Πιθανά επιδημιολογικά και ιατρικά σενάρια της εξέλιξης της πανδημίας, όπως και θέματα κοινωνικής και πολιτικής προστασίας απασχόλησαν τη διαδικτυακή συζήτηση με θέμα: «Η εξέλιξη της πανδημίας, τρόποι αντιμετώπισης, συμπεράσματα από τη μέχρι τώρα πορεία».

Στη συζήτηση επιπλέον  εξετάστηκαν  το ενδεχόμενο μετάλλαξης του ιού, ανάπτυξης εμβολίου και της αποτελεσματικότητάς του, όπως επίσης τα «καλά» και «επίφοβα» σενάρια για το μέλλον και πώς αυτά επηρεάζουν Ελλάδα και Κύπρο.

Ομιλητές ήταν οι Χαράλαμπος Γώγος, Καθηγητής Παθολογίας & Λοιμωξιολογίας, Πανεπιστημίου  Πατρών, ο  Πέτρος Καραγιάννης, Καθηγητής Μικροβιολογίας & Μοριακής Ιολογίας, της  Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Λευκωσίας και ο  Γιώργος Χριστοφίδης, Καθηγητής Μεταδοτικών Ασθενειών & Ανοσίας, του Ινστιτούτο Κύπρου & Imperial College London.

Ο Πέτρος Καραγιάννης, Καθηγητής Μικροβιολογίας & Μοριακής Ιολογίας, της Ιατρικής Σχολής του  Πανεπιστημίου Λευκωσίας και  μέλος της Συμβουλευτικής Ομάδας του Υπουργείου Υγείας, ανέφερε πως αυτή τη στιγμή έχουμε καταφέρει να έχουμε στην Κύπρο μόνο περίπου 950 κρούσματα και μόνο 17 θανάτους που οφείλονται αποκλειστικά στον κορωνοϊό.

Απαντώντας σε ερώτηση για το τι κάνει τον covid- 19 τόσο επικίνδυνο, ο Καθηγητής Καραγιάννης ανέφερε πως κάποιοι ιοί έχουν παραμείνει μαζί μας πάρα πολλά χρόνια  και έχουν εξοικειωθεί με τον άνθρωπο, κάποιοι άλλοι όπως και ο προκείμενος ιός φαίνεται, όπως είπε, ότι ξεπήδησε από το ζωικό βασίλειο και έχει αρχίσει αυτή τη λοίμωξη στο ανθρώπινο γένος και είθισται σε τέτοιες περιπτώσεις να μην είναι προσαρμοσμένος στον άνθρωπο.

Επομένως, συμπλήρωσε, "μπορεί να είναι και ιδιαίτερα επιθετικός". Όπως εξήγησε, μεταξύ άλλων, ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί από μικροσταγονίδια που εκπέμπει το άτομο που νοσεί κατά την περίοδο που φταρνίζεται ή βήχει ή αγγίζοντας το πρόσωπο του αφού πρώτα ακούμπησε επιφάνειες που μπορεί να πέσουν αυτά τα μικροσταγονίδια .Το άτομο μολύνεται με την εισπνοή αυτών των μικροσταγονιδίων .     

Ο  Χαράλαμπος Γώγος Καθηγητής Παθολογίας & Λοιμωξολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών ανέφερε πως βρέθηκε πολύ γρήγορα στην πρώτη γραμμή του πυρός στην Πάτρα, όταν κλήθηκε να συμμετέχει στην ομάδα εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας, όταν ήταν ακόμη επιδημία και όταν είχε ξεκινήσει στην Κίνα . Ό ίδιος, πρόσθεσε, είχε την εμπειρία να ζήσει όλο αυτό το συμβάν μέσα από την διεύθυνση της Παθολογικής Κλινικής του Τμήματος Λοιμώξεων στην Πάτρα που υποδέχτηκε το πρώτο μεγάλο  αριθμό κρουσμάτων της επιδημίας που ήταν από τους Ισραηλινούς προσκυνητές. Εκτίμησε πως η πρώτη μικρή διαχείριση σε μικρότερη κλίμακα της επιδημίας στην Ελλάδα έγινε στην περιοχή τους, όπως είπε, στην Πάτρα, περιοχή Αχαΐας, Ηλείας και Ζακύνθου.

