Λαμβάνοντας υπόψη τις αυξημένες προκλήσεις της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη μας, δεν μπορώ να προβλέψω ότι τα πράγματα μπορεί να είναι σε θέση να επαναλάβουν την κανονική τους πορεία, εκτός και αν η Τουρκία αλλάξει την επιθετική της τακτική, είπε ο Προεδρικός Επίτροπος Αποδήμων Φώτης Φωτίου σχετικά με τις τρέχουσες εξελίξεις στο κυπριακό, μιλώντας στην έναρξη των εργασιών του 35ου Συνέδριου της ΠΣΕΚΑ, το απόγευμα της Τρίτης στην Ουάσιγκτον. Ο κ. Φωτίου εκπροσώπησε την κυπριακή κυβέρνηση στο συνέδριο και μετέφερε στους συμμετέχοντες τον χαιρετισμό και την ευγνωμοσύνη του προέδρου της Δημοκρατίας, για όσα κάνουν οι Απόδημοι για την Κύπρο.

Η ομιλία του κ. Φωτίου κάλυψε όλο το φάσμα των εξελίξεων στην περιοχή – συμπεριλαμβανομένων των τριμερών συνεργασιών – τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ – Κύπρου, τις τουρκικές προκλήσεις και το κυπριακό. Σημείωσε σχετικά με τις τρέχουσες εξελίξεις στο κυπριακό.

Η σημασία της διατήρησης μιας ήρεμης κατάστασης επί τους εδάφους δεν μπορεί να υπερεκτιμηθεί, και καθαρά για λόγους ασφαλείας, αλλά και για να εξασφαλιστεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τη συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας.

«Στο πλαίσιο αυτό, ο ρόλος της UNFICYP είναι απαραίτητος. Η περαιτέρω αποδυνάμωση ή ακόμη και η απόσυρση της UNFICYP θα ερμηνευθεί από την Τουρκία ως ευκαιρία για την προώθηση της λεγόμενης «ΤΔΒΚ» και για την εδραίωση των παράνομων τετελεσμένων και η επιμονή σε μια τέτοια πολιτική είναι αντίθετη με τη νέα εποχή στις σχέσεις Κύπρου – ΗΠΑ».  

Ο κ. Φωτίου είπε η κυβέρνηση θεωρεί ζωτική την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ στον τομέα της ασφάλειας / άμυνας και χαρακτήρισε τη δήλωση προθέσεων που υπέγραψαν το Νοέμβριο οι κ.κ. Νίκος Χριστοδουλίδης και Γουές Μίτσελ ένα «εξαιρετικό επιχειρησιακό πλαίσιο που θα μπορούσε να ανυψώσει τη σχέση μας σε μια πραγματική, στρατηγική εταιρική σχέση».

Παράλληλα χαιρέτισε την κατάθεση του νομοσχεδίου για την προώθηση των εταιρικών σχέσεων ασφάλειας και ενέργειας στην Ανατολική Μεσόγειο, το οποίο επιδιώκει να ανοίξει το δρόμο για τις Ηνωμένες Πολιτείες να στηρίξουν πλήρως την τριμερή εταιρική σχέση της Κύπρου, Ισραήλ, μέσω πρωτοβουλιών συνεργασίας στον τομέα της

ενέργειας και της άμυνας.  

Αναφερόμενος στις προσπάθειες του Κογκρέσου για άρση του εμπάργκο όπλων, ο κ. Φωτίου είπε ότι αυτοί οι περιορισμοί σαφώς αντιβαίνουν στα συμφέροντα των ΗΠΑ για την ενίσχυση των κρατών πρώτης γραμμής, έναντι στρατηγικών ανταγωνιστών των ΗΠΑ.  

«Η άρση του εμπάργκο θα είναι επίσης μια ισχυρή συμβολική χειρονομία. Δεν θέλουμε να ξεκινήσουμε μια κούρσα εξοπλισμών, αλλά να έχουμε τα απαραίτητα εργαλεία για να διασφαλίσουμε την ασφάλειά μας από τις πολυάριθμες ασύμμετρες απειλές που αντιμετωπίζουμε στην ανατολική Μεσόγειο. Η άρση θα θεωρηθεί ως επιβεβαίωση της εξέλιξης των πολιτικών σχέσεών μας και της ενίσχυσης της συνεργασίας μας. Θα στείλει επίσης ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το θετικό ρόλο που παίζει η Κύπρος στην περιοχή αυτή και μπορεί να συμβάλει στην περιφερειακή ασφάλεια, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ».  

