Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να δικαιούστε το επίδομα μητρότητας / πατρότητας, πότε καταθέτετε την αίτηση και τι ποσό να αναμένετε.

Της Ξένιας Προδρόμου

Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας  εξακολουθεί να υφίσταται στην Κύπρο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από την Στατιστική Υπηρεσία (2019)  κατά την οποία ο δείκτης γονιμότητας ήταν στο 1,3 και σύμφωνα με τη Eurostat, η Κύπρος κατατάσσεται στην 3η χειρότερη θέση στην Ευρώπη, ενώ ο δείκτης αναπλήρωσης του πληθυσμού είναι στο 2,1. 

Την ίδια ώρα το Υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με το Υπουργείο Πρόνοιας, προσφέρουν κίνητρα και διευκολύνσεις σε μια προσπάθεια να βοηθηθούν οικονομικά οι νέοι γονείς με τον ερχομό νέων παιδιών τους αλλά και να αμβλυνθεί το πρόβλημα της υπογεννητικότητας. Τα επιδόματα μητρότητας και πατρότητας, είναι μέρος της προσπάθειας αυτής.

ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ

• Δικαιούχοι

Σήμερα μία έγκυος εργαζόμενη στην Κύπρο δικαιούται άδεια μητρότητας 18 συνεχόμενων εβδομάδων. Από αυτή την άδεια, οι 11 εβδομάδες θεωρούνται υποχρεωτική άδεια -δύο εβδομάδες πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού, η εβδομάδα του τοκετού και οκτώ εβδομάδες μετά την εβδομάδα του τοκετού. 

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις όπου για λόγους υγείας του βρέφους (νοσοκομειακή περίθαλψη), σε μια νέα μητέρα μπορεί να χορηγηθεί μια επιπλέον εβδομάδα άδειας μητρότητας για κάθε 21 ημέρες νοσηλείας υπό την προϋπόθεση ότι η συνολική πρόσθετη άδεια δεν υπερβαίνει τις 6 εβδομάδες.

Παρένθετη μητέρα

Στην περίπτωση που η αναθέτουσα κατά νόμο μητέρα η οποία χρησιμοποιεί παρένθετη μητέρα για να αποκτήσει παιδί, δικαιούται επίσης άδεια μητρότητας 18 συνεχών εβδομάδων εφόσον προσκομίσει στον εργοδότη μια δικαστική εντολή με την οποία ορίζεται ότι πρόκειται να αποκτήσει παιδί μέσω παρένθετης μητέρας και ιατρικό πιστοποιητικό με το οποίο θα δηλώνεται η ημερομηνία έναρξης της κύησης.

Πέραν της κατά νόμου μητέρας, όμως, σε αυτή την περίπτωση άδεια μητρότητας δικαιούται και η παρένθετη μητέρα. Ειδικότερα και σύμφωνα με την νομοθεσία, όπως αυτή τροποποιήθηκε κατά καιρούς, μία παρένθετη μητέρα έχει το δικαίωμα άδειας μητρότητας 14 συνεχών εβδομάδων εκ των οποίων οι δύο θα πρέπει να λαμβάνονται πριν από τον τοκετό. Σε περίπτωση τοκετού πριν από την προβλεπόμενη εβδομάδα, το υπόλοιπο της άδειας παρέχεται μετά τον τοκετό προκειμένου να συμπληρωθεί η περίοδος των 14 εβδομάδων.

• Το ποσό του επιδόματος

Σε ότι αφορά το επίδομα μητρότητας, ο Περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμος παραπέμπει στη νομοθεσία των Κοινωνικών Ασφαλίσεων εφόσον πληρεί τις προϋποθέσεις εισφορών και άλλες προϋποθέσεις.

Πιο συγκεκριμένα, ορίζει ότι το επίδομα μητρότητας ισούται με το 72% του εβδομαδιαίου μέσου όρου των βασικών ασφαλιστικών αποδοχών των ασφαλισμένων γυναικών κατά το προηγούμενο έτος εισφορών. Το εβδομαδιαίο ποσό του βασικού επιδόματος αυξάνεται στο 80% εάν η μητέρα έχει ένα προστατευόμενο μέλος, 90% αν έχει δύο προστατευόμενα μέλη και 100% εάν έχει τρία προστατευόμενα μέλη. 

Επισημαίνεται ότι, η άδεια μητρότητας αυξάνεται κατά 4 εβδομάδες πληρωμής για κάθε επιπλέον παιδί: επομένως η άδεια μητρότητας είναι 18 εβδομάδες για ένα παιδί, 22 εβδομάδες για δίδυμα, 26 εβδομάδες για τρίδυμα και ούτω καθεξής. Επιπρόσθετα, εάν η αιτήτρια είναι η προστάτιδα της οικογένειας, το ποσό αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτωμένων.

Σε επιχειρήσεις όπου λειτουργούν συλλογικές συμβάσεις καλείται με συγκεκριμένο άρθρο της σύμβασης ο εργοδότης να συμπληρώσει το επίδομα έτσι που η εργαζόμενη να παίρνει το 100% του τελευταίου μισθού της.

ΕΠΙΔΟΜΑ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ

• Δικαιούχοι

Δικαιούχοι 2 εβδομάδων επιδόματος πατρότητας είναι οι ασφαλισμένοι σύζυγοι που βρίσκονται με άδεια πατρότητας, πληρούν τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις και δεν λαμβάνουν πλήρεις απολαβές από τον εργοδότη.

Επίσης, άλλη προϋπόθεση είναι να έχουν σχέση γάμου, πολιτικού ή θρησκευτικού, ή σύμφωνο συμβίωσης.

Το ποσό του επιδόματος

Το επίδομα ισούται με το 72% του μέσου όρου των βασικών ασφαλιστικών αποδοχών του.

Πότε λαμβάνει ο πατέρας το επίδομα

Η περίοδος μέσα στην οποία μπορεί να λάβει αιτητής το επίδομα, αρχίζει την εβδομάδα του τοκετού και λήγει μετά την παρέλευση 16 εβδομάδων.

Σε περιπτώσεις πολλαπλής κύησης /νοσηλείας του βρέφους λόγω πρόωρου τοκετού η περίοδος μέσα στην οποία μπορεί να λάβει την άδεια και το επίδομα πατρότητας επεκτείνεται ανάλογα. Για παράδειγμα, σε περίπτωση γέννησης δίδυμων η περίοδος μέσα στην οποία μπορεί να λάβει το επίδομα πατρότητας αρχίζει την εβδομάδα του τοκετού και λήγει μετά την παρέλευση 20 εβδομάδων.

Στις περιπτώσεις όπου κατά την εβδομάδα που συμπεριλαμβάνεται η 1η Αυγούστου τα νεογέννητα δεν συμπλήρωσαν την ηλικία 16 εβδομάδων, οι αιτητές δικαιούνται επίδομα πατρότητας, νοουμένου ότι πληρούνται οι πιο πάνω προϋποθέσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η νομοθεσία για καταβολή επιδόματος πατρότητας έχει τεθεί σε ισχύ από 1η Αυγούστου 2017. 

Οι αιτήσεις

Αίτηση για την καταβολή του επιδόματος μητρότητας κατατίθεται στις Υπηρεσίες Κοινωνικών Ασφαλίσεων ή στα Κέντρα Εξυπηρέτησης του Πολίτη (ΚΕΠ) εντός 21 ημερών το αργότερο από την ημέρα του τοκετού.

Πηγή: Brief.com.cy