Το παράδειγμα της Κύπρου και το πνεύμα του λαού της εμπνέουν, αφού είναι ευέλικτοι, ανθεκτικοί και μπορούν να μετατρέψουν τις κρίσεις σε ευκαιρίες, δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ την Τετάρτη.

Η κ. Λαγκάρντ, η οποία μιλούσε σε συνέδριο που διοργάνωσε η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, στη Λευκωσία, αναφέρθηκε στις ενδεχόμενες επιπτώσεις για την Κύπρο από την κρίση στην Ουκρανία, σημειώνοντας ότι η χώρα θα επηρεαστεί από τις πληθωριστικές πιέσεις του αυξημένου ενεργειακού κόστους και θα πληγεί ο τουρισμός, ενώ θα επηρεαστούν σε κάποιο βαθμό οι υπηρεσίες. Την ίδια ώρα εξέφρασε την πεποίθηση ότι «με την κατάλληλη απάντηση πολιτικής, μπορούμε να περιορίσουμε τις επιπτώσεις το πολέμου και να διαχειριστούμε το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας, που αντιμετωπίζουμε».  

Στην ομιλία της και ανατρέχοντας στην «Ιθάκη» του Κωνσταντίνου Καβάφη, η επικεφαλής της ΕΚΤ είπε ότι αποδίδει καλά την ιστορία της Κύπρου, η οποία είναι γεμάτη περιπέτειες και εμπόδια, καθώς και την ιστορία του λαού της που γίνεται πιο δυνατός ξεπερνώντας τα.

Έκανε αναφορά στις κρίσεις της σύγχρονης κυπριακής ιστορίας από την τουρκική εισβολή του 1974 ως και τη χρηματοοικονομική κρίση του 2013, σημειώνοντας ότι η Κύπρος κατάφερε να έχει μια απίστευτη οικονομική ανάπτυξη 6% από το 2015 ως την αρχή της πανδημίας.

Τα αποτελέσματα της Κύπρου, είπε, έδωσαν την απάντηση σε όσους άσκησαν κριτική για το οικονομικό της μοντέλο, αφού η Κύπρος κατάφερε να ανακάμψει πολύ καλά και μετά την πανδημία.

Σε σχέση με τον πόλεμο στην Ουκρανία, ανέφερε ότι αποτελεί μεγάλο ταρακούνημα για την Ευρώπη, λόγω της εγγύτητας του και της εξάρτησης από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

«Θα πρέπει να μελετήσουμε την οικονομική κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις που θα έχει ο πόλεμος στην οικονομία και να βρούμε ποιες πολιτικές θα πρέπει να υιοθετηθούν προς απάντηση», είπε.

Οπως είπε, η οικονομία έδειχνε να ανακάμπτει σε καλό βαθμό από την πανδημία, πολύ πιο γρήγορα σε σχέση με προηγούμενες κρίσεις και υπενθύμισε ότι πήρε επτά χρόνια για την οικονομία να ανακάμψει από την προηγούμενη κρίση, ενώ στο τέλος του 2021 εντός δύο χρόνων, τα επίπεδα του ΑΕΠ ξεπέρασαν τα προ-πανδημικά επίπεδα, ενώ η ανεργία βρίσκεται σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ παρόμοια με αυτά της δεκαετίας του 1970.

Το ΑΕΠ της Κύπρου αυξήθηκε κατά 5,6% πέρσι, επιστρέφοντας σε επίπεδα του 2019 και η ανεργία επέστρεψε στο προ-πανδημικό επίπεδο του 6%, ανέφερε.

Η διαφορά μεταξύ των δύο κρίσεων, είπε η κ. Λαγκάρντ, ήταν «οι κοινές, συντονισμένες πολιτικές που αποφασίστηκαν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, μια εξαιρετική ανταπόκριση πολιτικής, φέρνοντας κοντά τη δημοσιονομική και τη νομισματική πολιτική, που εργάστηκαν μαζί για να προστατέψουν τα εισοδήματα και τη ζήτηση».

Σημείωσε ότι δεν ήταν τόσο εύκολο να υπάρξει επανεκκίνηση του εφοδιασμού μετά τα λοκντάουν, κάτι που δημιούργησε πληθωριστικές πιέσεις, προσθέτοντας ότι από τον Ιούνιο τα δύο τρίτα του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, που έχει φτάσει το 5,9%, οφείλονται στην ενέργεια και τα τρόφιμα. Συμπλήρωσε ότι τα προβλήματα αυτά αναμενόταν να υποχωρήσουν με την επιστροφή στην κανονικότητα, αλλά ο πόλεμος προκάλεσε σημαντική αβεβαιότητα για την οικονομία.

