Tην αξιολόγηση των προσχεδίων των Kρατών Mελών για την υλοποίηση των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ, και ιδίως των συμφωνημένων επιδιώξεων της ΕΕ για την ενέργεια και το κλίμα για το 2030, δημοσίευσε σήμερα η Κομισιόν.

Σύμφωνα με το κείμενο των συστάσεων για την Κύπρο, η Κομισιόν καλεί τη χώρα να "αποσαφηνίσει πώς σχεδιάζει να επιτύχει τον στόχο της για το 2030 όσον αφορά τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου για τομείς εκτός του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών της ΕΕ (-24 % σε σύγκριση με το 2005), εξετάζοντας άλλες οικονομικά αποδοτικές πολιτικές κατά την περίοδο 2021-30, καθώς και την προβλεπόμενη χρήση των δυνατοτήτων ευελιξίας μεταξύ του τομέα επιμερισμού των προσπαθειών και των τομέων εκτιμώμενης χρήσης γης, αλλαγών στη χρήση γης και δασοκομίας. Ιδιαίτερη προσοχή θα μπορούσε να δοθεί στις μεταφορές."

Η αξιολόγηση της Κομισιόν σχετικά με το προσχέδιο του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου της Κύπρου για την ενέργεια και το κλίμα για την περίοδο 2021-2030 περιέχει συγκεκριμένα 10 συστάσεις.

Αναλυτικά  η Κομισιόν ζητά από την Κύπρο "να αυξήσει κατά πολύ το επίπεδο φιλοδοξίας για το 2030 για μερίδιο ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τουλάχιστον 23 % ως συνεισφορά της Κύπρου στον στόχο της Ένωσης για το 2030 για την ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, όπως συνάγεται από τον τύπο του παραρτήματος II του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και αφού ληφθούν δεόντως υπόψη οι σχετικές περιστάσεις και οι εθνικοί περιορισμοί."

Ζητά "να συμπεριλάβει στο τελικό ενοποιημένο εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα ενδεικτική πορεία που επιτυγχάνει όλα τα σημεία αναφοράς σύμφωνα με το άρθρο 4 στοιχείο α) σημείο 2) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 σύμφωνα με το εν λόγω μερίδιο, δεδομένης της ανάγκης να αυξηθεί το επίπεδο των προσπαθειών για συλλογική επίτευξη αυτού του στόχου", αλλά και "να προτείνει λεπτομερείς και ποσοτικοποιημένες πολιτικές και μέτρα που να συνάδουν με τις υποχρεώσεις που καθορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και καθιστούν δυνατή την έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική επίτευξη αυτής της συνεισφοράς".

Η Κομισιόν ζητά ακόμα "να αυξήσει το επίπεδο φιλοδοξίας του τομέα θέρμανσης και ψύξης και του τομέα μεταφορών για την επίτευξη του ενδεικτικού στόχου που περιλαμβάνεται στο άρθρο 23 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001 και του στόχου για τις μεταφορές στο άρθρο 25 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001. Να παράσχει πρόσθετες λεπτομέρειες και μέτρα σχετικά με τα υποστηρικτικά πλαίσια για την ιδιοκατανάλωση και τις κοινότητες ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σύμφωνα με τα άρθρα 21 και 22 της οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001".

Ακόμη η Κομισιόν ζητά από την Κύπρο "να αυξήσει σημαντικά τη φιλοδοξία της όσον αφορά τη μείωση της κατανάλωσης τελικής και πρωτογενούς ενέργειας το 2030, δεδομένης της ανάγκης να αυξηθεί το επίπεδο των προσπαθειών για την επίτευξη του στόχου ενεργειακής απόδοσης της Ένωσης για το 2030" και "να ολοκληρώσει τις προβολές και τα σενάρια για να καταστεί δυνατή η εκτίμηση των αναμενόμενων επιπτώσεων των νέων προγραμματισμένων πολιτικών, μέτρων και προγραμμάτων στην κατανάλωση πρωτογενούς και τελικής ενέργειας για κάθε τομέα τουλάχιστον έως το 2040, συμπεριλαμβανομένου του έτους 2030, και συμπεριλαμβανομένης ενδεικτικής πορείας από το 2021 και μετά". Τονίζει δε ότι πρέπει "να ενισχύσει την έμφαση στην ενεργειακή απόδοση στον τομέα των μεταφορών με αύξηση του εύρους των μέτρων που σχετίζονται με τον συγκεκριμένο τομέα, δεδομένου ότι αναμένεται να αντιπροσωπεύει το ήμισυ της ενέργειας που θα καταναλώνεται στη χώρα το 2030".

