Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Χατζηανδρέα

Για όλους και για όλα μίλησε ο Υπουργός Υγείας σε συνέντευξη που παρέθεσε στην Offsite στέλνοντας το μήνυμα ότι είμαστε κοντά στο να επιστρέψει η ζωή μας σε πιο φυσιολογικές συνθήκες. Ένα χρόνο μετά την εμφάνιση και εξάπλωση της πανδημίας στη χώρα μας ο Κωνσταντίνος Ιωάννου κάνει έναν πρώτο απολογισμό, αναλύοντας αρχικά ποια είναι η στρατηγική της Κύπρου για την διαχείριση της πανδημίας. 

Μεταξύ άλλων ο Υπουργός Υγείας απαντά στο ερώτημα εάν υπήρξε ποτέ ως σκέψη να υποβάλει την παραίτηση του ενώ παράλληλα αναφέρεται και στις φραστικές επιθέσεις που δέχθηκε.

Σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς, ο Κωνσταντίνος Ιωάννου εκφράζει την εκτίμηση ότι η Κύπρος μπορεί να πετύχει τον στόχο που έθεσε για εμβολιασμό πέραν του 60% του πληθυσμού μέχρι το τέλος Ιουνίου. Για τους επαγγελματίες υγείας σημειώνει πως δεν τον ικανοποιεί το ποσοστό της μέχρι τώρα εμβολιαστικής τους κάλυψης υποστηρίζοντας παράλληλα πως σε καμία περίπτωση «δεν θέλουμε η επιλογή για εμβολιασμό να είναι προϊόν εξαναγκασμού».

Πέραν από τα της πανδημίας ο Υπουργός απαριθμεί μερικά από τα θέματα τα οποία χειρίζεται το υπουργείο ωστόσο λόγω του κορωνοϊού έμειναν για λίγο στο περίμενε. Καταληκτικά τονίζει την σημασία του ΓεΣΥ ενώ ξεκαθαρίζει εάν θα υπάρξει αύξηση στις εισφορές των πολιτών στο σύστημα υγείας μετά και τις καταχρήσεις που παρατηρούνται. 

- Οι αριθμοί λένε ότι η Κύπρος είναι πολύ ψηλά στη λίστα με τις χώρες που διαχειρίστηκαν καλύτερα την πανδημία. Ποια ήταν τα στοιχεία που έφεραν αυτό το αποτέλεσμα;

Απ.: Είναι γεγονός ότι διάφοροι διεθνείς οργανισμοί παρουσιάζουν την Κύπρο ανάμεσα στις χώρες που πέτυχαν να διαχειριστούν την πρωτόγνωρη αυτή υγειονομική κρίση αρκετά αποτελεσματικά. Η αρχή ήταν για όλους μας πάρα πολύ δύσκολη, διότι τόσο σε επιστημονικό επίπεδο οι γνώσεις των ειδικών ήταν περιορισμένες, αλλά και σε πολιτικό επίπεδο δεν υπήρχε μια ρότα για να ακολουθήσουμε. Βρισκόμασταν σε αχαρτογράφητα νερά. Μέχρι σήμερα, η εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, αφού τα πάντα είναι δυναμικά και ανατρέπονται στιγμιαία. 

Η στρατηγική μας εξαρχής -και σε αυτό πιστεύω οφείλεται μεγάλο μέρος του θετικού αποτελέσματος- βασίστηκε στον έγκαιρο εντοπισμό των θετικών περιστατικών. Για να το πετύχουμε αυτό επενδύσαμε στο κομμάτι της επιτήρησης της επιδημιολογικής εικόνας μέσω των μαζικών τεστ στον γενικό πληθυσμό και με στοχευμένα προγράμματα ελέγχου σε εργαζόμενους. Για τα προγράμματα αυτά πήραμε πολλές φορές τα εύσημα από το ECDC και με ικανοποίηση βλέπουμε κι άλλες χώρες στην Ευρώπη να ακολουθούν πλέον αυτή την πρακτική, αναγνωρίζοντας τη σημασία της ανίχνευσης των κρουσμάτων και της έγκαιρης παρέμβασης εκεί και όπου παρατηρείται έξαρση. 

