Κατεβάστε τώρα το application της Offsitenews για Android & για iOS
Group google play
Group app store
mobile app

Μούδουρος - Οζγκιούρ αναλύουν την οικονομική σχέση Τουρκίας – Τ/κ

Offsite Team
- 31.07.2019

Μούδουρος - Οζγκιούρ αναλύουν την οικονομική σχέση Τουρκίας – Τ/κ

Thumbnail
Τι γίνεται με την αυτόνομη παραγωγική ύπαρξη των Τουρκοκυπρίων

Εκμηδενίζεται σταδιακά η δυνατότητα των Τ/κ να έχουν μια αυτόνομη παραγωγική ύπαρξη και με τον πλήρη έλεγχο των υδάτινων πόρων ή και του ηλεκτρισμού – αν αυτό γίνει – η Τουρκία θα ελέγχει τους στρατηγικούς τομείς και η τ/κ κοινότητα θα περιοριστεί περισσότερο σε μια παρασιτική οικονομία, πράγμα που θα έχει επιπτώσεις στην πολιτική οργάνωση των Τ/κ, όπως η λειτουργία των πολιτικών κομμάτων, του συνδικαλιστικού κινήματος, η έκφραση συλλογικών αιτημάτων.

Ο Δρ Τουρκικών Σπουδών, Νίκος Μούδουρος και ο Τουρκοκύπριος ακαδημαϊκός Μπιρικίμ Οζγκιούρ μιλούν στο ΚΥΠΕ για την οικονομική σχέση Τουρκίας-ψευδοκράτους και για το "πρωτόκολλο", αλλά και τις ευρύτερες διαστάσεις και επιπτώσεις στην πολιτική, κοινωνική, θρησκευτική ζωή στα κατεχόμενα.

 

Ο Δρ Τουρκικών Σπουδών, Νίκος Μούδουρος σε δηλώσεις στο ΚΥΠΕ μιλά για έναν «κοινωνικό μετασχηματισμό με αρνητικό πρόσημο σε βάθος χρόνου», εξηγώντας την οικονομική σχέση Τουρκίας – Τ/κ που όπως επεσήμανε άρχισε από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 και την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το εμπάργκο σε προϊόντα με σφραγίδα ψευδοκράτους. Η χρηματοδότηση της Τουρκίας στα κατεχόμενα, ανέφερε, περιλαμβάνει τις χορηγίες και τις πιστώσεις, που εμπεριέχουν τον φαύλο κύκλο των δανείων, με τα οποία αποπληρώνεται το δημοσιονομικό έλλειμμα του ψευδοκράτους. Από το 1997 που ισχύει αυτό, σημείωσε, δημιουργούνται χρέη των Τ/κ προς την Τουρκία με βάση τα οποία (χρέη) τους ζητούνται οι μεταρρυθμίσεις.

 

Αυτή η σχέση, είπε, δεν είναι μόνο σχέση εξάρτησης, αλλά και ανάσχεσης της ανάπτυξης της τ/κ οικονομίας, που σημαίνει δραστική άνοδο του βιοτικού επιπέδου ατομικά και του κατά κεφαλήν εισοδήματος, αλλά αυτό δεν αντιστοιχεί καθόλου στη συλλογική ικανότητα των Τ/κ να παράγουν. «Διαλύθηκαν δομικά οι ικανότητες παραγωγής των Τ/κ ώστε να υπάρξει μια αυθύπαρκτη παραγωγική οντότητα που να παράγει πλεονάσματα και να έχει τοπική οικονομική εξουσία».  

Εξήγησε ότι με την κατάρρευση των τραπεζών στα κατεχόμενα το 2001 είχαν μπει και οι βασικές γραμμές για αλλαγή του οικονομικού μοντέλου με τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και τις ιδιωτικοποιήσεις, που κυριαρχούν μέχρι σήμερα.  

