Ζωτικός για τη λειτουργία της πραγματικής οικονομίας είναι ο ρόλος των τραπεζών, τονίζει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ), η οποία κρίνει αναγκαία την ταχεία παροχή νέου τραπεζικού δανεισμού, με γνώμονα την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, και με στόχο την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων του COVID-19 στην οικονομία.

Σε εγκύκλιο που εξέδωσε προς τα πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Κύπρο με θέμα «οι περί των Διαδικασιών Χορήγησης Νέων και Αναθεώρησης υφιστάμενων πιστωτικών διευκολύνσεων οδηγίες του 2016 έως 2020», η ΚΤΚ αναφέρει ότι στόχος της εγκυκλίου είναι «να διευκολυνθεί η χορήγηση άμεσης ρευστότητας στην οικονομία για κάλυψη τρεχουσών αναγκών μέσω της αξιοποίησης των προσωρινών νομισμάτων και εποπτικών μέτρων χαλάρωσης που αποφάσισε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα» και προσθέτει ότι η εγκύκλιος εφαρμόζεται σε αιτήσεις πιστωτικών διευκολύνσεων που θα υποβληθούν στα ΠΙ μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020.

Αναφέρει επίσης ότι μέσα στα πλαίσια της εφαρμογής ολοκληρωμένων πρακτικών διαχείρισης κινδύνων αναμένεται από τα πιστωτικά ιδρύματα όπως διαμορφώσουν τις εσωτερικές του πολιτικές και διαδικασίες με τρόπο που θα τους επιτρέπει να παρακολουθούν και να διαχειρίζονται με πλήρη επάρκεια τις πιστωτικές διευκολύνσεις που θα χορηγηθούν στη βάση της παρούσας εγκυκλίου.

Η ΚΤΚ σημειώνει ότι ο στόχος είναι η άμεση παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων στους επιλέξιμους δανειολήπτες και η αποφυγή πιστωτικής ασφυξίας στην αγορά. Επομένως, είναι σημαντικό όπως τα ΠΙ θεσπίσουν ταχείες διαδικασίες αξιολόγησης και έγκρισης των αιτήσεων πιστωτικών διευκολύνσεων που θα υποβληθούν, σημειώνει.

Επιπρόσθετα, αναφέρει ότι όπου είναι δυνατόν, η αίτηση της πιστωτικής διευκόλυνσης καθώς και η πληροφόρηση που θα ζητεί το ΠΙ από τους πελάτες για σκοπούς αξιολόγησης της αίτησης, να γίνονται, όπου αυτό είναι νομικά δυνατόν, χωρίς την απαίτηση της φυσικής παρουσίας του αιτητή (π.χ. σε ηλεκτρονική μορφή).  

Η ΚΤΚ συστήνει προς τα ΠΙ όπως η τιμολόγηση των ως άνω επιλέξιμων πιστωτικών διευκολύνσεων καθώς και οποιαδήποτε έξοδα για τη σύναψη της σύμβασης της πιστωτική διευκόλυνσης, διαμορφωθούν λαμβάνοντας υπόψη την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη διοχέτευσης ρευστότητας στην πραγματική οικονομία με ευνοϊκούς όρους, δεδομένων και των ελαφρύνσεων που έχουν εκδοθεί από την ΕΚΤ. Συναφώς, η ΚΤΚ συστήνει στα ΠΙ να μην επιβαρύνουν τους αιτητές με τραπεζικά έξοδα για τη χορήγηση των επιλέξιμων πιστωτικών διευκολύνσεων.

Επίσης, συστήνει στις τράπεζες να αυξήσουν το όριο των €5.000 που αναφέρεται στην Παράγραφο 7(1) (δ) της εν επικεφαλίδι Οδηγίας σε €10.000 και αναστείλουν την απαίτηση της Οδηγίας για φυσική παρουσία όπως αυτή προνοείται στην παράγραφο 16 της Οδηγίας και για αιτήματα χορηγήσεων εκτός της περιμέτρου που καθορίζεται στην παράγραφο 1.  

Αναφέρει επίσης ότι το κάθε ΠΙ δύναται να εφαρμόζει τρόπους που αυτό κρίνει, με βάση την πολιτική του κατάλληλους για αποδοχή και υπογραφή των εγγράφων και προσθέτει ότι με την επιφύλαξη των παραγράφων 3 και 4 πιο πάνω, οι πρόνοιες της εν επικεφαλίδι οδηγίας συνεχίζουν να εφαρμόζονται για όλες τις αιτήσεις πιστωτικών διευκολύνσεων που δεν πληρούν τα κριτήρια των παραγράφων 1.1 και 1.2 της παρούσης εγκυκλίου.  

Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΚΤΚ, για τα πρόσωπα, φυσικά ή νομικά, που αναφέρονται στην υπό-παράγραφο 1.1. και αιτούνται χρηματοδότηση με τα χαρακτηριστικά που αναφέρονται στην υπό-παράγραφο 1.2, τα πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στη Δημοκρατία, ως αυτά ορίζονται στην εν λόγω οδηγία (ΠΙ) δύνανται να μην εφαρμόζουν, προσωρινά, τις πρόνοιες της εν επικεφαλίδι οδηγίας, εφαρμόζοντας κατ΄ ελάχιστον όσα περιγράφονται στην υπό-παράγραφο 1.3:

1.1.Επιλεξιμότητα δανειολήπτη

1.1.1.Όλες οι Επιχειρήσεις και οι Αυτοτελώς Εργαζόμενοι ανεξαρτήτου τομέα, καθώς επίσης και φυσικά πρόσωπα που στις 31 Δεκεμβρίου 2019 δεν είχαν καθυστερήσεις στην καταβολή της δόσης τους πάνω από τριάντα (30) ημέρες από την ημερομηνία που προνοείται από υφιστάμενες συμβατικές υποχρεώσεις στο συγκεκριμένο ΠΙ όπου γίνεται η αίτηση για το νέο δανεισμό, αλλά στη συνέχεια αντιμετωπίζουν δυσκολίες ως αποτέλεσμα της επιδημία του COVID-19 όπως περιγράφεται στο 1.1.2 πιο κάτω. Επιπρόσθετα, οι δικαιούχοι δεν θα πρέπει να έχουν μη-εξυπηρετούμενες χορηγήσεις σε οποιαδήποτε άλλο ΠΙ κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για τον νέο δανεισμό. 1.1.2 Οι επιλέξιμες Επιχειρήσεις, οι Αυτοτελώς Εργαζόμενοι και τα Φυσικά πρόσωπα παρουσιάζουν οικονομικές δυσκολίες ως αποτέλεσμα της επιδημία του COVID-19,  ως εξής:

Α) Για πολύ μικρές Επιχειρήσεις, Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις και Αυτοτελώς Εργαζομένους ότι ο κύκλος εργασιών τους κατά τους τρεις (3) μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης του δανείου, είναι μειωμένος τουλάχιστον κατά εικοσιπέντε τοις εκατόν (25%) σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019 ή/και σε σύγκριση με τον μέσο όρο του κύκλου εργασιών για το έτος 2019.

Β) Για Μεγάλες Επιχειρήσεις ότι ο κύκλος εργασιών τους κατά τους τρεις (3) μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης του δανείου είναι μειωμένος τουλάχιστον κατά πενήντα τοις εκατόν (50%) σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019 ή/και σ σύγκριση με τον μέσο όρο του κύκλου εργασιών για το έτος 2019.

Γ) Για φυσικά πρόσωπα το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα τους κατά τους τρεις (3) μήνες που προηγούνται της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης του δανείου είναι μειωμένο τουλάχιστον κατά εικοσιπέντε τοις εκατόν (25%) σε σύγκριση με τους αντίστοιχους μήνες του 2019.  

1.1.3 Ο αιτητής είναι υφιστάμενος πελάτης του ΠΙ

1.2. Επιλέξιμες Πιστωτικές Διευκολύνσεις

- Είδος: Παρατράβηγμα ή βραχυπρόθεσμη διευκόλυνση περιλαμβανομένων διευκολύνσεων με εξ ολοκλήρου αποπληρωμή στη λήξη. -Συνολική διάρκεια: μέχρι 12 μήνες.

Σύμφωνα με την ΚΤΚ, σκοπός είναι η κάλυψη τρεχουσών αναγκών ρευστότητας, κεφαλαίου κίνησης περιλαμβανομένης, μεταξύ άλλων, της καταβολής μισθών, ενοικίων και οφειλών σε προμηθευτές, αλλά εξαιρουμένης της αποπληρωμής υφιστάμενων πιστωτικών διευκολύνσεων με το ΠΙ. Επιπρόσθετα, αναφέρει ότι δύναται η επιλέξιμη πιστωτική διευκόλυνση να καλύπτει και επενδυτικές ανάγκες των Επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων.

- Αιτούμενο Ποσό: Το ποσό του αρχικού κεφαλαίου του δανείου δεν υπερβαίνει:

Α) το διπλάσιο του ετήσιου μισθολογικού κόστους της Επιχείρησης ή του Αυτοτελώς Εργαζομένου (συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιβαρύνσεων καθώς και του κόστους του προσωπικού που εργάζεται στον τόπο των επιχειρήσεων, αλλά επίσημα περιλαμβάνεται στη μισθοδοσία των υπεργολάβων) για το 2019 ή για το τελευταίο διαθέσιμο έτος.  

Στην περίπτωση Επιχειρήσεων ή Αυτοτελώς Εργαζομένων που δημιουργήθηκαν την ή μετά την 1η Ιανουαρίου 2019, το ανώτατο δάνειο δεν πρέπει να υπερβαίνει τον υπολογιζόμενο ετήσιο μισθό για τα δυο πρώτα έτη λειτουργίας, ή

Β) το 25% του συνολικού κύκλου εργασιών της Επιχείρησης ή του Αυτοτελώς Εργαζομένου κατά το έτος 2019, ή

Γ) Για φυσικά πρόσωπα, το 25% του ετήσιου ακαθάριστου εισοδήματος του φυσικού προσώπου κατά το έτος 2019.  

