«Η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) και η πορεία υλοποίησής τους, η νομοθετική πρωτοβουλία “Fit for 55” για μείωση κατά πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) των ρύπων μέχρι το 2030 και η ανάγκη προγραμματισμού της επερχόμενης πράσινης μετάβασης χωρίς οικονομικές επιπτώσεις», συζητήθηκε από την Ολομέλεια της Βουλής την Πέμπτη 5 Μαΐου, με τους ομιλητές Βουλευτές να εκφράζουν από τη μια επιφυλάξεις για την επίτευξη των προβλεπόμενων στόχων, να εστιάζουν στο κόστος που θα έχει η επίτευξη τους και από την άλλη κάποιοι εξ αυτών να σημειώνουν ότι είναι αναπόδραστη η ανάγκη επίτευξης τους.

Η Ολομέλεια του νομοθετικού σώματος συζήτησε το θέμα στο πλαίσιο του κεφαλαίου Δ’, το οποίο ενεγράφη με εισήγηση της Δημοκρατικής Παράταξης.

Η συζήτηση άρχισε με την τοποθέτηση του Βουλευτή της ΔΗΠΑ Μιχάλη Γιακουμή, ο οποίος ανέφερε ότι σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε πολιτικές που να προστατεύουν το πράσινο και τα δάση, τη ποιότητα του νερού και του αέρα, τις θάλασσες. Πρόσθεσε ότι η ΔΗΠΑ κατέθεσε υλοποιήσιμες πολιτικές προτάσεις στη βάση των ευρωπαϊκών πολιτικών κατευθυντήριων γραμμών και του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα της Κυπριακής Δημοκρατίας 2021-30.

Ανέφερε ακόμα ότι η Κύπρος έχει μπροστά της μια μεγάλη πρόκληση και οφείλει να δει μπροστά, να σκεφτεί έξω από το κουτί και να θέσει ως προτεραιότητες σύγχρονες πρακτικές για την οικολογία, την πράσινη ανάπτυξη και την περαιτέρω ανάπτυξη συστημάτων από ΑΠΕ. Έφερε ως παράδειγμα την ανάγκη ανάπτυξης συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας, one stop shop για αδειοδοτήσεις, ένταξη των πλωτών μονάδων ΑΠΕ που είναι όπως είπε το μέλλον, καθιέρωση ενεργειακών κοινοτήτων χωρίς αποκλεισμούς, περαιτέρω κίνητρα για ηλεκτρικά αυτοκίνητα, βιοκαύσιμα και μεθοδική μετάβαση σε πράσινες πόλεις.

Ο Πρόεδρος της ΕΔΕΚ Μαρίνος Σιζόπουλος που πήρε στη συνέχεια το λόγο ανέφερε πως η πράσινη ανάπτυξη έχει τεράστιες και πολλαπλές διαστάσεις. Πρόσθεσε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε την ανάγκη για την αποσύνδεση της ενεργειακής επάρκειας από τα συμβατικά καύσιμα και την επιτάχυνση στην υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Ο κ. Σιζόπουλος αναφέρθηκε στα τεράστια ποσά που δαπανώνται για αγορά θερμοκηπειακών ρύπων που θα μπορούσαν να διατεθούν σε κοινωνικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς. Ο κ. Σιζόπουλος ανέφερε κάποιες από τις προτάσεις της ΕΔΕΚ για την απεξάρτηση από τις παραδοσιακές πηγές ενέργειας και την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών και την έλευση του φυσικού αερίου. Αναφέρθηκε επίσης στην απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για τον αγωγό  Eastmed. Διατύπωσε επίσης τη θέση ότι απαιτούνται εναλλακτικοί τρόποι της αξιοποίησης του φυσικού αερίου της ανατολικής Μεσογείου. Συμπλήρωσε πως δεν πρέπει να χαθεί η παραμικρή χρηματοδότηση προς την Κύπρο για την πράσινη μετάβαση.

Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους διατύπωσε τη θέση ότι κλιματική αλλαγή γίνεται από το πρώτο λεπτό δημιουργίας της γης και ότι αυτή θα συνεχίσει να γίνεται μέχρι το τέλος της ζωής της. Αν οι δεινόσαυροι ήταν Οικολόγοι δεν θα υπήρχε η σημερινή ζωή στον πλανήτη, είπε. Έκανε λόγο για  καταιγισμό των αγορασμένων μελετών από πανεπιστήμια για την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, διατυπώνοντας τη θέση ότι υπάρχει πολύ μεγάλη παραπληροφόρηση που έχει πολλές  τυφλές σιωπές. Εξέφρασε επίσης τη θέση ότι είναι η αύξηση της θερμοκρασίας που οδηγεί στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα. Ανέφερε ακόμα πως η κλιματική αλλαγή όπως αποκαλείτο ήταν η υπερθέρμανση του πλανήτη και όταν αντέδρασαν κάποιοι νομπελίστες και έγιναν ρεζίλι, οι επικυρίαρχοι την μετονόμασαν σε κλιματική αλλαγή.  Είπε επίσης πως συνιστά μεγάλη απάτη να χρεώσουν την κλιματική αλλαγή στην ανθρώπινη δραστηριότητα.  Τέλος ανέφερε πως αν πραγματικά η Ευρώπη θέλει να απεξαρτηθεί από το ρωσικό φυσικό αέριο ο αγωγός Εastmed δεν πρέπει να φύγει από τo πλάνο κάλυψης των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης.

Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων Αλεξάνδρα Ατταλίδου, αναφερόμενη στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, είπε πως μέσα από αυτή η ΕΕ προσπαθεί να διατηρήσει τον σημαντικό της ρόλο στις νέες πράσινες τεχνολογίες, αναφέροντας την υπεροχή  της Κίνας στους τομείς της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και τον εξηλεκτρισμό των μεταφορών. Εξέφρασε επίσης την άποψη πως παρά τις εξαγγελίες της Κυβέρνησης, αυτή τη διαχειρίζεται διεκπεραιωτικά την Πράσινη Συμφωνία.

Ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου προειδοποίησε πως επέρχονται αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης της ενέργειας, διευκρινίζοντας ότι με την αλλαγή θα μετρούν τη φορολόγηση βάσει των εκπομπών των ρύπων και θα είναι πιο ψηλή από ό,τι πληρώνεται τώρα. Ανέφερε ότι τα πολλά αυτοκίνητα είναι μεγάλο πρόβλημα για την Κύπρο, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να προωθηθούν εναλλακτικοί τρόποι διακίνησης.

Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Λίνος Παπαγιάννης είπε πως η Ευρώπη και πλανήτης βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις για την πράσινη συμφωνία σημειώνοντας τις ενδείξεις για έλλειψη σε είδη πρώτης ανάγκης. Ο κ. Παπαγιάννης ανέφερε πως η φορολόγηση των καυσίμων και το κόστος των λιπασμάτων ωθούν τους καταναλωτές στα κατεχόμενα για αγορά καυσίμων και τους γεωργούς σε αγορά λιπασμάτων αμφιβόλου ποιότητας.  Στη συνέχεια ανέφερε πως η Κύπρος γέμισε με γκολφ τα οποία επιβαρύνουν το οικοσύστημα και που τα περισσότερα είναι κλειστά. Διερωτήθηκε επίσης γιατί θα πρέπει οι Κύπριοι να επιβαρυνθούν με πρόσθετες φορολογίες όταν χώρες όπως η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Ινδία και άλλες επιβαρύνουν το περιβάλλον χωρίς κόστος.  Ανέφερε ακόμα πως η όποια περιβαλλοντική πολιτική θα επιτύχει μόνο αν προσφέρει όραμα για καλύτερη ποιότητα ζωής. Η επόμενη γενιά θα κληθεί να καταβάλει μεγαλύτερο κόστος από αυτό που θα μπορεί να αντέξει, είπε τέλος.

Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρύσανθος Σαββίδης  αναφερόμενος στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, είπε πως η Κύπρος πρέπει να διεκδικήσει ειδική χρηματοδότηση για να μπορέσουν οι πολίτες να επενδύσουν σε ανανεώσιμες πηγές. Πρόσθεσε πως τα τελευταία χρόνια επλήγησαν τα δάση και η γεωργία και εξέφρασε επιφυλάξεις αν η Κύπρος θα μπορέσει να επιτύχει τους στόχους της.

