Η Τζέιν Χολ Λουτ πρέπει άμεσα να κάνει τις διαπιστώσεις που βασίζονται στις δικές της παρατηρήσεις και να βγει να τις πει χωρίς να κρύβεται πίσω από το δάχτυλο, ανέφερε ο Κουντρέτ Οζερσάι λέγοντας ότι για να δει και να πει ότι στην Κύπρο δεν υπάρχει κοινό έδαφος όσον αφορά έναν ομοσπονδιακό συνεταιρισμό, δεν χρειάζεται να είναι παντογνώστης αλλά θαρραλέος. «Η εποχή της προσποίησης τέλειωσε».

Όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα, ο «υπουργός εξωτερικών» μιλούσε στο «πανεπιστήμιο» εγγύς Ανατολή σε διεθνής διάσκεψη με τίτλο «Το όραμα για το χθες, το σήμερα και το αύριο της Κύπρου», όπου με αφορμή και την κάθοδο της Ειδικής Απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, είπε ότι πλέον έχουμε ανάγκη από άτομα που μπορούν να πουν την αλήθεια ενώ βρίσκονται στο καθήκον και ότι από αρμόδιους των ΗΕ που δείχνουν θάρρος μετά που θα βγουν στην σύνταξη.

Στην ομιλία του ο κ. Οζερσάι απηύθυνε έκκληση στους Ε/κ, τους Έλληνες, τους Βρετανούς και σε διεθνείς ακαδημαϊκούς και ανθρώπους με προχωρημένη σκέψη, να σκεφτούν και να παράγουν νέες ιδέες εκτός από τις καθιερωμένες γιατί αυτό είναι που έχουμε ανάγκη, προσθέτοντας ότι η τ/κ πλευρά εδώ και καιρό έχει αρχίζει αυτή την διαδικασία. Θα ήθελε, συνέχισε, ε/κ ακαδημαϊκοί και σκεπτόμενοι άνθρωποι, να αφήσουν την αφήγηση των τελευταίων 50 χρόνων ως κατεύθυνση και περιεχόμενο, να ανανεώσουν τις σκέψεις τους και να τις συζητήσουν με τ/κ ακαδημαϊκούς. «Χρειάζεται να αφήσουμε τις αποστηθίσεις σε μια άκρη και να καθίσουμε μαζί να δούμε τί μπορεί να γίνει».

Μια αποστήθιση, είπε, είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια μιλάμε για έναν διζωνικό, δικοινοτικό ομοσπονδιακό συνεταιρισμό αλλά οι δύο πλευρές καταλαβαίνουν διαφορετικά πράγματα από αυτή την πρόταση. Διαφορετικά αντιλαμβάνονται οι δύο πλευρές και την διζωνικότητα και την πολιτική ισότητα, συνέχισε, όπως και την φράση «δεν μπορεί να συνεχιστεί το υφιστάμενο στάτους κβο».  

Μια νέα διαδικασία διαλόγου και νέων ιδεών μπορεί να αρχίσει λαμβάνοντας υπόψην τις υφιστάμενες συνθήκες στο νησί, πρόσθεσε υποστηρίζοντας ότι αυτές οι συνθήκες αφορούν την απροθυμία της ε/κ πλευράς να μοιραστεί με τους Τ/κ την διοίκηση και τον φυσικό πλούτο και αυτό – όπως είπε – έχει αρχίσει να καταγράφεται στις εκθέσεις του ΟΗΕ.  

Ο Κουντρέτ Οζερσάι υποστήριξε ότι δεν υπάρχει στην Κύπρο μια ομοσπονδιακή κουλτούρα για να βρούμε έναν τέτοιο συνεταιρισμό – κατά την έκφρασή του – και να τον εφαρμόσουμε αργότερα, σημειώνοντας ότι η εμπειρία σε μια λειτουργική ομοσπονδία διήρκεσε μόνο 3 χρόνια.

Επίσης, συνέχισε, δεν υπάρχει αμοιβαία εμπιστοσύνη, δε υπάρχει εμπιστοσύνη σε έναν ομοσπονδιακό συνεταιρισμό που θα βασίζεται στον διαμοιρασμό. Εχουν διαφορετικές ανάγκες οι δύο πλευρές όσον αφορά τον ομοσπονδιακό συνεταιρισμό και υπάρχει αιωρούμενο το ερώτημα εάν όντως η ε/κ πλευρά χρειάζεται κάτι τέτοιο, πρόσθεσε. «Υπάρχει ακόμα ένα ερώτημα, το σημερινό στάτους κβο όντως καίει άραγε σήμερα τους Ε/λ;».  

Μετά το Κραν Μοντάνα, ανέφερε ο «υπέξ» τα ΗΕ έδωσαν χρόνο στις πλευρές να σκεφτούν τί μπορεί να γίνει από δω και πέρα και ήδη έχουν περάσει 8 μήνες – σημείωσε – από τότε που ο ΓΓ διόρισε ως απεσταλμένη του την Τζέιν Χολ Λουτ, οι οποίοι έχει προβεί σε αρκετές επαφές και διατύπωσε ο κ. Οζερσάι το ερώτημα εάν έχει διαπιστώσει η κ. Λουτ εάν υπάρχει ή όχι κοινό έδαφος.  

Ο κ. Οζερσάι κάλεσε την απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ χωρίς να χάνει άλλο χρόνο, να ετοιμάσει την έκθεσή της καταγράφοντας τις διαπιστώσεις της. Θέλουν, είπε, να τελειώσει πια η περίοδος των προσποιήσεων και εάν δεν υπάρχει ένα κοινό έδαφος να βγουν οι αρμόδιοι των ΗΕ που έχουν αναλάβει αυτό το καθήκον να το πουν με ειλικρίνεια. Κάλεσε δε τα ΗΕ να πράξουν προς αυτή την κατεύθυνση.  

Όλα αυτά, δήλωσε ο κ. Οζερσάι, τα λέει λόγω της εμπειρίας του ως πρώην διαπραγματευτή και ακαδημαϊκού υποστηρίζοντας ότι η διέξοδος είναι να ζήσουν ειρηνικά (ε/κ και τ/κ) στη βάση των πραγματικοτήτων που πάντοτε θα υπάρχουν, των δύο χωριστών ταυτοτήτων και των δύο χωριστών λαών με τους δικούς τους λαούς και τους δικούς τους θεσμούς, όποιον και αν είναι τ’ όνομα που θα δοθεί σε αυτό.

Πρέπει να είναι ανοικτοί στο να μπορέσει αυτό να μετατραπεί σε έναν διαφορετικό συνεταιρισμό και η επιστημονική κοινότητα θα πρέπει με ειλικρίνεια να πει εάν σήμερα υφίστανται οι προϋποθέσεις για έναν συνεταιρισμό βασισμένο στον διαμοιρασμό.  

Μια άλλη παράμετρος, συνέχισε, είναι ότι δύο εκ των τριών εγγυητριών δυνάμεων της Κύπρου είναι μέλη ης ΕΕ, αλλά η μία εξ αυτών προσπαθεί να βγει εκτός ΕΕ και αυτό σημαίνει, όπως είπε, ότι εκτός από την Τουρκία άλλη μία εγγυήτρια χώρα θα είναι εκτός της ενωμένης Ευρώπης.

Αυτό, συνέχισε, δημιουργεί προοπτικές για έναν νέο και διαφορετικό επίπεδο σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένου Βασιλείου σε εμπορικό και άλλο τομέα. Θα μπορούσε να είναι προοπτική μια στρατηγική σχέση των δύο, σημείωσε.