Ο Καθηγητής Γώγος χαρακτήρισε επιτυχή την όλη προσπάθεια, ωστόσο αργότερα ανέφερε όταν η επιδημία χαρακτηρίστηκε από τον ΠΟΥ πανδημία, στην Ελλάδα συνεδρίαζαν στην επιτροπή σχεδόν καθημερινά με το μεγάλο lockdown της 22ας Μαρτίου. Ενδεικτικά σημείωσε πως η αντιμετώπιση ήταν επιτυχής αφού ο αριθμός των κρουσμάτων ήταν λιγότερος από 3.000 και υπήρξαν γύρω στα 170 θύματα.

Είπε πως από την 1.6.2020 στην Ελλάδα έχουν εισέλθει σε πλήρη χαλάρωση των μέτρων, και η μεγάλη πρόκληση για την επιτροπή τους είναι ο έλεγχος του τουρισμού που θα αφιχθεί το καλοκαίρι και τα μέτρα που θα ληφθούν, ούτως ώστε να περιοριστεί η εισαγωγή κρουσμάτων από το εξωτερικό.  Επιπρόσθετα ο Καθηγητής  Γώγος ανέφερε σχετικά με την παθογένεια και τα κλινικά χαρακτηριστικά πως η ανοσμία και οι διαταραχές στις γεύσεις θεωρείται από τα κύρια συμπτώματα και λιγότερο είναι οι κεφαλαλγίες, πονοκέφαλος και ο πονόλαιμος, το ρίγος ή η πλευρίτιδα. Σχετικά με τις βαριές επιπλοκές της νόσου, που κινδυνεύει να πεθάνει ο άρρωστος, είναι το σύνδρομο βαριάς αναπνευστικής ανεπάρκειας , το σοκ , η καρδιακή ανεπάρκεια και μεγάλη αύξηση των φλεγμονωδών δεικτών.    

Εξάλλου, ο Γιώργος Χριστοφίδης, Καθηγητής Μεταδοτικών Ασθενειών & Ανοσίας, στο Ινστιτούτο Κύπρου & Imperial College London αναφέρθηκε στα κρούσματα που είχαν στο Ηνωμένο Βασίλειο από πολύ νωρίς, αρχές Φεβρουαρίου και ίσως από τον Ιανουάριο, προσθέτοντας ωστόσο πως το κράτος δεν έδωσε τότε πολύ σημασία. Αυτό είπε οφειλόταν σε λιτή ή  καθυστερημένη ενημέρωση από την Κίνα, αλλά όχι μόνο σε αυτό, προσθέτοντας πως η χώρα βρισκόταν σε μια κατάσταση ανακούφισης και ευφορίας  λόγω της εξόδου από το Brexit και των εκλογών  που είχαν γίνει, σημειώνοντας πως  η κυβέρνηση δεν ήθελε να το “χαλάσει” αυτό, κατά την έκφραση του.

Ενδεικτικά ανέφερε, πως ακόμη και τον Μάρτιο το κράτος ήταν πολύ επιφυλακτικό στη λήψη μέτρων όταν όλοι φώναζαν ότι κάτι πρέπει να γίνει. Το κράτος, συνέχισε, πίστευε πως ο καλύτερος τρόπος ήταν να αφήσει την διάδοση να εξαπλωθεί ελεύθερα για την απόκτηση ανοσίας αγέλης. Το κράτος συνειδητοποίησε την κατάσταση περί τα τέλη Μαρτίου όταν είχαν, όπως είπε , χιλιάδες κρούσματα και δεκάδες θανάτους. Τότε επέβαλε το lockdown που ήταν χαλαρό και όχι τόσο αυστηρό όπως ήταν σε Ελλάδα και Κύπρο . 

