Τι είναι η «Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διεργασιών» που αλλάζει τα δεδομένα στα εργασιακά - Τελικά η τεχνολογία θα αντικαταστήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας στο μέλλον; Οι δύο όψεις του νομίσματος

Της Μύριας Γεωργίου

Η τεχνολογία καλπάζει στην εποχή μας, καθημερινά ενημερωνόμαστε για νέες τεχνολογίες και πρακτικές που τις πλείστες φορές κάνουν πιο εύκολη την καθημερινότητα μας σε προσωπικό, επαγγελματικό επίπεδο και όχι μόνο. Φλέγον ζήτημα που απασχολεί αρκετά την ανθρωπότητα τις τελευταίες δεκαετίες είναι το ερώτημα εάν τα ρομπότ ή αλλιώς ψηφιακά ρομπότ – τεχνολογίες θα μπορέσουν να αντικαταστήσουν πληθώρα ανθρωπίνων επαγγελμάτων με την πάροδο του χρόνου. 

Την τελευταία πενταετία μια από τις νέες τεχνολογίες του ψηφιακού μετασχηματισμού που έφτασαν στην Κύπρο είναι και η τεχνολογία «RPA», ή «Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διεργασιών».

Αυτή η νέα τεχνολογία είναι ένα λογισμικό το οποίο έχει προγραμματιστεί για να αυτοματοποιεί την εκτέλεση ψηφιακών εργασιών οι οποίες παραδοσιακά πραγματοποιούνταν από προσωπικό σε οργανισμούς.

Σε επικοινωνία μας με τον Μάριο Πιερή, Ανώτερο Σύμβουλο σε θέματα Αυτοματοποίησης Διαδικασιών και Ασφάλειας Πληροφοριών ο ίδιος εξήγησε στην Offsite πως λειτουργεί η συγκεκριμένη τεχνολογία, ποιού είδους επαγγέλματα μπορεί αντικαταστήσει αλλά και για το ερώτημα για το αν θα χαθούν αρκετά ανθρώπινα επαγγέλματα τα επόμενα χρόνια λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας.

Ψηφιακός μετασχηματισμός και καινοτόμες τεχνολογίες

Όπως ανέφερε ο κ. Πιερής, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ότι οι οργανισμοί επενδύουν αρκετά χρήματα και τοποθετούν ψηλά στην στρατηγική/ατζέντα τους, τον ψηφιακό μετασχηματισμό. 

Μέσω της υιοθέτησης ριζικών αλλαγών στις επιχειρησιακές τους διαδικασίες, οι οργανισμοί προσπαθούν να αξιοποιήσουν στο μέγιστο δυνατό, τα πλεονεκτήματα που τους προσφέρουν τα ψηφιακά μέσα και οι καινοτόμες τεχνολογίες. Τέτοια πλεονεκτήματα είναι, μεταξύ άλλων, η βελτίωση της εμπειρίας του χρήστη/πελάτη μέσω των ψηφιακών καναλιών (π.χ. κινητό τηλέφωνο), η καλύτερη κατανόηση των αναγκών του πελάτη, η βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που προσφέρουν, αλλά και η ελαχιστοποίηση των λαθών κατά την εκτέλεση των διαδικασιών. 

Η αξιοποίηση και εφαρμογή των νέων τεχνολογιών στο επιχειρησιακό περιβάλλον των οργανισμών αποτελεί πολύ σημαντικό παράγοντα για τον επιτυχές ψηφιακό μετασχηματισμό τους. Παραδείγματα αυτών των τεχνολογιών είναι η τεχνητή νοημοσύνη («artificial intelligence»), η μηχανική μάθηση («machine learning»), η ανάλυση δεδομένων («data analytics») καθώς επίσης και το «RPA» το οποίο θα αναλύσουμε περαιτέρω πιο κάτω. 

