Το κτήριο στο οποίο στεγάζεται η Δημοτική Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη της Λεμεσού κουβαλά μία άκρως ενδιαφέρουσα ιστορία. Ένας μεγαλέμπορας ο οποίος είχε ως φιλοδοξία την ανέγερση μιας ιδιωτικής κατοικίας στη Λεμεσό, με επιδράσεις από την αρχιτεκτο­νική του καζίνου του Μόντε Κάρλο, ήταν ο άνθρωπος που ''πρωταγωνίστησε'' στο σενάριο της ιστορίας του κτηρίου.

 Ο λόγος για τον Αντώνη Πηλαβάκη ο οποίος το 1914 συναντά έναν Ελλαδίτη ο οποίος εργα­ζόταν στο Παρίσι, στο γραφείο του αρχιτέκτονα Edouard Niermans. Αυτή ήταν η αρχή. 

Όπως αναφέρει ο ιστορικός ερευνητής Τάσος Ανδρέου στο βιβλίο του «Λεμεσός αναδρομή μνήμης», τα σχέδια ενός επιβλητικού μεγάρου, με τα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής Ναπολέοντος του Γ' ολοκληρώθηκαν στο Παρισινό γραφείο. 

Οι οικοδομικές εργασίες ανέγερσης του μεγάρου ξεκινούν το 1919. Το 1934 ολοκληρώνεται η επιβλητική κατασκευή. 

Το μέγαρο πωλείται το 1966. Η «πριγκίπισσα ντε Τύρας» της Κύπρου, Ζήνα Κάνθερ καταβάλλει ένα μέρος της δαπάνης της αγοράς. Εν τέλει ο Δήμος Λεμεσού αναλαμβάνει και στεγάζει στο μέγαρο τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης η οποία λειτουργούσε στο Δημαρχείο Λεμεσού.

 

 

''Οι επεμβάσεις, που έγιναν επέφεραν απαράδεκτες αλλοιώσεις στην αυθεντική του μορφή. Μαρμαρίνες αντικατέστησαν τα αυθεντικά δάπεδα στο εσωτερικό. Οι τέσσερεις κολώνες της γαλαρίας ασπρί­στηκαν λες και βρίσκονταν σε νοσοκομείο. Μεσότοιχοι κατεδαφίστηκαν. Στο εξωτερικό του οι επεμβάσεις ήσαν ακόμη μεγα­λύτερες. Η καλυμμένη βεράντα της πρόσοψης συμπεριελήφθη στον χώρο του αναγνωστηρίου, και ξύλινα κουφώματα αντικαταστάθηκαν από άλλα, συρόμενα μεταλλικά. Πλήρη κατεδάφιση υπέστη το εντυπωσιακό περιτοίχισμα, που με σαφήνεια οριοθετούσε και διαχώριζε τον χώρο γύρω από το μέγαρο. Μετά και από την ρυμοτόμη­ση του τετραγώνου, κατέστη αναπόφευκτη πια η οπτική ανισομέρεια και η κακαίσθητη αισθητική σύνδεση του κτηρίου με τους όγκους των γύρω πολυώροφων οικο­δομών'', αναφέρει ο ερευνητής Τάσος Ανδρέου.

 

Το 2010 ξεκίνησαν τα έργα για την ανακαίνιση της Βιβλιοθήκης που διήρκησαν επτά ολόκληρα χρόνια...

Έπειτα από πολλές περιπέτειες το στολίδι της Λεμεσού φωταγωγείται στις 22 Δεκεμβρίου 2017, σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση της ανακαίνισης και την παράδοση του έργου.

 

Με τη συμβολή του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου η ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου Πηλαβάκη και ο πλήρης εκσυγχρονισμός της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, η οποία διαθέτει 60.000 τόμους, υλοποιείται ουσιαστικά με την έναρξη της λειτουργίας της στις 3 Σεπτεμβρίου του 2018.

*Ιδιαίτερες ευχαριστίες στο Παττίχειο Δημοτικό  Μουσείο -Ιστορικό Αρχείο –Κέντρο Μελετών Λεμεσού για την πολύτιμη βοήθεια και την παραχώρηση των φωτογραφιών