Με την εξουσία του ΑΚΡ στην Τουρκία, συνέχισε, περιλαμβάνεται ακόμη ένα στοιχείο στα οικονομικά πρωτόκολλο μετά το 2002, για την αναδιαμόρφωση και του οικονομικού μοντέλου και του πολιτικού συστήματος που ισχύει μετά το 1974, δήλωσε ο κ. Μούδουρος εκτιμώντας ότι οι Τ/κ θα δέχονται πιέσεις από δω και στο εξής όχι μόνο από την Άγκυρα, αλλά και εσωτερικά από την τ/κ κοινότητα, λόγω της αστάθειας που παρουσιάζει το κοινοβουλευτικό σύστημα στα κατεχόμενα. Το δε θέμα αλλαγής του πολιτειακού συστήματος, όπως ανέφερε, είχε τεθεί και στο παρελθόν και επανέρχεται τώρα με αφορμή και την οικονομική κρίση και την αλλαγή της «κυβέρνησης» για ακόμη μια φορά.  

Ανέφερε επίσης ότι στα τελευταία δύο τριετή οικονομικά πρωτόκολλα, 2014 – 2016 και 2016 – 2018, ειδικά στο τελευταίο, υπήρχαν στοιχεία όχι μόνο ευρύτερης αναδιάρθρωσης της οικονομίας, αλλά και για τον συνδικαλισμό, τις αλλαγές στο δικαστικό σύστημα, τον δημόσιο τομέα κ.ά.  

Η σημερινή συμφωνία είναι πρόπλασμα του νέου οικονομικού πρωτοκόλλου που θα αφορά την επόμενη τριετία, σημείωσε υπογραμμίζοντας ότι σε αυτή τη συμφωνία – πρόπλασμα, υπάρχει πρόνοια για κατάθεση από πλευράς των Τ/κ της δικής τους πρότασης για το τριετές πρωτόκολλο μέχρι τον Οκτώβριο του 2019.  

Η προσπάθεια περιορισμού του συνδικαλιστικού κινήματος, η ταύτιση του τουρκικού κεφαλαίου με αντίστοιχους τομείς στα κατεχόμενα, όπως ο τουρισμός, και οι εκκρεμούσες ιδιωτικοποιήσεις σε ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες και λιμάνια, είναι σημεία που θα κυριαρχήσουν και στο επόμενο τριετές πρωτόκολλο, όπως είπε, με την πίεση για την ιδιωτικοποίηση της «αρχής ηλεκτρισμού» να είναι σημαντική γιατί φαίνεται ότι θα μπει έντονα το ζήτημα της υποθαλάσσιας μεταφοράς ηλεκτρισμού.  

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Μούδουρος εξήγησε ότι από το καλοκαίρι του 2018 μέχρι πριν λίγο καιρό η Τουρκία είχε παγοποιήσει την παραχώρηση κάποιων κονδυλίων προκαλώντας τεχνητή αστάθεια στην τετρακομματική «κυβέρνηση», η οποία είχε να αντιμετωπίσει και τα οικονομικά προβλήματα της συναλλαγματικής κρίσης. Όπως είπε, ορισμένα από τα κονδύλια που έπρεπε να πληρωθούν από πιστώσεις ή χορηγίες της Άγκυρας πληρώθηκαν από τοπικές πηγές, όπως τα έξοδα άμυνας όπως αναφέρονται τα έξοδα του τουρκικού στρατού ή των «δυνάμεων ασφαλείας», με αποτέλεσμα να προκληθεί πρόβλημα στην πληρωμή μισθών και υποχρεώσεων του «δημόσιου» τομέα. Αυτό με τη σειρά του έφερε αιτήματα από πλευράς Τ/κ για πρόωρες χορηγίες, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες και εκεί «το σύστημα βραχυκυκλώθηκε και οδηγήθηκε η κρίση στη διάλυση της ‘κυβέρνησης’».  

Η σημερινή συμφωνία έχει ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα για να υλοποιηθεί το σχέδιο δράσης που περιλαμβάνει και αυτό θα οδηγήσει στη διαβούλευση με την Άγκυρα του επόμενου τρίχρονου πρωτοκόλλου.  

