Η Ελεγκτική Υπηρεσία δημοσίευσε τη Δευτέρα 22/8 την Έκθεση και τα ευρήματα σε σχέση με τη διερεύνηση της παραχώρησης διαβατηρίων στο πλαίσιο του επενδυτικού προγράμματος της Κύπρου.

>>> Δείτε ΕΔΩ αυτούσια την Έκθεση της ΕΥ για το Επενδυτικό Πρόγραμμα

Η Έκθεση ασχολείται με όλες τις πολιτογραφήσεις που έγιναν από την έναρξη του Προγράμματος το 2007, την ριζική αναθεώρηση του προγραμμάτος από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2013 μέχρι και την τελευταία ημέρα υποβολής αιτήσεων την 31η Οκτωβρίου 2021 μετά και την απόφαση του Υπουργικού για κατάργηση του προγράμματος. 

>>> Διαβάστε ΕΔΩ όλες τις εξελίξεις για την έκθεση Ελεγκτικής Υπηρεσίας για διαβατήρια

Ανάμεσα σε άλλα, η Έκθεση κάνει λόγο για ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία. Αναφέρεται σε περιπτώσεις όπου το Υπουργείο Εσωτερικών  (ορισμένες φορές μαζί με το Υπουργείο Οικονομικών) απέκρυψε εντελώς από το ΥΣ και την Βουλή των Αντιπροσώπων τις επισημάνσεις των αρμόδιων λειτουργών, καθώς σε τπεριπτώσεις στις οποίες το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να εγκρίνει την πολιτογράφηση αιτητών, ενώ είχε ενημερωθεί, έστω και σε γενικές γραμμές, για την απόκλιση από τα καθορισμένα κριτήρια.

Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία στον πιο κάτω πίνακα:

Σε ανάρτηση της η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει σε σημεία μεερικά από τα ευρήματα της Έκθεσης:

Η Έκθεση της ΕΥ (ΚΕΠ):

1. Το ΚΕΠ παρέμεινε σαθρό μέχρι τέλους

2. Το ΥΠΕΣ απέκρυβε στοιχεία από το ΥΣ

3. €200 εκ. απώλεια από ΦΠΑ

4. €25 εκ. απώλεια από μη είσπραξη τελών

5. Συμβόλαια αξίας €1 δις ακυρώθηκαν

6. Συμβόλαια αξίας €3,5 δις εκκρεμούν.https://t.co/LA4TiVTRPJ

— ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ (AUDIT OFFICE OF CYPRUS) (@Audit_Office_Cy) August 22, 2022

Ανάμεσα σε άλλα, στα γενικά συμπεράσματα αναφέρεται: (Απόσπασμα από την Έκθεση)

Με βάση τα ευρήματα της Έκθεσης, από τις 3.517 περιπτώσεις προσώπων που πολιτογραφήθηκαν ως επενδυτές, υπήρξε πολύ μεγάλος αριθμός πολιτογραφήσεων που δεν πληρούσε τα εν ισχύι κριτήρια. Επιπλέον, 3.810 τουλάχιστον πρόσωπα πολιτογραφήθηκαν ως συγγενείς των επενδυτών χωρίς να υπάρχει σχετική εξουσιοδότηση στον σχετικό Νόμο (εξαιρούνται αυτοί που πολιτογραφήθηκαν μετά τις 18.8.2020, αλλά αυτό μόνο για όσες περιπτώσεις εφαρμόστηκε το νομικό πλαίσιο που ίσχυσε μετά την ημερομηνία αυτή, αφού το ΥΣ συνέχισε επί μακρόν να εφαρμόζει το προηγούμενο νομικό καθεστώς).  

Ο Υπουργός Εσωτερικών ενημερωνόταν, κατά κανόνα, με σχετικό σημείωμα, από τους αρμόδιους λειτουργούς του Υπουργείου του για τα θέματα που σχετίζονταν με τις αιτήσεις που καλείτο να προωθήσει στο ΥΣ. Επίσης, ενημερωνόταν από το Υπουργείο Οικονομικών για την ικανοποίηση ή μη των επενδυτικών κριτηρίων. Στα σημειώματα αυτά υπήρχαν, πάρα πολλές φορές, πολύ σημαντικά θέματα που, είτε πρόδηλα θα έπρεπε να οδηγήσουν στην άνευ ετέρου απόρριψη των αιτήσεων, είτε θα έπρεπε να προβληματίσουν το ΥΣ κατά τη λήψη απόφασης ως προς τον τρόπο άσκησης της διακριτικής του εξουσίας. Αυτά τα σημειώματα δεν επισυνάπτονταν στην Πρόταση προς το ΥΣ. Ορισμένες φορές περιλαμβανόταν μία γενική αναφορά στην Πρόταση προς το ΥΣ. Η μη κοινοποίηση στο ΥΣ των γεγονότων και πληροφοριών που περιλαμβάνονταν στο σημείωμα που ετοίμαζε ο αρμόδιος λειτουργός του ΥΠΕΣ, είτε με την επισύναψη αυτούσιου του σημειώματος είτε με την ετοιμασία άλλου με ανάλογο περιεχόμενο, είναι μεμπτή και παράνομη αφού στερούσε ουσιώδη πληροφόρηση από το όργανο που είχε την αποφασιστική αρμοδιότητα.  

