Συνέντευξη στον Σωτήρη Νικηφόρου

«Να δίνουμε ελπίδα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη». Με αυτή την τόσο απλή αλλά γεμάτη νοήματα φράση κλείνει η συνέντευξη που παραχώρησε στην OffsiteNews, ο Ιδρυτής και Γενικός Διευθυντής του  "Hope For Children" CRC Policy Center, κ. Joseph Borghese. Η φράση αυτή περικλείει όλη την ουσία ύπαρξης και την σπουδαία δράση του "Hope For Children" (HFC) που πέραν πάσης αμφιβολίας εδώ και 15 χρόνια προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών στην Κύπρο και το εξωτερικό και δίνει έμπρακτα ελπίδα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη. ''Aγγίξαμε τις ζωές χιλιάδων παιδιών μέσα από τα προγράμματά μας'' δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Borghese

Ο Ιδρυτής του "Hope For Children", μας μίλησε για το πολυδιάστατο έργο του οργανισμού, για όλα τα πολύ σημαντικά προγράμματα που υλοποιούνται και τις διάφορες δράσεις του. Μας αναπτύσει την σπουδαιότητα του καινοτόμου προγράμματος “Σπίτι του Παιδιού” (ΣτΠ) το οποίο διαχειρίζεται περιπτώσεις διερεύνησης σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών σε μια εποχή που η παιδική βία και κακοποίηση εξαπλώνεται ραγδαία. 

Μας εξηγεί γιατί η εγκαθίδρυση της παρουσίας του  "Hope For Children"  στις ΗΠΑ αποτελεί ορόσημο στην πορεία του Οργανισμού ενώ κάνει αναφορά και στις υπόλοιπες δράσεις του οργανισμού στο εξωτερικό.

Μεταξύ άλλων, τόνισε επίσης την ύπαρξη της γραμμής 1466, η οποία απευθύνεται κυρίως σε παιδιά και οικογένειες για παροχή ψυχολογικής, κοινωνικής και νομικής στήριξης, συμβουλευτικής και καθοδήγησης για θέματα που αφορούν στη προστασία των παιδιών. 

Αναφέρθηκε επίσης στην στήριξη που παρέχει το κράτος αλλά και ο ιδιωτικός τομέας στον οργανισμό. 

Ακολουθεί αυτούσια η συνέντευξη του κ. Joseph Borghese:

• Το Hope For Children εδώ και σχεδόν 15 χρόνια στηρίζει και προστατεύει τα δικαιώματα των παιδιών στην Κύπρο αλλά και σε χώρες του εξωτερικού αφού είναι Διεθνής οργανισμός. Η δράση του οργανισμού είναι πολυδιάστατη και το έργο αναγνωρίζεται από την κυπριακή πολιτεία αλλά και την κοινωνία γενικότερα. Κατ’ αρχάς θα θέλαμε να μας αναφέρετε τις κυριότερες δράσεις και προγράμματα που υλοποιεί το Hope For Children για την προστασία των παιδιών…

Ο ανθρωπιστικός οργανισμός “Hope For Children” CRC Policy Center ιδρύθηκε στην Κύπρο το 2008, έχει ως έδρα του τη Λευκωσία και διατηρεί εκπροσώπηση σε άλλες εννέα χώρες. Σκοπός του είναι να υλοποιεί πολυεπίπεδα ανθρωπιστικά προγράμματα που αφορούν στην προώθηση των Δικαιωμάτων όλων των παιδιών με προτεραιότητα την ευημερία τους, την εκπαίδευση και την πρόληψη κάθε είδους βίας ενάντια σε αυτά, καθώς και στην ψυχοκοινωνική και νομική τους στήριξη.  