Άρα, με τα πολλά τεστ, καταφέραμε να εντοπίζουμε έγκαιρα τα θετικά περιστατικά. Την ίδια ώρα, αυτό μας δίνει την ευχέρεια να απομονώσουμε τα θετικά περιστατικά και να αρχίσουμε αμέσως την ιχνηλάτηση των επαφών τους. Η ιχνηλάτηση είναι ο άλλος πυλώνας της στρατηγικής μας που εφαρμόσαμε από την πρώτη στιγμή. Η Ομάδα Ιχνηλάτησης παράγει μεγάλο όγκο δουλειάς, εργάζεται πολλές ώρες εδώ και έναν χρόνο για να μειώσει σε μεγάλο ποσοστό τον κίνδυνο περαιτέρω διασποράς του ιού στην κοινότητα.

Έγιναν πολλές ενέργειες όλον αυτό τον καιρό, που άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο, μας βοήθησαν να προχωρήσουμε με πιο σταθερά βήματα. Για να αναφέρω κάποιες ενδεικτικά, λάβαμε αυστηρά μέτρα στις πύλες εισόδου της Δημοκρατίας από την επαναλειτουργία τους πέρσι το καλοκαίρι. Δώσαμε έμφαση στην ετοιμασία υγειονομικών πρωτοκόλλων με κατευθυντήριες οδηγίες για τη λειτουργία διάφορων τομέων και επαγγελματικών κλάδων. Επιμορφώσαμε εργαζόμενους σε επιχειρήσεις για να μπορούν να εφαρμόζουν σωστά τα μέτρα προστασίας στον εργασιακό τους χώρο. Ενισχύσαμε τα νοσηλευτήρια με αναλώσιμα και εξοπλισμό και αυξήσαμε τη διαθεσιμότητα κλινών, εκπαιδεύοντας ταυτόχρονα προσωπικό στην περίθαλψη ασθενών με COVID-19 και αξιοποιώντας την εμπειρογνωμοσύνη από τον ιδιωτικό τομέα. 

- Παρά τα θετικά αποτελέσματα της Κύπρου ο κόσμος παραπονιέται και διαμαρτύρεται συνεχώς. Σας ενοχλεί αυτό;

Απ.: Με κάθε ειλικρίνεια, η απάντησή μου στο ερώτημά σας είναι όχι. Δεν με ευχαριστεί φυσικά, αλλά δεν το βρίσκω παράλογο. Όταν ξαφνικά ο κόσμος έπρεπε να αλλάξει τις συνήθειές του, να περιορίσει τις μετακινήσεις του, τις επαφές του με τα αγαπημένα του πρόσωπα, να προσαρμόσει ολόκληρη τη ζωή του σε μια κατάσταση πρωτοφανή, όπου κανένας, ούτε επιστήμονες ούτε πολιτικοί, δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα τελειώσει, είναι δύσκολο για τον οποιονδήποτε να «παρηγορηθεί» με τα θετικά αποτελέσματα και ακόμα και ο πιο ψύχραιμος θα διαμαρτυρηθεί. Υπάρχει έντονο το στοιχείο της κόπωσης λόγω των πολύμηνων περιοριστικών μέτρων και αυτό κάνει πολλούς πολίτες να χάνουν την εμπιστοσύνη τους όχι μόνο στους χειρισμούς της Κυβέρνησης, αλλά και στους επιστήμονες, ακόμα και στους γιατρούς που μέχρι πρόσφατα χειροκροτούσε και ευχαριστούσε. 

Με κίνδυνο να γίνω γραφικός με τις επαναλαμβανόμενες εκκλήσεις μου, θέλω να απευθυνθώ ξανά στους συμπολίτες μας και να τους καλέσω να παραμείνουν προσηλωμένοι στον κοινό στόχο πολιτείας και κοινωνίας.

Με τους εμβολιασμούς άρχισε η αντίστροφη μέτρηση, η αρχή του τέλους.

Με την πειθαρχία που δείξαμε ότι έχουμε, πολύ σύντομα θα επανέλθουμε σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς. Η προσοχή μας πρέπει να μείνει στραμμένη στην πιστή εφαρμογή των μέτρων προστασίας, στην προφύλαξη της ζωής μας και των αγαπημένων μας. 

