H Κύπρος υπέβαλε αίτημα για κατοχύρωση του χαλλουμιού ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προϊόν τον Ιούλιο του 2014. Πέρασαν 7 άγονα χρόνια για να φτάσουμε επιτέλους στο σημερινό καταληκτικό στάδιο διαπραγμάτευσης.

Συγκεκριμένα, μετά το 2014, η Νομική Υπηρεσία στην ΕΕ ολοκλήρωσε τη διαδικασία και απέστειλε τον Κανονισμό για κατοχύρωση του χαλουμιού στο Γραφείο του Προέδρου της Ευρ. Επιτροπής, κ. Γιούνκερ, για την τυπική έγκριση, το οποίο όμως προέβαλλε πολιτικές ενστάσεις των Τουρκοκυπρίων κατά παράβαση της ευρωπαϊκής νομοθεσία. Από την άλλη, η αρμόδια υπηρεσία στην ΕΕ αναγνώριζε την παραβίαση της Ευρωπ. νομοθεσίας και το δικαίωμα της Κυπριακής Κυβέρνησης να προσφύγει στο Δικαστήριο της ΕΕ. Παρεμπιπτόντως, ένα από τα ψέματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πολύχρονη καθυστέρηση, ήταν ότι η διαδικασία «βρισκόταν στην εξέταση των ενστάσεων», ενώ όλες οι ενστάσεις είχαν πριν χρόνια απορριφθεί.  Φυσικά, η Κυπριακή Κυβέρνηση τα γνώριζε και σιωπούσε, αφού ο ίδιος ο Πρόεδρος, υπό την ευφορία επικείμενης λύσης στο Κυπριακό, συνέδεσε το χαλούμι με τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό, στην Δήλωση Συναντίληψης του 2015 με τον κ. Ακκιντζί.

Ενόψει της καταληκτικής διαπραγμάτευσης, υποδεικνύουμε τρία σημεία που ο ίδιος ο Πρόεδρος πρέπει να διαχειριστεί, για να έχουμε σωστή κατάληξη:

1. Στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για το χαλούμι, δεν πρέπει να υπάρχει αναφορά στην Κοινή Δήλωση του 2015, η οποία δεν έχει οποιαδήποτε νομική υπόσταση, όπως αναγνωρίζει και η αρμόδια υπηρεσία της ΕΕ.

2.  Το Τουρκοκυπριακό Εμπορικό Επιμελητήριο δεν πρέπει να έχει οποιοδήποτε πρόσθετο ρόλο, αλλά μόνο οι αρμόδιες αρχές του κράτους-μέλους όπως προνοεί η Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

3.  Εφόσον η παραγωγή χαλουμιού από τα κατεχόμενα θα πρέπει να πληροί όλους ανεξαιρέτως τους κανόνες της ΕΕ (κανόνες υγείας, ασφάλειας, παραγωγής κ.ά), έχουμε μια ευκαιρία για να τεθεί το εμπόριο της Πράσινης Γραμμής σε ορθολογιστική βάση. Όλο το επιτρεπόμενο εμπόριο θα πρέπει να τυγχάνει ίδιας ποιότητας ελέγχου όπως ισχύει σε όλη την ΕΕ και ανάλογης πιστοποίησης από τις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής νομιμότητας. Εν ολίγοις, τα προϊόντα από τα κατεχόμενα εντός του επιτρεπόμενου εμπορίου –όχι μόνο η παραγωγή χαλουμιού– θα πρέπει να πληρούν όλες τις απαιτήσεις και κανόνες της ΕΕ που ισχύουν στην ελεύθερη Κύπρο και σε όλη την ΕΕ.