Σύμφωνα με την Πρόεδρο της ΕΚΤ οι οικονομικές επιπτώσεις το πολέμου προκάλεσαν περαιτέρω σοκ στο σύστημα εφοδιασμού, κάτι που ταυτόχρονα ωθεί τον πληθωρισμό προς τα πάνω και την ανάπτυξη προς τα κάτω. Όπως εξήγησε, τρεις παράγοντες αναμένεται να σπρώξουν τον πληθωρισμό πιο ψηλά. Το πρώτο είναι οι τιμές της ενέργειας, οι τιμές του φυσικού αερίου (αύξηση 52% από την έναρξη του πολέμου) και του πετρελαίου (αύξηση 64% από την έναρξη το πολέμου). Το δεύτερο είναι οι πιέσεις στον πληθωρισμό των τροφίμων αφού στη Ρωσία και την Ουκρανία αναλογεί γύρω στο 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού. Τέλος, αναμένεται να δημιουργηθούν «μποτιλιαρίσματα» στην παγκόσμια βιομηχανία σε ορισμένους τομείς.  

Για την Ευρώπη, είπε, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι αφού είναι καθαρός εισαγωγέας ενέργειας. Η αύξηση των ενεργειακών τιμών σημαίνει πτώση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Αυτό έχει ήδη μειώσει το εισόδημα κατά 1,2% του ΑΕΠ το τέταρτο τρίμηνο του 2021, που αντιστοιχεί σε €150 δισεκατ. το χρόνο, πρόσθεσε.

Η δεύτερη επίπτωση έχει να κάνει, όπως ανέφερε, μέσω του κλίματος εμπιστοσύνης. Τα νοικοκυριά, είπε, γίνονται πιο απαισιόδοξα και μπορεί να μειώσουν τις δαπάνες τους, ενώ αναμένουν να αυξηθεί ο πληθωρισμός περαιτέρω. Επίσης οι επενδύσεις των επιχειρήσεων αναμένεται να επηρεαστούν. Παρά το γεγονός ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα διατηρήθηκε σε καλά επίπεδα τον Μάρτιο, οι προσδοκίες τους σημείωσαν απότομη πτώση, αφότου άρχισαν να παρατηρούνται και πάλι καθυστερήσεις εφοδιασμού, πρόσθεσε.

Σε σχέση με την Κύπρο, η κ. Λαγκάρντ, ανέφερε ότι η χώρα θα επηρεαστεί από την πληθωριστική πίεση του ψηλότερου ενεργειακού κόστους και θα πληγεί ο τουρισμός, αφού οι Ρώσοι και Ουκρανοί τουρίστες αναλογούν στο 27% και 5% αντίστοιχα των τουριστών του 2021. Επιπρόσθετα, συμπλήρωσε, επαγγελματικές υπηρεσίες, όπως ο νομικός και χρηματοοικονομικός τομέας, θα επηρεαστούν σε κάποιο επίπεδο. Απαντώντας σε ερώτηση για τον τομέα των υπηρεσιών, προέβλεψε ότι οι επηρεαζόμενες επιχειρήσεις θα βρουν νέους τομείς για να αναπτύξουν.

Ωστόσο, σημείωσε, οι βάσεις της Κύπρου είναι πολύ διαφορετικές από αυτές στην προηγούμενη κρίση, αφού ο τραπεζικός τομέας βρίσκεται σε διαφορετική θέση, προσθέτοντας ότι τα ΜΕΔ έχουν σημειώσει πτώση από 50% όλων των δανείων το 2014 σε μονοψήφιο επίπεδο φέτος.

«Με την κατάλληλη απάντηση πολιτικής, μπορούμε να περιορίσουμε τις επιπτώσεις του πολέμου και να διαχειριστούμε το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας που αντιμετωπίζουμε», τόνισε. Είπε ότι οι εθνικές δημοσιονομικές πολιτικές, όπως τα φορολογικά πλαφόν και οι ενισχύσεις, μπορούν να αντιμετωπίσουν τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις των ψηλών ενεργειακών τιμών. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ανέφερε, οι κανόνες έχουν χαλαρώσει για να μπορέσουν οι κυβερνήσεις να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα.

Η Ευρώπη, σημείωσε, «εισέρχεται σε μια δύσκολη φάση», προσθέτοντας ότι «όσο πιο μακρύς είναι ο πόλεμος τόσο πιο μεγάλο θα είναι το κόστος».

Αποκάλεσε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία σημείο καμπής για την Ευρώπη, προσθέτοντας ότι για όσους ήθελαν να δουν την Ευρώπη πιο αδύναμη και διαιρεμένη, «η Ευρώπη εμφανίστηκε ομόφωνη».

