος για να μπορέσουν οι δανειολήπτες σε ατομικό επίπεδο, αλλά και όλοι μας ως χώρα να αντιμετωπίσουμε το μεγάλο πρόβλημα των δανείων.

Ερώτηση: Τελικά, όλη αυτή η υπόθεση (δηλαδή η κρατική στήριξη στον Συνεργατισμό) υπολογίζεται στο χρέος. Αυτή η εκτόξευση του δημόσιου χρέους τί σημαίνει;

Απάντηση: Στο χρέος μέτρησε η συνολική επιβάρυνση των 3,5 δις ευρώ. Αυτό έγινε από την πρώτη στιγμή. Δηλαδή έχουμε επιβαρυνθεί με το συνολικό κόστος της κρατικής ενίσχυσης προκειμένου να διευκολυνθεί ο διαχωρισμός του Συνεργατισμού, ήδη από την περασμένη Άνοιξη και το περασμένο Ιούνιο. Ευτυχώς, αυτή η επιβάρυνση δεν μας κόστισε. Αντιθέτως, βλέποντας και αξιολογώντας τη μεγάλη εικόνα οι Οίκοι Αξιολόγησης μας έχουν αναβαθμίσει στην επενδυτική βαθμίδα, αλλά και οι αγορές έχουν αντιδράσει θετικά βλέποντας και το ευρύτερο όφελος από αυτή τη συμφωνία. Αυτό που έγινε προχθές είναι στη βάση των στατιστικών κανόνων. Μόνο ένα μέρος από τα 3,5 δις ευρώ είναι το πραγματικό κόστος που έχουμε υποστεί. Μόνο ένα μέρος (1,5 δις ευρώ) θεώρησε η Στατιστική Υπηρεσία ότι έπρεπε να περιληφθούν στο έλλειμμα εκείνου του τριμήνου. Ήδη έχουμε επιβαρυνθεί με 3,5 δις ευρώ ως δημόσιο χρέος. Η στατιστική αποτύπωση μόνο ενός μέρους αυτών των 3,5 δις ευρώ είναι περισσότερο λογιστική αποτύπωση που δεν διαφοροποιεί την εικόνα. Ανοίγει μάλιστα με αυτή τη ρύθμιση που έχει γίνει από την Eurostat και την κυπριακή Στατιστική Υπηρεσία, η προοπτική το κράτος να παίρνει έσοδα από τον φορέα και με αντίστοιχο τρόπο να υπολογίζονται θετικά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο. Δηλαδή, η μια προοπτική ήταν να είναι μεν έσοδο, αλλά να μην υπολογιζόταν στα νούμερα του έτους. Δηλαδή, όπως το λένε οι τεχνοκράτες, να ήταν υπαρκτά έσοδα κάτω από τη γραμμή, να μην επιμετρούνταν στα νούμερα του έτους.

Το κόστος δεν μπορεί να μεγαλώσει. Έχουμε φορτωθεί το σύνολο του κόστους δια μίας από την αρχή και ό,τι εισπραχθεί θα επιμετρήσει με αυτή τη ρύθμιση ως θετικό/έσοδο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό θα εισπραχθεί είτε μέσω της διαχείρισης των δανείων είτε μέσω των ακινήτων. Αυτό θα το δούμε στα επόμενα χρόνια. Θα υπάρχει μια σημαντική ροή εσόδων που θα ενισχύει τα δημόσια οικονομικά.

Ερώτηση: Υπάρχουν άλλες ειδήσεις στον τομέα της οικονομίας;

Απάντηση: Κατ’ αρχάς κάποια πράγματα δεν μπορούν να προαναγγέλλονται. Δεύτερον, είναι ίσως ευχάριστη η θέση του Υπουργείου Οικονομικών όταν διανύει μια περίοδο χωρίς μεγάλες εκκρεμότητες και μεγάλες ειδήσεις στον ορίζοντα. Βεβαίως, με προβληματισμό παρακολουθούμε τις διεθνείς εξελίξεις. Είμαστε μια μικρή ανοιχτή οικονομία και δεν πρέπει να επαναλάβουμε ποτέ το σφάλμα της εκτίμησης ότι η Κύπρος θα μπορούσε να παραμείνει αλώβητη από διεθνείς εξελίξεις. Παρακολουθούμε με προσοχή το τι συμβαίνει γύρω μας.

Τα τελευταία χρόνια λειτουργούμε στη βάση εικασιών και υπερβολών. Θυμάμαι ότι το 2015 προωθούνταν οι πρώτες αλλαγές στο πλαίσιο εκποιήσεων και αφερεγγυότητας και οι εκτιμήσεις ήταν ότι μαζικές κατά χιλιάδες θα είναι οι  εκποιήσεις της πρώτης κατοικίας και ότι κόσμος θα βγει από τα σπίτια του. Εγώ λέω να δούμε πώς θα διαμορφωθούν τα πράγματα. Π.χ. πώς θα είναι αυτοί οι συμπολίτες μας που ενώ πληρούν τα κριτήρια του ΕΣΤΙΑ, εντούτοις δεν έχουν τη δυνατότητα ν’ ανταπεξέλθουν έστω με το μειωμένο/αναδιαρθρωμένο δάνειο και με την ενίσχυση του κράτος και έχουν ένα μικρό σπίτι και όχι μια πολυτελή έπαυλη. Ας δούμε την έκταση αυτών των περιπτώσεων στο κάτω κάτω. Ίσως διαφανεί πως δεν είναι και τόσο πολλές και συνεπώς να είναι στη δυνατότητα του κράτους να εξετάσει και τέτοιες περιπτώσεις. Εισηγούμαι να βλέπουμε ένα βήμα κάθε φορά. Ας ανοίξει το Σχέδιο, να υποβληθούν οι αιτήσεις, να δούμε ποιοί πληρούν τα κριτήρια και ποιοί όχι και να λειτουργούμε βάσει δεδομένων.»