Σημαντική χαρακτηρίζει την ανακάλυψη στον στόχο «Γλαύκος» της Κυπριακής ΑΟΖ, ο Διευθύνων Σύμβουλος της E-C Natural Hydrocarbons Company και πρώην πρόεδρος της Εταιρείας Υδρογονανθράκων Κύπρου, Τσαρλς Έλληνας.

Ο κ. Έλληνας σε συνέντευξή του στην Offsite χαρακτηρίζει τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Λακκοτρύπη ως ικανό αλλά χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις στα ενεργειακά.

Παράλληλα, δίνει την δική του εκτίμηση για το πότε ο κύπριος πολίτης θα νιώσει τα οφέλη από το φυσικό αέριο και πόσο θα διαρκέσουν.

Εξηγεί επίσης γιατί ο αγωγός EastMed δεν είναι βιώσιμο έργο, ενώ τον χαρακτηρίζει ως ένα πολιτικό τέχνασμα που αποσκοπεί σε γεωσταρτηγικά συμφέροντα.

Την ίδια ώρα, εκφράζει τις ανησυχίες του αναφορικά με τις απειλές της Τουρκίας και επισημαίνει πως καμία χώρα δεν θα θυσιάσει τις σχέσεις της με την Τουρκία για όφελος της Κύπρου.

Θεωρείτε σημαντική την ανακάλυψη της ExxonMobil στο οικόπεδο 10;

Είναι σημαντική η ανακάλυψη γιατί παρατείνει την παραμονή της ExxonMobil για αρκετά χρόνια ακόμη στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Επίσης είναι σημαντικό ότι η Exxon είναι η μεγαλύτερη ανεξάρτητη εταιρεία πετρελαίου στον κόσμο και έχει την δυνατότητα να προχωρήσει με έργα.

Με αυτή την ανακάλυψη μπορεί να ελπίζει και για άλλες ανακαλύψεις τόσο στο οικόπεδο 10, τόσο και σε άλλα οικόπεδα της Κυπριακής ΑΟΖ, με την προοπτική της κατασκευής του τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου και εν συνεχεία με εξαγωγή του.

Πως μεταφράζετε τις μέχρι τώρα ανακαλύψεις στην Κυπριακή ΑΟΖ;

Παρόλο που είναι μικρά τα κοιτάσματα είναι σημαντικό το ότι βρέθηκαν ήδη τρία κοιτάσματα και υπάρχουν θετικές προοπτικές και για νέες ανακαλύψεις.

Ακόμη δεν έχουν αδειοδοτηθεί όλα τα οικόπεδα, δεν έγιναν ούτε μελέτες αρκετές, ούτε γεωτρήσεις.

Υπάρχουν κι άλλοι στόχοι, και με τα νέα δεδομένα που κατέχει η ExxonMobil πιστεύει πως υπάρχουν πιθανότητες και σε γειτονικά τεμάχια με παρόμοια ασβεστολιθικά πετρώματα όπως του «Γλαύκος».

Άρα οι προοπτικές για την Κυπριακή ΑΟΖ είναι αρκετά θετικές.

Τι καθαρό κέρδος πρέπει να υπολογίζει η Κύπρος;

Αν κοιτάξουμε τα κοιτάσματα «Γλαύκος», «Αφροδίτη» και «Καλυψώ», και υπολογίσουμε τον αριθμό που υπολογίζουν οι τράπεζες για να εγκρίνουν ένα έργο, δλδ. το 90%, υπολογίζω πως το ολικό κέρδος μπορεί να φτάσει τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια.

Από αυτό το ποσό η Κύπρος θα πάρει καθαρό κέρδος τα 7 δις δολάρια σε περίοδο 15 - 20 χρόνων από την παραγωγή του φυσικού αερίου.

Μετά και από αυτή την ανακάλυψη του «Γλαύκος» νομιμοποιούμαστε να μιλάμε πιο έντονα για την δημιουργία του αγωγού EastMed;

Όχι! Το περισσότερο Φ.Α που θα περάσει από τον EastMed είναι από το κοίτασμα Λεβιάθαν του Ισραήλ και η χωρητικότητα του αγωγού είναι 10 - 14 δισεκατομμύρια μέτρα τον χρόνο.

Η τιμή του Φ.Α στο Λεβιάθαν πριν μπει στον αγωγό είναι περίπου 5 δολάρια.

Για να αποσβέσεις το κόστος του αγωγού θα κοστίσει περίπου 3 δολάρια.