- Ως Υπουργός Υγείας ποιο είναι το μεγάλο σας παράπονο σε αυτό τον ένα χρόνο πανδημίας;

Απ.: Θα ήμουν άδικος αν έλεγα ότι έχω κάποιο παράπονο από τη συμπεριφορά της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών τον τελευταίο χρόνο. Υπήρξαν εξ αρχής σοβαροί και υπεύθυνοι, και πέτυχαν αυτό που σε άλλες χώρες φαντάζει, ακόμα και σήμερα, ακατόρθωτο.

Αν μπορώ να το χαρακτηρίσω παράπονο, θα έλεγα ότι εκείνο που με στεναχώρησε σε πολλά στάδια της διαχείρισης αυτής της πανδημίας ήταν η άδικη και στείρα κριτική που ασκείτο και ασκείται ακόμα από κάποιους. Προσωπικά θεωρώ την καλοπροαίρετη και εποικοδομητική κριτική συνυφασμένη με τη βελτίωση και την αύξηση της αποδοτικότητας. Αυτή τη σχέση κριτικής-βελτίωσης δεν την βλέπω πάντοτε. Αντίθετα, παρόλο που κατανοώ ότι σε συνθήκες πίεσης και έντασης, ο καθένας αναζητά εξιλαστήριο θύμα για να εκτονώσει τον θυμό του, με ανησυχεί όταν αυτός ο θυμός είναι ανεξέλεγκτος και μετατρέπεται σε επίθεση προς το πρόσωπό μου και την οικογένειά μου. Επαναλαμβάνω όμως ότι αυτές ήταν μεμονωμένες περιπτώσεις και επ’ ουδενί δεν χαρακτηρίζουν το σύνολο της κοινωνίας.

- Αντιλαμβάνομαι από την απάντησή σας ότι δεχθήκατε επιθέσεις εσείς προσωπικά αλλά και η οικογένειά σας. Τι είδους επιθέσεις δεχθήκατε και ποια ήταν η αντίδρασή σας; Έχετε προχωρήσει σε καταγγελία στην Αστυνομία;

Απ.: Υπήρξαν κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις που δέχθηκα φραστικές επιθέσεις, οι οποίες στράφηκαν και εναντίον της οικογένειάς μου. Ωστόσο, δεν ήταν επαναλαμβανόμενες, για αυτό και προτίμησα να μην δώσω περισσότερη έκταση και δεν προχώρησα σε καταγγελία στην Αστυνομία.

- Σκεφτήκατε όλο αυτό το διάστημα που έχουμε την πανδημία να υποβάλετε την παραίτησή σας;

Απ.: Αναμφίβολα οι στιγμές έντασης είναι σχεδόν καθημερινές στο Υπουργείο Υγείας. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες και αγγίζουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, που δεν μου επιτρέπουν να εφησυχάζω ούτε λεπτό. Θα ήταν ψέμα να πω ότι δεν υπήρξαν στιγμές που οι καταστάσεις με οδήγησαν στα όρια της υπομονής μου. Επέλεγα όμως να απομακρυνθώ για λίγο από την κατάσταση, για να ηρεμήσω και με ψυχραιμία να σκεφτώ πώς θα επιλύναμε το όποιο ζήτημα. Εκείνο που μου έδωσε σε πολλές περιπτώσεις κουράγιο για να συνεχίσω ήταν η στήριξη που είχα και έχω από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον οποίο ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη που μου δείχνει. 

- Υπάρχουν φωνές ότι παραγκωνίζετε ειδικούς και ταυτόχρονα συμβουλεύεστε περισσότερο άτομα της δικής σας εμπιστοσύνης. Πώς το σχολιάζετε;

Απ.: Ουδέν αναληθέστερο. Από την αρχή της πανδημίας, μετά και από προτροπές από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, συστάθηκε μια ομάδα επιστημόνων με διαφορετικές ειδικότητες, με αποστολή να ασκεί συμβουλευτικό ρόλο για το επιστημονικό μέρος της διαχείρισης. Η επιτροπή αποτελείται από 14 μέλη και έχει σε εβδομαδιαία βάση συναντήσεις, όπου εξετάζει τα διάφορα ζητήματα και μου υποβάλλει εισηγήσεις. 

