Υπέρ σε προσχώρηση στην Συνθήκης της Ανταρτικής τάσσεται το Υπουργείο Εξωτερικών, σύμφωνα με απαντητική επιστολή του αρμόδιου Υπουργού Νίκου Χριστοδουλίδη, προς τον πρόεδρο και βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων – Συμμαχία Πολιτών, Γιώργο Περδίκη.

Το Υπουργείο Εξωτερικών αναγνωρίζει τη σημασία και σπουδαιότητα της πιο πάνω Συνθήκης, καθώς και τα επιστημονικά και πολιτικά ευεργετήματα που αυτή προσφέρει, και όπως αναφέρει βρίσκεται σε επαφή με τα Υπουργεία Παιδείας και Γεωργίας, για προώθηση της διαδικασίας προσχώρησης, το συντομότερο δυνατόν.

Σύμφωνα με την επιστολή του Υπουργείου, ευελπιστεί ότι η πιο πάνω διαδικασία θα τελεσφορήσει τάχιστα, «ώστε το Υπουργείο Εξωτερικών να καταθέσει έγγραφο προσχώρησης και η Κυπριακή Δημοκρατία να καταστεί πλήρες μέλος της Συνθήκης, επ’ ωφελεία της επιστημονικής κοινότητας στην Κύπρο.»

Τι είναι η Συνθήκη της Ανταρκτικής

Στην Ανταρτική ταξίδεψε τον Δεκέμβριου του 2018 και ο Καθηγητής Φυσικής και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Κωνσταντίνος Χριστοφίδης.

Σύμφωνα με τον κ. Χριστοφίδη, η Συνθήκη της Ανταρκτικής απαγορεύει οποιαδήποτε στρατιωτική δράση στην ήπειρο της Ανταρκτικής, και είναι ελεύθερη μόνο για επιστημονική δράση κατόπιν συμφωνιών μεταξύ των χωρών που προσχώρησαν στην Συνθήκη.

Στα πλαίσια της Συνθήκης οι χώρες πρέπει να επιλύνουν τις διαφορές τους με ειρηνικό τρόπο ή από το Διεθνές Δικαστήριο.

Όπως ανέφερε στην Offsite ο κ. Χριστοφίδης, η «Συνθήκη της Ανταρκτικής» (The Antarctic Treaty) και οι συναφείς συνθήκες, οι οποίες ονομάζονται συνολικά «Σύστημα Συνθηκών Ανταρκτικής» (Antarctic Treaty System ή ATS) υπογράφηκαν από δώδεκα  χώρες πριν από σχεδόν 60 χρόνια, την 1η Δεκεμβρίου του 1959,ενώ μέχρι σήμερα έχει επικυρωθεί από 53 χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας από το 1987.

Οι πρώτες δώδεκα χώρες που υπέγραψαν τη συνθήκη (Αργεντινή, Αυστραλία, Βέλγιο, Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Νέα Ζηλανδία, Νορβηγία, Νότιος Αφρική, Σοβιετική Ένωση και Χιλή) ήταν βέβαια αυτές που είχαν στρατηγικά συμφέροντα στην ήπειρο.

Να σημειώσουμε πως η Ανταρκτική είναι μια ήπειρος ελεύθερης πρόσβασης για όλους τους πολίτες του κόσμου, και θεωρείται πρότυπο για έναν τρόπο δράσης χωρών με διαφορετικές δομές και επιδιώξεις, στην επίτευξη ενός σκοπού που θα εξυπηρετεί την ανθρωπότητα. 

Γιατί είναι σημαντική για την Κύπρο

Σύμφωνα με τον κ. Περδίκη, η Συνθήκη διέπει πώς μια χώρα συμμετέχει στην αξιοποίηση των πόρων της Ανταρκτικής είτε με προγράμματα αξιοποίηση των φυσικών πόρων.

Πρόσθεσε επίσης πως το υπέδαφος της ηπείρου είναι πλούσιο σε πετρέλαιο, φυσικό αέριο και από πολύτιμα ορυκτά.

Όπως επεσήμανε ο κ. Περδίκης, είναι σημαντικό για την Κύπρο να προσχωρήσει στην Συνθήκη για να μπορεί να συμμετάσχει στα ερευνητικά προγράμματα και στη συνέχεια ίσως και σε εκμετάλλευση των πόρων.

Πέραν των πιο πάνω, σύμφωνα με τον κ. Χριστοφίδη, στην Ανταρκτική διεξάγεται μια σημαντική έρευνα που αγγίζει το παγκόσμιο περιβαλλοντικό σύστημα. 

Όπως μας εξήγησε, «η Ανταρκτική, είναι η «κουζίνα» του παγκόσμιου κλίματος και δεν μπορούμε να την αγνοούμε.  Σε αυτό λοιπόν το παγκόσμιο σύστημα αναζήτησης της γνώσης η Κύπρος πρέπει να συμμετέχει. Είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα όπου όλες οι ερευνητικές πόρτες είναι ανοιχτές. Πρέπει να δράττουμε  όλες τις ευκαιρίες, και εκεί που είναι αδύνατο να το κάνουμε δυνατό.»

Στις 10 Ιουλίου του 2019 στην Πράγα συνέρχεται το διεθνές φόρουμ του Antarctic Treaty, και το Υπουργείο Εξωτερικών έχει ακόμη την ευκαιρία να υποβάλει την αίτηση προκειμένου να επικυρωθεί και να συμμετάσχει και η Κύπρος σε αυτή την Συνθήκη.