Τόσο η πολιτεία, όσο και η τοπική κοινωνία ευρύτερα, έχουν αναγνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια το πολυδιάστατο έργο και τις προσπάθειες που γίνονται από το Hope For Children και την ομάδα επαγγελματιών του που ξεπερνά τα 100 άτομα προσωπικό, με στόχο να βρίσκονται δίπλα σε κάθε παιδί που έχει πραγματικά ανάγκη, προστατεύοντας τα δικαιώματά του. Στήριξη σε αυτή την προσπάθεια δίνει επίσης και η επιχειρηματική κοινότητα της Κύπρου που έχει δείξει πολλές φορές το φιλάνθρωπο πρόσωπό της με την οικονομική ενίσχυση του Οργανισμού.  

Τα περισσότερα προγράμματα του Οργανισμού που υιοθετήθηκαν και εφαρμόζονται μέχρι και σήμερα, αναβαθμίζονται διαρκώς με στόχο να εξυπηρετούν όλο και περισσότερα παιδιά. Στα προγράμματα αυτά, περιλαμβάνεται συγκεκριμένα το “Σπίτι του Παιδιού” (ΣτΠ) που δημιουργήθηκε το 2017 και επιδιώκει την εξυπηρέτηση της δικαιοσύνης με φιλικό προς το παιδί τρόπο, κατά τη διαχείριση περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού, την ασφάλεια, την προστασία και την ευημερία του μέσω πολυθεματικής προσέγγισης. Η διαχείριση και η λειτουργία του ΣτΠ έχουν ανατεθεί στο “Hope For Children” CRC Policy Center από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, και την επίβλεψη και επιδότηση του έχουν αναλάβει οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ). Το ΣτΠ λειτουργεί με την άμεση και συστηματική συνεργασία της Αστυνομίας Κύπρου, των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, του Υπουργείου Υγείας, και του Υπουργείου Παιδείας. 

Ένα άλλο σημαντικό μας πρόγραμμα, είναι αυτό των Ανάδοχων Οικογενειών, που υλοποιείται σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας μετά από υπογραφή Πρωτοκόλλου Συνεργασίας. Στόχος του θεσμού της αναδοχής είναι η διασφάλιση της προστασίας, της φροντίδας και του συμφέροντος κάθε παιδιού που στερείται το οικογενειακό του περιβάλλον. Αφορά παιδιά που βρίσκονται υπό τη νομική φροντίδα της Διευθύντριας Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας και είναι μία εναλλακτική οικογενειακή φροντίδα η οποία διασφαλίζει την ευημερία των παιδιών και σέβεται τις ανάγκες τους, ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται μια υγιής, σταθερή και ασφαλή καθημερινότητα για τα παιδιά. Στα πλαίσια του προγράμματος ανάδοχων οικογενειών, ο ρόλος του HFC είναι να προωθεί και να υποστηρίζει τον θεσμό αυτό παρέχοντας υπηρεσίες στήριξης και εκπαίδευσης σε ανάδοχους γονείς αλλά και συμβάλλοντας μέσω των εξειδικευμένων κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων του στην αξιολόγηση των υποψήφιων ανάδοχων γονιών σε στενή συνεργασία με τις ΥΚΕ. Το πρόγραμμα καλύπτει όλες τις επαρχίες της Δημοκρατίας. 

Ένα άλλο πρόγραμμα του HFC είναι η λειτουργία ιδιωτικών παιδικών στεγών για τη φιλοξενία και στήριξη ασυνόδευτων παιδιών που βρίσκονται υπό τη κηδεμονία της Διευθύντριας των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Στόχος των στεγών “Σπίτια της Ελπίδας” είναι να παρέχουν στα ασυνόδευτα παιδιά κάτι πέραν από στέγαση, και συγκεκριμένα επιστημονικές και ολιστικές υπηρεσίες οι οποίες να ανταποκρίνονται σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας τους, με την κάλυψη των αναγκών τους στον καλύτερο δυνατό βαθμό, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην παροχή ψυχο-κοινωνικής και νομικής στήριξης. Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρόνια, και λόγω των αυξημένων περιπτώσεων ασυνόδευτων παιδιών, ο Οργανισμός υλοποιεί πρόγραμμα ημιανεξάρτητης διαβίωσης παρέχοντας φιλοξενία και εξειδικευμένες υπηρεσίες σε ασυνόδευτα παιδιά. 