Από εκεί και έπειτα -και νομίζω ότι αυτό είναι που παρερμηνεύεται από όσους λένε ότι παραγκωνίζω τους ειδικούς ή συμβουλεύομαι περισσότερο κάποιους-, οι αποφάσεις λαμβάνονται σε πολιτικό επίπεδο. Και για να ξεκαθαρίσω τι εννοώ με αυτό, το γεγονός ότι ο καθ’ ύλην αρμόδιος «διαχειριστής» του περί Λοιμoκαθάρσεως Νόμου είναι ο εκάστοτε Υπουργός Υγείας, δεν σημαίνει ότι ο Υπουργός Υγείας λαμβάνει μόνος του οποιαδήποτε απόφαση. Οι εισηγήσεις των ειδικών, μαζί με τα επιδημιολογικά δεδομένα, παρουσιάζονται στο Υπουργικό Συμβούλιο και οτιδήποτε αποφασιστεί, αποφασίζεται συλλογικά από όλα τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου. 

Αυτά τα επισημαίνω θέλοντας να εξηγήσω ότι οι εισηγήσεις των ειδικών δεν αποτελούν αυτόματα και αποφάσεις. Ο ρόλος της επιστημονικής επιτροπής είναι συμβουλευτικός και το Υπουργικό Συμβούλιο, εξετάζοντας τα επιδημιολογικά δεδομένα, κρίνει εάν μια εισήγηση είναι υλοποιήσιμη ή αν θα προκαλέσει πισωγύρισμα μεσο-μακροπρόθεσμα, κοκ. Ζυγίζονται δηλαδή τα οφέλη και οι κίνδυνοι και ανάλογα υιοθετούνται ή όχι σε πολιτικό επίπεδο από το Υπουργικό Συμβούλιο οι προτάσεις των ειδικών. 

Το πιστοποιητικό εμβολιασμών και η επιστροφή στην κανονικότητα

- Το ποσοστό των εμβολιασμένων επαγγελματιών υγείας κυμαίνεται στο 50% μέχρι στιγμής. Ποια η θέση σας και ποιο το μήνυμά σας ως Υπουργός Υγείας προς τους επαγγελματίες υγείας; Προχωράτε σε κάποιες ενέργειες για να αυξηθεί το ποσοστό; Υπάρχει περίπτωση να μπουν στο τραπέζι κάποιες κυρώσεις προς επαγγελματίες υγείας που δεν εμβολιάζονται; Για παράδειγμα στην Ιταλία γίνονται αποκοπές μισθών σε επαγγελματίες υγείας που δεν εμβολιάζονται.

Απ.: Σίγουρα δεν μας ικανοποιεί ότι η εμβολιαστική κάλυψη των επαγγελματιών υγείας είναι σε χαμηλό ποσοστό. Στον σχεδιασμό του Εθνικού Πλάνου Εμβολιασμού για την COVID-19, θέσαμε υψηλά στις προτεραιότητές μας τον εμβολιασμό των επαγγελματιών υγείας, επειδή ακριβώς αναγνωρίζουμε πόσο σημαντικό είναι να είναι προστατευμένη αυτή η ομάδα που εκτίθεται πιο εύκολα στον ιό. 

Εξ όσων ενημερώνομαι, ο Οργανισμός Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας κάνει ήδη μια εκστρατεία εσωτερικά στα νοσηλευτήρια του, αξιοποιώντας τις προσωπικές εμπειρίες εμβολιασμένων επαγγελματιών υγείας. Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό που έχει εμβολιαστεί ανέλαβε ρόλο «πρεσβευτή», σε μια προσπάθεια να εξηγηθεί από επιστήμονες σε άλλους επιστήμονες η αξία του εμβολιασμού. Είμαι σίγουρος ότι το εγχείρημα αυτό θα τύχει θετικής ανταπόκρισης και το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης των επαγγελματιών υγείας θα αυξηθεί.

Όσον αφορά πιθανές κυρώσεις για όσους δεν εμβολιάζονται, όχι, αυτό δεν είναι στο τραπέζι. Ο στόχος μας εξάλλου δεν είναι να τιμωρήσουμε εκείνους που δεν εμβολιάζονται, αλλά να τους πείσουμε με επιχειρήματα. Δεν θέλουμε η επιλογή για εμβολιασμό να είναι προϊόν εξαναγκασμού, αλλά συνειδητή και υπεύθυνη απόφαση.

