Οι Ευρωπαίοι βίωσαν το πιο ζεστό καλοκαίρι που έχει καταγραφεί ποτέ πέρυσι, με πυρκαγιές, πλημμύρες και έντονους καύσωνες να πλήττουν την ήπειρο, σύμφωνα με έκθεση από επιστήμονες της ΕΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα την Παρασκευή.

Οι θερμοκρασίες του καλοκαιριού ήταν περίπου 1 βαθμό Κελσίου πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων τριών δεκαετιών, με την Ιταλία να καταγράφει ακόμη και θερμοκρασίες 48,8 C - ένα ρεκόρ για ολόκληρη την Ευρώπη.

Ένας ιδιαίτερα άσχημος καύσωνας στη Μεσόγειο βοήθησε στην ανάφλεξη σοβαρών δασικών πυρκαγιών που έκαψαν περισσότερα από 800.000 εκτάρια σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Τουρκία και η Ιταλία. Εν τω μεταξύ, οι βροχοπτώσεις ρεκόρ οδήγησαν σε καταστροφικές πλημμύρες σε όλο το Βέλγιο και τη δυτική Γερμανία που σκότωσαν περισσότερους από 200 ανθρώπους.

Η έκθεση, που δημοσιεύεται ετησίως από την EU Copernicus Climate Change Service (C3S), βασίζεται σε δορυφορικές παρατηρήσεις, επιτόπιες μετρήσεις και μοντέλα υπολογιστών για να παρέχει μια ενημέρωση για την κατάσταση του κλίματος της ηπείρου.

«Αντιμετωπίζουμε πολλές προκλήσεις», δήλωσε ο Mauro Facchini, επικεφαλής της μονάδας Copernicus στην ΕΕ.

Είπε ότι οι θερμοκρασίες-ρεκόρ του 2021 και τα ακραία καιρικά φαινόμενα σκιαγράφησαν την επείγουσα αναγκαιότητα των χωρών να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου για να αποφύγουν περαιτέρω θέρμανση που θα προκαλούσε πιο καταστροφικά καιρικά φαινόμενα.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα τελευταία επτά χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί. Πέρυσι, ωστόσο, ήταν ελαφρώς πιο χαμηλή η θερμοκρασία σε σύγκριση με τα τελευταία χρόνια, καθώς οι θερμοκρασίες μετριάστηκαν από ένα μοτίβο καιρού "La Nina" που μειώνει τις θερμοκρασίες της θάλασσας στα βόρεια του πλανήτη.

Αν και οι χώρες δεσμεύτηκαν στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015 να περιορίσουν την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, οι περισσότερες απέτυχαν να σημειώσουν επαρκή πρόοδο και πέρυσι οι παγκόσμιες εκπομπές CO2 ανέκαμψαν έντονα μετά από μια προσωρινή πτώση που προκλήθηκε από την πανδημία COVID-19. Οι χώρες ήδη βιώνουν τις συνέπειες της αδράνειας.

Κλιματολόγοι πέρυσι διαπίστωσαν ότι η καταστροφική πλημμύρα στη Δυτική Ευρώπη το περασμένο καλοκαίρι έγινε τουλάχιστον 20% πιο πιθανή λόγω της κλιματικής αλλαγής - αντανακλώντας μια γνωστή αρχή ότι για κάθε βαθμό που θερμαίνεται η ατμόσφαιρα, μπορεί να συγκρατήσει 7% περισσότερη υγρασία, αυξάνοντας την πιθανότητα έντονης βροχής.

«Πρόκειται για μια από τις πιο ορατές και έντονες αλλαγές που βλέπουμε με την υπερθέρμανση του πλανήτη», δήλωσε στο Reuters ο Βιμ Τιέρι, κλιματολόγος στο Vrije Universiteit Brussel.

Είπε ότι οι κυβερνήσεις είχαν σημειώσει κάποια πρόοδο στην προσαρμογή τους σε τέτοια γεγονότα δημιουργώντας περιοχές που πλημμυρίζουν με φυσικό τρόπο, αλλά ότι η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου ήταν η φθηνότερη και πιο αποτελεσματική επιλογή για τον περιορισμό των κλιματικών κινδύνων.

