Η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού επανεξέτασε σε συνεδρία της, που πραγματοποιήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 2022, τον νόμο -περί της Σήμανσης της Εξοικονόμησης Καυσίμου και άλλων Παραμέτρων των Ελαστικών Επισώτρων Νόμος του 2022-, ο οποίος ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στις 27 Οκτωβρίου 2022 και ο οποίος αναπέμφθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 14 Νοεμβρίου 2022 κατ’ επίκληση του άρθρου 51.1 του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας.  Στο πλαίσιο της συνεδρίασης κλήθηκαν και παρευρέθηκαν ενώπιον της επιτροπής εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας.

Όπως είναι γνωστό, με τον αναπεμφθέντα νόμο σκοπείται η θέσπιση νομοθεσίας για την αποτελεσματική εφαρμογή διατάξεων της πράξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Κανονισμός (ΕΕ) 2020/740 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Μαΐου 2019 σχετικά με τη σήμανση των ελαστικών επισώτρων όσον αφορά την εξοικονόμηση καυσίμου και άλλες παραμέτρους, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1369 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1222/2009».

Σύμφωνα με την επιστολή του Προέδρου της Δημοκρατίας προς την Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, ημερομηνίας 14 Νοεμβρίου 2022, οι λόγοι της αναπομπής αφορούν στη μεταβατική διάταξη η οποία εισήχθη με το άρθρο 14 του αναπεμφθέντος νόμου και προνοεί ότι οι διατάξεις του αναφορικά με τα ελαστικά επίσωτρα της κατηγορίας C3 θα τυγχάνουν εφαρμογής τρεις (3) μήνες μετά την ημερομηνία δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Ειδικότερα, οι λόγοι της αναπομπής του υπό αναφορά νόμου, όπως αυτοί αναφέρονται στην εν λόγω επιστολή, παρατίθενται αυτούσιοι ως ακολούθως:

«1. Η ως άνω διάταξη συγκρούεται με το άρθρο 179 του Συντάγματος, το Άρθρο 288 ΣΛΕΕ και την αρχή της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου, ως έχει παγιωθεί με τη σχετική νομολογία των Δικαστηρίων της Ένωσης.

Ειδικότερα, ο εν λόγω Νόμος, όπως σαφώς αναφέρει στο προοίμιο αυτού, αποσκοπεί στην αποτελεσματική εφαρμογή ορισμένων διατάξεων της πράξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο “Κανονισμός (ΕΕ) 2020/740 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Μαΐου 2019 σχετικά με τη σήμανση των ελαστικών επισώτρων όσον αφορά την εξοικονόμηση καυσίμου και άλλες παραμέτρους, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2017/1369 και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1222/2009ˮ (το εξής ο “Κανονισμός (ΕΕ) 2020/740ˮ).  Σύμφωνα με το Άρθρο 288 της Συνθήκης για λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Κανονισμός έχει γενική ισχύ, είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του η οποία, αν δεν ορίζεται διαφορετικά, συνήθως είναι η εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ.  Εν προκειμένω, ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/740, σύμφωνα με το άρθρο 18Β αυτού εφαρμόζεται από την 1η Μαΐου 2021.  Συνεπώς, οι υποχρεώσεις που αυτός επιβάλλει ως προς το πλαίσιο παροχής εναρμονισμένων πληροφοριών για τις παραμέτρους των ελαστικών επισώτρων μέσω της σήμανσης, τυγχάνουν, δυνάμει των Συνθηκών, άμεσης ισχύος στην Κυπριακή Δημοκρατία από την 1η Μαΐου 2021, σε σχέση με τα ελαστικά που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κανονισμού, ήτοι των κατηγοριών C1, C2 και C3.

Ως εκ των ανωτέρω, το σχετικό ενωσιακό πλαίσιο ουδεμία διακριτική ευχέρεια παρέχει για εφαρμογή των απαγορευτικών διατάξεων του Κανονισμού πέραν της 1ης Μαΐου 2021 και οι υποχρεώσεις που αυτός επιβάλλει καθίστανται άμεσα εφαρμοστέες σε σχέση με όλα τα ελαστικά που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του, περιλαμβανομένων και των ελαστικών κατηγορίας C3.

Με τον υπό αναφορά Νόμο, καθορίστηκε η αρμόδια αρχή για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του Κανονισμού και της παρασχέθηκαν οι αναγκαίες εξουσίες, καθήκοντα και αρμοδιότητες προς εκπλήρωση του εποπτικού της ρόλου για την εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/740.  Ταυτόχρονα, στη βάση των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/740 για πρόβλεψη αποτελεσματικών, αναλογικών και αποτρεπτικών κυρώσεων, που επιβάλλονται για παράβαση του Κανονισμού και των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που εκδίδονται δυνάμει αυτού, προβλέφθηκαν κυρώσεις και οι κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται και οι μηχανισμοί επιβολής, ως ρητά επιβάλλει ο Κανονισμός στο άρθρο 11 αυτού.

