Συνήλθε την Δευτέρα η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων  σε συνέχεια της επίσκεψής στο Κέντρο Προσωρινής Φιλοξενίας ατόμων που πιθανόν να χρήζουν διεθνούς προστασίας «Πουρνάρα» και των διαπιστώσεων που υπήρξαν για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκεί, ιδιαίτερα μάλιστα κάτω από τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν τις τελευταίες μέρες. 

Σύμφωνα με δήλωση του Προέδρου της Επιτροπής, Ειρήνης Χαραλαμπίδου με βασικό γνώμονα τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η Επιτροπή δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσπάθεια μιας εποικοδομητικής συνεργασίας, προκειμένου να δοθούν λύσεις σε αυτά τα τόσο σοβαρά προβλήματα. 

Αυτούσια η δήλωση της Βουλεύτριας του ΑΚΕΛ:

Η σημερινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποτελεί συνέχεια της επίσκεψής μας στο Κέντρο Προσωρινής Φιλοξενίας ατόμων που πιθανόν να χρήζουν διεθνούς προστασίας «Πουρνάρα» και των διαπιστώσεών μας για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων εκεί. Ιδιαίτερα μάλιστα κάτω από τις κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί μας τις τελευταίες μέρες. 

Με βασικό γνώμονα τον σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η Επιτροπή δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσπάθεια, εάν θέλετε, μιας εποικοδομητικής συνεργασίας, προκειμένου να δοθούν λύσεις σε αυτά τα τόσο σοβαρά προβλήματα. Εστιάζουμε ιδιαίτερα στο θέμα των ανήλικων παιδιών, τα οποία θα πρέπει να μπουν το συντομότερο δυνατόν, όπως συζητήσαμε και με την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, σε προγράμματα ενσωμάτωσης, αρχίζοντας από την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, έτσι που να μπορούν να ενταχθούν και να αφομοιωθούν από το κοινωνικό σύνολο και να γίνουν υγιείς μονάδες στην κυπριακή κοινωνία.

Η δίωξη, η τιμωρία διακινητών, αλλά και ατόμων οι οποίοι στοχοποιούν τις ευάλωτες ομάδες παιδιών και γυναικών με σκοπό την εμπορία, επίσης μας απασχολεί πολύ ως Επιτροπή. Η Αστυνομία οφείλει και πρέπει να είναι σε εγρήγορση και δεν πρέπει να περιμένει καταγγελίες από τα θύματα, τα οποία βρίσκονται σε μια ξένη χώρα και ασφαλώς δεν είναι σε θέση από μόνα τους να προσφύγουν σε καταγγελίες και να τα βάλουν με τα κυκλώματα. Η Αστυνομία έχει υποχρέωση αυτεπάγγελτης έρευνας για να διαπιστώσει σε ποιες περιπτώσεις υπάρχουν ζητήματα εμπορίας.

Κατά τη συνεδρία, τέθηκε επίσης το θέμα των εικονικών γάμων, αλλά και των εικονικών φοιτητών. Αυτό είναι ένα μείζον ζήτημα, στο οποίο θα πρέπει να ενσκήψουν οι Αρχές του κράτους, έχοντας υπόψιν βέβαια του Κύπριους, που εμπλέκονται σε αυτά τα κυκλώματα, προκειμένου να τερματιστεί αυτή η διαδικασία, η οποία αυξάνει τα προβλήματα στα θέματα του μεταναστευτικού.

Αντιλαμβανόμαστε, ότι υπάρχει φόβος για συνεχείς και νέες ροές, αλλά αυτόν επ’ ουδενί θα πρέπει να μας εμποδίζει από του να διαχειριζόμαστε τα θέματα με απόλυτο σεβασμό προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Διαπιστώνουμε με μεγάλη ικανοποίηση και ευχαρίστηση, ότι μετά την επίσκεψή μας στο «Πουρνάρα», πάρθηκαν διορθωτικά μέτρα. Αυξήθηκαν οι κλίνες, μετακινήθηκε κόσμος προς τις «Λίμνες» και αυτό θα το εντάξω στα θετικά της όλης διαχείρισης.

