Του Γιώργου Μιχαηλίδη

H Πολιτική Άμυνα ολοκλήρωσε την πρώτη μελέτη αξιολόγησης Κινδύνων που απειλούν την Κύπρο και αφορά την προσβολή από Χημικά, Βιολογικά, Ραδιολογικά, Πυρηνικά και Εκρηκτικά υλικά.

Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο το οποίο  αφορά την πολιτική προστασία στην Κύπρο με βάση Οδηγία της ΕΕ και επικαιροποιείται κάθε τρία χρόνια.  Μεσα από την έρευνα φαίνεται  ότι εν δυνάμει η Κύπρος απειλείται από 8 φυσικά κυρίως φαινόμενα. 

 Η μελέτη παρουσιάστηκε την Πέμπτη, 4 Μαρτίου 2021, σε διαδικτυακή ημερίδα με τη συμμετοχή συναρμοδίων κρατικών υπηρεσιών που λαμβάνουν μέρος σε Συμβουλευτική Επιτροπή προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως.

Η αξιολόγηση κινδύνων μπορεί να χρησιμοποιηθεί από όλες τις κρατικές Υπηρεσίες για τους σχεδιασμούς τους, Επίσης η μελέτη θα είναι προσβάσιμη  στις ασφαλιστικές εταιρείες, σε ερευνητές και το ευρύ κοινό.

Όπως εξήγησε στην Offsite ο ανώτερος λειτουργός της Πολιτικής Άμυνας Νικόλας Πάρης η πρώτη μελέτη ετοιμάστηκε, αλλά θα λάβει επίσημη μορφή όταν κατατεθεί σε αρμόδια Επιτροπή εμπειρογνωμόνων. ‘Οπως είπε:  «Για παράδειγμα,, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας κατά τις επόμενες δεκαετίες ενδιαφέρει όσους ασχολούνται με μαρίνες και λιμάνια, παραθαλάσσιες αναπτύξεις και την  πώληση γης.

Το πρόγραμμα αξιολόγησης κινδύνων της Κυπριακής Δημοκρατίας άρχισε να υλοποιείται από το 2012 υπό το πρίσμα της Απόφασης του Συμβουλίου και του Ευρωκοινοβουλίου (1313/2013/ΕΕ) σε σχέση με την αναδιάρθρωση του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.

Η Πολιτική Άμυνα είναι η αρμόδια αρχή για την Εθνική Εκτίμηση Κινδύνων στην Κύπρο και η ετοιμασία εκθέσεων Εθνικής Εκτίμησης Κινδύνων πλέον συνιστά θεσμική υποχρέωση για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ.

Για τους σκοπούς της κατάθεσης εκθέσεων από τα Κράτη Μέλη, η Επιτροπή κατάρτισε κατευθυντήριες γραμμές, προκειμένου να προσφέρει στα Κράτη Μέλη μια πρότυπη μεθοδολογία για τον καταρτισμό της εθνικής αξιολόγησης κινδύνων, η οποία συνάδει με τη σχετική σειρά διεθνών προτύπων ISO 31000.

Οι  πρώτες εκθέσεις προς την Επιτροπή κατατέθηκαν το 2015 και περιλάμβαναν κινδύνους που προκαλούνταν από  την κλιματική αλλαγή. Περιλάμβαναν, επίσης, διακριτούς φυσικούς και ανθρωπογενείς κινδύνους όπως είναι ο σεισμός, το τσουνάμι, η θαλάσσια ρύπανση και οι κυβερνο-κίνδυνοι. Οι πρώτες αυτές αξιολογήσεις έγιναν σε συνεργασία με το Τμήμα Περιβάλλοντος, το οποίο είχε τη δική του ευρωπαϊκή θεσμική υποχρέωση για αξιολόγηση κινδύνων από την κλιματική αλλαγή. Στο ίδιο πλαίσιο η Πολιτική Άμυνα φιλοξένησε στην Κύπρο Ολλανδή εμπειρογνώμονα με βάση ένα πρόγραμμα ανταλλαγής εμπειρογνωμόνων.

Η πιο πρόσφατη έκθεση για την Εθνική Εκτίμηση Κινδύνων κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη του 2018. Σε αυτήν περιλήφθηκαν οι ακόλουθοι κίνδυνοι:

• Σεισμός
• Τσουνάμι
• Πλημμύρες
• Λειψυδρία
• Τεχνολογικά ατυχήματα
• Δασικές πυρκαγιές
• Άνοδος στάθμης θάλασσας
• Θαλάσσια ρύπανση

Έχουμε και σύστημα προειδοποίησης 

Στις πόλεις και σε κοινότητες της Κύπρου, η Πολιτική Άμυνα έχει εγκαταστήσει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης από 150 σειρήνες σε παγκύπρια βάση για την προειδοποίηση του πληθυσμού σχετικά με απειλούμενη φυσική καταστροφή ή εχθρική αεροπορική ενέργεια. Το δίκτυο σειρήνων έχει τις πιο κάτω δυνατότητες:

• Να ηχήσει συναγερμό
• Να στείλει σήμα κινητοποίησης
• Να στείλει φωνητικά μηνύματα

Όταν ηχήσουν οι σειρήνες οι πολίτες έχουν υποχρέωση να ακολουθούν τις οδηγίες της Πολιτικής Άμυνας και των άλλων ουσιωδών υπηρεσιών.

Η Πολιτική Άμυνα παίρνει ορισμένα προληπτικά μέτρα, σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες, για να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε περίπτωση συμφοράς. Τέτοιες προληπτικές ενέργειες είναι:

• Ο καταρτισμός Σχεδίων Δράσης, όπως είναι το Σχέδιο Αντιμετώπισης Σεισμών «Εγκέλαδος».
• Η διεξαγωγή ασκήσεων, με διάφορα ενδεχόμενα σενάρια η εκπαίδευση.
• Ο εξοπλισμός και οι ασκήσεις των τμημάτων της.
• Η διαφώτιση του πληθυσμού σε τακτά χρονικά διαστήματα.
• Η κατασκευή και διαμόρφωση καταφυγίων.

Σε μια άλλη εξέλιξη, η Offsite αποκάλυψε ότι η Πολιτική Άμυνα έχει στα σκαριά εντός του 2022 την ετοιμασία μιας εντελώς νέας εφαρμογής (application) στα κινητά τηλέφωνα όπου οι χρήστες και συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας θα ενημερώνονται προληπτικά για περιπτώσεις πυρκαγιών, πλημμυρών, τσουνάμι, έντονων καιρικών φαινομένων αλλά και … πυρηνικής επίθεσης.

Η προειδοποίηση θα γίνεται μέσω του συστήματος το οποίο θα συνδέεται με κεραίες κινητής τηλεφωνίας ενημερώνοντας όσους συνδρομητές είναι χρήστες του application. Η ενημέρωση θα γίνεται σε τοπικό και όχι παγκύπριο επίπεδο. Παγκύπρια η ενημέρωση θα γίνεται με βάση τους σχεδιασμούς όταν προκύπτει κίτρινη και κόκκινη προειδοποίηση για έντονα και ακραία καιρικά φαινόμενα.

Σημειώνεται ότι πέραν της προειδοποίησης το application θα δίνει συμβουλές  για λήψη μέτρων και αντιμετώπισης των φαινομένων.