Πολλά και σημαντικά ήταν τα ευρήματα του Γενικού Ελεγκτή στην Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για το Υπουργείο Οικονομικών. 

Ανάμεσα σε αυτά και οι παράνομες – όπως χαρακτηρίστηκαν αργότερα – κρατικές ενισχύσεις προς τις Κυπριακές Αερογραμμές, ύψους πολλών εκατομμυρίων ευρώ, αλλά και οι οφειλές των Κυπριακών Αερογραμμών προς το κράτος ύψους 86 εκατομμυρίων ευρώ. 

Οφειλές οι οποίες σύμφωνα με τους εκκαθαριστές δεν αναμένεται να εισπραχθούν. 

Ποιες είναι οι οφειλές προς το κράτος 

Όπως αναφέρει η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, σύμφωνα με στοιχεία που είχε στη διάθεσή του το Γενικό Λογιστήριο μέχρι τις 29.1.2015, οι ΚΑ όφειλαν προς το Κράτος, επιπρόσθετο ποσό ύψους €10,8 εκ. περίπου, που αφορά σε οφειλές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στο Τμήμα Φορολογίας, στο Τελωνείο, στην Πολιτική Αεροπορία και στο Υπουργείο Οικονομικών και ποσό ύψους €7,9 εκ., που αφορά στο έλλειμμα του Ταμείου Προνοίας των ΚΑ. 

Στο σημείωμα των εκκαθαριστών προς την Επιτροπή Επιθεώρησης, ημερ. 20.12.2018, αναφέρεται ότι, με βάση το Σχέδιο Διακανονισμού (Σχέδιο), το οποίο εγκρίθηκε από το Δικαστήριο στις 12.2.2018, οι εκκαθαριστές προχώρησαν στην καταβολή του 70% του ποσού των συνολικών απαιτήσεων που εγκρίθηκαν στο Σχέδιο προς τους προνομιούχους πιστωτές, ως ενδιάμεσο μέρισμα. Στην ΚΔ καταβλήθηκε ποσό ύψους €4.758.030 (i) για απλήρωτους φόρους και/ή τέλη και για το ποσό του ελλείμματος του Ταμείου Προνοίας Υπαλλήλων Κυπριακών Αερογραμμών. Αναμένεται ότι θα γίνει και δεύτερη πληρωμή με το τέλος της εκκαθάρισης.

Το Κράτος έχει επιπλέον απαιτήσεις ύψους €86 εκ. ως συνήθης πιστωτής, ποσό το οποίο, όπως εκτιμήθηκε από τους εκκαθαριστές, δεν αναμένεται να εισπραχθεί.

Το ιστορικό των κρατικών ενισχύσεων και το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών 

Σύμφωνα με δελτίο τύπου που εξέδωσε η ΕΕπ,  στις 9.1.2015 έπρεπε να επιστραφεί από τις ΚΑ το ποσό των €65,83 εκ., το οποίο είχε καταβληθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία στις ΚΑ, αφού, σύμφωνα με το πόρισμα των ερευνών της ΕΕπ, το ποσό συνιστούσε ασύμβατες ενισχύσεις, οι οποίες έδιναν στις ΚΑ αδικαιολόγητο πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών της.  Επιπλέον, στο δελτίο τύπου αναφέρεται ότι η ΕΕπ διαπίστωσε ότι οι ΚΑ δεν είχαν καμιά προοπτική να καταστούν βιώσιμες χωρίς κρατική ενίσχυση.  Λόγω της πιο πάνω διαπίστωσης και της αδυναμίας των ΚΑ να προχωρήσουν σε καταβολή του πιο πάνω ποσού στο Κράτος, η αρμόδια Αρχή Αδειών (Αir Transport Licensing Authority) αφαίρεσε την πτητική άδεια των ΚΑ.  

Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, το Διοικητικό Συμβούλιο των ΚΑ σε συνεδρία του στις 9.1.2015, αποφάσισε να θέσει τις ΚΑ σε εκούσια εκκαθάριση, η οποία δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί. Το συνολικό ποσό των παράνομων κρατικών ενισχύσεων που πρέπει να ανακτηθεί από τις ΚΑ ανέρχεται, σύμφωνα με πληροφόρηση που μας δόθηκε από  το Υπουργείο Οικονομικών, στα €92,75 εκ., μη συμπεριλαμβανομένων των τόκων και αναλύεται ως ακολούθως:

(i)    Συμμετοχή του Κράτους στην αύξηση κεφαλαίου: €31,33 εκ. (ii)   Μορφή δανείου από το Κράτος για την επιβίωση των ΚΑ: €34,5 εκ. (iii)  Εκπαιδευτική Βοήθεια από την Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού (ΑνΑΔ): €269.348. (iv)  Αποπληρωμή δανείου προς την Ελληνική Τράπεζα: €26,65 εκ.

Το κλείσιμο του κρατικού αερομεταφορέα

Οι Κυπριακές Αερογραμμές (Cyprus Airways) ήταν ο κρατικός αερομεταφορέας της Κύπρου. Τα κεντρικά της γραφεία της εταιρείας ήταν στη Λευκωσία, ενώ η βάση της ήταν ο Διεθνής Aερολιμένας Λάρνακας. Ιδρύθηκαν στις 24 Σεπτεμβρίου 1947.

Ως σύμβολο των Κυπριακών Αερογραμμών είχε καθιερωθεί το ενδημικό αγρινό, χαρακτηριστικό στοιχείο της πανίδας της Κύπρου. Οι βασικοί χρωματισμοί ήταν το κίτρινο καί το βαθύ μπλε.

Στις 9 Ιανουαρίου 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι οι ενισχύσεις που λάμβανε η εταιρεία από κράτος ήταν ασυμβίβαστες και έτσι η εταιρεία έπρεπε να επιστρέψει τα χρήματα στο κράτος. Η εταιρεία όμως αντιμετώπιζε μεγάλα οικονομικά προβλήματα και αδυνατούσε να το πράξει. Έτσι, οι Κυπριακές Αερογραμμές οδηγήθηκαν σε κλείσιμο. Η τελευταία πτήση με κωδικό CY337 είχε δρομολόγιο από Αθήνα προς Λάρνακα. Το αεροπλάνο που εκτέλεσε την πτήση ήταν το μοναδικό ιδιόκτητο της εταιρείας με νηολόγιο 5B-DBB και προσγειώθηκε στη Λάρνακα στις 21:15 τοπική ώρα της 9ης Ιανουαρίου 2015.

3