Σοβαρά προβλήματα όσον αφορά τις διαδικασίες που διασφαλίζουν τα δικαιώματα και την προστασία του παιδιού, διαπίστωσε στη σημερινή της Συνεδρία  η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ίσων Ευκαιριών.

Με αφορμή το περιστατικό με το θάνατο 15χρονου ο οποίος βίωνε σοβαρά προβλήματα, η Επιτροπή εξέτασε αυτεπάγγελτα, έπειτα από πρόταση βουλευτών του ΑΚΕΛ, την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού και την ανάγκη θεσμικής κατοχύρωσης της διαδικασίας αξιολόγησης του συμφέροντος του παιδιού.

Τα προβλήματα στην εφαρμογή της σύμβασης σκιαγράφησε η τέως Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Λήδα Κουρσουμπά, κάνοντας λόγο για μη αντίληψη του τι συμβαίνει και πώς εφαρμόζεται από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Αυτό όπως είπε, αφορά όλες τις υπηρεσίες του κράτους και όλα τα Υπουργεία και πάντα κατέληγε ότι είχαν αποτύχει να διασφαλίσουν το συμφέρον του παιδιού. Είπε επίσης ότι κάποιο ποσοστό του προϋπολογισμού πρέπει να καθορίζεται για τα παιδιά, κάτι που δεν έγινε ποτέ στην Κύπρο. Τα κράτη μέλη, πρόσθεσε, έχουν υποχρέωση να διασφαλίσουν την εφαρμογή της σύμβασης, να επανεξετάσουν τις νομοθεσίες της και να θεσμοθετήσουν τι σημαίνει διασφάλιση του συμφέροντος του παιδιού. Κάτι τέτοιο, όπως ανέφερε, χρειάζεται διεπιστημονική προσέγγιση. Σε αυτό το έργο, είπε δεν εμπλέκονται μόνο οι υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας, αλλά και το Υπουργείο Παιδείας, οι Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας, το Υπουργείο Οικονομικών αλλά και η Αστυνομία.

Όπως είπε, έπρεπε να υπάρχουν πρωτόκολλα συνεργασίας, τα προγράμματα που γίνονται να εποπτεύονται και να αξιολογούνται διαρκώς στο πλαίσιο μιας πολυθεματικής προσέγγισης. Θα πρέπει, ανέφερε, να υπάρχει διαδικασία προσδιορισμού του συμφέροντος του παιδιού και το πώς λήφθηκε υπόψη το συμφέρον του Παιδιού.  

Εκ μέρους του Γραφείου της Επιτρόπου Διοικήσεως, αναφέρθηκε ότι έχει οριστεί ομάδα ερευνητών για τον θάνατο του 15χρονου και ξεκινά εντατικά η έρευνα, ενώ το πόρισμα θα είναι έτοιμο στην ώρα του.  

Η Α’ Λειτουργός των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) Μαρία Κυρατζή αναφέρθηκε στην αύξηση των περιστατικών, της συνθετότητάς τους και του επείγοντος τα τελευταία δέκα χρόνια και είπε ότι οι ΥΚΕ αντιμετωπίζουν προβλήματα και υπάρχει ανταπόκριση στο πλαίσιο της δυνατότητας.

Συμφώνησε ότι υπάρχουν προβλήματα που απαιτούν την πολυθεματική αντιμετώπιση και οι ΥΚΕ επιδιώκουν την πολυθεματικότητα.  

Εκ μέρους των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας για παιδιά και εφήβους, αναφέρθηκε ότι προκύπτει ανάγκη να γίνουν τροποποιήσεις στην υπηρεσία, αφού πολλές φορές τους δεσμεύει η νομοθεσία και δεν μπορούν να αναγκάσουν τους γονείς να φέρουν το παιδί για εξέταση ή να δεχτούν την παρέμβαση. Αναφέρθηκε ωστόσο ότι για προφανή περιστατικά βίας, κακοποίησης και παραμέλησης γίνονται άμεσα βήματα με την εμπλοκή και άλλων υπηρεσιών.  

Εκ μέρους του Υπουργείου Παιδείας αναφέρθηκε επίσης ότι υπάρχει δυσκολία στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει γονική συναίνεση και ότι υπάρχει ένα θέμα όσον αφορά τους καθηγητές συμβουλευτικής λόγω πρωτοκόλλων και διαδικασιών. Λέχθηκε ακόμα ότι βρίσκονται σε διαρκή διαδικασία εντοπισμού προβλημάτων, ωστόσο κάποια που ελλοχεύουν δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν.  

