Την εκπομπή “Offsite on Air” χορηγεί η Τράπεζα Κύπρου

ΓΡΑΦΕΙ Η ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΧΑΤΖΗΑΝΔΡΕΑ

Στο πολύ σοβαρό θέμα των γυναικοκτονιών με αφορμή σχετική έρευνα αλλά και την εκστρατεία ενημέρωσης «Κάνε τη σύνδεση» που είναι σε εξέλιξη αναφέρθηκε η κ. Σουζάνα Παύλου, Διευθύντρια του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου η οποία ήταν καλεσμένη στην εκπομπή “Offsite on air” την Πέμπτη (31/3).

Η έρευνα διεξάγεται σε 5 ευρωπαϊκές χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία, Μάλτα, Γερμανία και Κύπρος), και έχει ως στόχο να αναδείξει την επείγουσα ανάγκη ανάπτυξης και εφαρμογής αποτελεσματικών μέτρων και πολιτικών για πρόληψη των γυναικοκτονιών. 

«Αρχίσαμε με την διεξαγωγή μελέτης, δηλαδή συλλογή ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων για να αναπτύξουμε μια βάση δεδομένων αναφορικά με την έκταση και τα χαρακτηριστικά των γυναικοκτονιών σε 5 ευρωπαϊκές χώρες αλλά και να κάνουμε μια σύγκριση επειδή θεωρούμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό να υπάρχουν συγκρίσιμα δεδομένα σε όλη την Ευρώπη».

Συνολικά και στις 5 χώρες που συμμετείχαν στην έρευνα κατά το 2019-2020 δολοφονήθηκαν 629 γυναίκες. 

«Αυτό μας δείχνει ότι οι γυναικοκτονίες που στο πλαίσιο συντροφικής σχέσης είναι η πιο κοινή μορφή γυναικοκτονίας, τουλάχιστον στις χώρες της Ευρώπης που μελετήσαμε», σημείωσε η κ. Παύλου.

Αναφορικά με την Κύπρο, ανέφερε πως την ίδια περίοδο σημειώθηκαν 13 γυναικοκτονίες εκ των οποίων οι 2 ήταν δολοφονίες κοριτσιών.

«Όταν κάναμε την σύγκριση των δεδομένων είδαμε ότι στην Κύπρο, τα ποσοστά κατ’αναλογία πληθυσμού ήταν υψηλότερα. Δηλαδή παρόλο που ο αριθμός μπορεί να φαίνεται πιο μικρός από άλλες χώρες που μελετήσαμε, ωστόσο το ποσοστό κατ’αναλογία πληθυσμού ήταν ο πιο ψηλός». 

Πρόσθεσε πως θα πρέπει πρώτα να γίνει αναγνώριση των δολοφονιών των γυναικών και κοριτσιών στα πλαίσια της έμφυλης βίας, ως γυναικοκτονίες. 

Η κ. Παύλου τόνισε ότι θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι είναι λόγω του φύλου τους που δολοφονούνται και δεν είναι με μεμονωμένες ιδιωτικές υποθέσεις. «Δεν είναι “η κακιά στιγμή”, δεν είναι απλά μια “οικογενειακή τραγωδία”».

Από πνιγμό το 50% των γυναικοκτονιών

Σε σχέση με το προφίλ του θύτη η έρευνα έδειξε ότι το 60% των γυναικοκτονιών διαπράχθηκε από νυν ή πρώην σύντροφο. 

Όσον αφορά την ηλικία, τα θύματα είναι ηλικίας 26-45 χρονών ενώ ο πιο συχνός τρόπος δολοφονίας είναι ο πνιγμός, με 50%. 

«Εκείνο που μας προβληματίζει ιδιαίτερα και κάτι που δεν είδαμε σε άλλες χώρες είναι ότι οι γυναίκες μεταναστευτικής καταγωγής διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο γυναικοκτονίας. Οι μετανάστριες που ήταν είτε υπήκοοι τρίτων χωρών είτε υπήκοοι της ΕΕ, ήταν η πλειοψηφία των θυμάτων. Η πλειοψηφία των θυτών είναι Κύπριοι πολίτες». 

