Δημόσια συζήτηση προκλήθηκε μετά και το ρεπορτάζ της Offsite «Στήνει ομάδα για ενδεχόμενη 3η θητεία…;» με αρκετούς πολίτες να διερωτώνται κατά πόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να είναι εκ νέου υποψήφιος και για τρίτη θητεία μετά μάλιστα και την τροποποίηση του Συντάγματος όπου απαγορεύεται στο ίδιο πρόσωπο να βρίσκεται στη θέση του Προέδρου ή Αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας πέραν των δυο συνεχόμενων θητειών.

Η Τροποποίηση στο Άρθρο 40 του Συντάγματος:

Το κύριο ερώτημα που αποτέλεσε θέμα συζήτησης ήταν κατά πόσο η Τροποποίηση του Συντάγματος έχει αναδρομική ισχύ (και άρα περιλαμβάνει και την πρώτη θητεία του Νίκου Αναστασιάδη) ή όχι (και άρα ο Νίκος Αναστασιάδης μπορεί, εάν θελήσει, να διεκδικήσει εκ νέου αφού η θητεία 2023-28 θα μετράει ως δεύτερη). 

Μάλιστα, χρήστης του Twitter (@SerapChris), σε ανάρτηση του αναφερόμενος στο συγκεκριμένο ρεπορτάζ κάλεσε νομικούς να τοποθετηθούν στο κατά πόσον υπάρχει ή όχι αναδρομικότητα στην πρόσφατη Τροποποίηση του Άρθρου 40 του Συντάγματος, καθώς η Βουλή στις 6/12/2019 με 38 ψήφους υπέρ, 12 κατά και μία αποχή περιόρισε τις θητείες του Προέδρου και του Αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας σε δύο. 

Όσον αφορά τις απαντήσεις των τεσσάρων νομικών που τοποθετήθηκαν επί του θέματος δείχνουν ότι υπάρχει διαφορετική ερμηνεία ως προς την Συνταγματική τροποποίηση, ενώ όλοι συμφωνούν πως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας οφείλει να ζητήσει διευκρίνιση από το Ανώτατο, από την στιγμή που αυτό πλέον αποτελεί θέμα δημόσιας συζήτησης.  

Αχιλλέας Δημητριάδης 

«Πιστεύω ότι η τροποποίηση δεν έχει αναδρομική ισχύ και έτσι ο νυν ΠτΔ μπορεί να είναι υποψήφιος το 2023», σημειώνει ο κ. Δημητριάδης, ενώ παράλληλα αναφέρει πως αν ο Συνταγματικός Νομοθέτης ήθελε η τροποποίηση να έχει αναδρομική ισχύ τότε θα το διευκρίνιζε εξ αρχής, ωστόσο, εξηγεί ταυτόχρονα πως το όλο ζήτημα δεν είναι «καθαρό» και έτσι το Ανώτατο θα πρέπει να αποφασίσει για την σωστή ερμηνεία. 

Χαράλαμπος Προύντζος

«Η Συνταγματική τροποποίηση περιορίζει το θεμελιώδες δικαίωμα, αυτό του εκλέγεσθαι. Ως εκ τούτου, αναδρομική ισχύς θα επιτρεπόταν υπό πολύ συγκεκριμένες, περιορισμένες προϋποθέσεις. Δεν είμαι βέβαιος αν εδώ τίθεται θέμα αναδρομικότητας. Ο περιορισμός αφορά δικαίωμα που θα ασκηθεί στο μέλλον», σημειώνει ο κ. Προύντζος, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο πως «η νομική ασφάλεια επιτάσσει διευκρίνιση. Το θέμα όμως είναι και πολιτικό. Η ρύθμιση έγινε κατόπιν πολιτικής θέσης του ιδίου του ΠτΔ μετά από ρητή δήλωση του ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Είναι δικαίωμα του να αλλάξει γνώμη, όμως τίθεται ένα πολιτικό ζήτημα», αναφέροντας ταυτόχρονα πως το όλο ζήτημα αφορά πρόσωπο δηλαδή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το οποίο σήμερα διαθέτει το δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα και με τη ρύθμιση του αφαιρείται. «Αυτο όμως δεν συνιστά de jure δεδομένα αναδρομικότητα αλλά ενδεχομένως περιορισμό Συνταγματικού δικαιώματος. Η ρύθμιση ήρθε με κυβερνητική πρωτοβουλία πάντως», σημειώνει καταληκτικά ο κ. Προύντζος. 

Αρτέμης Αρτεμίου

Ο κ. Αρτεμίου στην τοποθέτηση του θεωρεί ότι η Συνταγματική τροποποίηση δεν έχει αναδρομική ισχύ, σημειώνοντας πως επειδή αυτή τη στιγμή υπάρχει συζήτηση για το όλο ζήτημα ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να το στείλει στο Ανώτατο για διευκρίνιση. 

Μιχάλης Παρασκευάς

«Όχι» δεν έχει δικαίωμα για διεκδίκηση μιας τρίτης θητείας, αναφέρει ο νομικός Μιχάλης Παρασκευάς, σημειώνοντας ταυτόχρονα πως εάν ο ΠτΔ έχει τέτοια πρόθεση τότε θα πρέπει να αποστείλει ερώτημα στο Ανώτατο. 

«Μια απαραίτητη σημείωση κατά τη γνώμη μου, ο ρόλος του Δικαστή είναι να ερμηνεύει και όχι να διαπλάθει δίκαιο> αυτό μόνο ο νομοθέτης μπορεί αλλιώς έχουμε παραβίαση της διάκρισης των εξουσιών. Ο ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΣ νομοθέτης έκρινε ότι ΜΟΝΟ δύο θητείες επιτρέπεται για να μην δημιουργηθεί κατεστημένο όπως ξεκάθαρα ορίζεται! Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο συντακτικός νομοθέτης έκρινε ότι πέραν των δύο θητειών δημιουργείται κατεστημένο», σημειώνει με βάση τη δική του άποψη ο κ. Παρασκευάς, διευκρινίζοντας ταυτόχρονα πως η δική του ερμηνεία αναφέρει πως δεν πρόκειται για νόμο, αλλά για Συνταγματική Διάταξη.