Και όταν φτάσει στην Ιταλία όπου θα πρέπει να συνδεθεί με το σύστημα που θα το μεταφέρει στις αγορές θα στοιχίσει περίπου ακόμη 1 δολάριο. 

Άρα είμαστε σε κόστος 9 δολάρια και η τιμή του Φ.Α στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι 6,5 δολάρια την μονάδα.

Ποιος θα δεχτεί να πληρώσει περισσότερο για να αγοράσει το Φ.Α του αγωγού EastMed αφού μπορεί να το αγοράσει με 6,5 δολάρια; 

Δεν αγοράζει το Φ.Α η ΕΕ αλλά οι ιδιωτικές εταιρείες που βλέπουν το συμφέρον τους, όχι τα πολιτικά και γεωστρατηγικά συμφέροντα.

Για πιο λόγο τότε θεωρείτε ότι γίνεται αυτός ο ντόρος για τον ΕastΜed;

Είναι ένα εντελώς πολιτικό τέχνασμα. 

Η ιδέα του αγωγού άρχισε όταν το Ισραήλ επειδή αντιμετωπίζει σοβαρά περιβαλλοντικά και στρατηγικά προβλήματα και δεν μπορεί να κάνει τερματικά υγροποιήσης, μας πρότεινε την κατασκευή του στο Βασιλικό επί προεδρίας Χριστόφια.

Οι συζητήσεις προχωρούσαν ικανοποιητικά, μέχρι που εξελέγη ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και αποφάσισε να τα διακόψει όλα και να κάνει αναδιοργάνωση των πλάνων. 

Η Κυβέρνηση όμως ισχυρίζεται πως εάν η ΕΕ δεν είχε προσωπικό ενδιαφέρον τότε δεν θα επένδυε για την μελέτη του αγωγού.

Η ΕΕ διαθέτει ένα κονδύλι 5,2 δις ευρώ για μελέτες σε έργα κοινού ενδιαφέροντος. Από αυτό το ποσό έδωσαν 30 εκ. για την μελέτη του EastMed.

Η ΕΕ επενδύει αυτά τα λεφτά σε έργα που έχουν μεγάλο ρίσκο για να πετύχουν που κανένας ιδιώτης δεν θα επενδύσει.

Έτσι για να μπορέσουν τουλάχιστον να μελετηθούν τα έργα η ΕΕ βάζει το κόστος της μελέτης και ελπίζει να αποδείξουν πως το έργο είναι βιώσιμο για να προχωρήσει.

Ωστόσο, πράγματι ο EastMed είναι ένα πολύ σημαντικό έργο όσον αφορά το γεωστρατηγικό κομμάτι αλλά η ΕΕ  δεν μπορεί να κτίσει αγωγό, παρά μόνο οι ιδιωτικές εταιρείες.

Με ποιο τρόπο μπορεί να γίνει βιώσιμος ο αγωγός;

Το κόστος της δημιουργίας του αγωγού είναι το λιγότερο 8 δις δολάρια.

Αν η ΕΕ επενδύσει τα 3 δις από τα 8 δις τότε το έργο μπορεί να υλοποιηθεί.

Αυτή τη στιγμή η ΕΕ τα λεφτά που διαθέτει για να επενδύσει σε έργα, τα επενδύει σε ΑΠΕ και καθαρή ενέργεια.

Ποια είναι η πιο συμφέρουσα λύση για εξαγωγή Φ.Α από την Κύπρο;

Ο μόνος τρόπος που υπάρχει είναι με LNG και εξαγωγή με πλοία. Άρα είτε πρέπει να δημιουργήσουμε το τερματικό υγροποιήσης είτε να αποταθούμε στα τερματικά της Αιγύπτου, κάτι που θα στοιχίσει και το κέρδος θα μειωθεί.

Προφανώς η δημιουργία τερματικού υγροποίησης στην Κύπρο θα βοηθήσει  σε διάφορους τομείς στην οικονομία του τόπου, γιατί θα δημιουργηθούν νέες υπηρεσίες που θα παρέχουν υποστήριξη στο τερματικό, δημιουργία βιομηχανίας κοντά στο τερματικό για χρήση του Φ.Α,  όπως επίσης και χρήση Φ.Α για ηλεκτροπαραγωγική ενέργεια εντός Κύπρου.

Πότε θα νιώσει ο κύπριος πολίτης τα οφέλη από το ΦΑ;

Αν το Αφροδίτη προχωρήσει τώρα και κλείσουν οι συμφωνίες, θα χρειαστούν 2 χρόνια για να γίνουν οι σχεδιασμοί, να εξευρεθούν οι επενδύσεις και μετά ακόμη 3 χρόνια κατασκευής. 

