Ο λόγος για την ουσία «γλυφοσάτη» η οποία έχει ζιζανιοκτόνο δράση και περιέχεται σε αρκετά αδειοδοτημένα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην Κύπρο, όπως επιβεβαιώνει και ο Υπουργός Γεωργίας σε απαντητική του επιστολή σε ερώτηση του Προέδρου των Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών, Γιώργου Περδίκη.

Μάλιστα για το όλο ζήτημα Γιώργος Περδίκης και Κώστας Καδής έχουν ανταλλάξει αριθμό επιστολών, με τον πρώτο να ζητά διευκρινίσεις για το όλο ζήτημα, καθώς υπάρχουν στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν την ουσία «γλυφοσάτη» ως «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο»

«Φωνές» από τον Περδική

Ο Πρόεδρος των Οικολόγων, σε ερώτηση του ζητούσε όπως ενημερωθεί για ενδεχόμενη απαγόρευση της ουσίας «γλυφοσάτη» στην Κύπρο, με αφορμή την απαγόρευση της στην Αυστρία, ενώ παράλληλα ζητούσε και πληροφόρηση κατά πόσον οι αρμόδιες αρχές έχουν εκπονήσει μελέτες ώστε να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις για φυτοφάρμακα τα οποία βρίσκονται στην αγορά και εμπεριέχουν την ουσία γλυφοσάτη.

«Άλλες εναλλακτικές ενδεχομένως να ενέχουν υψηλότερους κινδύνους»

Ο Υπουργός στην απαντητική του επιστολή αναφέρει μεταξύ άλλων πως οι χώρες αλλά και αρχές που αξιολόγησαν στοιχεία για την εν λόγω ουσία κατέληξαν στο συμπέρασμα πως είναι απίθανό να συνιστά κίνδυνο καρκινογένεσης για τον άνθρωπο, σημειώνοντας παράλληλα πως η μόνη αξιολόγηση η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η «γλυφοσάτη» είναι «πιθανώς καρκινογόνα για τον άνθρωπο» είναι αυτή του IARC (Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο).

Ο κ. Καδής τονίζει παράλληλα πως πολλές από τις διαθέσιμες χημικές εναλλακτικές λύσεις που χρησιμοποιούνται στην Κύπρο έχουν το ίδιο αποτέλεσμα με την «γλυφοσάτη» ενέχουν ενδεχομένως υψηλότερους κινδύνους.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την απαντητική επιστολή του Υπουργού, «τόσο η Γερμάνια που αξιολόγησε τα στοιχεία αλλά και η EFSA (European Food Safety Authority) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι: "το glyphosate είναι απίθανο να συνιστά κίνδυνο καρκινογένεσης για τον άνθρωπο", ενώ η επιτροπή του ECHA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων) στις 15 Μαρτίου 2017 κατέληξε ομόφωνα στο συμπέρασμα ότι η ταξινόμηση του glyphosate ως καρκινογόνου ουσίας δεν δικαιολογείται. και προώθησε τη γνώμη της στην Επιτροπή στις 15 Μαρτίου 2017. Ο ECHA κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι το glyphosate δεν θα πρέπει να ταξινομείται ως μεταλλαξιογόνο ή τοξικό για την αναπαραγωγή. Στο ίδιο συμπέρασμα κατέληξε η EFSA, υποστηριζόμενη από εμπειρογνώμονες από τις αρμόδιες αρχές όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Το συμπέρασμα αυτό συμμερίζονται και άλλοι εθνικοί και διεθνείς φορείς (από τον Καναδά, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία). Στο ίδιο επίσης συμπέρασμα κατέληξε η κοινή συνεδρίαση του Οργανισμού Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών/Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τα κατάλοιπα των φυτοφαρμάκων JMPR. Σημειώνεται ότι η μόνη αξιολόγηση η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το glyphosate είναι "πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο" είναι αυτή του IARC (Διεθνής Οργανισμός Ερευνών για τον Καρκίνο).

