Οι τελευταίοι μήνες βρήκαν τους περισσότερους από εμάς να αντιμετωπίζουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις - λόγω της πανδημίας - που ανέτρεψαν σε πολύ μεγάλο βαθμό την καθημερινότητα μας. Μια από αυτές τις καταστάσεις είναι και η επιστροφή στα σχολεία, όχι όμως όπως τα ξέραμε μέχρι σήμερα, αλλά με τάξεις εφοδιασμένες με εξοπλισμό (μάσκες, γάντια, αντισηπτικά), μαθητές στα θρανία αλλά εξ αποστάσεως, διδασκαλία εκ περιτροπής και πάει λέγοντας.

Πως όμως πρέπει να χειριστούν οι άνθρωποι της "πρώτης γραμμής" τις καταστάσεις που θα ακολουθήσουν τις επόμενες μέρες; Εκπαιδευτικοί και γονείς θα βρεθούν σύντομα αντιμέτωποι με την νέα πραγματικότητα και σίγουρα θα πρέπει να είναι έτοιμοι να ανταπεξέλθουν όσο το δυνατό καλύτερα για τα παιδιά τους και τους μαθητές τους.

Η Εγγρεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος, Χρίστη Τίφα δίνει συμβουλές σε εκπαιδευτικούς και γονείς για πως να αντιμετωπίσουν την επιστροφή στα σχολεία

-Πως να χειριστούν την νέα κατάσταση στα σχολεία νηπιαγωγοί και δάσκαλοι και ιδιαίτερα όσοι διδάσκουν σε μικρές ηλικίες; Πως να εξηγήσουν την αποστασιοποίηση, το ότι είναι σημαντικό να τηρούμε όλους τους κανόνες υγιεινής χωρίς όμως να τα πανικοβάλουν;

Ο κάθε ένας από εμάς καλείται να ανταπεξέλθει σε μια νέα καθημερινότητα, σε νέες συνθήκες. Όλα αυτά τα χρόνια τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς προσπαθούσαν να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, και όχι στην κοινωνική αποστασιοποίηση. Η αποστασιοποίηση,  η απομόνωση, ή η απομάκρυνση είναι λέξεις που πιθανόν θα προκαλέσουν φόβο ή άγχος σε ένα παιδί, πόσο μάλλον σε ένα ενήλικα που είναι σε θέση να αντιληφθεί σε μεγάλο βαθμό την σημασία αυτών των λέξεων.Με το άνοιγμα των σχολείων οι νηπιαγωγοί και οι δάσκαλοι θα κληθούν να εξηγήσουν την κοινωνική αποστασιοποίηση, καθώς και τους κανόνες υγιεινής χωρίς όμως να πανικοβάλουν τα παιδιά.

Αρχικά, είναι καλό οι εκπαιδευτικοί να χρησιμοποιήσουν την φαντασία τους για να φτιάξουν ένα μικρό σε έκταση και κατανοητό εικονογραφημένο παραμύθι, ανάλογα με τις ανάγκες της τάξης τους, όπου θα εξηγεί στα παιδιά τι είναι αυτός ο ιός και γενικότερα τι είναι οι ιοί, πόσο σημαντικό είναι να τηρούμε τους κανόνες υγιεινής, καθώς και να κρατάμε αποστάσεις μέχρι να βρεθεί η κατάλληλη θεραπεία. 

Επίσης, ας αφήσουμε τα παιδιά μέσα από συζήτηση, να προβληματιστούν και να σκεφτούν πως για τους περισσότερους ιούς υπάρχουν θεραπείες και αυτό μπορούν να το αντιληφθούν μέσα από το παράδειγμα της επίσκεψης τους στον παιδίατρο για να βάλουν εμβόλια. Όπως σε όλους τους κανόνες που εκπαιδεύονται τα παιδιά, έτσι και τώρα θα εκπαιδευτούν στους νέους κανόνες υγιεινής μέσα από εικόνες και παιχνίδια. 

Μέσα τις εικόνες τα παιδιά θα αντιληφθούν όσο καλύτερα μπορούν την νέα καθημερινότητα και με το παιχνίδι θα αισθανθούν ασφάλεια και ότι δεν έχει αλλάξει κάτι από την σχολική ρουτίνα τους. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί είναι σημαντικό να δουλέψουν στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης των παιδιών, έτσι ώστε τα παιδιά να αισθάνονται δυνατοί και ότι μπορούν να στηριχτούν στις δυνάμεις τους. Γενικότερα, είναι καλό να μεταφερθεί το μήνυμα πως η καταιγίδα θα περάσει μόνο εάν κρατάμε γερά την ομπρέλα μας και δεν βραχούμε. 

