Σε πέντε τομείς εδράζονται οι στρατηγικές Επιδιώξεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, οι οποίες αντικατοπτρίζονται στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης που αναλύθηκε από την Υπουργό Έμιλυ Γιολίτη σήμερα στην Επιτροπή Οικονομικών. Οι τομείς αυτοί είναι οι:

• Διαφάνεια, πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς
• Έννομη και αποτελεσματική προστασία των πολιτών και διαφύλαξη της δημόσιας τάξης και ασφάλειας
• Ενίσχυση του πλαισίου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ισότητας των δύο φύλων
• Εκσυγχρονισμός, αποτελεσματικότητα και βελτίωση των συνθηκών του σωφρονιστικού συστήματος.
• Mεταρρύθμιση Δικαιοσύνης

Άρρηκτα συνδεδεμένη με τις προαναφερθείσες προτεραιότητες του Υπουργείου, είναι η συνέχιση της διαδικασίας αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού της Αστυνομίας, στην οποία θέλουμε να δώσουμε τα νομοθετικά και επιχειρησιακά εκείνα εργαλεία, ώστε να επιτελεί ακόμα πιο αποτελεσματικά το ρόλο της.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, έχει θέσει ως προμετωπίδα των προτεραιοτήτων του την ολιστική μεταρρύθμιση του τομέα της Δικαιοσύνης.  

Για το σκοπό αυτό, η Κυβέρνηση προωθεί ένα ολοκληρωμένο και φιλόδοξο πρόγραμμα θεμελιωδών διαρθρωτικών αλλαγών του συστήματος απονομής της Δικαιοσύνης, με τη δημιουργία νέων δομών και δικαιοδοσιών, την εισαγωγή σύγχρονων τεχνολογιών και την επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό μέσω της συνεχιζόμενης επιμόρφωσης. Τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν αποτελούν μέρος ενός ολοκληρωμένου πολυσχιδούς πλαισίου εκσυγχρονιστικής πολιτικής, η οποία στοχεύει να μεταρρυθμίσει εκ θεμελίων τον υφιστάμενο τρόπο λειτουργίας των Δικαστηρίων.  Όραμα μας μέσα από την προσπάθεια αυτή, είναι η εδραίωση ενός ταχύτερου και αποτελεσματικότερου συστήματος Δικαιοσύνης, που θα είναι λιγότερο δαπανηρό και θα διασφαλίζει υψηλά επίπεδα διαφάνειας και ποιότητας στην απονομή της Δικαιοσύνης. Κάτι τέτοιο, αναντίρρητα θα συμβάλει τόσο στην επανάκτηση της εμπιστοσύνης του λαού στο σύστημα απονομής της Δικαιοσύνης, όσο και στη βελτίωση της εικόνας της Κύπρου στο εξωτερικό. 

Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται η δέσμη νομοσχεδίων για τη μεταρρύθμιση και τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος, μεταξύ άλλων, για την αναδιάρθρωση του Ανώτατου Δικαστηρίου και τη θέσπιση διαδικασιών ελέγχου (checks and balances), τη λειτουργία ξεχωριστού εφετείου και τη διεύρυνση του δικαστικού Συμβουλίου με δικηγόρους και δικαστές από όλες τις βαθμίδες. Τα νομοσχέδια αυτά συζητούνται εντατικά σε ad hoc επιτροπή υπό την προεδρία μου, που συστάθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό και σύντομα θα τεθούν εκ νέου ενώπιον της Βουλής για ψήφιση.

Πέραν των πιο πάνω, κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων δύο σημαντικά νομοσχέδια, τα οποία θα εισαγάγουν μια καινοτομία στην αστική δικαιοδοσία, η οποία αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα καθυστερήσεων. Πρόκειται για τα νομοσχέδια που προβλέπουν την ίδρυση Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου, το οποίο θα αναλάβει, με συντρέχουσα με τα Επαρχιακά Δικαστήρια δικαιοδοσία, την εκδίκαση με ταχείες διαδικασίες, εμπορικών διαφορών και ναυτικών υποθέσεων, μεγάλου ύψους επίδικης διαφοράς (άνω των δύο εκατομμυρίων ευρώ). Η δημιουργία των εν λόγω Δικαστηρίων, πέραν της επίδρασης στην απονομή της Δικαιοσύνης, αναμένεται να συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου ως κέντρου παροχής ποιοτικών υπηρεσιών, αλλά και στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. 