Ερωτηθείς για τις αντιδράσεις των Τ/κ όσον αφορά ζητήματα εκπαίδευσης και αλλαγή της ταυτότητας, που περιλαμβάνονται στα οικονομικά πρωτόκολλα, ο Νίκος Μούδουρος είπε ότι δεν είναι μόνο το στοιχείο της προσθήκης του σουνιτικού ισλάμ στην εκπαίδευση που εισέρχεται ως νέο στοιχείο, αλλά και η νομιμοποίηση της παρουσίας του σουνιτικού ισλάμ και των διαφόρων οργανώσεών του, κοινωνικά και θεσμικά. Αυτός είναι στόχος της τουρκικής κυβέρνησης, αλλά προς το παρόν αυτό δεν επηρεάζει την τ/κ κοινότητα, αλλά την παράλληλη κοινωνία που ζει με αυτούς, δηλαδή τους έποικους. «Τα μέτρα μπορεί να μην αγγίζουν προς το παρόν τους ίδιους τους Τ/κ, όμως έχουν ακροατήριο».  

Μεταφέρεται, συνέχισε, μια πόλωση με πολιτισμικά κριτήρια, διότι η κοινωνία είναι κατακερματισμένη σε αυτή των Τ/κ και εκείνη διαφόρων ομάδων εποίκων, που έχουν διαφορετικές αξίες όσον αφορά την θρησκεία και τον πολιτισμό.  

Μπιρικίμ Οζγκιούρ

H θρησκευτική κουλτούρα των Τ/κ είναι πολύ διαφορετική από εκείνη που υπάρχει στην Τουρκία, δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο βοηθός καθηγητής στο «πανεπιστήμιο» Φινάλ, Μπιρικίμ Οζγκιούρ, λέγοντας ότι οι κοινότητες που καταναλώνουν περισσότερα από όσα παράγουν είναι καταδικασμένες να αφομοιώνονται.  

«Η συνέχιση της ταυτότητάς μας είναι η πρώτη προϋπόθεση για να είμαστε δυνατοί οικονομικά». Ο κ. Οζγκιούρ ανέφερε ότι με τον όρο η οικονομική συνεργασία Τ/κ – Τουρκίας να είναι στη σωστή βάση, αυτή η συνεργασία όχι μόνο δεν αποδυναμώνει τους Τ/κ, αλλά αντίθετα τους ενδυναμώνει. Η ουσία αυτών των προσδοκιών αφορά και το θέμα της κουλτούρας, σημείωσε λέγοντας ότι στην κηδεία του Δημήτρη Χριστόφια (στην οποία παρευρέθηκε ο ίδιος) έγινε θρησκευτική τελετή. Αυτό είναι φυσιολογικό αλλά στον βορρά, όπως είπε, οι θρησκευτικές νόρμες συνταυτίζονται με την οπισθοδρόμηση. «Η Τουρκία είναι υποχρεωμένη να μας καταλάβει σε αυτό το θέμα. Η θρησκευτική κουλτούρα των Τ/κ είναι πολύ διαφορετική από εκείνη στην Τουρκία. Αντί να προσπαθεί να μας κάνει περισσότερο μουσουλμάνους, η Τουρκία έχει υποχρέωση να αντικρίσει  ως φυσιολογικό το να ζουν οι Τ/κ υπό τους δικούς τους αυθεντικούς όρους, τις πολιτιστικές τους αξίες».  

Στα πολιτιστικά θέματα, τα θέματα κουλτούρας, το πιο σημαντικό – είπε – είναι ο σεβασμός. Μόνο χάρη σε αυτόν (τον σεβασμό) μπορούν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για να μπορέσουν οι Τ/κ να επωφεληθούν στο μέγιστο από την σχέση οικονομικής βοήθειας με την Τουρκία, πρόσθεσε λέγοντας ότι και οι Τ/κ θα πρέπει να επικεντρωθούν στο να επωφεληθούν από αυτή την βοήθεια βλέποντάς την όχι ως δηλητήριο, αλλά ως φαρμακευτική αγωγή.  

Αυτό που συντρίβει τους Τ/κ, ανέφερε, είναι το κλειστό καθεστώς στην ανάπτυξη, λέγοντας ότι είναι σαφές πως οι Τ/κ δεν μπορούν να συνεχίσουν με ένα οικονομικό σύστημα που δημιουργήθηκε με όρους του 20ου αιώνα.  

Ο Μπιρικίμ Οζγκιούρ είπε ότι το πρώτο οικονομικό πρωτόκολλο με την Τουρκία υπογράφηκε το 1975, ενώ το 2001 υπήρχε στο πρωτόκολλο που υπογράφηκε για πρώτη φορά ένα οικονομικό πρόγραμμα (σσ: μετά την κρίση των τραπεζών στην τ/κ πλευρά). «Ο γενικός στόχος αυτών των προγραμμάτων, ακόμα και αν το περιεχόμενό τους αφορούσε ένα συγκεκριμένο διάστημα, ήταν να καλυτερεύσει μακροπρόθεσμα η οικονομία και να μην υπάρχει η ανάγκη οικονομικής βοήθειας».  

