Ποιος είναι αυτός που θα τολμήσει πραγματικά να κάνει τομές και να προσπαθήσει να δώσει τη λύση σε αυτό το βασανιστικό ζήτημα που ολοένα οι επιπτώσεις του μεγαλώνουν και σκεπάζουν μερίδα του πληθυσμού της Κύπρου;

Η Βουλή επιχειρεί μια "αυτοψία" και μια εις βάθος ανάλυση στο συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο δεν είναι απλά μια οικονομική εξίσωση, καθώς έχει και μια πτυχή πολιτικής αντίληψης στα πράγματα.  

Στην Κύπρο για το έτος 2017 παρατηρήθηκε αύξηση στις τιμές ενοικίασης διαμερισμάτων κατά 12,5% ενώ η αντίστοιχη αύξηση στη Λεμεσό ήταν 25%. Στις κατοικίες η αύξηση ενοικίων άγγιξε το 9,2% ενώ στη Λεμεσό κυμάνθηκε μεταξύ 10-20%. 

Για το 2018 οι προβλέψεις είναι ακόμα πιο δυσοίωνες καθώς προβλέπεται περαιτέρω αύξηση της τάξης του 15%.

Την ίδια ώρα οι μισθοί των εργαζομένων παραμένουν καθηλωμένοι σε χαμηλά επίπεδα.

Η κυβέρνηση δια στόματος Υπουργού Εσωτερικών υποστηρίζει πως ο κόσμος στράφηκε σε μια «αγορά ενοικίου» χωρίς να υπάρχει στην Κύπρο αυτή η αγορά ενοικίου, με αποτέλεσμα τα ενοίκια να έχουν εκτοξευθεί.

Ο κ.Πετρίδης ανέφερε ωστόσο, με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι εντός τριμήνου θα παρουσιάσει ολοκληρωμένο πλάνο αντιμετώπισης των υψηλών ενοικίων, με συγκεκριμένες και ξεκάθαρες αναφορές σε σχέδιο «Προσιτή Κατοικία», καθώς και για Αναζωογόνηση των Ακριτικών Περιοχών.

Επιχειρήσαμε μια προσέγγιση τόσο σε σχέση με τα προβλήματα και τις αιτίες της αύξησης των ενοικίων, όπως επίσης και τις πιθανές λύσεις που τίθενται επί τάπητος. 

Είναι σημαντικό πριν προχωρήσει κανείς στις λύσεις, να καταφέρει να εντοπίσει και να αναλύσει επαρκώς τις αιτίες που προκαλούν την αύξηση αυτή. 

"Όταν κάνεις σωστή διάγνωση τότε μπορείς να καθορίσεις και το αντίδοτο", επεσήμανε στην Offsite, σχετική πηγή. 

Γενική αρχή: Αύξηση ζήτησης - μειωμένη προσφορά

Η εικόνα που επικρατεί σε σχέση με την αύξηση ενοικίων που έχει παρατηρηθεί στην Κύπρο, έχει να κάνει κυρίως με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση των τελευταίων ετών και το "νεκρό παζάρι για χρόνια".

Τα τελευταία χρόνια δεν κτίζονταν νέες οικιστικές μονάδες, ενώ τώρα παρατηρείται μεν ένας "οικοδομικός οργασμός", ο οποίος ωστόσο δεν μπορεί να καλύψει όλο το χαμένο έδαφος, των ετών που προηγήθηκαν. 

Την ίδια στιγμή όμως αυξήθηκαν οι ανάγκες σε οικίες και διαμερίσματα, γεγονός που έχει αυξήσει τη ζήτηση. 

Όλα τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τη δυσκολία στην εξασφάλιση οικιστικών δανείων, έφεραν κατά κύριο και γενικό λόγο τις αυξήσεις στα ενοίκια. Η κάθε επαρχία ωστόσο έχει τις ιδιαιτερότητές της και δεν θα πρέπει να μιλάμε γενικά και αόριστα για κάτι που θα μπορούσε εύκολα να γίνει πιο συγκεκριμένο.  

Λεμεσός: Δεν ευθύνονται οι ουρανοξύστες για τα ψηλά ενοίκια 

Οι αναφορές που έχει η Offsite ενώπιόν της, τονίζουν πως "δεν είναι οι πύργοι στη Λεμεσό που αυξήσαν τα ενοίκια", όπως με ευκολία αναφέρουν κάποιοι. 

"Οι πύργοι και οι ουρανοξύστες απευθύνονται σε μια πολύ συγκεκριμένη κατηγορία πολιτών με συγκεκριμένα υψηλά εισοδηματικά δεδομένα".

Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανθρώπων που έχουν γνώση και μίλησαν στην Offsite, οι βασικοί λόγοι για την αύξηση ενοικίων στη Λεμεσό, είναι τρεις:

1. Η αύξηση στον αριθμό FOREX και Offshore εταιρειών, οι οποίες κατά βάση παρέχουν εξαιρετικά υψηλούς μισθούς, ιδιαίτερα αν συνυπολογίσει κανείς τα bonus που παρέχονται στους υπαλλήλους των εταιρειών αυτών. Η εξέλιξη αυτή έχει ως αποτέλεσμα να έχει αυξηθεί ο αριθμός οικονομικών μεταναστών που διαμένουν στη Λεμεσό και οι οποίοι είναι εξαιρετικά υψηλά αμειβόμενοι. Ως εκ τούτου έχουν την ευχέρεια να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα σε ενοίκια ή σε πολλές περιπτώσεις το ποσό του ενοικίου καλύπτεται από την ίδια την εταιρεία. 
2. Μεγαλώνει ολοένα ο αριθμός φοιτητών στο ΤΕΠΑΚ, οι οποίοι διαμένουν στη Λεμεσό. Αρκετοί απόφοιτοι του ΤΕΠΑΚ επιλέγουν να ζήσουν και να εργαστούν στη Λεμεσό 
3. Η δυσκολία στην εξασφάλιση δανείων για απόκτηση κατοικίας, αναγκάζει τους πολίτες να στραφούν στο ενοίκιο, γεγονός που αυξάνει ακόμα περισσότερο τη ζήτηση και άρα και τα ενοίκια. 

Υπάρχει λύση στο πρόβλημα αυτό; 

Πολλά λέγονται και γράφονται για τις λύσεις που θα μπορούσαν να υπάρξουν στο συγκεκριμένο πρόβλημα των υψηλών ενοικίων. Πιο κάτω θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε κάποιες που έχουν συζητηθεί: 

1.Κατ'αρχάς θα πρέπει να πούμε πως το συγκεκριμένο ζήτημα πονοκεφαλιάζει το Προεδρικό αλλά και τη Βουλή, καθώς δεν είναι καθόλου εύκολο να βρεθεί η χρυσή τομή μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων. 

Ήδη έχει ψηφιστεί η παγοποίηση στις αυξήσεις ενοικίων για την περίοδο 2018-2019, στα συμβόλαιο που βρίσκονται σε ισχύ. Ωστόσο η παγοποίηση δεν ισχύει σε περίπτωση ανανέωσης ή λήξης ενός συμβολαίου. Σε περίπτωση ανανέωσης ή λήξης ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να προχωρήσει σε αύξηση του ενοικίου. 

Πηγές με τις οποίες επικοινωνήσαμε επεσήμαναν πως είναι εξαιρετικά δύσκολο το να παρέμβει στον καθορισμό του ενοικίου. 

Σε ερώτησή μας κατά πόσο θα μπορούσε να μπει ρήτρα απαγόρευσης για αύξηση ενοικίου κατά την ανανέωση ή τουλάχιστον να προνοεί η νομοθεσία ότι η αύξηση θα πρέπει να γίνεται μετά από συνεννόηση, η απάντηση ήταν αρνητική ή διστακτική θα λέγαμε. "Σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να μπει χρονική ρήτρα καθώς δεν θα μπορούσε να μείνει δέσμιος για πάντα ο ιδιοκτήτης σε μια τιμή ενοικίου", επισημαίνει αρμόδια πηγή. 

2. Το ΕΒΕ Λεμεσού ζητά πολεοδομικά κίνητρα

Όπως είναι ήδη γνωστό, το ΕΒΕ Λεμεσού έχει απευθυνθεί και ζήτησε να δώσει η πολιτεία πολεοδομικά κίνητρα σε εργολάβους, έτσι ώστε να κτίζουν περισσότερο. Είναι γεγονός ότι είναι λίγα τα διαθέσιμα ακίνητα προς ενοικίαση ενώ την ίδια ώρα είναι μεγάλος ο αριθμός των πολιτών που ζητούν ακίνητα προς ενοικίαση. 

Οι αρχές ωστόσο προβληματίζονται κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει λύση ή κατά πόσο θα μπορούσαν να  βρεθούν κάποια κίνητρα που να μην οδηγούν σε κερδοσκοπία από πλευράς εργολάβων. 

3.Από το 2014 και έπειτα η Κυβέρνηση προχώρησε στην αναστολή του Ενιαίου Στεγαστικού σχεδίου που ήταν σε εφαρμογή. Ενδεικτικά, έχουν ανασταλεί το στεγαστικό σχέδιο για χαμηλά αμειβόμενους του Κυπριακού Οργανισμού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ) και πέντε σχέδια του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης (ΟΧΣ). 

