Μια εξαιρετικής σημασίας υπόθεση έχει ενώπιόν του το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, το οποίο θα πρέπει σήμερα να δημοσιοποιήσει τη  γνωμάτευσή του σε σχέση με έδαφος που κατακράτησε και εκμεταλλεύτηκε η Βρετανία, μετά την απελευθέρωση του Μαυρικίου από την αποικιοκρατία. 

Η απόφαση του Δικαστηρίου θα έχει προεκτάσεις τόσο στην Κύπρο όσο και σε άλλες χώρες, όπου η Βρετανία διατηρεί βάσεις.

Το προηγούμενο επεισόδιο στην υπόθεση αυτή εκτυλίχθηκε μεταξύ 3 και 6 Σεπτεμβρίου, όπου 22 χώρες και φορείς κλήθηκαν να αγορεύσουν σχετικά με την εν λόγω υπόθεση. Μεταξύ των 22 ήταν και η Κύπρος, με μια αποστολή που μεταξύ άλλων περιλάμβανε τον Γενικό Εισαγγελέα, Κώστα Κληρίδη, τον νομικό Πόλυ Πολυβίου αλλά και τον νομικό Νικόλα Ιωαννίδη. 

Η υπόθεση

Η διαμάχη αυτή έχει τις ρίζες της πίσω στο 1968, όταν δόθηκε η ανεξαρτησία στη χώρα του Μαυρικίου από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η υπόθεση έφτασε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών τον Ιούνιο του 2017.

Ο Μαυρίκιος έθεσε το ζήτημα στη Γενική Συνέλευση και κατάφερε να επιτύχει μια ντροπιαστική νίκη εναντίον του Ηνωμένου Βασιλείου, με 94 κράτη μέλη του ΟΗΕ να υπερψηφίζουν την παραπομπή του εν λόγω ζητήματος για γνωμοδότηση στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. 65 χώρες μέλη απείχαν, μεταξύ των οποίων και αρκετά ευρωπαϊκά κράτη.

Διαβάστε ολόκληρο το ιστορικό της υπόθεσης ΕΔΩ

Τα βασικά ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει το δικαστήριο είναι:

1. Η αποαποικιοποίηση του Μαυρικίου με την ανακήρυξη ανεξαρτησίας το 1968 ήταν νόμιμη, νοουμένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κράτησε μια περιοχή για να τη χρησιμοποιεί ως στρατιωτική βάση;
2. Ποιες είναι οι επιπτώσεις που προκύπτουν από το Διεθνές Δίκαιο από τη συνεχή διαχείριση των Βάσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο στο Αρχιπέλαγο του Chago(θαλάσσια περιοχή στον Μαυρίκιο) για τόσα χρόνια; 

Γιατί είναι σημαντική η γνωμάτευση

Θα πρέπει να πούμε ότι η όποια γνωμοδότηση δεν έχει δεσμευτική αρχή, ωστόσο είναι σαφές ότι πρόκειται για καθοδηγητική γραμμή που θα σταλεί στη Γ.Σ ΟΗΕ και θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το οπτικό πρίσμα κάτω από το οποίο τα κράτη μέλη θα αντικρίσουν την υπόθεση αυτή. 

Η απόφαση ουσιαστικά θα καταδείξει κατά πόσο ή όχι είναι απαράδεκτο να φεύγει μια αποικιοκρατική δύναμη, να δίνει ανεξαρτησία σε ένα κράτος και την ίδια ώρα, με όποιο τρόπο κι αν αυτό γίνεται, να κρατά για δική της χρήση περιοχή για στρατιωτικές βάσεις. 

Επιπρόσθετα, η γνωμοδότηση θα ρίξει φως στο κατά πόσο μπορεί να θεωρηθεί νόμιμο τόσα χρόνια μετά την ανεξαρτησία μιας χώρας, να συνεχίζει άλλη χώρα να κρατά περιοχή για δική της χρήση, εντός των γεωγραφικών ορίων της άλλης χώρας. 

Είναι ή όχι σωστή νόμιμη πράξη το να παρέχεις ανεξαρτησία σε μια χώρα, κατακρατώντας κομμάτι για δική σου στρατιωτική ή και άλλη χρήση, χωρίς αυτό να επανεξετάζεται μέσα από τα χρόνια;

Διαβάστε επίσης: Το ζήτημα των Βρετανικών Βάσεων ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης

Πρόκειται για μια εξαιρετικά σοβαρή υπόθεση, της οποίας το αποτέλεσμα θα μπορούσε να αποβεί ουσιαστικής σημασίας και για άλλες χώρες εκτός από το Μαυρίκιο και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως για παράδειγμα είναι η Κύπρος.

Στην περίπτωση που η Γνώμοδότηση του Δικαστηρίου, διατυπωθεί με τρόπο που να καθιστά παράνομη ή παράτυπη την παραμονή Βάσεων σε περιοχή στην οποία δίνεται η ανεξαρτησία, γενικά και όχι με συγκεκριμένο τρόπο μόνο για τον Μαυρίκιο, τότε η Κύπρος θα έχει ένα δυνατό όπλο στα χέρια της για να το αξιοποιήσει όπως κρίνει καλύτερα.

Ακόμα όμως και στην περίπτωση που η γνωμοδότηση θα αναφέρεται συγκεκριμένα για τον Μαυρίκιο, αυτό δίνει τη δυνατότητα, αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν καλά την υπόθεση, να προσφύγει και η Κύπρος και να ζητήσει από τη Γ.Σ ΟΗΕ να παραπέμψει το θέμα των Βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο για Γνωμοδότηση από το Διεθνές Δικαστήριο.

Καθοριστική θα είναι η απόφαση ακόμα και αν δικαιώνει το Ηνωμένο Βασίλειο και τις βρετανικές Βάσεις.