Στο ευρύτερο πλαίσιο της δραστηριοποίησης του HFC θεωρούμε ιδιαίτερα σημαντικές και τις δράσεις που γίνονται με σκοπό την εκπαίδευση παιδιών, όλων των ηλικιακών ομάδων, για τα δικαιώματα του παιδιού, μέσω βιωματικών δραστηριοτήτων μη τυπικής μάθησης, χρησιμοποιώντας μεταξύ άλλων εγχειρίδια του Συμβουλίου της Ευρώπης. Μέσα από την υλοποίηση του προγράμματος αυτού, από το 2008 μέχρι και σήμερα έχουν εκπαιδευτεί και ενημερωθεί περισσότερα από 300.000 παιδιά σε θεματικές ενότητες μεταξύ άλλων όπως τα δικαιώματα του παιδιού, σχολικός εκφοβισμός, διαφορετικότητα, διαχείριση θυμού, ρατσισμός, πρόληψη της σεξουαλικής κακοποίησης κλπ. 

Σημαντικοί μηχανισμοί στους οποίους τα παιδιά αλλά και οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν για βοήθεια είναι οι γραμμές που λειτουργεί ο οργανισμός δηλαδή την 24ωρη Εθνική Γραμμή Στήριξης 1466, την Ευρωπαϊκή Γραμμή Στήριξης Παιδιών και Εφήβων 116111, και την 24ωρη Ευρωπαϊκή Γραμμή Εξαφανισμένων Παιδιών 116000.   

Τέλος, στις κυριότερες δράσεις του οργανισμού περιλαμβάνονται και τα ευρωπαϊκά και ερευνητικά προγράμματα που διενεργεί ο τομέας έρευνας και ανάπτυξης του Οργανισμού.

• Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σπουδαιότερα επιτεύγματα του οργανισμού όλα αυτά τα χρόνια;

Πιστεύω πως η κάθε προσπάθεια που γίνεται για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης ενός παιδιού ή της διασφάλισης των δικαιωμάτων του είναι από μόνη της ένα σπουδαίο επίτευγμα. Και στο HFC περήφανα δηλώνω πως έχουμε πολλά τέτοια παραδείγματα όλα αυτά τα χρόνια, έχοντας αγγίξει τις ζωές χιλιάδων παιδιών μέσα από τα προγράμματά μας. 

Ωστόσο, αν πρέπει να αναδείξω ένα πρόγραμμα, θα εστίαζα στο πιο πρόσφατο, που αφορά την εγκαθίδρυση και λειτουργία του ιδιαίτερα καινοτόμου προγράμματος “Σπίτι του Παιδιού” (ΣτΠ) το οποίο διαχειρίζεται περιπτώσεις διερεύνησης σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών. Το ΣτΠ σχεδιάστηκε με βάση το πρωτοποριακό Ισλανδικό μοντέλο “Barnahus” που εφαρμόζεται ευρέως πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η δομή αυτή είναι αποτέλεσμα συλλογικής προσπάθειας προερχόμενης από το υπουργείο εργασίας που ήταν τότε το αρμόδιο για το θέμα αυτό, όλα τα υπουργεία που σήμερα εμπλέκονται στη λειτουργία του, από άτομα σε θέσεις λήψης πολιτικών αποφάσεων, Επιτρόπους και του Οργανισμού μας. Μας τιμά το γεγονός ότι η Κυπριακή Δημοκρατία επέλεξε να αναθέσει τη διαχείριση του ΣτΠ στο HFC και είμαστε περήφανοι που είμαστε σε θέση να υλοποιούμε αυτό το έργο με επιτυχία.