Στο πλαίσιο της προσπάθειας για μείωση της περιόδου απονομής της Δικαιοσύνης, δίδεται επίσης άμεση προτεραιότητα στο έργο της εκκαθάρισης των καθυστερημένων υποθέσεων στα Δικαστήρια, έργο που άρχισε πρόσφατα να εφαρμόζεται στο Επαρχιακό Δικαστήριο Πάφου με επιτυχία. Ταυτόχρονα, σε εξέλιξη βρίσκεται και η διαδικασία για την αναθεώρηση των Θεσμών Πολιτικής Δικονομίας, ως επιπρόσθετο βήμα προς την κατεύθυνση της μείωσης του υφιστάμενου χρονικού διαστήματος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της εκδίκασης των υποθέσεων. 

Όπως προανέφερα, αδήριτη ανάγκη αποτελεί και η αναβάθμιση του τομέα της Δικαιοσύνης με αξιοποίηση των δυνατότητων που προσφέρουν οι σύγχρονες τεχνολογικές εφαρμογές, όπως αυτές απαντώνται στα Δικαστήρια των αναπτυγμένων χώρων της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, προωθείται, σε πρώτη φάση, η ψηφιοποίηση των δικαστηρίων με την εφαρμογή συστήματος ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και η ψηφιακή εγγραφή ήχου των πρακτικών της δίκης, ενώ εξετάζονται σε συνεχή βάση περαιτέρω λύσεις που θα μπορούσαν να συνδράμουν σε αυτή την προσπάθεια. Σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση αυτή είναι η πρόσφατη υπογραφή της σύμβασης για τη δημιουργία ολοκληρωμένου ηλεκτρονικού συστήματος η-Δικαιοσύνη, έργο το οποίο έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται υπό την καθοδήγηση του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής.

Το Υπουργείο έχει την ευθύνη για την προώθηση των ενεργειών που απαιτούνται για την εξασφάλιση των αναγκαίων κτηριακών υποδομών για τη Δικαστική Υπηρεσία, που ως γνωστόν, αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα όσον αφορά στη στέγαση της. Πολλά έργα έχουν προωθηθεί ή/και υλοποιούνται το τελευταίο διάστημα. Ενδεικτικά αναφέρω ότι πρόσφατα έχει ολοκληρωθεί η αναδιαμόρφωση του πρώην «Φιλοξένια», ώστε να μπορεί να στεγάσει δικαστήρια, ενώ το 2021 ολοκληρώνονται πολύ σημαντικά έργα όπως η ανέγερση του νέου Επαρχιακού Δικαστηρίου Αμμοχώστου, η αποκατάσταση του παλαιού κτιρίου του Ανώτατου Δικαστηρίου και η αναδιαμόρφωση  ιδιωτικού κτηρίου που αγοράστηκε από το κράτος, πλησίον του Ανωτάτου, σε Δικαστήρια. Σημαντική είναι επίσης η απόφαση για προκήρυξη διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για την ανέγερση του νέου Δικαστικού Μεγάρου Λευκωσίας. Η δρομολόγηση των ενεργειών αυτών, θα δημιουργήσει ευνοϊκότερες συνθήκες για την εκτέλεση του έργου των Δικαστών σε ένα σαφώς πιο κατάλληλο περιβάλλον και εντάσσεται με τη σειρά της στο ευρύτερο πλαίσιο της αναβάθμισης της Δικαιοσύνης.

Πρόληψη και καταπολέμηση της Διαφθοράς 

Η διαφθορά αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα διεθνώς και η μη αντιμετώπισή της αποτελεί απειλή στα θεμέλια της οικονομίας και της δημοκρατίας κάθε κράτους. Το πολυδιάστατο κόστος της διαφθοράς επηρεάζει αρνητικά και βλάπτει όλους τους πολίτες, με επίκεντρο τους κοινωνικά ασθενέστερους και για αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η θωράκιση της κοινωνίας από τέτοιας μορφής φαινόμενα, που ουδόλως συνάδουν με τις αρχές και της αξίες ενός ευνομούμενου κράτους. Εάν επιθυμούμε, που είμαι σίγουρη ότι επιθυμούμε, να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το πρόβλημα της διαφθοράς, θα πρέπει όλοι μαζί, κοινωνία και εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία, να προχωρήσουμε με σταθερά βήματα και γοργούς ρυθμούς. Το Υπουργείο ετοίμασε την Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς και το οριζόντιο Σχέδιο Δράσης, με συγκεκριμένες δράσεις και χρονοδιαγράμματα υλοποίησης, κάτι που αποτελεί το πρώτο βήμα σε αυτή την προσπάθεια. Ενδεικτικά αναφέρω την συμπερίληψη πρόνοιας ύψους  €92 χιλιάδων (ενενήντα δύο χιλιάδων ευρώ) στους προϋπολογισμούς της Διοίκησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, για διοργάνωση ενημερωτικής εκστρατείας κατά της διαφθοράς και €70 χιλιάδων για ημερίδες, σεμινάρια και εργαστήρια.  Για να εφαρμοστεί η Στρατηγική όμως χρειάζεται, εκτός από συντονισμένες δράσεις από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, το θεσμικό υπόβαθρο για την υλοποίησή της, που αποτελείται κυρίως από το νομικό πλαίσιο.