Για τις τριμερείς συνεργασίες που προωθούν Ελλάδα και Κύπρος με χώρες της περιοχής, είπε ότι αυτοί οι μηχανισμοί αποδείχτηκαν επιτυχημένα μοντέλα περιφερειακής συνεργασίας.

«Δημιουργούν συνέργειες σε πολλαπλούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος, αποφέρουν απτά αποτελέσματα για τους λαούς μας και προετοιμάζουν το έδαφος για μια πιο εκτεταμένη περιφερειακή συνεργασία. Είναι αλήθεια ότι η τριμερής συνεργασία με το Ισραήλ είναι ένα από τα πιο προηγμένα συστήματα αυτής της συνεργασίας. Η συμμετοχή των ΗΠΑ στις προηγούμενες δύο συνόδους κορυφής, υπογραμμίζει τις προοπτικές που βρίσκονται μπροστά», πρόσθεσε.  

Ο Προεδρικός Επίτροπος ενημέρωσε το συνέδριο για τις στις τουρκικές παραβιάσεις της κυπριακής ΑΟΖ και ευχαρίστησε την αμερικανική κυβέρνηση, αλλά και μέλη του Κογκρέσου για τη στάση την οποία τήρησαν.  

«Υπό το πρίσμα αυτής της συνεχώς αυξανόμενης παράνομης συμπεριφοράς, εξετάζουμε όλα τα διαθέσιμα μέσα, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων πιθανών συλλογικών μέτρων στο πλαίσιο της ΕΕ. Οι σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας δεν μπορούν να συνεχιστούν ως «συνήθης εργασία».

Ο γενικός στόχος είναι να σταματήσει η Τουρκία αυτές τις δράσεις και να συγκρατηθεί από περαιτέρω ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή αποσταθεροποίηση σε αυτό το ευμετάβλητο τμήμα της Ευρώπης. Υπολογίζουμε στην υποστήριξη και την αλληλεγγύη των εταίρων μας στην ΕΕ και των φίλων μας στην περιοχή για την τήρηση του διεθνούς δικαίου και της νομιμότητας. Παρομοίως, θα συνεχίσουμε να βασιζόμαστε στη συνεχιζόμενη υποστήριξη των ΗΠΑ στα κυριαρχικά μας δικαιώματα», είπε ο Φώτης Φωτίου, εκφράζοντας με την ευκαιρία την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην τελευταία Διάσκεψη Κορυφής Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ, όπου συζητήθηκαν η ενεργειακή ασφάλεια, η διαφοροποίηση των ενεργειακών πόρων στην Ευρώπη και η προστασία των θαλάσσιων δραστηριοτήτων.

Ο Προεδρικός Επίτροπος Ανθρωπιστικών Θεμάτων και Αποδήμων ενημέρωσε εκτενώς τους αντιπροσώπους και για τα θέματα των εγκλωβισμένων και των αγνοουμένων. Ειδικά για τους αγνοούμενους είπε πως η Τουρκία πρέπει να επιτρέψει την απρόσκοπτη πρόσβαση των  ομάδων της ΔΕΑ στις λεγόμενες στρατιωτικές ζώνες των κατεχομένων περιοχών, να παράσχει στην επιτροπή όλες τις πληροφορίες από τα στρατιωτικά της αρχεία σχετικά με τους χώρους ταφής, να ενημερώσει την επιτροπή για τους τόπους όπου ξανατάφηκαν τα λείψανα που απομακρύνθηκαν σκόπιμα από τους αρχικούς τόπους ταφής.

«Κατά την ταπεινή μου γνώμη, πρόκειται για μερικές από τις ενέργειες που πρέπει να αναλάβει άμεσα η κυβέρνηση της Τουρκίας, προκειμένου να αποδείξει τη δέσμευσή της για σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών της», είπε ο κ. Φωτίου, απευθύνοντας ταυτόχρονα έκκληση τους Ελληνοαμερικανούς να συμβάλλουν με οποιονδήποτε τρόπο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Να βοηθήσετε τις προσπάθειες για την επίλυση της τραγωδίας των αγνοουμένων προς όφελος των ενδιαφερομένων οικογενειών», είπε, υπενθυμίζοντας ότι πέντε Αμερικανοί πολίτες αγνοούνται κατά την τουρκική εισβολή.