Δηλαδή σε 5 χρόνια από φέτος ο κύπριος πολίτης θα αρχίσει να αισθάνεται κάποια μικρά οφέλη, ωστόσο τα πρώτα 3 χρόνια αρκετά από τα έσοδα θα πηγαίνουν για απόσβεση των επενδύσεων. 

Τα έσοδα αυτά θα είναι περιορισμένα. Είναι περίπου 100 εκ. δολάρια τον χρόνο και θα διαρκέσουν για περίπου 15 χρόνια.

Θεωρείτε ότι η Τουρκία θα διακινδυνεύσει με ένα θερμό επεισόδιο στην περιοχή;

Δεν πιστεύω πως θα υπάρξει θερμό επεισόδιο, αλλά η Τουρκία θα συνεχίσει να επεμβαίνει στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Υπάρχουν επίσης και οι πιθανότητες να κάνει πράξη τις απειλές της και να ξεκινήσει γεώτρηση στα νότια της Κύπρου σε ένα από τα οικόπεδο που διεκδικεί (1,3,4,5,6,7).

Είναι πιθανόν να προχωρήσουν με γεώτρηση σε ένα από τα οικόπεδα αυτά, και ίσως για να δείξουν την αποφασιστικότητά τους να ξεκινήσουν από το οικόπεδο 7 όπου ετοιμάζεται να προχωρήσει με γεώτρηση η Κυπριακή Δημοκρατία.

Πως διασφαλίζονται οι σχεδιασμοί των ενεργειακών μας προγραμμάτων; Μπορούμε να αναχαιτίσουμε τις απειλές της Τουρκίας;

Όχι δεν μπορούμε να αναχαιτίσουμε τους τούρκικους σχεδιασμούς, ούτε θα επέμβουν οι Γάλλοι ή οποιαδήποτε άλλη τρίτη χώρα.

Η Αμερική προσπαθεί με κάθε τρόπο να έχει καλές σχέσεις με την Τουρκία.

Γεωστρατηγικά η Τουρκία έχει μεγάλη σημασία και για τις ΗΠΑ και για την ΕΕ.

Δε θα θυσιάσουν την Τουρκία για δικό μας όφελος.

Στις διεθνής σχέσεις δεν είναι ζήτημα δικαίου αλλά ζήτημα ισχύος και οικονομικών συμφερόντων.

Γίνεται μεγάλη συζήτηση το τελευταίο διάστημα κατά πόσον θα έπρεπε από το Ταμείο Υδρογονανθράκων να ξεχωρίσει το μερίδιο τον τ/κ για μετά τη λύση. Εσείς συμφωνείτε να γίνει αυτό την δεδομένη στιγμή;

Όπως έχει εγκριθεί το νομοσχέδιο για το Ταμείο η Τ/κ δεν θα το αποδεχτούν γιατί επιτρέπει στον Υπουργό Οικονομικών της Κυπριακής Δημοκρατίας να χρησιμοποιήσει τα λεφτά για την Ε/κ πλευρά.

Η συμφωνία Χριστόφια – Ταλάτ ήταν ξεκάθαρη. Προέβλεπε πως μετά την λύση του Κυπριακού το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων του ταμείου θα πήγαινε στους Τ/κ για αναστήλωση της οικονομίας τους και μετά να καταμερίζεται με 30% στους Τ/κ και 70% στους Ε/κ.   

Θεωρείται ικανό Υπουργό τον Γιώργο Λακκοτρύπη για να διαχειρίζεται τα ενεργειακά;

Είναι ικανός υπουργός αλλά δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις για το θέμα των υδρογονανθράκων.

Επηρεάζεται από την Κυβέρνηση, από άλλους υπουργούς και πολιτικούς, χωρίς να έχει ειδικότητα στο αντικείμενο αυτό.

Αν τον συγκρίνουμε με τον Τάρεκ ελ Μόλα της Αιγύπτου, δεν υπάρχει σύγκριση.

Ο κ. Μόλα έχει αναγεννήσει την Αίγυπτο.

Προτού γίνει υπουργός ήταν διευθυντής της εταιρείας Chevron στην Αίγυπτο με εκπαίδευση στην Αμερική στο αντικείμενο των υδρογονανθράκων.

Παρόλο που οι προθέσεις του κ. Λακκοτρύπη είναι θετικές, δεν έχει την απαραίτητη γνώση και παίρνει αποφάσεις πολιτικές, κάτι που με ανησυχεί, όπως είναι και η πώληση του Αφροδίτη στην Αίγυπτο.