Του Γιωργου Μιχαηλίδη

Οι εξελίξεις στην υπόθεση θανάτου του Αθανάσιου Νικολάου τρέχουν. Από την προηγούμενη Παρασκευή η υπόθεση βρίσκεται ενώπιον του θανατικού ανακριτη, ενώ από την περασμένη Τρίτη ο Γενικός Εισαγγελέας «άναψε το πράσινο φως» για την έναρξη νέων ποινικών ερευνών.

Ο Γενικός και ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας έκριναν σκόπιμο αρχές της εβδομάδας να συναντηθούν με τους δικηγόρους και τους γονείς του άτυχου εθνοφρουρού.

Οπως μαθαίνουμε από τη Νομική Υπηρεσία, κατά τη συνάντηση έγινε συζήτηση επί διαδικαστικών θεμάτων προκειμένου να καθοριστούν οι επόμενες ενέργειες. Γνώμονας και επιδίωξη της ηγεσίας της Νομικής Υπηρεσίας, όπως μας λέχθηκε, είναι η εξεύρεση της αλήθειας και η διασφάλιση του δημοσίου συμφέροντος.

Όπως εξήγησε ο ίδιος ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης ερωτηθείς σχετικά την περασμένη Τετάρτη «η τελευταία εμπειρογνώμονας που προέβη σε εξέταση εκ μέρους της οικογένειας στο υοειδές οστούν πήρε μια θέση η οποία είναι διαφορετική από τις μέχρι τώρα ενδείξεις, ενώ, υπάρχει μια κάπως διαφορετική θέση του ειδικού από πλευράς της Νομικής Υπηρεσίας”. Πάντως πρόθεσή μας, όπως υπογράμμισε ο κ. Σαββίδης, «είναι να βοηθήσουμε όσο μπορούμε για να μπορέσουμε να καταφέρουμε να δώσουμε απαντήσεις σε κάποια βασανιστικά ερωτήματα έχει μια οικογένεια που έχασε το παιδί της». Και ακριβώς, όπως είπε, «ένα από τα πράγματα που συζητήσαμε είναι να δούμε αν υπάρχει κάποιος τρόπος ίσως και με τη χρήση ή την ανάθεση σε κάποιον τρίτον επιστήμονα να δούμε αν μπορέσουμε να καταλήξουμε κάπου που να νοιώθουν όλοι ότι είναι ασφαλείς ότι είναι το αποτέλεσμα.»

Θέλουν να αλλάξουν το νόμο για τους θανατικούς ανακριτές

Η Offsite καταπιάνεται σήμερα με ένα πολύ σημαντικό θέμα, την απόφαση του Γενικού Εισαγγελέα να ζητήσει την αλλαγή του νόμου για τους θανατικούς ανακριτές με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις. Η κίνηση του προϊστάμενου της Νομικής Υπηρεσίας έχει μεγάλη σημασία αφού ο εν λόγω νόμος ψηφίστηκε το 1936!

>>> H offsite τώρα και στο Google News - Ακολουθείστε μας

Νομικές πηγές έκαναν λόγο στην Offsite ότι ο νόμος περί θανατικών ανακριτών είναι πεπαλαιωμένος και σαφέστατα δημιουργεί πάμπολλα προβλήματα. Ωστόσο, όπως μας λέχθηκε οι θανατικοί ανακριτές που είναι δικαστές δεν αιτήθηκαν αλλαγή του νόμου, αλλά η παρέμβαση για αλλαγή γίνεται από τη Νομική Υπηρεσία που αντιλήφθηκε το πρόβλημα.

Xαρακτηριστικά, η Νομική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι τα πορίσματα των θανατικών ανακριτών δεν καταδεικνύουν λόγω ασαφειών στο Νόμο, την ευθύνη κάποιου προσώπου για θάνατο. Αποτέλεσμα τούτου, ο Γενικός Εισαγγελέας να καλείται να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά» δίνοντας λύση αποφασίζοντας εάν πρέπει να ζητήσει ποινική ανάκριση.

Το τέλμα στις διαδικασίες ενώπιον θανατικών ανακριτών αποδείχθηκαν με τα λάθη και τις παραλείψεις που προέκυψαν  στις υποθέσεις του 26χρονου εθνοφρουρού Θανάση Νικολάου και της 30χρονης μητέρας Χριστίνας Καλαϊτζίδου. Κατά τη διαδικασία αποδείχθηκαν, κενά και προβλήματα τόσο στην εκταφή σορών όσο και σε διαδικασίες.

Εκ βάθρων αναδόμηση

Ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης εισηγείται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης ολική αναθεώρηση ή/και εκσυγχρονισμό του περί Θανατικών Ανακριτών Νόμου, εισήγηση που κρίνει επιβεβλημένη μετά από εντοπισμό των αδυναμιών και των προβλημάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή του συγκεκριμένου νόμου και επιτάσσουν οι πρόσφατες υποθέσεις στις οποίες επιβεβαιώθηκαν οι διαχρονικές διαπιστώσεις της Νομικής Υπηρεσίας.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Νομική Υπηρεσίας, ο Γενικός Εισαγγελέας εισηγείται την εκπόνηση μελέτης με εισηγήσεις ώστε να υπάρξει ολική αναθεώρηση ή/και εκσυγχρονισμός της κείμενης νομοθεσίας καθώς η νομοθεσία αυτή αποτελεί αποικιοκρατικό νόμο που εισήχθη το 1936 στην Κύπρο και έκτοτε δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς για να ανταποκρίνεται με επάρκεια και αποτελεσματικότητα στις σύγχρονες ανάγκες και εξελίξεις.