Ένα άλλο ζήτημα το οποίο θέσαμε αφορά στους ανθρώπους, οι οποίοι έχουν κατάρτιση. Όταν επισκεφτήκαμε το Κέντρο Υποδοχής «Πουρνάρα» συναντήσαμε μια γιατρό με τον σύζυγό της, ο οποίος είναι πολιτικός μηχανικός. Οι άνθρωποι αυτοί, όπως και πολλοί άλλοι, σίγουρα θα μπορούσαν να προσφέρουν και στους υπόλοιπους που βρίσκονται στο κέντρο υποδοχής. Για αυτό θεωρούμε ότι είναι υψίστης σημασίας να γίνεται αξιολόγηση των προσώπων και των προσόντων τους. Μια αξιολόγηση για να δούμε πώς μπορούμε στον καλύτερο δυνατό βαθμό να τους αξιοποιούμε.

Μετά και από συνομιλία, που είχα με την Υπουργό Εργασίας, έθεσα προς το Υπουργείο Συγκοινωνιών, ένα ακόμη ζήτημα, που αφορά στην εργοδότηση των ατόμων αυτών. Όταν ένας αιτητής ασύλου υποβάλει αίτημα σε κάποιο στάδιο και μέχρι να εξεταστεί η αίτησή του, του παραχωρείται η άδεια να εργοδοτηθεί.

Πώς θα εργοδοτηθεί όμως, όταν δεν του αναγνωρίζεται το δικαίωμα κατοχής άδειας οδηγού, τη στιγμή μάλιστα που σε πολλά από τα επαγγέλματα στα οποία μπορούν να απασχοληθούν, σύμφωνα με τα διατάγματα της Υπουργού Εργασίας, απαιτείται και άδεια οδήγησης; Το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να επιλυθεί με καλή συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων υπουργείων, δηλαδή των Υπουργείων Εργασίας και Συγκοινωνιών. Είναι ένα θέμα ασφάλειας τόσο για τους οδηγούς, οι οποίοι οδηγούν πολλές φορές και για μεγάλο χρονικό διάστημα με μαθητική άδεια όταν απασχολούνται σε επαγγελματικό επίπεδο στον τομέα της κατ’ οίκον διανομής φαγητού ή σε άλλες εταιρείες. Συνεπώς, θα πρέπει να βρούμε τρόπο για να υπάρχει ένας ολοκληρωμένος τρόπος προσέγγισης και λύσης αυτού του τόσο σοβαρού ζητήματος. Έχω την εντύπωση ότι θα συζητηθεί προσεχώς και στην Επιτροπή Εργασίας το θέμα αυτό. 

Σε δηλώσεις για την συνεδρίαση προχώρησε και η Βουλευτής του ΔΗΣΥ Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν.  

Αυτούσια η δήλωση της:

Σήμερα στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων συζητήσαμε για το μεταναστευτικό ζήτημα με αφορμή την επίσκεψη της Επιτροπής στο κέντρο προσωρινής φιλοξενίας Πουρνάρα τον περασμένο Δεκέμβριο.  

Η συζήτηση πραγματοποιήθηκε σχεδόν εφ’ όλης της ύλης του μεταναστευτικού ζητήματος.  Παρόντες στη συνεδρία ήταν μεταξύ άλλων ο Υπουργός Εσωτερικών, η Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας, Εκπρόσωποι του Υπουργείου Εργασίας, Υπουργείου Υγείας, της Υπηρεσίας Ασύλου και ο Βοηθός Αρχηγός Αστυνομίας.  

Τέθηκαν προς συζήτηση αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το κράτος και τα οποία, όπως ισχυρίστηκε ο Υπουργός, δυστυχώς παραμένουν άλυτα. Μεταξύ αυτών είναι η ανάγκη επιτήρησης της πράσινης γραμμής καθότι το 85% των αφίξεων παράνομων μεταναστών εισέρχεται από τα κατεχόμενα.  

Περαιτέρω, η δυσκολία που υπάρχει στις εθελούσιες επιστροφές όπου και ζητείται η συνδρομή της Ε.Ε. για την επιτάχυνσή τους.  Ωστόσο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιστραφούν τα άτομα αυτά ένεκα του ότι οι χώρες προέλευσης ή/και η Ε.Ε. δεν δέχονται τους παράνομους μετανάστες.  Αξιοσημείωτη είναι επίσης η δήλωση του Υπουργού Εσωτερικών ότι βρίσκεται σε διαδικασία συμφωνίας για επιστροφές με χώρες όπως είναι το Νεπάλ και το Πακιστάν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2021 εξετάστηκαν 16.549 αιτήσεις από τις οποίες οι 10.000 έχουν απορριφθεί. 