- Το πιστοποιητικό εμβολιασμών που προωθεί η ΕΕ δίνει την ευχέρεια στα κράτη μέλη να το αξιοποιήσουν και για δραστηριότητες εντός της κάθε χώρας. Όπως για παράδειγμα στο Ισραήλ όπου οι πολίτες παρουσιάζουν το πιστοποιητικό για να μεταβούν σε συναυλίες και σε άλλες δραστηριότητες. Γίνεται σκέψη να εφαρμοστεί και στην Κύπρο αυτό το μέτρο;

Απ.: Η Κύπρος ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ακολουθεί και εφαρμόζει τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε σχέση με το Πράσινο Πιστοποιητικό Εμβολιασμού.

Εκείνο που σε καμία περίπτωση δεν θέλουμε είναι να δημιουργήσουμε πολίτες δύο ταχυτήτων, επιτρέποντας συγκεκριμένες δραστηριότητες μόνο στους εμβολιασμένους.

Είναι λεπτή η γραμμή και χρειάζεται μεγάλη προσοχή για να μην προκληθούν άλλες κοινωνικές επιπτώσεις. Σε κάθε περίπτωση όμως, παρακολουθούμε στενά τις ενέργειες που προωθεί η ΕΕ και ανάλογα θα πράξουμε και σε εθνικό επίπεδο.

- Μέχρι το καλοκαίρι θα βλέπουμε και στην Κύπρο τις εικόνες που βλέπουμε στο Ισραήλ που μοιάζουν με επιστροφή στην κανονικότητα;

Απ.: Αυτή είναι η ευχή όλων μας. Για να επιστρέψουμε σε τέτοιες εικόνες, χρειάζεται να πετύχουμε την εμβολιαστική κάλυψη ενός ικανοποιητικού ποσοστού του ενήλικου πληθυσμού. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε στρέψει πλέον την προσοχή μας. Θέλουμε ο εμβολιασμός των πολιτών να προχωρήσει με γοργούς ρυθμούς, στη βάση της διαθεσιμότητας σε εμβόλια.

Η αύξηση του ρυθμού εμβολιασμού αναμένεται να γίνει άμεσα, αφού εντός Απριλίου, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που μας έχει δοθεί, θα παραλάβουμε άλλες 270,000 δόσεις από τα τέσσερα αδειοδοτημένα εμβόλια, ποσότητα που αντιστοιχεί στον εμβολιασμό επιπλέον 195,000 πολιτών (συνολικά μέχρι αρχές Μαΐου θα έχουν εμβολιαστεί περίπου 310,000 άτομα). Μέλημά μας παραμένει ο εμβολιασμός όσων ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, ενώ ο στόχος που έχει τεθεί είναι να φτάσουμε ηλικιακά στον εμβολιασμό, τουλάχιστον με την 1η δόση, των ατόμων 45 ετών και άνω.

Θεωρώ, νοουμένου ότι θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα και οι ποσότητες, ότι μπορούμε να πετύχουμε τον στόχο μας για εμβολιασμό πέραν του 60% του ενήλικου πληθυσμού μέχρι το τέλος Ιουνίου, που αυτό θα μας επιτρέψει να καταργήσουμε περισσότερα μέτρα και να επιστρέψουμε σε πιο κανονικές συνθήκες με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Το Ινστιτούτο Καρκίνου και τα υπόλοιπα αναπτυξιακά έργα που δρομολογήθηκαν

- Υπάρχουν θέματα τα οποία ως Υπουργός Υγείας θα θέλατε να δώσετε έμφαση ωστόσο δεν προχώρησαν λόγω κορωνοϊού;