Τι είναι η τεχνολογία «RPA»;

Όπως συμπλήρωσε ο κ Πιερής, τα αρχικά «RPA» σημαίνουν «Robotics Process Automation» - «Ρομποτική Αυτοματοποίηση Διεργασιών», και η τεχνολογία αυτή παραπέμπει στην ανάπτυξη και χρήση ψηφιακών «ρομπότ» (ή λογισμικού/προγράμματος), τα οποία αναπαράγουν τις ενέργειες που εκτελεί ένας χρήστης/υπάλληλος στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του. 

Με άλλα λόγια, και με βάση το διεθνές ινστιτούτο «IRPA», «RPA» ορίζεται ως η εφαρμογή τεχνολογίας η οποία προγραμματίζει ένα ψηφιακό «ρομπότ» να χειρίζεται και επεξεργάζεται δεδομένα, και να επικοινωνεί με διάφορα ψηφιακά συστήματα πληροφορικής. Δηλαδή, είναι ένα λογισμικό το οποίο έχει προγραμματιστεί να αυτοματοποιήσει την εκτέλεση ψηφιακών εργασιών οι οποίες παραδοσιακά πραγματοποιούνταν από το προσωπικού του οργανισμού.

Σε ποιες περιπτώσεις λειτουργεί το «RPA»

Όπως πρόσθεσε ο κ Πιερής, η τεχνολογία «RPA» εφαρμόζεται, τις πλείστες φορές, σε ψηφιακές διαδικασίες/διεργασίες του οργανισμού οι οποίες δεν απαιτούν κριτική σκέψη και ανθρώπινη παρέμβαση/συμβολή. Επίσης, είναι επαναλαμβανόμενες, χρονοβόρες, μπορούν να τυποποιηθούν σε απλά και ρητά βήματα/κανόνες και περιλαμβάνουν διαχείριση μεγάλου όγκου δεδομένων από πολλαπλές πηγές (π.χ. πληροφοριακά συστήματα, microsoft word, excel κλπ.). Βέβαια, αξίζει να αναφερθεί ότι το «RPA» μπορεί να ενσωματωθεί και με τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης οι οποίες θα του προσφέρουν τη δυνατότητα για έξυπνες αυτοματοποιήσεις («intelligent automation») όπου το ψηφιακό «ρομπότ» μπορεί να κρίνει και να λάβει αποφάσεις κατά την εκτέλεση της διεργασίας. 

Η δυνατότητα εφαρμογής του «RPA» παρατηρείται, κυρίως, στα τμήματα Πληροφορικής, Ανθρώπινου Δυναμικού, Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής και Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας, των οποίων ένας μεγάλος αριθμός των διαδικασιών τους πληροί τα προαναφερθέντα κριτήρια για αυτοματοποίηση τους. Παραδείγματα αυτών των περιπτώσεων αποτελούν οι διαδικασίες εισδοχής τιμολογίων σε ένα πληροφοριακό σύστημα, εξαγωγής αναφορών από πολλαπλά συστήματα, διαχείρισης των αιτήσεων του προσωπικού για άδεια, διαχείριση της μισθοδοσίας κλπ.  

«Σκεφτείτε πόσο χρόνο ξοδεύει ο Υπεύθυνος Ανθρώπινου Δυναμικού (σε μία μεγάλη εταιρία) ο οποίος λαμβάνει δεκάδες ηλεκτρονικά μηνύματα καθημερινά για αιτήσεις άδειας από το προσωπικό, ενώ η εργασία αυτή θα μπορούσε να εκτελείται αυτόματα από ένα ψηφιακό ρομπότ.»

Ποια είναι τα οφέλη που προσφέρει αυτή η τεχνολογία

Η εφαρμογή της τεχνολογίας «RPA» μπορεί να προσφέρει ποικίλα ωφελήματα στις επιχειρήσεις, αλλά και στο προσωπικό εξίσου. Συγκεκριμένα:

-    Απελευθερώνει τους εργαζόμενους από μονότονες και επαναλαμβανόμενες εργασίες, και μπορούν να επικεντρωθούν σε δραστηριότητες υψηλότερης αξίας. Αυτό βοηθά στη βελτίωση της επαγγελματικής ικανοποίησης του προσωπικού και στην ανάπτυξη νέων εργασιακών ικανοτήτων.