Η έκθεση διαπίστωσε επίσης ότι οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας το 2021 σε τμήματα της Βαλτικής και της Μεσογείου ήταν οι υψηλότερες από τότε που ξεκίνησαν τα δορυφορικά αρχεία στις αρχές της δεκαετίας του 1990. «Τα μέρη της Βαλτικής ήταν 5 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μέσο όρο, κάτι που είναι αρκετά ψηλό για (τον ωκεανό)», δήλωσε η Freja Vamborg, ανώτερη κλιματική επιστήμονας στο C3S.

Ακτιβιστικές δράσεις για την Ημέρα γης σε όλη την Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Ουκρανία

Ακτιβιστές κατά της κλιματικής αλλαγής σχεδιάζουν κύμα διαδηλώσεων σήμερα, Ημέρα της Γης, με αιτήματα όπως η άμεση παύση των ευρωπαϊκών εισαγωγών πετρελαίου και αερίου και η διακοπή της κατασκευής υποδομών ορυκτών καυσίμων.

Στην Ευρώπη, ακτιβιστές στο Βερολίνο, τη Βαρσοβία, τις Βρυξέλες και άλλες πόλεις αναμένεται να πραγματοποιήσουν διαδηλώσεις έξω από κτίρια της γερμανικής κυβέρνησης και πρεσβειών, όπου θα μοιράσουν ρούβλια πιτσιλισμένα με κόκκινη μπογιά, που θα συμβολίζουν το αίμα που έχει βάψει ένα νόμισμα που, κατά τους ίδιους, τροφοδοτεί την κλιματική αλλαγή και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Η Γερμανία είναι μια από τις χώρες της ΕΕ που αντιτίθενται στο εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο και αέριο, λόγω των ανησυχιών για τις συνέπειες που θα είχε στις οικονομίες τους.

Διαδήλωση προγραμματίζουν και περίπου 10 ακτιβιστές στην πόλη Λβιβ της δυτικής Ουκρανίας. Τμήματα της Λβιβ επλήγησαν αυτή την εβδομάδα από ρωσικούς πυραύλους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν επτά άνθρωποι.

«Όταν η Γερμανία συνεχίζει να αγοράζει αέριο και πετρέλαιο από τη Ρωσία, αυτό σημαίνει τα χρήματά τους πληρώνουν για να κατασκευάσουν νέες στρατιωτικές μηχανές, νέες βόμβες που σκοτώνουν Ουκρανούς», δήλωσε από τη Λβιβ η Νατάλια Γκόζακ, επικεφαλής της οργάνωσης EcoAction. Σύμφωνα με την ίδια, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί πρέπει να διαλέξουν μεταξύ των οικονομικών δυσκολιών που θα συνεπαγόταν το εμπάργκο και των θανάτων Ουκρανών.

Στις ΗΠΑ, αναμένεται να πραγματοποιηθεί πορεία στην Ουάσινγκτον.

Οι διαδηλώσεις έχουν στόχο να προβάλουν αιτήματα για δράση αναφορικά με την κλιματική αλλαγή με αφορμή την Ημέρα της Γης.  

Από την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δαπανήσει πάνω από 38 δισεκ. ευρώ για εισαγωγές ρωσικών ορυκτών καυσίμων.

Οι 27 χώρες-μέλη της ΕΕ έχουν συμφωνήσει να απαγορεύσουν τις ρωσικές εισαγωγές άνθρακα από τον Αύγουστο, στο πλαίσιο σαρωτικών κυρώσεων που έχουν επίσης στόχο τις ρωσικές τράπεζες και μεγιστάνες του επιχειρηματικού κόσμου.

Χώρες, όπως η Ιταλία και η Γερμανία, έχουν δηλώσει ότι μπορούν να αποκοπούν από το ρωσικό αέριο μέσα σε μερικά χρόνια, και κάποιες ευρωπαϊκές εταιρίες ήδη εγκαταλείπουν το ρωσικό πετρέλαιο οικειοθελώς για να αποφύγουν, μεταξύ άλλων, ενδεχόμενα νομικά προβλήματα.

Ωστόσο οι 27 χώρες της ΕΕ είναι μοιρασμένες στο εάν θα επιβάλουν άμεσο και πλήρες εμπάργκο στα ρωσικά καύσιμα, κάτι που σύμφωνα με την Γερμανία και την Ουγγαρία μπορεί να πλήξει τις οικονομίες τους. Η ΕΕ αγοράζει το 40% του αερίου που καταναλώνει από τη Ρωσία.