«Το παράδειγμα της Κύπρου και το πνεύμα του λαού της εμπνέουν, αφού είναι ευέλικτοι, ανθεκτικοί και μπορούν να μετατρέψουν τις κρίσεις σε ευκαιρίες», κατέληξε.

Σε ερώτηση για την εκπροσώπηση των γυναικών στην Κύπρο απάντησε ότι «δεν είναι αρκετή».  Όλα τα κράτη, ανέφερε, έχουν την υποχρέωση να διασφαλίσουν ότι υπάρχει η επιλογή, με την παροχή παιδοκομικής φροντίδας, δημόσιων υποδομών, να βοηθήσουν και τους δύο γονείς να παραμείνουν στην αγορά εργασίας αν το επιθυμούν. Σημείωσε ότι πρόκειται για μια καλή επένδυση αφού θα καταλήξει σε πιο πολλή παραγωγικότητα.

Από την πλευρά του ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Κωνσταντίνος Ηροδότου ανέφερε ότι η επίσκεψη της κ. Λαγκάρντ στην Κύπρο αποτελεί αναγνώριση του ενεργού ρόλου της Κύπρου και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ειδικότερα, στην διαμόρφωση της κοινής ευρωπαϊκής νομισματικής στρατηγικής.

Σημείωσε ότι στις αρχές του έτους, η οικονομική εμπιστοσύνη βελτιωνόταν και το ΑΕΠ ανέκαμπτε με γρήγορους ρυθμούς. Ο πόλεμος στην Ουκρανία άλλαξε τα πάντα, είπε, καθώς έχει διαμορφώσει ένα οικονομικό περιβάλλον μεγαλύτερων κινδύνων και αβεβαιοτήτων.

«Η κατάσταση χρειάζεται μια πολιτική που θα φτάσει στον πυρήνα των ευρωπαϊκών αξιών», είπε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι «η ευρωζώνη θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και να εξέλθει πιο ισχυρή από αυτή την κρίση».

Ο κ. Ηροδότου αναφέρθηκε στις πολιτικές της ΕΚΤ τα τελευταία χρόνια που οδήγησαν, όπως είπε, τις οικονομίες της ευρωζώνης στην έξοδο της πανδημίας με τις πιο μικρές δυνατές αρνητικές συνέπειες.

Με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία υπάρχουν μέτριες προσδοκίες για μια συνεχιζόμενη και ισχυρή ανάπτυξη του ΑΕΠ σε ευρωζώνη και Κύπρο, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, ανέφερε.

Σύμφωνα με τον Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, υπάρχει αυξανόμενη αβεβαιότητα για την οικονομική επίπτωση της διένεξης, το βαθμό της αυστηρότητας των κυρώσεων και του βαθμού ενδεχόμενων οικονομικών αντιποίνων από τη Ρωσία.

Στην Κύπρο ο οικονομικός αντίκτυπος αναμένεται να διοχετευθεί μέσω της αύξησης των τιμών του πετρελαίου, του εμπορίου σε προϊόντα και υπηρεσίες, όπως ορυκτά, πετρέλαιο, δημητριακά, τουρισμός, μεταφορές και υπηρεσίες πληροφορικής, καθώς και μια αρνητική επίπτωση στις επαγγελματικές υπηρεσίες.  

Είπε ότι εσωτερικά σενάρια που έχει διαχειριστεί η Κεντρική Τράπεζα δεικνύουν προς μια πτωτική επίπτωση στην ανάπτυξη του ΑΕΠ και μια ανοδική επίπτωση στον πληθωρισμό για το 2022. Σε σενάριο που προβλέπει την ομαλοποίηση της κατάστασης ως το τέλος του 2022, η ανάπτυξη του ΑΕΠ αναμένεται στο 2,7% φέτος σε σχέση με την αρχική πρόβλεψη του 3,6% πριν την έναρξη του πολέμου, πρόσθεσε.

«Εκτιμούμε ακόμα ότι θα υπάρξει πολύ ισχυρή ανάκαμψη μεσοπρόθεσμα γύρω στο 3,7%», είπε.

Ο κ. Ηροδότου ανέφερε ότι σε αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον, δεν πρέπει να είμαστε ούτε αισιόδοξοι, ούτε απαισιόδοξοι». Αντ’ αυτού, είπε, «πρέπει να ενεργήσουμε. Και θα ενεργήσουμε με  υπεύθυνο τρόπο με ρεαλισμό και ειλικρίνεια».

Οι πολίτες της Ευρώπης πρέπει να γνωρίζουν τις προκλήσεις και τις δυσκολίες, είπε, προσθέτοντας ότι ο πολίτης που είναι ενημερωμένος ενεργεί πιο υπεύθυνα. «Και αυτή είναι η καλύτερη απάντηση σε οποιαδήποτε πρόκληση», κατέληξε.

ΚΥΠΕ