-Τι γίνεται στις περιπτώσεις καθηγητών που διδάσκουν τελειόφοιτους σε μια τέτοια πρωτόγνωρη κατάσταση; Πως το διαχειρίζονται και πόσο ρόλο παίζει η ψυχολογία του μαθητή σε μια τέτοια περίοδο για την απόδοση του;  

Η καλή ψυχολογική κατάσταση διαδραματίζει τον σημαντικότερο ρόλο για την επιτυχία των τελειόφοιτων μας, ιδιαίτερα τους τελευταίους δύο μήνες. Οι τελειόφοιτοι μας βρίσκονται σε ένα συνεχές άγχος και είναι γεμάτοι αμφιβολίες και ανασφάλειες σχετικά με το μέλλον τους. Λόγω του ξεσπάσματος της πανδημίας, πολλοί από αυτούς έχουν αλλάξει προτιμήσεις για την τοποθεσία των σπουδών τους. Επίσης, καλούνται άμεσα να προσαρμοστούν στις νέες σχολικές συνθήκες. 

Οι καθηγητές πρέπει να είναι σε θέση να ενθαρρύνουν τα παιδιά και να απαντήσουν στα οποιαδήποτε ερωτήματα τους με ηρεμία και ειλικρίνεια. Οι τελειόφοιτοι χρειάζονται να αισθανθούν κατανόηση και ασφάλεια από τους καθηγητές τους και ότι όλα θα πάνε όπως τα ονειρεύονταν από την αρχή της σχολικής χρονιάς.

-Από πλευράς των γονιών, πως να εξηγήσουν στα μικρά παιδιά ότι ανοίγουν τα σχολεία, αλλά δεν θα είναι όπως πριν; 

Όσο σημαντικός είναι ο ρόλος των εκπαιδευτικών εξίσου σημαντικός είναι και ο ρόλος των γονιών σχετικά με το πως θα εξηγήσουν στα μικρά παιδιά ότι ανοίγουν τα σχολεία, και ότι τίποτα δεν θα θυμίζει το παλιό τους σχολείο. 

Ευθύνη των γονιών είναι όλο αυτό το διάστημα να προετοιμάσουν τα παιδιά ψυχολογικά και συναισθηματικά για τις νέες αλλαγές που θα υπάρξουν στα σχολεία, όπως εκ περιτροπής διδασκαλία και αυστηρή τήρηση κανόνων υγιεινής. Τα παιδιά πριν βρεθούν στα σχολεία έχουν ανάγκη από μια καθησυχαστική και ειλικρινείς συζήτηση όπου θα τους εξηγήσετε την νέα λειτουργία των σχολείων με στόχο την δική τους ασφάλεια. Οι γονείς πρέπει να είναι έτοιμοι να απαντήσουν σε βροχή ερωτημάτων όπου θα υπάρξουν μετά από την ανακοίνωση των νέων κανόνων στα σχολεία.  

Τα παιδιά ήδη είναι προσαρμοσμένοι σε νέες συνθήκες, βλέπουν τους γονείς τους να δουλεύουν από το σπίτι και βρίσκονται μακριά από παππούδες, γιαγιάδες, συγγενείς και φίλους τους τελευταίους δύο μήνες, οπόταν θα είναι σχετικά εύκολο και να προσαρμοστούν στην νέα σχολική καθημερινότητα. Σε ότι αφορά τους κανόνες αυτοπροστασίας και υγιεινής θα ήταν καλό να ξεκινήσετε αυτές τις μέρες μια ρουτίνα εντός σπιτιού, όπου θα τους μάθετε μέσα από ένα πίνακα επιβράβευσης να πλένουν σωστά τα χέρια τους και να κρατάνε αποστάσεις τονίζοντας πάντοτε πως είναι για την ασφάλεια τους. 

Εύχομαι καλές επιτυχίες σε όλα τα παιδιά, στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς, δύναμη και υπομονή και είμαι απόλυτα σίγουρη πως θα βγούμε νικητές.