Σημαντική εξέλιξη το 2022, αποτέλεσε η απόφαση του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας για δημιουργία δεύτερου Σπιτιού του Παιδιού το οποίο να διαχειρίζεται τις περιπτώσεις που αφορούν και τις υπόλοιπες μορφές βίας ενάντια στα παιδιά, εκτός από τη σεξουαλική βία. Το εν λόγω έργο έχει ενταχθεί κάτω από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της κυβέρνησης.

• Θυμάστε κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό που σας στιγμάτισε, που σας συγκίνησε περισσότερο;

Είναι γεγονός ότι οι στιγμές που με συγκίνησαν είναι αρκετές και η κάθε μία με διαφορετικό τρόπο. Δεν θα ήθελα να σταθώ σε κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό, για ευνόητους λόγους, ωστόσο, θα ήθελα να υπενθυμίσω στους αναγνώστες σας την ύπαρξη της γραμμής 1466, η οποία απευθύνεται κυρίως σε παιδιά και οικογένειες για παροχή ψυχολογικής, κοινωνικής και νομικής στήριξης, συμβουλευτικής και καθοδήγησης για θέματα που αφορούν στη προστασία των παιδιών. Η ύπαρξη της Γραμμής αυτής, είναι μέγιστης σημασίας. Είναι απαραίτητο να δίνονται στα παιδιά αλλά και στις οικογένειες όλα τα μέσα για να ζητήσουν βοήθεια ή καθοδήγηση για προβλήματα που αντιμετωπίζουν».

• Θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο για τις δράσεις του Hope For Children εκτός Κύπρου. Πριν λίγους μήνες για παράδειγμα εγκαινιάσατε την παρουσία του οργανισμού στις ΗΠΑ. Ποιες οι ενέργειες και οι στόχοι της διεθνούς δράσης του οργανισμού…

Ένα μέρος της δράσης του Οργανισμού ασχολείται με ευρωπαϊκές και διεθνείς συνεργασίες. Η εγκαθίδρυση της παρουσίας του HFC στις ΗΠΑ αποτελεί ορόσημο στην πορεία του Οργανισμού από την ημέρα της ίδρυσής του και είναι αποτέλεσμα εντατικής δουλειάς των τελευταίων τριών χρόνων και στοχεύει στην περαιτέρω ανάπτυξη του Οργανισμού και στην υποστήριξη των πρωτοβουλιών του που επηρεάζουν θετικά τη ζωή τόσων πολλών παιδιών.

Αποστολή του “Hope For Children” CRC Policy Center USA είναι να ενδυναμώσει την παρουσία του Οργανισμού στον τομέα της προστασίας και της προώθησης των δικαιωμάτων του παιδιού μέσα από την επέκταση ερευνητικών προγραμμάτων, πρωτοβουλιών ενημέρωσης, καθώς και δράσεων οικονομικής ενίσχυσης των προγραμμάτων στην Κύπρο. Πέραν της εγκαθίδρυση του HFC στις ΗΠΑ, ως Οργανισμός έχουμε πετύχει όλα αυτά τα χρόνια να αναπτύξει στενή συνεργασία, σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, με οργανισμούς και φορείς, συμπεριλαμβανομένων νομοθετικών, εκτελεστικών και δικαιοδοτικών οργάνων και είναι μέλος σε σημαντικά δίκτυα με σκοπό την ανταλλαγή γνώσεων και την προώθηση σημαντικών θεμάτων που αφορούν τα δικαιώματα του παιδιού σε παγκόσμια κλίμακα.