Ένα άλλο μείζον ζήτημα που τέθηκε είναι η ανάγκη καταχώρησης υποθέσεων στο Δικαστήριο αλλά και η καταδίκη διακινητών προκειμένου να καταστεί αποτρεπτική η διάπραξη του εν λόγω αδικήματος.  Διαφάνηκε ότι υπάρχει αρκετή γνώση για τα σημεία εισόδου από την πράσινη γραμμή αλλά και για στοιχεία διακινητών καθώς επίσης και για τον τρόπο που ενεργούν αυτά τα άτομα.  

Περαιτέρω, τέθηκε το ζήτημα της σημαντικότητας που διατελεί ο ρόλος της Αστυνομίας όχι μόνο για τη διερεύνηση των υποθέσεων λαθρομετανάστευσης αλλά και της σύνδεσης των περιστατικών με την εμπορία προσώπων όπως στις περιπτώσεις της Χλώρακας, του Πέρα Χωρίου, των γυναικών που εκπορνεύονται στην Κοκκινοτριμιθιά αλλά και της αυτεπάγγελτης υποχρέωσης της Αστυνομίας να χειρίζεται τέτοια περιστατικά.  Επίσης τονίστηκε ότι η Αστυνομία θα πρέπει επιτέλους να διερευνά τέτοιου είδους υποθέσεις με βάση τους κανόνες διερεύνησης του οργανωμένου εγκλήματος και όχι του κοινού εγκλήματος και να προχωρήσει σε συνεργασία με τη Europol, τη Eurojust κάτω από την ομπρέλα των κοινών ομάδων διερεύνησης.  

Η Υφυπουργός Πρόνοιας αναφέρθηκε κυρίως στα προβλήματα που προκύπτουν από τη μη διενέργεια τεστ DNA σε όλους τους ασυνόδευτους ανηλίκους με τον κίνδυνο ενήλικες εγκαταλείπουν το Πουρνάρα να τοποθετούνται εντός των υποδομών που φιλοξενούνται ανήλικα άτομα.  Όπως αναφέρθηκε, το σχέδιο ανάκαμψης προνοεί μεταξύ άλλων τον σχεδιασμό για τη λειτουργία ακόμα δύο δομών ανηλίκων στις Επαρχίες Αμμοχώστου και Πάφου σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.  

Επιπρόσθετα των προαναφερθέντων, ένα άλλο ζήτημα που τέθηκε και αφορά το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων είναι το θέμα της καθυστέρησης έκδοσης αδειών οδήγησης σε αλλοδαπά άτομα αιτητές ασύλου που εργάζονται ως διανομείς φαγητού κατ’ οίκων.  Αυτό κατ’ ομολογία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα στην εργοδότησή τους.  

Τέλος, η Υπηρεσία Ασύλου μας κοινοποίησε τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν το μεταναστευτικό σύμφωνα με τα οποία κατά το έτος 2020 υπήρχαν στο Πουρνάρα 289 άτομα κατ’ ισχυρισμό ανήλικοι, και το 2021 αυξήθηκαν στους 659.  Τα άτομα αυτά προέρχονταν κυρίως από τις χώρες του Κογκό, Καμερούν και Νιγηρίας.  

Σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε ο Υπουργός Εσωτερικών, στον προϋπολογισμό του έτους 2022 προνοούνται δαπάνες ύψους 33,5 εκατομμυρίων ευρώ για το μεταναστευτικό ζήτημα επιπρόσθετα των 29,8 εκατομμυρίων ευρώ που προέρχονται από ευρωπαϊκά κονδύλια. 

Το έτος 2021 δαπανήθηκαν 11,6 εκατομμύρια από εθνικούς πόρους και 12,6 εκατομμύρια από ευρωπαϊκά κονδύλια προς απάμβλυνση του εν λόγω προβλήματος. Όσον αφορά το Υφυπουργείο Πρόνοιας, για το έτος 2022 υπάρχει διαθέσιμο κονδύλι ύψους 40 εκατομμυρίων και κατά το 2021 δαπανήθηκαν 38 εκατομμύρια ευρώ, από εθνικούς πόρους.  

Με βάση τα προαναφερθέντα, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η συνεργασία των εμπλεκομένων υπηρεσιών καθίσταται αναγκαία προς την πάταξη των προβλημάτων που προκύπτουν εξαιτίας του μεταναστευτικού ζητήματος.  Μόνο έτσι η χώρα μας θα απαλλαγεί από τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει εξαιτίας του εν λόγω ζητήματος και ταυτόχρονα να βοηθήσουμε ως κράτος όσο το δυνατόν περισσότερο τα άτομα αυτά.