-    Βελτιώνει την ακρίβεια στην εκτέλεση των εργασιών στα πλαίσια μίας διεργασίας καθώς μέσω της αυτοματοποίησης αποφεύγονται τυχόν ανθρώπινα λάθη.

-    Αυξάνει το ρυθμό ολοκλήρωσης των επιχειρηματικών διαδικασιών (αυξάνει τη παραγωγικότητα δηλαδή) μέσω της παράλληλης εκτέλεσης δραστηριοτήτων από πολλαπλά ψηφιακά «ρομπότ» τα οποία παρέχουν τις υπηρεσίες τους ασταμάτητα και εκτός ωρών εργασίας.

-    Δίνει την ευκαιρία στον οργανισμό να αξιολογήσει, να εντοπίσει τυχόν κενά και ασάφειες, και να βελτιώσει τις διαδικασίες του.

-    Βελτιώνει την εμπειρία του πελάτη και αυξάνει την ικανοποίηση του.

-    Δεν απαιτεί αλλαγές στο υφιστάμενο πληροφοριακό περιβάλλον του οργανισμού. 

Τελικά η τεχνολογία θα αντικαταστήσει επαγγέλματα στο μέλλον;

Όπως ανέφερε ο κ Πιερής ένα από τα πιο δύσκολα ερωτήματα που τίθεται είναι κατά πόσο η τεχνολογία που μας προσφέρει το «RPA», μπορεί να αντικαταστήσει κάποια επαγγέλματα στο μέλλον τα οποία θα εκτελούνται αποκλειστικά από ψηφιακά «ρομπότ». 

Η απάντηση είναι βεβαίως υποκειμενική και εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Παρόμοιες συνθήκες είχε ζήσει η ανθρωπότητα με την βιομηχανική επανάσταση όπου αρκετά εργατικά χέρια είχαν αντικατασταθεί με τεχνικές λύσεις και μηχανήματα στα εργοστάσια, ενώ, πιο πρόσφατα, είχαμε την ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη - την κάθοδο των ηλεκτρονικών υπολογιστών και την ανάπτυξη πληροφοριακών λύσεων. 

«Στο επίκεντρο πάντοτε ο ανθρώπινος παράγοντας»

Και στις δύο προαναφερθέντες περιπτώσεις, ο ανθρώπινος παράγοντας δεν έπαψε ποτέ να βρίσκεται στο επίκεντρο, ενώ παράλληλα του έχουν προσφερθεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, τόνισε.

«Επομένως, τα ψηφιακά «ρομπότ» αναμένεται να βοηθήσουν στις καθημερινές δραστηριότητες του ανθρώπινου δυναμικού, παρά να αναλάβουν εξολοκλήρου συγκεκριμένες θέσεις εργασίας. Έτσι, θα αφήσουμε τα καθήκοντα και τις δραστηριότητες ρουτίνας στις ψηφιακές μηχανές, και ο άνθρωπος, παράλληλα, θα επικεντρωθεί στη δημιουργία τεχνολογικής καινοτομίας.»

Συνοψίζοντας 

Παρόλο που ο ανθρώπινος παράγοντας μέχρι τώρα εξακολουθεί να είναι στο επίκεντρο των νέων τεχνολογιών και αρκετές μελέτες έχουν δείξει πως θα χαθούν εκατομμύρια θέσεις εργασίας, από την άλλη μεριά η τεχνολογία δίδει την δυνατότητα για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας που θα ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα. 

«Δουλείες θα απελευθερώνουν τους εργαζόμενους από μονότονες και επαναλαμβανόμενες εργασίες, για να μπορούν να επικεντρωθούν σε δραστηριότητες υψηλότερης αξίας. Αυτό βοηθά στη βελτίωση της επαγγελματικής ικανοποίησης του προσωπικού και στην ανάπτυξη νέων εργασιακών ικανοτήτων.»