Απ.: Τα θέματα που χειρίζεται το Υπουργείο Υγείας είναι πολλά και άκρως ενδιαφέροντα. Για να απαριθμήσω μόνο μερικά, ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα για μένα είναι η αντιμετώπιση της μάστιγας του καρκίνου. Έχει θεσπιστεί Εθνική Στρατηγική για τον Καρκίνο -που είναι σε συνάρτηση με την αντίστοιχη Ευρωπαϊκή Στρατηγική-, στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η δημιουργία Ινστιτούτου Καρκίνου και η εφαρμογή πολιτικών πρόληψης. Το Ινστιτούτο Καρκίνου είναι ένα έργο που επιθυμώ να δω να υλοποιείται. Πιστεύω στην ολιστική προσέγγιση των καρκινοπαθών συνανθρώπων μας και θεωρώ ότι το Κράτος έχει υποχρέωση να προσφέρει στα άτομα αυτά όλες τις υπηρεσίες φροντίδας που χρειάζονται, είτε είναι ιατρικής φύσεως, ψυχολογικής, ή άλλης.

Στο ίδιο πλαίσιο είναι και η προώθηση και ολοκλήρωση κάποιων αναπτυξιακών έργων που είχαν δρομολογηθεί, αλλά έμειναν στάσιμα λόγω πανδημίας. Για παράδειγμα, η δημιουργία ΤΑΕΠ για παιδιά στο Μακάρειο Νοσοκομείο, η ολοκλήρωση του Τμήματος Αιμοκάθαρσης στο Νοσοκομείο Πάφου, η ολοκλήρωση του ΤΑΕΠ και της Κλινικής Φυματίωσης στην Κυπερούντα, κοκ.

Μετά και την εισαγωγή του Γενικού Συστήματος Υγείας που έχει νοικοκυρέψει σε μεγάλο βαθμό τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας, η ολοκλήρωση αναπτυξιακών έργων, θα αναβαθμίσει τις υπηρεσίες αυτές προς όφελος όλων των πολιτών.

Ένα άλλο μεγάλο κομμάτι του Υπουργείου Υγείας που θα ήθελα να δω να προχωρά, είναι εκείνο των κέντρων αποκατάστασης και ανακουφιστικής φροντίδας. Η Κύπρος δεν υστερεί έναντι άλλων χωρών της ΕΕ ή της περιοχής της Μεσογείου, διαθέτοντας αρκετά συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως η γεωγραφική θέση, οι καιρικές συνθήκες, οι άρτια καταρτισμένοι επαγγελματίες υγείας, οι υποδομές, κοκ. Όλα αυτά τα προτερήματα, εάν μπουν κάτω από την ομπρέλα ενός σωστού νομοθετικού πλαισίου και τύχουν της σωστής αξιοποίησης, μπορούν να ενδυναμώσουν το κομμάτι της αποκατάστασης και της ανακουφιστικής φροντίδας, αλλά και να βοηθήσουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού. Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά για τα οφέλη που θα φέρει η προώθηση της Κύπρου ως προορισμού ιατρικού τουρισμού: επενδύσεις σε υποδομές, ανάπτυξη δεξιοτήτων των επαγγελματιών υγείας, επενδύσεις στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας, αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της χώρας, και άλλα πολλά.

ΓεΣΥ και καταχρήσεις

- Το ΓεΣΥ έχει εφαρμοστεί, ωστόσο προέκυψε η πανδημία. Τι έγινε μέχρι σήμερα και τι δεν έγινε λόγω της πανδημίας; 

Απ.: Ως Κύπρος ήμασταν τυχεροί στην ατυχία μας. Και εξηγούμαι: όταν ξέσπασε η πανδημία, το ΓεΣΥ μετρούσε μόλις λίγους μήνες ζωής και δεν είχε εφαρμοστεί πλήρως. Φανήκαμε τυχεροί διότι το σκέλος της εξωνοσοκομειακής πρωτοβάθμιας φροντίδας είχε αρχίσει να βρίσκει τα πατήματά του. Το γεγονός ότι είχαμε πλέον τον θεσμό του Προσωπικού Ιατρού, ενώ από τον Ιούνιο του 2019 είχαν ήδη ενταχθεί τα φαρμακεία, και οι κλινικές και ακτινοδιαγνωστικές υπηρεσίες, υπήρξαν καταλυτικά στη διαχείριση της πανδημίας.