Διευκρινίζεται ότι η εφαρμογή των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/740 ξεκίνησε άμεσα στη Δημοκρατία, καθότι για σκοπούς αποτελεσματικής εφαρμογής αυτού εφαρμόζονταν οι διατάξεις του περί των Βασικών Απαιτήσεων που πρέπει να πληρούν Καθορισμένες Κατηγορίες Προϊόντων Νόμου του 2002, Νόμος 30(Ι)/2002, στους σκοπούς του οποίου περιλαμβανόταν, μεταξύ άλλων, η αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1222/2009, τον οποίο αντικαθιστά ο Κανονισμός (ΕΕ) 2020/740.  Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου 30(Ι)/2002, “Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 1222/2009” σημαίνει τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1222/2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2009 σχετικά με τη σήμανση των ελαστικών επισώτρων αναφορικά με την εξοικονόμηση καυσίμου και άλλες ουσιώδεις παραμέτρουςˮ, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται”.  Σημειώνεται ότι έχει προωθηθεί νομοσχέδιο με τίτλο ο “περί Εποπτείας της Αγοράς Νόμος του 2022ˮ, με τον οποίο καταργείται ο Νόμος 30(Ι)/2002, το οποίο έχει εξεταστεί από την αρμόδια Κοινοβουλευτική Επιτροπή και έχει προωθηθεί στην Ολομέλεια για ψήφιση.

Με την εισαγωγή της μεταβατικής διάταξης, κατ’ ουσίαν εμποδίζεται η άμεση εφαρμογή του Κανονισμού (ΕΕ) 2020/740 σε σχέση με τα ελαστικά κατηγορίας C3, κατά σαφή παράβαση του Άρθρου 288ΣΛΕΕ, αλλά και της γενικότερης αρχής της υπεροχής του ενωσιακού Δικαίου.  Εν προκειμένω, για την αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού, απαιτούνταν συμπληρωματικά μέτρα, όπως προβλέπεται στο άρθρο 11 του Κανονισμού.  Το εν λόγω άρθρο προνοεί ότι τα κράτη μέλη διασφαλίζουν ότι οι εθνικές αρχές εποπτείας της αγοράς εφαρμόζουν σύστημα τακτικών και έκτακτων ελέγχων των σημείων πώλησης, με σκοπό τη διασφάλιση της συμμόρφωσης προς τον Κανονισμό (παράγραφος 4) και τα κράτη μέλη καθορίζουν τους κανόνες για τις κυρώσεις που επιβάλλονται (οι οποίες πρέπει να είναι αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές) και τους μηχανισμούς επιβολής της νομοθεσίας που εφαρμόζονται σε περίπτωση παράβασης του Κανονισμού και των κατ’ εξουσιοδότηση πράξεων που εκδίδονται δυνάμει αυτού, και λαμβάνουν κάθε αναγκαίο μέτρο για να διασφαλίσουν την εφαρμογή τους (παράγραφος 5).  Η παράλειψη συμμόρφωσης με αυτή την υποχρέωση, έστω και για μία περίοδο τριών μηνών, συνιστά παράβαση του δικαίου της Ένωσης.

2. Η ως άνω διάταξη καταστρατηγεί τη Συνταγματική Αρχή της ισότητας ως κατοχυρώνεται στο Άρθρο 28 Συντάγματος, καθότι παρασχέθηκε μεταβατική περίοδος μόνο σε σχέση με τα ελαστικά επίσωτρα κατηγορίας C3, χωρίς να αιτιολογείται αντικειμενικώς η διαφοροποίηση.

Με την μεταβατική διάταξη, ο Νόμος εφαρμόζεται στα ελαστικά κατηγορίας C3, τρεις μήνες μετά την έναρξη της ισχύος του Νόμου, ο οποίος τυγχάνει εφαρμογής για τα ελαστικά κατηγορίας C1 και C2, από τη δημοσίευση του Νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα.  Καίτοι έχει αναγνωριστεί νομολογιακά ότι ένα νομοθέτημα μπορεί να κάνει εύλογες διαφοροποιήσεις, μεταξύ ατόμων, τάξεων ατόμων ή καταστάσεων, εντούτοις αυτές θα πρέπει να δικαιολογούνται από τις εγγενείς διαφορετικές περιστάσεις πραγμάτων που ισχύουν για αυτές (Πρόεδρο της Δημοκρατίας v Βουλή (Αρ. 1) 1989 3 ΑΑΔ 1493).  Εν προκειμένω, ουδεμία αιτιολόγηση παρέχεται ως προς τη διαφοροποίηση που εισάγει η μεταβατική διάταξη, που οδηγεί σε ανομοιογενή τρόπο αντιμετώπισης των ελαστικών κατηγορίας C1 και C2, με αυτά της κατηγορίας C3 και/ή ως προς τους λόγους που επιβάλλουν την εν λόγω διαφορετική μεταχείριση.

Με βάση τα προαναφερόμενα, εισηγούμαι όπως η Βουλή των Αντιπροσώπων μη εμμείνει στην απόφασή της, αποδεχόμενη την Αναπομπή.»

Στο πλαίσιο της συζήτησης του αναπεμφθέντος νόμου ενώπιον της επιτροπής, οι εκπρόσωποι του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας και της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας ανέλυσαν περαιτέρω τους λόγους για τους οποίους κρίθηκε σκόπιμη η αναπομπή του εν λόγω νόμου, στη βάση της πιο πάνω επιστολής του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Υπό το φως των πιο πάνω, η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού ομόφωνα αποφάσισε να αποδεχτεί την αναπομπή του Προέδρου της Δημοκρατίας τροποποιώντας το κείμενο του αναπεμφθέντος νόμου με τη διαγραφή της μεταβατικής διάταξης.