Ακολούθως ο Καθηγητής Χριστοφίδης είπε πως οι περισσότεροι ιοί και άλλοι παθογόνοι έχουν φύγει από τα ζώα και καταλήγουν στον άνθρωπο, προσθέτοντας πως πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσει η εμπορία μικρών ζώων.   

Σε σχέση με την ανοσία αγέλης ο Καθηγητής Γιώργος Χριστοφίδης ανέφερε πως έχει παρεξηγηθεί στα πλαίσια της πανδημίας. Πρόσθεσε πως το πρόβλημα με την ανοσία αγέλης με φυσικό τρόπο είναι η απουσία φαρμάκων , θα νοσήσουν πολλοί και θα πεθάνουν πολλοί και θα καταρρεύσουν τα συστήματα υγείας πολλών χωρών. Ο Καθηγητής Χριστοφίδης ανέφερε πως το να έχουμε εμβόλιο σε ένα χρόνο αποτελεί πραγματικά  μεγάλο ρεκόρ. Ενδεικτικά  είπε πως προσπαθούν εδώ και είκοσι χρόνια για την ανάπτυξη εμβολίου κατά  της ελονοσίας, σημειώνοντας πως  υπάρχει  ένα εμβόλιο από μια τεράστια φαρμακοβιομηχανία που είναι σε  δοκιμές τα τελευταία  δεκαπέντε χρόνια και δεν έχει δοθεί άδεια για χρήση τους. 

Όσον αφορά το άμεσο μέλλον, ο Καθηγητής Χριστοφίδης ανέφερε πως για να μπορέσουν να προβλέψουν επιστημονικά νέα κύματα για επαναφορά της λοίμωξης πρέπει να κατανοήσουμε την διάδοσή της. Ο πιο σημαντικός παράγοντας, συνέχισε, είναι οι επαφές  στο οικογενειακό, φιλικό και εργασιακό περιβάλλον προσθέτοντας πως αυτό διαφέρει από μια χώρα σε άλλη. Ως παράδειγμα αναφέρθηκε στην Γερμανία όπου οι επαφές είναι πολύ λιγότερες από ότι στην Ιταλία, στην Αγγλία ή στην Ελλάδα. Για την Κύπρο είπε,  πως τα δημογραφικά δεδομένα είναι διαφορετικά το καλοκαίρι από τον χειμώνα  σε κάποιες περιοχές. Για να προβλεφθεί ο ρυθμός διάδοσης συμπλήρωσε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν. 

Επιπρόσθετα στην τηλεδιάσκεψη αναφέρθηκε ο  τεράστιος αριθμός φαρμάκων που θα πρέπει να δοκιμαστεί σε διάφορα επίπεδα. Από τα κεντρικά που υπάρχουν αυτή την στιγμή σημειώθηκε πως η χλωροκίνη είναι το κλασσικό φάρμακο που έχει χρησιμοποιηθεί κατεξοχήν με τη νόσο αυτή με πολύ αντιφατικά αποτελέσματα. Επίσης τα ανοσιοτροποποιητικά φάρμακα η κολχικίνη και το πλάσμα. Επιπρόσθετα αναφέρθηκαν δυο ομάδες θεραπευτικής προσέγγισης  η χορήγηση πλάσματος από ασθενείς που έχουν αναρρώσει και η κολχικίνη η οποία δρα ως αντιφλεγμονώδες.

Ωστόσο αναφέρθηκε πως η κύρια θεραπεία της νόσου είναι η σωστή υποστήριξη στις  Μονάδες Εντατικής Θεραπείας  και Φροντίδας που ξεκινά από την απλή υποστήριξη οξυγόνου μέχρι και την εξωσωματική υποστήριξη της καρδιάς και της αναπνοής.

Συντονιστής της τηλεδιάσκεψης  ήταν ο Καθηγητής Κώστας Ν. Παπανικόλας, Πρόεδρος Ινστιτούτου Κύπρου και Ιδρυτικό μέλος της Κυπριακής Ακαδημίας Επιστημών, Γραμμάτων και Τεχνών.

ΚΥΠΕ