Την ίδια ώρα, εν μέσω πανδημίας, έπρεπε να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα της πλήρους εφαρμογής του ΓεΣΥ τον Ιούνιο του 2020 με την ένταξη της ενδονοσοκομειακής φάσης. Βρεθήκαμε μπροστά σε μεγάλο δίλημμα όταν έπρεπε να αποφασίσουμε εάν θα προχωρούσαμε βάσει προγραμματισμού ή εάν θα αναβάλλαμε την έναρξη της 2ης φάσης. Η ζυγαριά έγειρε προς τα οφέλη της έναρξης της 2ης φάσης, έστω και με καθυστερήσεις στην ένταξη κάποιων υπηρεσιών. Χιλιάδες συμπολίτες μας εξυπηρετήθηκαν μέσω του ΓεΣΥ, λαμβάνοντας υψηλού επιπέδου υγειονομικές υπηρεσίες από τους παρόχους της επιλογής τους και ανεξαρτήτως από την οικονομική ή κλινική τους κατάσταση. Αυτό ήταν η μεγαλύτερη ανταμοιβή για το Υπουργείο Υγείας και τον Οργανισμό Ασφάλισης Υγείας. 

Παρά τις καθυστερήσεις που είχαμε στην ένταξη κάποιων υπηρεσιών υγείας, αυτό κατέστη δυνατό σταδιακά και πλέον είμαστε σε θέση να προσφέρουμε στους δικαιούχους του Συστήματος την ιατροφαρμακευτική φροντίδα που χρειάζονται.

- Φαίνεται ότι οι καταχρήσεις από γιατρούς και ασθενείς είναι ένα μεγάλο πρόβλημα στο ΓεΣΥ. Υπάρχει ενδεχόμενο να έχουμε αύξηση των εισφορών από τους πολίτες έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί αυτό το πρόβλημα;

Απ.: Όχι, δεν υπάρχει πρόθεση για αύξηση των εισφορών των πολιτών για να αντιμετωπιστούν οι καταχρήσεις. Όντως, παρατηρούνται καταχρήσεις τόσο από δικαιούχους όσο και από παρόχους, αν και το τελευταίο διάστημα, μέσα από διάφορες ενέργειες και πρωτόκολλα που εφάρμοσε ο ΟΑΥ, έχουν μειωθεί κατά πολύ αυτά τα φαινόμενα. Όπως γνωρίζετε, ο Προϋπολογισμός του ΓεΣΥ είναι σφαιρικός, πράγμα που σημαίνει ότι εάν κάποιοι εκμεταλλεύονται το Σύστημα, το κάνουν εις βάρος του ίδιου του εαυτού τους και των συναδέλφων τους, αφού μειώνεται η τιμή μονάδας και κατ’ επέκταση οι απολαβές τους. 

Θεωρώ ότι εκείνο που χρειάζεται είναι συνεχής ενημέρωση και επιμόρφωση τόσο των παροχέων όσο και των δικαιούχων. Να γίνει κτήμα μας ότι το ΓεΣΥ είναι εδώ για εμάς και τις επόμενες γενιές και μόνο αν το προστατεύσουμε και φροντίσουμε για τη βιωσιμότητά του θα μας εξυπηρετήσει καλύτερα και πιο αποτελεσματικά για πολλά χρόνια στο μέλλον.

«Θα τα καταφέρουμε»

- Ένα μήνυμα προς τον κόσμο

Απ.: Ως μέλος της κοινωνίας, αισθάνομαι την ίδια κόπωση που αισθάνονται όλοι οι συμπολίτες μας. Όλοι θέλουμε να βγούμε από αυτή την κρίση το συντομότερο δυνατό. Μας λείπουν οι φίλοι μας, οι συγγενείς μας, τα ταξίδια, η ηρεμία, το γλέντι, η ζωή μας όπως την ζούσαμε.

Είμαστε κοντά στο να πετύχουμε την επανεκκίνηση της ζωής μας υπό πιο φυσιολογικές συνθήκες.

Ας μην γκρεμίσουμε όσα με πολλές θυσίες πετύχαμε τον τελευταίο χρόνο. Είμαι βέβαιος ότι το τέλος αυτού του πολέμου θα μας βρει ενωμένους, πιο δυνατούς και πιο σοφούς, με έντονο το αίσθημα της κοινωνικής ευθύνης και της αλληλεγγύης. Μπορούμε και θα τα καταφέρουμε.