Σε ισχύ είναι μόνο το Σχέδιο Στέγασης Εκτοπισθέντων που αφορά την αύξηση του καθορισμένου από τη ζώνη συντελεστή δόμησης ή και του ποσοστού κάλυψης σε τεμάχια εκτοπισμένων ιδιοκτητών. Από το 2013 έχουν τερματιστεί τα στεγαστικά προγράμματα που αφορούσαν σε κατοικία ή διαμέρισμα σε Κυβερνητικό Οικισμό, καθώς και το πρόγραμμα παραχώρησης οικοπέδων σε συνοικισμό αυτοστέγασης. Σε ισχύ βρίσκονται μόνο τα προγράμματα που αφορούν αγορά κατοικίας/διαμερίσματος ή ανέγερση κατοικίας σε ιδιόκτητο οικόπεδο και το σχέδιο για επιδότηση ενοικίου. 

Η κυβέρνηση έχει ήδη εξαγγείλει ότι θα καταθέσει ολοκληρωμένο πλάνο για την καταπολέμηση της αύξησης ενοικίων, μεταξύ των οποίων θα περιλαμβάνεται το σχέδιο "Προσιτή κατοικία" αλλά και κίνητρα για ακριτικές περιοχές. 

4. Η αντιπολίτευση ζητά όπως επαναλειτουργήσουν τα σχέδια ανάπτυξης των κυβερνητικών οικισμών και του διαχωρισμού οικοπέδων ώστε να δίνεται η δυνατότητα στα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα του προσφυγικού κόσμου να αντιμετωπίζουν το στεγαστικό τους πρόβλημα.

5. Ζητούν επίσης αναθεώρηση των κριτηρίων και του ύψουςτων χορηγιών ώστε να μπορούν να έχουν ουσιαστικό αντίκρισμα και να μπορούν να αξιοποιηθούν από μεγαλύτερους αριθμούς. 

6. Η Κύπρος σε ποσοστό βρίσκεται αρκετά ψηλά στη λίστα με τις περισσότερες ιδιόκτητες κατοικίες παρά την πτώση του 4% που παρατηρήθηκε φέτος. Προσεκτικά θα πρέπει να γίνει μια πολιτική, να διευρυνθεί το σχέδιο για απόκτηση ή κτίσιμο ιδιόκτητης κατοικίας. Να αυξηθούν προς τα πάνω τα νούμερα". 

7. Αύξηση επιδόματος ενοικίου για πρόσφυγες κατά 10%

8. Ο Αβέρωφ Νεοφύτου μεταξύ άλλων έθεσε στη Βουλή την πρόταση όπως τα χρήματα από τις πολιτογραφήσεις ξένων επενδυτών χρησιμοποιηθούν για στεγαστικά προγράμματα. Οπως είπε, για να αποκτήσει κάποιος επενδυτής κυπριακό διαβατήριο απαιτούνται 2 εκατομμύρια ευρώ. Επομένως τόνισε, με επιπλέον χρέωση 50 χιλιάδων ευρώ, θα εισπραχθούν άλλα 35 εκατομμύρια, τα οποία θα μπορούν να διατεθούν για προγράμματα στέγασης ή επιχορήγησης ενοικίων.

Αντίδοτο σύμφωνα με αρκετούς απλούς πολίτες, με τους οποίους έχουμε συζητήσει το συγκεκριμένο ζήτημα, θα ήταν να αναλάβει το κράτος να κτίσει φοιτητικές εστίες, προσφυγικές κατοικίες και γενικότερα να συμβάλει με το δικό του τρόπο το κράτος στην αύξηση της προσφοράς, κάτι που ωστόσο δεν ανταποκρίνεται στο ρόλο του κράτους όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Κάτι τέτοιο άλλωστε δεν υπάρχει καν στο τραπέζι των διαβουλεύσεων μεταξύ των αρμοδίων φορέων. 

Ο γρίφος αυτός δεν είναι εύκολος στην επίλυσή του, πόσο μάλλον όταν για ακόμα μια φορά ως πολιτεία έχουμε μείνει τελευταία στιγμή και αφού ήδη βιώνουμε τις επιπτώσεις με αυνανθρώπους μας να μένουν άστεγοι. Αντιπολίτευση και κυβέρνηση έχουν καθήκον να βρουν τη χρυσή τομή και να παρουσιάσουν άμεσα λύσεις που να είναι και εφικτές και αποτελεσματικές. Εμείς θα είμαστε εδώ και να αναμένουμε να κρίνουμε αλλά και να μεταφέρουμε στους πολίτες όλα τα στοιχεία και τα δεδομένα. Εντός Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου τα σπουδαία λοιπόν.