Ο Επιστημονικός Συνεργάτης της Υπουργού Εργασίας Φάνος Κουρουφέξης αναφέρθηκε στην ύπαρξη εγχειριδίου διατμηματικών διαδικασιών για παιδιά που υιοθετήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Νοέμβριο του 2017 και καλύπτει ακόμα και υπόνοιες βίας στην οικογένεια. Είπε επίσης ότι είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του από όλα τα τμήματα. Με βάση αυτό, πρόσθεσε, δεν χρειάζεται συναίνεση των γονέων για εξέταση από ψυχολόγο.  

Εκ μέρους της Αστυνομίας αναφέρθηκε ότι σε σχέση με τη διερεύνηση ποινικών υποθέσεων και καταγγελιών που σχετίζονται με παιδιά υπάρχει θέμα ως προς τις εξουσίες που είναι διαθέσιμες, για να γίνουν ενέργειες σε έναν αριθμό περιπτώσεων. Όπως λέχθηκε, υπάρχουν πρόνοιες για τη βία στην οικογένεια που είναι υποφερτά ικανοποιητικές, αλλά υπάρχει κακοποίηση παιδιών και εκτός οικογένειας, όπου εκεί τα πράγματα είναι δυσκολότερα και σε ορισμένες περιπτώσεις η Αστυνομία βρέθηκε μπροστά σε αδιέξοδες καταστάσεις. Όπως είπε, παρόλο που σε περιπτώσεις η Αστυνομία πήρε κατάθεση με εξουσιοδότηση και συνοδεία λειτουργών των ΥΚΕ, το δικαστήριο απέρριψε την υπόθεση γιατί δεν υπήρχε συγκατάθεση του γονέα. Είπε επίσης ότι εκκρεμούν και αστικές αγωγές εναντίον της Αστυνομίες για ενέργειες που έγιναν σε αυτό το πλαίσιο. Είπε επίσης ότι ο τελευταίος νόμος για τα προσωπικά δεδομένα έχει περιπλέξει ακόμα περισσότερο την κατάσταση σε σχέση με τη συγκατάθεση που χρειάζεται από τους γονείς για παραπομπή από τη μια υπηρεσία στην άλλη.  

Εκ μέρους της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη βία στην οικογένεια, αναφέρθηκε ότι σκοπός του εγχειριδίου είναι να εφαρμόζει τον νόμο, ενώ είπε ότι το κομμάτι της γονικής συναίνεσης όσον αφορά τον περί βίας νόμο είναι διευθετημένο.

Η προεδρεύουσα της Επιτροπής Μαριέλλα Αριστείδου, ανέφερε μετά το πέρας της Επιτροπής ότι έχει ξεκινήσει μια συζήτηση με τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες όπου διαπιστώνεται ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα και χρειάζεται να γίνουν πολλά όπως ο συντονισμός των υπηρεσιών. Ιδιαίτερα, είπε, θα πρέπει οι υπηρεσίες αυτές να εφαρμόζουν τη νομοθεσία γιατί όπως διαπιστώνεται από τις εκφρασθείσες θέσεις των εκπροσώπων των διαφόρων υπηρεσιών, υπάρχει θέμα εφαρμογής και συμμόρφωσης με τους κανονισμούς και τους νόμους. Η Επιτροπή, όπως είπε, έχει καλέσει τις αρμόδιες υπηρεσίες να καταθέσουν εισηγήσεις για συνέχιση της συζήτησης ώστε να διαμορφωθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα για να βρεθούν και τα εργαλεία εκείνα που να είναι υποβοηθητικά για την αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Ερωτηθείσα για τη νομοθεσία, είπε ότι όσον αφορά τη βία στην οικογένεια υπάρχουν τα απαραίτητα εργαλεία για να μπορέσουν να παρέμβουν οι αρμόδιες υπηρεσίες.  

«Θεωρούμε ότι ο νόμος είναι ξεκάθαρος, σε αυτό που υπάρχει κενό και προκύπτει είναι στην εφαρμογή και τη διαδικασία για τη στήριξη του παιδιού σε θέματα γενικά βίας», ανέφερε.

ΚΥΠΕ