Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Κύπρου στον ΟΗΕ, Πρέσβης Ανδρέας Δ. Μαυρογιάννης απέστειλε επιστολή, ημερομηνίας 13 Νοεμβρίου 2019, προς τον Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, κ. António Guterres, ενημερώνοντάς τον για τις τελευταίες εξελίξεις αναφορικά με τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, καθώς και τις παράνομες στρατιωτικές της δραστηριότητές της.

Η επιστολή κυκλοφόρησε χθες (26.11.19) ως επίσημο έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ασφαλείας των Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, με αριθμό A/74/549-S/2019/881.

Στην επιστολή, η οποία είναι σε συνέχεια της επιστολής ημερομηνίας 11 Ιουλίου 2019 (A/73/944-S/2019/564), ο κ. Μαυρογιάννης, καταγγέλλει ότι στις αρχές Οκτωβρίου, η Τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου (TPAO), ανέπτυξε το γεωτρητικό σκάφος Yavuz στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, και ξεκίνησε εξερεύνηση υδρογονανθράκων στο τεμάχιο 7, το οποίο έχει αδειοδοτηθεί από την Κυπριακή Κυβέρνηση στις Ευρωπαϊκές εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, TOTAL και ΕΝΙ. Σημειώνει ότι οι γεωτρήσεις γίνονται περίπου 44 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Κύπρου, εντός της ΑΟΖ/ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της, η οποία ήδη έχει οριοθετηθεί, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ της Αιγύπτου και της Κύπρου.

Ο κ. Μαυρογιάννης υπενθυμίζει ότι οι παράνομες Τουρκικές γεωτρήσεις στην ΑΟΖ/ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα της Κύπρου, ξεκίνησαν τον Μάιο του 2019 από το γεωτρητικό σκάφος Fatih, σε απόσταση περίπου 36 ναυτικών μιλίων από τη δυτική ακτή της Κύπρου. Η ανάπτυξη των προαναφερθέντων γεωτρήσεων, σημειώνει, παραβιάζει τα Άρθρα 56(1)(b)(i), 60 και 80 της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και του εθιμικού διεθνούς δικαίου που είναι το ίδιο δεσμευτικό και για χώρες που δεν είναι μέλη της UNCLOS, όπως η Τουρκία. Επιπλέον, σημειώνει, οι γεωτρήσεις αυτές συνιστούν κατάφωρη παραβίαση των αποκλειστικών κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου για εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος εκφράζει την ανησυχία του όχι μόνο για την Τουρκική εκστρατεία εξερεύνησης υδρογονανθράκων συνοδεία ερευνητικών σκαφών γύρω από την Κύπρο, αλλά και για τις παράνομες Τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις. Επιπλέον, αναφέρεται στην ανησυχητική αύξηση χρήσης μη επανδρωμένων εναέριων οχημάτων, οπλισμένων και μη, και τονίζει ότι οι πτήσεις αυτές συνιστούν παράβαση των διεθνών κανονισμών εναέριας κυκλοφορίας, και δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στην ασφάλεια πτήσεων στο FIR της Λευκωσίας. Επιπρόσθετα, τονίζει ότι η στρατιωτικοποίηση της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου αποτελεί όχι μόνο σοβαρή παραβίαση του ισχύοντος διεθνούς δικαίου, αλλά και κατάχρηση της ελευθερίας της ναυσιπλοΐας, της αρχής της ειρηνικής χρήσης των θαλασσών και θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και απειλεί τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια.

Αναφέρει ,επίσης, στην επιστολή του, ότι οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στις θαλάσσιες ζώνες της Κύπρου, όχι μόνο αντιβαίνουν στο διεθνές δίκαιο, αλλά συνιστούν ακόμη μια προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει την Κυπριακή Δημοκρατία, ένα κυρίαρχο και ανεξάρτητο κράτος μέλος του ΟΗΕ, και ως εκ τούτου τη δυνατότητά της να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών της. Με αυτόν το τρόπο, επισημαίνει ο κ. Μαυρογιάννης, η Τουρκία αμφισβητεί τις θεμελιώδεις αρχές του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου και του Χάρτη του ΟΗΕ και των κανόνων και αρχών που διέπουν τη διεθνή έννομη τάξη. 

Ο ισχυρισμός της Τουρκίας ότι οι ενέργειές της στις θαλάσσιες περιοχές της Κύπρου είναι «σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο» δεν ευσταθεί γιατί είναι ένα από τα ελάχιστα κράτη στον κόσμο που δεν έχει υπογράψει ούτε επικυρώσει τηΣύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) και είναι το μόνο κράτος που καταψηφίζει συστηματικά το Ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η Τουρκία αρνείται να διαπραγματευτεί με την Κυπριακή Δημοκρατία για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών τους, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Επιπρόσθετα, δεν αποδέχεται τους διεθνείς δικαιοδοτικούς μηχανισμούς, ούτε τη δικαιοδοσία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, αποκλείοντας την προσφυγή σε διεθνείς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών.

Τέλος, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος σημειώνει ότι η Κυπριακή Κυβέρνηση ζητά από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ να καλέσει την Τουρκία να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο, να σεβαστεί την κυριαρχία, τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και να απέχει από ενέργειες που θέτουν σε κίνδυνο τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, και είναι αντιπαραγωγικές στις προσπάθειες για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για επανένωση της Κύπρου.