Του Γιώργου Μιχαηλίδη

Η Κυβέρνηση αποκαλύπτει σήμερα τα σχέδιά της για την πάταξη της διαφθοράς. Συνολικά, σήμερα θα παρουσιαστούν πέραν των 40 δράσεων και ένα πακέτο μέτρων που καλύπτει την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, καθώς και   νομοθετήματα που οδηγούν σε  μηχανισμούς  εποπτείας και  υλοποίησης. 

Ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στο διάγγελμά του ψες το βράδυ χαρακτήρισε τα μέτρα που θα εξαγγελθούν ως «τη μεγαλύτερη παρέμβαση που έγινε ποτέ στην Κυπριακή Δημοκρατία, προκειμένου να δημιουργήσουμε το ισχυρότερο κατά το δυνατόν, δίκτυο προστασίας από την διαφθορά». Σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος θα είναι παρόντας στη σημερινή παρουσίαση στις 11:30 και θα προβεί σε εισαγωγική ομιλία. Ωστόσο, δεν ξεκαθάρισε μεχρι αργά ψες εάν θα απαντήσει σε ερωτήσεις. Mαζι του θα είναι η Υπουργός Δικαιοσύνης Έμιλυ Γιολίτη και ο αναπληρωτής Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παναγιώτης Σεντώνας.

Στο ψεσινό διάγγελμά του ο Πρόεδρος τόνισε ότι «εάν η Κυβέρνηση δεν  αναγνώριζε το πρόβλημα , δεν θα θεσμοθετούσε σωρεία μέτρων κατά της διαφθοράς, αλλά και των όσων σημαντικών επί πλέον σήμερα θα εξαγγελθούν για δραστική αντιμετώπιση του φαινομένου.

Η αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για πάταξη της διαφθοράς, καταγράφεται και από τον μεγάλο αριθμό διώξεων αξιωματούχων της πολιτείας και όχι μόνο,  που είχαν εμπλακεί σε αδικήματα διαφθοράς».

Η Offsite πληροφορείται ότι σήμερα θα παρουσιαστούν τα νέα μέτρα. Παράλληλα, θα γινει εκτενής αναφορά  στο σχέδιο δράσης που εκπονήθηκε από το 2019. Τότε έγιναν  διαβουλεύσεις με θεσμικούς παράγοντες (Γενικός Εισαγγελέας, Γενικός Ελεγκτής). Ακολούθως έγινε συνεννόηση με άλλους φορείς, μη κυβερνητικούς οργανισμούς, αλλά  και  τα πολιτικά κόμματα. Ακολούθως, ετοιμάστηκε το πρώτο πακέτο μέτρων.

Ανεξάρτητη Αρχή κατά Διαφθοράς

Ενα από τα μέτρα που θα αναλυθούν σήμερα από την Υπουργό Δικαιοσύνης Έμιλυ Γιολίτη που θα βρεθεί στην παρουσίαση είναι η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς.  Προκειμένου η Κυπριακή Δημοκρατία να αντιμετωπίσει τη σοβαρή αυτή πρόκληση και να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί έναντι των αρμόδιων Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεσμών και Οργανισμών, προχώρησε στην λήψη συγκεκριμένων μέτρων μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η ετοιμασία και η προώθηση του νομοσχεδίου με τίτλο:   «Ο Περί της Σύστασης και Λειτουργίας της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς Νόμος» 

Το νομοσχέδιο αποσκοπεί στην σύσταση και λειτουργία μιας Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, η οποία να πληροί όλα τα εχέγγυα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, σύμφωνα με τις καλές διεθνείς πρακτικές και τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου. Κύρια ευθύνη είναι  η ανάληψη των αναγκαίων πρωτοβουλιών και ενεργειών για διασφάλιση της συνεκτικότητας και της αποτελεσματικότητας των δράσεων των υπηρεσιών του δημοσίου, του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα σε θέματα πρόληψης και καταπολέμησης πράξεων διαφθοράς, στα πρότυπα των σύγχρονων αντιλήψεων και των συστάσεων της GRECO.