Η Νομική Υπηρεσία διευκρινίζει ότι ο Γενικός Εισαγγελέας εισηγείται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, ως αρμόδιο επί του θέματος Υπουργείο, όπως ηγηθεί μίας προσπάθειας, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, για εντοπισμό των αδυναμιών και των προβλημάτων που προέκυψαν από την εφαρμογή της υπό αναφορά νομοθεσίας. Στόχος η εκπόνηση μελέτης με εισηγήσεις για αναθεώρησή της, σημειώνοντας ταυτόχρονα την προθυμία της Νομικής Υπηρεσίας να συμβάλει, στο πλαίσιο των δικών της αρμοδιοτήτων, στην προσπάθεια αυτή.

Σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο twitter ο Γενικός Εισαγγελέας τόνισε ότι  «Εξαιτίας πρόσφατων υποθέσεων όπου διαχρονικές διαπιστώσεις @LawOfficeCY επιβεβαιωθήκαν, έχω ζητήσει από το αρμόδιο @MinJusticeCY εντοπισμό αδυναμιών κ εκπόνηση μελέτης για ολική αναθεώρηση του περί Θανατικών Ανακριτών Νόμου, που εισήχθη το 1936 κ έκτοτε δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς».

Με βάση το νόμο θανατική ανάκριση διξάγεται όταν:

Θανατικός ανακριτής πληροφορείται ότι το πτώμα αποθανόντος προσώπου βρίσκεται εντός της δικαιοδοσίας του και ότι υπάρχει εύλογη αιτία υποψίας ότι το πρόσωπο αυτό-

(α) πέθανε είτε με βίαιο ή με αφύσικο θάνατο ή

(β) πέθανε από αιφνίδιο θάνατο για τον οποίο ο λόγος είναι άγνωστος ή

(γ) πέθανε σε περιστάσεις των οποίων η συνέχιση ή η πιθανή επανάληψη είναι επιβλαβής στην υγεία ή ασφάλεια του κοινού ή οποιουδήποτε μέρους αυτού ή

>>> Κατεβάστε τώρα το application της offsite - ΕΔΩ για Android & ΕΔΩ για iOS

(δ) πέθανε ενόσω τελούσε υπό περιορισμό σε ψυχιατρικό κέντρο ή  είναι πρόσωπο που έχει νοητική ή/και ψυχική αναπηρία και πέθανε ενώ διέμενε υπό την φροντίδα κρατικού ιδρύματος, ειδικού για τη φύλαξη προσώπων με νοητική ή/και ψυχική αναπηρία, ή σε ιδιωτική Στέγη Ηλικιωμένων και Αναπήρων· ή

Νοείται ότι-

(i) οποτεδήποτε φανεί στο θανατικό ανακριτή, είτε από την έκθεση επαγγελματία ιατρού που υποβλήθηκε δυνάμει του άρθρου 12 ή διαφορετικά, ότι ο θάνατος οφείλεται σε φυσικά αίτια, και ότι το πτώμα δεν δείχνει θάνατο που να αποδίδεται σε βία ή που έχει επισπευθεί από βία ή από οποιαδήποτε αξιόποινη ή αμελή διαγωγή είτε εκ μέρους του αποθανόντος ή οποιουδήποτε άλλου προσώπου τότε είναι νόμιμο για το θανατικό ανακριτή, στη διακριτική του εξουσία (εκτός από τις περιπτώσεις που καθορίζονται στην παράγραφο (δ) του παρόντος άρθρου και στο άρθρο (6) να θεωρήσει περιττή τη διεξαγωγή θανατικής ανάκρισης.

(ii) Όταν ο θανατικός ανακριτής πληροφορείται ότι εγέρθηκε ή πρόκειται να εγερθεί ποινική διαδικασία εναντίον οποιουδήποτε προσώπου που τελεί ήδη υπό κράτηση ή το οποίο πρόκειται να συλληφθεί σε σχέση με τέτοιο θάνατο, η θανατική ανάκριση δεν αρχίζει ή αν άρχισε δεν συνεχίζεται ή επαναλαμβάνεται μέχρις ότου τέτοια διαδικασία συμπληρωθεί.

(ε) είναι ενήλικο μονήρες πρόσωπο, χωρίς συγγενείς έως και δεύτερου (2ου) βαθμού συγγένειας το οποίο τυγχάνει φροντίδας σε κρατικό ίδρυμα ή σε ιδιωτική Στέγη Ηλικιωμένων και Αναπήρων  και πέθανε ενώ διέμενε σε τέτοιο χώρο· ή

(στ) είναι ανήλικο πρόσωπο το οποίο βρίσκεται σε κρατικό ίδρυμα ή ιδιωτικό Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας ή σε ανάδοχη οικογένεια και τελεί υπό τη φροντίδα του Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και πέθανε ενώ διέμενε εντός του ιδρύματος ή με την εγκεκριμένη ανάδοχη οικογένεια.

Πότε γίνεται εκταφή;

Eκταφή πτώματος όπως έγινε στην περίπτωση Αθ. Νικολάου, γίνεται όταν ένα πτώμα τάφηκε  χωρίς να επιθεωρηθεί ή χωρίς να διεξαχθεί θανατική ανάκριση ή όταν θανατική ανάκριση, αν και διεξάχτηκε, ακυρώθηκε ή επανανοίχτηκε. Νοείται ότι η εκταφή αυτή δεν διατάσσεται σε οποιαδήποτε περίπτωση όπου κατά τη γνώμη του θανατικού ανακριτή δεν υπάρχει εύλογη πιθανότητα για εξασφάλιση ουσιαστικής πληροφορίας από αυτή.