Το πρόβλημα γίνεται σοβαρότερο εάν ληφθεί υπόψη ότι, με την πρακτική που ακολουθείτο,εκτός από το ΥΣ, στο σκοτάδι παρέμενε και η Βουλή των Αντιπροσώπων.  

Το ΥΣ ενέκρινε αριθμό αιτήσεων, ενώ γνώριζε ότι δεν πληρούνται τα σχετικά κριτήρια. Τούτο συνήθως αφορούσε στα επενδυτικά κριτήρια τα οποία το ΥΣ παραβίαζε, συνήθως με το αιτιολογικό ότι δήθεν η αίτηση ενέπιπτε στο πνεύμα των κριτηρίων αυτών.  

Διαπιστώσαμε την απώλεια τεράστιου ύψους δημοσίων εσόδων, μεταξύ άλλων, από την παράνομη χρήση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ, από τη μη εφαρμογή των Κανονισμών ΚΔΠ 379/2020 όταν αυτοί τέθηκαν σε ισχύ και από την παράνομη πολιτογράφηση των χιλιάδων προσώπων στα οποία δόθηκε η Κυπριακή υπηκοότητα ως μέλη της οικογένειας επενδυτών, χωρίς τα πρόσωπα αυτά να προβούν σε οποιαδήποτε επένδυση.  

Διαπιστώσαμε επίσης ότι επενδύσεις ύψους ορισμένων δισεκατομμυρίων ευρώ, είτε ήδη ακυρώθηκαν, είτε είναι υψηλού κινδύνου να μην έχουν υλοποιηθεί και να παραμένουν στο χαρτί.  

Πέραν της ενδεχόμενης ανάκλησης πολιτογραφήσεων, που θα πρέπει να εξετάσει η Ανεξάρτητη Επιτροπή Εξέτασης Αποστέρησης Υπηκοότητας και των ενδεχόμενων ποινικών αδικημάτων, προκύπτουν θέματα που θα πρέπει να εξετάσει το Τμήμα Φορολογίας. Επίσης, έχουμε διαπιστώσει τη σχεδόν παντελή απουσία ικανοποιητικών μηχανισμών ελέγχου που θα μείωναν το ενδεχόμενο εικονικών επενδύσεων ή πρόωρης εγκατάλειψής τους και τη συναφή απουσία εκ των υστέρων παρακολούθησης των επενδύσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι αγορές ακινήτων της τάξης του €1,1 δις που θεωρητικά θα αποτελούσαν επενδύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΠ έχουν ακυρωθεί. Επίσης, αγορές ακινήτων της τάξης των €3,5 δις ενδεχομένως να μην έχουν υλοποιηθεί και είναι υψηλού κινδύνου να ήταν εικονικές. Αυτό υποδηλοί την ανάγκη πλήρους ελέγχου ως προς το κατά πόσο οι πολιτογραφηθέντες διατηρούν την επένδυσή τους.  

Κατά την άποψή της ΕΥ, η εντύπωση που δημιουργείται είναι πως,πέραν από τα κενά και αδυναμίες που υπήρξαν, κάποιοι από τους ασκούντες δημόσια εξουσία ουδόλως λάμβαναν υπόψη το ισχύον νομικό και κανονιστικό πλαίσιο και ουσιαστικά θεωρούσαν ότι θα μπορούσαν να ενεργούν κατά το δοκούν.

Συνεπώς,διαφαίνεται το ενδεχόμενο κατάχρησης εξουσίας από πρόσωπα που ασκούσαν δημόσια εξουσία και το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στους επιτήδειους που καταχράστηκαν το ΚΕΠ εκμεταλλευόμενοι τα κενά, τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του. 

>>> Δείτε ΕΔΩ αυτούσια την Έκθεση της ΕΥ για το Επενδυτικό Πρόγραμμα