Χωρίς να επηρεάζονται καθ’ οιονδήποτε τρόπο οι εξουσίες άλλων Ανεξάρτητων Αξιωματούχων όπως του Γενικού Εισαγγελέα, στην Αρχή δίδονται εξουσίες να διερευνά την όποια πληροφορία και ισχυρισμό για πράξεις διαφθοράς ή εν δυνάμει διαφθοράς τόσο στον δημόσιο, ευρύτερο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Οι εξουσίες της Αρχής δεν είναι ανακριτικές, εκχωρούνται όμως από τον ίδιο τον Νόμο εξουσίες απρόσκοπτης πρόσβασης σε πληροφορίες, στοιχεία, έγγραφα βιβλία, ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και αρχεία όλων των τμημάτων/ διευθύνσεων, αρχών και υπηρεσιών του δημόσιου τομέα, ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα ή του ιδιωτικού τομέα για θέματα που αφορούν τη διάπραξη πράξεων διαφθοράς και εν δυνάμει διαφθοράς, τηρουμένων πάντοτε των διατάξεων των σχετικών νομοθεσιών για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.  

Οριοθέτηση βουλευτικής ασυλίας

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης επαναπροωθεί το νομοσχέδιο για τη βουλευτική ασυλία που επίσης θα αναλυθεί. Το νομοσχέδιο  κατατέθηκε αρχικά το 2016 και αφορά στον περιορισμό της ασυλίας των βουλευτών, ώστε να καλύπτει μόνο: Tο δικαίωμα ψήφου τους και την έκφραση γνώμης, κατά την άσκηση των βουλευτικών τους καθηκόντων στη Βουλή.

Σύμφωνα με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, τροποποιείται το άρθρο 83 του Συντάγματος, ώστε:  

• Oι βουλευτές να απολαμβάνουν προστασία από ποινική δίωξη ή αστική ευθύνη πς κατά την άσκηση των βουλευτικών τους καθηκόντων. Κατά τ’ άλλα, η ποινική και αστική ευθύνη των βουλευτών υφίσταται σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, όπως οποιουδήποτε άλλου πολίτη. Όπως ξεκαθαρίστηκε, η ασυλία δεν καλύπτει εξώδικα και άλλα πρόστιμα.
• Σύμφωνα με το Άρθρο 83, Οι βουλευτές δεν υπόκεινται σε ποινική δίωξη και δεν ευθύνονται αστικώς ένεκα οποιασδήποτε εκφρασθείσας γνώμης ή ψήφου από αυτούς στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
• Ο βουλευτής δεν μπορεί χωρίς  άδεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου να διωχθεί, συλληφθεί ή φυλακισθεί όσο χρόνο εξακολουθεί να είναι βουλευτής.
• Αυτή η άδεια δεν απαιτείται για αδίκημα που  επισύρει ποινή φυλάκισης  πέντε ετών και άνω, εφόσον συνελήφθη επ’ αυτοφώρω.Σε αυτή την περίπτωση το Ανώτατο Δικαστήριο θα αποφασίσει για την παροχή ή μη της συνέχισης διώξεως ή κράτησης , για όσο χρόνο αδικοπραγούντας  εξακολουθεί να είναι βουλευτής.
• Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο αρνηθεί να παράσχει την άδεια δίωξης του βουλευτή, ο χρόνος που τελεί ο αδικοπραγούντας ως βουλευτής δεν συνυπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής του αδικήματος.
• Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο αρνηθεί να παράσχει την άδεια για εκτέλεση απόφασης φυλάκισης  σε βουλευτή από αρμόδιο Δικαστήριο, η εκτέλεση της απόφασης  αναβάλλεται, μέχρι ο καταδικασθείς παύσει να είναι βουλευτής.

Όπως πληροφορούμαστε, θα αναλυθούν επίσης από την Υπουργό τα εξής: H  νομοθετική θεσμοθέτηση της προστασίας πληροφοριοδοτών. Η τήρηση μητρώου για φυσικά και νομικά πρόσωπα που έχουν επαφές με Υπουργεία και άλλους κυβερνητικούς φορείς.