Επιπλέον καλεί την Κύπρο "να θέσει μελλοντοστραφείς στόχους και επιδιώξεις όσον αφορά την ενοποίηση της αγοράς, ιδίως μέτρα στον τομέα του φυσικού αερίου, ενόψει των σχεδίων για εφοδιασμό με φυσικό αέριο στην επικράτειά της στο εγγύς μέλλον" και να παρουσιάσει την τρέχουσα κατάσταση όσον αφορά την οργάνωση των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας με τρόπο σαφή και συνεπή με τους στόχους και τις επιδιώξεις που περιγράφονται στη διάσταση της εσωτερικής αγοράς".

Aκολούθως η Κομισιόν καλεί την Κύπρο:

- να επεξεργαστεί περαιτέρω τους εθνικούς στόχους και τις επιδιώξεις χρηματοδότησης που πρέπει να επιτευχθούν έως το 2030 στον τομέα της έρευνας, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας, ιδίως όσους σχετίζονται με την Ενεργειακή Ένωση, ώστε να είναι άμεσα μετρήσιμοι και κατάλληλοι για τον επιδιωκόμενο σκοπό, που είναι να υποστηριχθεί η υλοποίηση των επιδιώξεων στις άλλες διαστάσεις του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα. Να υποστηρίξει τους στόχους αυτούς με συγκεκριμένες και κατάλληλες πολιτικές και μέτρα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που πρέπει να αναπτυχθούν σε συνεργασία με άλλα κράτη μέλη, όπως το ευρωπαϊκό στρατηγικό σχέδιο ενεργειακών τεχνολογιών.

- να εντείνει τις υφιστάμενες ρυθμίσεις περιφερειακής συνεργασίας με τη γειτονική Ελλάδα, καθώς και με άλλα κράτη μέλη, μεταξύ άλλων στις διαστάσεις της εσωτερικής αγοράς, της ενεργειακής ασφάλειας και της έρευνας, καινοτομίας και ανταγωνιστικότητας" και "να ενισχύσει τα συνεργασία με τα κράτη μέλη και τις νησιωτικές περιφέρειες που αντιμετωπίζουν παρόμοιες γεωγραφικές, κλιματικές και σχετικές με τις υποδομές προκλήσεις και ευκαιρίες κατά την ενεργειακή τους μετάβαση",

- "να συμπεριλάβει μια ολοκληρωμένη ενότητα που θα προσδιορίζει όλες τις επενδυτικές ανάγκες, κατανεμημένες ανά διάσταση και υποδιάσταση, και θα περιλαμβάνει σαφή περιγραφή της μεθοδολογίας που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση και τις πιθανές εθνικές, περιφερειακές και ενωσιακές πηγές χρηματοδότησής τους".

- "να απαριθμήσει όλες τις επιδοτήσεις στον τομέα της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων ιδίως των επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα, και τις δράσεις που αναλαμβάνονται, καθώς και τα σχέδια για τη σταδιακή κατάργησή τους".

- "να συμπληρώσει την ανάλυση των αλληλεπιδράσεων με την πολιτική για την ποιότητα του αέρα και τις εκπομπές αερίων ρύπων, παρουσιάζοντας και ποσοτικοποιώντας τις επιπτώσεις στην ατμοσφαιρική ρύπανση για κάθε επιμέρους σενάριο, παρέχοντας πληροφορίες τεκμηρίωσης και εξετάζοντας τις συνέργειες και τα φαινόμενα αντιστάθμισης".

- "να ενσωματώσει καλύτερα τις πτυχές της δίκαιης και ισότιμης μετάβασης, ιδίως με την παροχή περισσότερων λεπτομερειών για τις κοινωνικές επιπτώσεις, τις επιπτώσεις στην απασχόληση και στις δεξιότητες που θα έχουν οι στόχοι, οι πολιτικές και τα μέτρα που έχουν προγραμματιστεί". Τέλος, "να αναπτύξει περαιτέρω την προσέγγιση για την αντιμετώπιση των ζητημάτων ενεργειακής φτώχειας, μεταξύ άλλων με την προσθήκη εκτιμήσεων σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι προτεινόμενες πολιτικές και μέτρα σε όλες τις διαστάσεις αναμένεται να επηρεάσουν το επίπεδο ενεργειακής φτώχειας, όπως απαιτείται από τον κανονισμό (ΕΕ) 2018/1999."