Υπό αυτό τον όρο, συνέχισε, στόχος ήταν μια δομή ώστε οι Τ/κ να μπορούν να στέκονται στα δικά τους πόδια και οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας – ψευδοκράτους να μοιάζουν όπως εκείνες μεταξύ των Ε/κ και της Ελλάδας, να είναι πιο ισότιμες.  

Ο κ. Οζγκιούρ που διατέλεσε «υπουργός δημοσιονομικών» την περίοδο Νοέμβριος 2015 – Απρίλιος 2016, ανέφερε ότι μέχρι το 2018 τα πρωτόκολλα έδιδαν απευθείας στήριξη (οικονομικά) στον «κρατικό» προϋπολογισμό, και οι δαπάνες στο «δημόσιο» γίνονταν γιατί ήταν γνωστό ότι η Τουρκία θα κάλυπτε το έλλειμμα. Ωστόσο, σημείωσε, αυτό είχε ανοίξει το δρόμο για να καθυστερήσουν οι δομικές μεταρρυθμίσεις και να υπάρξει μια αδράνεια.  

Για να αισθανθούμε την ευθύνη της αλλαγής του συστήματός μας, πρώτη φορά δεν υπήρξε απευθείας στήριξη στον «δημόσιο» προϋπολογισμό, το 2019, είπε ο κ. Οζγκιούρ προσθέτοντας ότι οι Τ/κ πρέπει να εγκαταλείψουν την νοοτροπία του να ρίχνουν νερό στον μύλο της οικονομικής βοήθειας και να αναζητήσουν ένα «φάρμακο» που θα τους βοηθήσει να προετοιμάσουν τον «βορρά» γρήγορα για μια λύση.  

Ο κ. Οζγκιούρ ανέφερε επίσης ότι μέχρι το 2001 τα οικονομικά πρωτόκολλα έριχναν βάρος στον «δημόσιο» τομέα αφού σχεδόν κάθε οικογένεια είχε ένα μέλος να εργάζεται ως «δημόσιος υπάλληλος». Η οικονομική κουλτούρα, είπε, είχε καλυφθεί από όρους που δεν ανταποκρίνονταν στον κόσμο που άλλαζε.  

Πρόσθεσε ότι κάθε χρόνο εισέρχονται στην αγορά εργασίας 3500 νέοι Τ/κ και στο «δημόσιο» προσλαμβάνονται κάθε χρόνο 300-400 άτομα. «Δεν μπορούμε να αφήνουμε κάθε χρόνο 3000 νέους χωρίς δουλειά ή με υποαπασχόληση. Πρέπει να δημιουργήσουμε τους τομείς στον ιδιωτικό τομέα όπου θα μπορούν να εργαστούν. Τώρα επικεντρωνόμαστε στο να πετύχουμε δημοσιονομική πειθαρχία και οικονομική ανάπτυξη».  

Αυτό, συνέχισε, θα γίνει με ένα πρόγραμμα όχι τόσο βαρύ όσο αυτό της Τρόικα στην ε/κ πλευρά, που δεν θα περιέχει πρόγραμμα λιτότητας αλλά θα θέτει υπό πειθαρχία τα «δημόσια» οικονομικά, κάποιες «δημόσιες υπηρεσίες» θα αναπτυχθούν στο πλαίσιο συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα και θα αρθούν οι οικονομικές ενισχύσεις για σκοπούς ανάπτυξης.  

«Το πολιτικό πλαίσιο αυτής της προσέγγισης εναρμονίζεται και με το πλαίσιο που καθορίστηκε για την βοήθεια της ΕΕ προς τον βορρά μετά το 2004 που είναι η προετοιμασία των Τ/κ για λύση». Ανέφερε δε ότι η Τουρκία παίζει τον ρόλο της ολοκλήρωσης της βοήθειας της ΕΕ που για τον ένα ή τον άλλο λόγο έμεινε πολύ μικρή.

Home