1.3. Ελάχιστα απαιτούμενα δικαιολογητικά

Σύμφωνα με την ΚΤΚ, για τις αιτήσεις που θα λαμβάνονται από επιλέξιμους πελάτες για επιλέξιμες νέες πιστωτικές διευκολύνσεις ως ανωτέρω, απαιτείται όπως το ΠΙ λαμβάνει τέτοια δικαιολογητικά από τον αιτητή ώστε:

α. να τεκμηριώνεται ότι είναι επιλέξιμος. Για τον σκοπό αυτό οι επιλέξιμες Επιχειρήσεις καθώς και οι Αυτοτελώς  Εργαζόμενοι δύναται να υποβάλουν στο πιστωτικό ίδρυμα δήλωση υπογεγραμμένη από μέλος του Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου η οποία θα πιστοποιεί τη μείωση του κύκλου εργασιών τους, όπως αυτά έχουν καθοριστεί στο σημείο 1.1.2 πιο πάνω. Για τα φυσικά πρόσωπα δύναται να είναι αποδεικτικά της κατάστασης μισθοδοσίας και όπου αυτό δεν είναι εφικτό δύναται να υποβάλλεται δήλωση υπογεγραμμένη από τον εργοδότη ή υπεύθυνη δήλωση από τον αιτητή.

β. να δίνεται ικανοποιητική ένδειξη, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαζουσών οικονομικών συνθηκών που επικρατούν λόγω του COVID-19, ότι τα εισοδήματα του αιτούντος καθώς και η οικονομική του κατάσταση πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 2019, υποστηρίζουν ικανοποιητική ικανότητα αποπληρωμή του νέου δανεισμού. Τέτοια δικαιολογητικά αποτελούν, ενδεικτικά, α) οι ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις του 2018, ή β) οι διοικητικοί λογαριασμοί του 2019, ή γ) οι φορολογικέ δηλώσεις για το έτος 2018, ή δ) οι δηλώσεις ΦΠΑ για το έτος 2019.  

Η ΚΤΚ σημειώνει ότι ο στόχος της πιο πάνω ρύθμισης είναι η άμεση παροχή πιστωτικών διευκολύνσεων στους επιλέξιμους δανειολήπτες και η αποφυγή πιστωτικής ασφυξίας στην αγορά. Επομένως, είναι σημαντικό όπως τα ΠΙ θεσπίσουν ταχείες διαδικασίες αξιολόγησης και έγκρισης των αιτήσεων πιστωτικών διευκολύνσεων που θα υποβληθούν σύμφωνα με τα πιο πάνω.

Επιπρόσθετα, αναφέρει ότι όπου είναι δυνατόν, η αίτηση της πιστωτικής διευκόλυνσης καθώς και η πληροφόρηση που θα ζητεί το ΠΙ από τους πελάτες για σκοπούς αξιολόγησης της αίτησης, να γίνονται, όπου αυτό είναι νομικά δυνατόν, χωρίς την απαίτηση της φυσικής παρουσίας του αιτητή (π.χ. σε ηλεκτρονική μορφή).  

Η ΚΤΚ συστήνει προς τα ΠΙ όπως η τιμολόγηση των ως άνω επιλέξιμων πιστωτικών διευκολύνσεων καθώς και οποιαδήποτε έξοδα για τη σύναψη της σύμβασης της πιστωτική διευκόλυνσης, διαμορφωθούν λαμβάνοντας υπόψη την κρισιμότητα της κατάστασης και την ανάγκη διοχέτευσης ρευστότητας στην πραγματική οικονομία με ευνοϊκούς όρους, δεδομένων και των ελαφρύνσεων που έχουν εκδοθεί από την ΕΚΤ. Συναφώς, συστήνεται στα ΠΙ να μην επιβαρύνουν τους αιτητές με τραπεζικά έξοδα για τη χορήγηση των επιλέξιμων πιστωτικών διευκολύνσεων.

Επίσης, συστήνει στις τράπεζες να αυξήσουν το όριο των €5.000 που αναφέρεται στην Παράγραφο 7(1) (δ) της εν επικεφαλίδι Οδηγίας σε €10.000 και αναστείλουν την απαίτηση της Οδηγίας για φυσική παρουσία όπως αυτή προνοείται στην παράγραφο 16 της Οδηγίας και για αιτήματα χορηγήσεων εκτός της περιμέτρου που καθορίζεται στην παράγραφο 1.  

Αναφέρει επίσης ότι το κάθε ΠΙ δύναται να εφαρμόζει τρόπους που αυτό κρίνει, με βάση την πολιτική του κατάλληλους για αποδοχή και υπογραφή των εγγράφων και προσθέτει ότι με την επιφύλαξη των παραγράφων 3 και 4 πιο πάνω, οι πρόνοιες της εν επικεφαλίδι οδηγίας συνεχίζουν να εφαρμόζονται για όλες τις αιτήσεις πιστωτικών διευκολύνσεων που δεν πληρούν τα κριτήρια των παραγράφων 1.1 και 1.2 της παρούσης εγκυκλίου.

ΚΥΠΕ