Ο Βουλευτής του ιδίου κόμματος Χρύσης Παντελίδης είπε ότι  η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία θα συζητείται για τα επόμενα χρόνια. Ανέφερε πως πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως είναι το πλέον μεγαλεπήβολο σχέδιο της ΕΕ, προσθέτοντας πως απαιτείται η παραδοχή πως η Συμφωνία δεν είναι επιλογή αλλά μονόδρομος και ότι αυτή θα έχει οικονομικές επιπτώσεις. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι για δεκαετίες η ανθρωπότητα προσέγγισε κοντόφθαλμα την προστασία του περιβάλλοντος. Είπε επίσης πως θα πρέπει να κάνουν αυτοκριτική αυτοί που το 2007 σταμάτησαν την έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Νίκος Κέττηρος είπε πως τα ακραία καιρικά φαινόμενα δεν επιτρέπουν πλέον τον εφησυχασμό, καθώς οδήγησαν σε καταστροφές. Ανέφερε πως η Πράσινη Συμφωνία θέτει την επιτυχία της σε άξονες που ήδη απέτυχαν προσθέτοντας πως θα σημαίνει ότι θα επιβληθούν νέοι φόροι προς τους πιο φτωχούς. Συνεχίζοντας εξέφρασε την εκτίμηση πως θα επέλθουν αυξήσεις στα ναύλα και τα εισιτήρια  και διερωτήθηκε πώς θα πετύχουμε τους στόχους της Συμφωνίας από τη στιγμή που δεν κατακτήσαμε αυτά που θα έπρεπε να έχουμε επιτύχει μέχρι σήμερα. Η πράσινη πολιτική της κυβέρνησης θυμίζει την ιστορία με τα «πράσινα άλογα», συνέχισε. Αναφέρθηκε επίσης στις προτάσεις του ΑΚΕΛ για την πράσινη ανάπτυξη.

Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Κώστας Κώστα είπε πως δεν αρκεί να θέτεις στόχους αλλά πρέπει να γνωρίζεις και σημάδι για να τους πετύχεις. Πρόσθεσε πως χρηματοδοτήθηκαν έργα που δεν υλοποιήθηκαν για την κάλυψη του 16% των ενεργειακών αναγκών με ΑΠΕ. Είπε επίσης πως πρέπει να αποδοθούν ευθύνες για το τερματικό στο Βασιλικό και έκανε λόγο για τεράστια ανικανότητα στη διαχείριση του ενεργειακού.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Πρόδρομος Αλαμπρίτης είπε πως η κλιματική αλλαγή αφορά όλο το φάσμα της κοινωνίας. Πρόσθεσε πως αν δεν δράσουμε άμεσα και δεν υλοποιήσουμε  τους στόχους που τέθηκαν δεν θα επιτύχουμε την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050.

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ονούφριος Κουλλά είπε πως αν ο ευγενικός στόχος της κλιματικής ουδετερότητας, να πάμε στο 100% καθαρή ενέργεια δεν επιτευχθεί το 2050, μπορεί να επιτευχθεί έστω το 2055. Ταυτόχρονα παρατήρησε ότι ο στόχος δεν θα επιτευχθεί από μόνος του επειδή δεν είναι οικονομικά προσοδοφόρος για να προωθηθεί από την αγορά. Εξέφρασε την άποψη ότι απαιτείται καλύτερη τεχνολογία στην αποθήκευση ενέργειας καθώς οι ΑΠΕ δεν παράγουν συνεχόμενη ενέργεια. Πρόσθεσε πως οι τεχνολογίες για ηλιοθερμικά και υδρογόνο βρίσκονται στα σπάργανα.  Συμπλήρωσε πως δεν υπάρχει μαγικός τρόπος να έρθει φυσικό αέριο από τα κυπριακά κοιτάσματα. Είπε τέλος πως το ζητούμενο δεν είναι να πάμε στον στόχο 2050 αλλά πώς θα πάμε στον στόχο αυτό.

Ο Βουλευτής του ιδίου κόμματος Κυριάκος Χατζηγιάννη εξέφρασε την άποψη ότι υ σύνθεση της παρούσας ΡΑΕΚ είναι τέτοια που δίνει την ελπίδα για την επίτευξη των στόχων. Πρόσθεσε πως ο δρόμος προς την κλιματική ουδετερότητα είναι μαραθώνιος και εξέφρασε την άποψη ότι πρέπει να κατανεμηθεί δίκαια το τεράστιο κόστος. Ο κ. Χατζηγιάννη είπε πως η ανεξέλεγκτη πορεία των τιμών της ενέργειας και άλλων αγαθών που προέκυψε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία τσακίζουν την αντοχή της κοινωνίας και της οικονομίας.

ΚΥΠΕ