 

Δημόσια Τάξη

Η ενδυνάμωση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών αποτελεί τον τέταρτο άξονα της άσκησης πολιτικής από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και υλοποιείται μέσα από την εφαρμογή μέτρων πολιτικής, αλλά και μέσα από τις δράσεις της Αστυνομίας, που αποτελεί τον εκτελεστικό βραχίονα των αποφάσεων αυτών. Οι δράσεις που υλοποιούνται από την Αστυνομία για την ενίσχυση της ασφάλειας του πολίτη, αποσκοπούν στη βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας, την αντιμετώπιση του κοινού και του οργανωμένου εγκλήματος και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της ριζοσπαστικοποίησης. 

Στο πλαίσιο της αναβάθμισης του ρόλου της Αστυνομίας, βρίσκονται σε πορεία υλοποίησης σειρά αλλαγών, αφού η αναδιοργάνωσή της αποτελεί προτεραιότητα για την Κυβέρνηση. 

Η οδική ασφάλεια αποτελεί κεφαλαιώδους σημασίας παράμετρο για το Υπουργείο, καθώς η Κύπρος δεν μπορεί να συνεχίσει να δίνει τόσο μεγάλο φόρο αίματος στην άσφαλτο. Στο θέμα της Οδικής Ασφάλειας, πέραν των επιτυχημένων μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί όπως η εφαρμογή ελέγχων νάρκοτεστ σε οδηγούς, έχουν αυξηθεί πρόσφατα οι ποινές για τροχαίες παραβάσεις. Τα μέτρα αυτά, έχουν αυστηρά αποτρεπτικό και κατασταλτικό χαρακτήρα και κρίθηκαν απαραίτητα για τον περιορισμό των θανάτων από οδικές συγκρούσεις που είχαμε και έχουμε τα τελευταία χρόνια. Επιπρόσθετα, αναμένεται σύντομα η εφαρμογή του συστήματος φωτο-επισήμανσης, που θα αποτελέσει ακόμα ένα αποτρεπτικό μέτρο που θα συμβάλει αποφασιστικά στον  περιορισμό των τροχαίων παραβάσεων. Για τον σκοπό αυτό έχει περιληφθεί πρόνοια στον προϋπολογισμό της Αστυνομίας για το έτος 2021, ύψους €6,71 εκ. (έξι κόμμα εβδομήντα ένα εκατομμύρια ευρώ)

Προωθήθηκε άλλη μια καινοτομία και συγκεκριμένα στην προώθηση της δημιουργίας Σχολής Επιμόρφωσης Οδηγών, για την οποία οι διαδικασίες βρίσκονται στη φάση της ετοιμασίας των όρων προσφοράς. Η σχολή αυτή θα λειτουργεί ως ένα εναλλακτικό μέτρο επιβολής ποινής, καθώς η φοίτηση για εκπαίδευση θα επιβάλλεται ως ποινή σε παραβάτες οδηγούς, με στόχο τη συμμόρφωση και την καλλιέργεια οδικής συνείδησης. Στο πλαίσιο αυτό έχει περιληφθεί στον προϋπολογισμό της διοίκησης του Υπουργείου, πρόνοια ύψους €500 χιλιάδων. Πρόσθετα έχει περιληφθεί πρόνοια ύψους €276 χιλιάδων (διακόσιων εβδομήντα έξι χιλιάδων ευρώ) για την διοργάνωση ενημερωτικών εκστρατειών για την οδική ασφάλεια.

 

 Ο Προϋπολογισμός για το έτος 2021 του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας  Τάξης, περιλαμβανομένων των Τμημάτων και Υπηρεσιών του, ανέρχεται στα €339,61 εκ. σε σύγκριση με €331,20 εκ. το έτος 2020. Δηλαδή, τα συνολικά προϋπολογιζόμενα ποσά δαπανών του 2021, παρουσιάζουν αύξηση σε σύγκριση με το 2020, κατά €8,41 εκ. ή σε ποσοστό 2,54%.

Γιολίτη: «Θέλουμε την αλλαγή»

Σε δηλώσεις της η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης τόνισε ότι «μέσα από τον προϋπολογισμό για το 2021, επιθυμούμε να υλοποιήσουμε όλα εκείνα τα οποία θα φέρουν πραγματικά μια αλλαγή στην κοινωνία, που θα επιβεβαιώνουν τα βήματα προόδου στον τομέα της ασφάλειας και της δικαιοσύνης και θα αντανακλούν στην καθημερινή ζωή κάθε πολίτη».