Θύτης παραβίασε περιοριστικά μέτρα

Όπως αποκάλυψε η κ. Παύλου, υπήρξε περίπτωση στην οποία γυναίκα παρακολουθείτο από την Αστυνομία αλλά και από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και ενώ ο θύτης είχε και περιοριστικό μέτρο, το παραβίασε και προχώρησε στη δολοφονία.

«Έχουμε δρόμο να διανύσουμε όσον αφορά την αποτελεσματικότητα των προστατευτικών μέτρων. Το κατά πόσο παρακολουθούνται, κατά πόσο εφαρμόζονται αποτελεσματικά και γι’αυτό κάνουμε συστάσεις προς τους εμπλεκόμενους φορείς και στις υπηρεσίες, για ανάπτυξη μηχανισμών παρακολούθησης και πιο αποτελεσματικά μέτρα άμεσης παρέμβασης». 

Σε ερώτηση εάν ο τρόπος που αντιμετωπίζουν οι κρατικές υπηρεσίες τις υποθέσεις αυτές είναι ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια του προβλήματος, η κ. Παύλου απάντησε καταφατικά. 

«Βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια και ειδικά μετά από την κύρωση της σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, προχωρήσαμε τουλάχιστον σε νομοθετικό επίπεδο, να λαμβάνουμε κάποια μέτρα». 

Συνεχίζοντας, δήλωσε ότι «πέρασε το 2021 ένα ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, προχώρησε η Αστυνομία με την ανάπτυξη ειδικών πρωτοκόλλων για τον χειρισμό σεξουαλικής βίας, δημιουργήθηκαν κλιμάκια σε όλες τις επαρχίες, δημιουργήθηκε το Σπίτι της Γυναίκας. Αυτά είναι τα θετικά βήματα». 

Όμως όλα τα μέτρα αξιολογούνται επί του αποτελέσματος, σημείωσε.

Ανάγκη για εκπαίδευση των κρατικών υπηρεσιών

Η κ. Παύλου υποστήριξε πως υπάρχει ανάγκη για εκπαίδευση και εξειδίκευση των κρατικών υπηρεσιών για τον χειρισμό αυτών των υποθέσεων ενώ πρέπει να γίνεται και συστηματική συλλογή στατιστικών δεδομένων. Πρόσθεσε παράλληλα πως «τα προστατευτικά μέτρα που είναι για παράδειγμα τα διατάγματα απομάκρυνσης, θα πρέπει να εφαρμόζονται πιο συχνά και πιο αποτελεσματικά για να μην παραβιάζονται».

Στόχος η ευαισθητοποίηση

Η εκστρατεία ενημέρωσης «Κάνε τη σύνδεση», σύμφωνα με την κ. Παύλου έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών πρώτης γραμμής, των εμπλεκόμενων φορέων και του ευρύτερου κοινού σχετικά με την πρόληψη. 

«Με αυτό τον τρόπο θέλουμε να παροτρύνουμε τους πολίτες να θέσουν κρατικές αρχές και θεσμούς υπόλογους για την πρόληψη. Η εκστρατεία προσπαθεί να ρίξει φως στη φύση, στην έκταση και στις συνθήκες αυτών των δολοφονιών. Ο στόχος μας δεν είναι να σοκάρουμε ή να συγκλονίσουμε, αλλά να ενημερώσουμε. Θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν επίσης ως εκπαιδευτικά εργαλεία γιατί θεωρούμε ότι μπορούμε να αποτρέψουμε αυτούς τους θανάτους αλλά και να προβλέψουμε». 

Δείτε στο βίντεο όλα όσα δήλωσε η κ. Παύλου για τις γυναικοκτονίες