Μεταξύ άλλων το HFC διατηρεί Καθεστώς Παρατηρητή στην Επιτροπής Λαζαρότε και της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού του Συμβουλίου της Ευρώπης, Συμμετοχικό καθεστώς στη Διάσκεψη των Διεθνών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΔΜΚΟ) του Συμβουλίου της Ευρώπης, αποτελεί μέλος της Πλατφόρμας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (Fundamental Rights Platform- FRP), Ιδρυτικό μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου “PROMISE Barnahus Network” και του Ευρωπαϊκού Δικτύου Συστημάτων Κηδεμονίας (European Guardianship Network), Μέλος του Δικτύου Anna Lindh Foundation και πολλά άλλα.

• Είναι γεγονός ότι όσο περνούν τα χρόνια οι ανάγκες και τα παιδιά που χρειάζονται στήριξη αυξάνονται σημαντικά. Θα θέλαμε να μας πείτε γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό, και αν αυτές οι αυξανόμενες ανάγκες διαφοροποιούν τον τρόπο δράσης του Hope For Children…

Κάθε μέρα γινόμαστε μάρτυρες της εξάπλωσης της παιδικής βίας και κακοποίησης. Σήμερα η βία προς τα παιδιά μπορεί να συμβαίνει σε οποιοδήποτε πλαίσιο. Επιπλέον των προκλήσεων που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν όσον αφορά την υγεία, τη διατροφή και την παιδεία, τα παιδιά σήμερα έχουν να αγωνιστούν κατά νέων απειλών όπως η κλιματική αλλαγή, η ηλεκτρονική κακοποίηση και ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός (cyberbullying). Ως οργανισμός του οποίου η δράση επικεντρώνεται στα δικαιώματα του παιδιού, αναπτύσσουμε διαρκώς νέα προγράμματα έτσι ώστε να καλύψουμε όσες περισσότερες ανάγκες μπορούμε.

Δεν εφησυχαζόμαστε ποτέ και δεν περιορίζουμε τα προγράμματά μας, καθώς αναγνωρίζουμε πως ο ρόλος μας είναι σημαντικός για την κοινωνία, με στόχο τόσο την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση της βίας ενάντια στα παιδιά, κάτι που απαιτεί συστηματική προσπάθεια περιορισμού των κινδύνων και εύρεσης προστατευτικών παραγόντων έναντι όλων των συνθηκών που συνθέτουν τους παράγοντες κινδύνου σε ατομικό, διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.

• Στο σημαντικό σας έργο, πέραν από την πολιτεία, έχετε αρκετούς συμπαραστάτες. Οργανισμούς, φορείς, εταιρείες κ.α. Τι σημαίνει για τον οργανισμό αυτή η στήριξη και τι μήνυμα στέλνετε στους συνεργάτες σας…

Η στήριξη που λαμβάνει ο Οργανισμός από τον Δημόσιο και Ιδιωτικό τομέα είναι ύψιστης σημασίας, καθώς μόνο έτσι μπορούμε να υλοποιήσουμε τα προγράμματά μας, μέσω των οποίων επωφελούνται χιλιάδες παιδιά στην Κύπρο. Η πολιτεία, στέκεται δίπλα μας και στηρίζει τις προσπάθειές μας, ωστόσο, οι αυξανόμενες ανάγκες επιβάλλουν τη συνεχή ευαισθητοποίηση και του ιδιωτικού τομέα, έτσι ώστε να μπορούμε να είμαστε ευέλικτοι στην αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών που διαρκώς βρίσκουμε μπροστά μας. Ως κοινωνία, οφείλουμε να στεκόμαστε πίσω, δίπλα και μπροστά από κάθε παιδί, προστατεύοντας τα δικαιώματά του και μόνο η από κοινού συνεισφορά, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, θα μας βοηθήσει έτσι ώστε να φέρουμε εις πέρας το δύσκολο έργο που έχουμε αναλάβει.

• Κλείνοντας την συνέντευξη αυτή, θα θέλαμε να μοιραστείτε μαζί μας το όραμά σας για το Hope For Children ως Ιδρυτής.

Να δίνουμε ελπίδα σε κάθε παιδί που έχει ανάγκη.