Ο Υπουργός σημειώνει παράλληλα στην απάντηση του πως «η δραστική ουσία glyphosate έχει ζιζανιοκτόνο δράση και περιέχεται σε αρκετά αδειοδοτημένα σκευάσματα που κυκλοφορούν στην Κύπρο. Είναι διασυστηματικό, μη εκλεκτικό ζιζανιοκτόνο για την καταπολέμηση ετήσιων και πολυετών (αγρωστωδών, πλατύφυλλων ζιζανίων) και υδροχαρών ζιζανίων καθώς και ξυλωδών φυτών. Χρησιμοποιείται ευρέως, σε πάρα πολλές καλλιέργειες καθώς επίσης και σε ακαλλιέργητες εκτάσεις. Λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες της Κύπρου. η δυνατότητα χρήσης αποτελεσματικών ζιζανιοκτόνων, στις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η καταπολέμηση τους με άλλες μεθόδους, θεωρείται άκρως σημαντική. Σημειώνεται επίσης, ότι πολλές από τις διαθέσιμες χημικές εναλλακτικές λύσεις που έχουν το ίδιο αποτέλεσμα με το glyphosate ενέχουν ενδεχομένως υψηλότερους κινδύνους. Δυνατόν εάν εφαρμοστούν εναλλακτικές λύσεις αντί του glyphosate, όπως μηχανική καλλιέργεια, χρήση φλόγιστρων και μικτή γεωργική δραστηριότητα, αυτές έχουν ορισμένους περιορισμούς και δεν αποτελούν πάντα καλύτερη επιλογή για τις ιδιαίτερες συνθήκες και μορφολογία των εδαφών στο νησί μας (κίνδυνος πυρκαγιάς, επικλινή εδάφη, ανάγκη για υποδομές). Λαμβάνοντας αυτά υπόψη, το Τμήμα Γεωργίας πιστεύει ότι δεν συντρέχουν λόγοι για απαγόρευση ή περιορισμούς στη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων που περιέχουν τη δραστική ουσία glyphosate, πέραν αυτών που ήδη ισχύουν κατά την έγκριση της δραστικής ουσίας αλλά και από την Οδηγία για την Ορθολογική Χρήση των Φυτοφαρμάκων», σημειώνοντας παράλληλα πως το «Τμήμα Γεωργίας θεωρεί ότι τα φυτοφάρμακα αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την προστασία της φυτικής παραγωγής. Εφόσον αυτά χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα και λαμβάνοντας υπόψη τα ερευνητικά δεδομένα που έχουμε σήμερα στην διάθεση μας, δεν προβλέπεται να οδηγήσουν σε κινδύνους για τον άνθρωπο, τα ζώα και το περιβάλλον και συνεπώς θα πρέπει να μπορούν να διατίθενται στην αγορά. Εξάλλου οι διαδικασίες αξιολόγησης και αδειοδότησης περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος μελετών και πειραμάτων ώστε να διασφαλίζεται ότι τα προϊόντα δεν επιβαρύνουν με οποιοδήποτε τρόπο την ανθρώπινη υγεία, τα ζώα, το περιβάλλον και τη φυτική παραγωγή. Πρόσθετα και όσον αφορά εναλλακτικές μεθόδους και λήψη επιπρόσθετων μέτρων, σας ενημερώνω ότι με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την μείωση και Ορθολογική Χρήση των Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων, έχουν ληφθεί και συνεχίζουν να λαμβάνονται μέτρα για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και του περιορισμού της χρήσης των χημικών φυτοπροστατευτικών προϊόντων. μέσω της ολοκληρωμένης και βιολογικής διαχείρισης εχθρών και ασθενειών».

Απαγορεύθηκε σε Αυστρία και προγραμματίζεται να απαγορευθεί και σε Γαλλία

Ο κ. Περδίκης σε νέα του επιστολή δήλωνε στον Υπουργό πως δεν έχει ικανοποιηθεί από την απάντηση που έχει λάβει από τον ίδιο, αναφέροντας παράλληλα πως η Κύπρος θα βρεθεί απροετοίμαστη ενώπιον μιας μεγάλης αλλαγής, καθώς στην απαντητική του επιστολή δεν γίνεται καμιά αναφορά στην απαγόρευση από την Αυστρία και την προγραμματισμένη απαγόρευση από την Γαλλία.

Παράλληλα ο κ. Περδίκης τονίζει στην επιστολή του προς τον Υπουργό πως υποβαθμίζει την έρευνα του IARC (που είναι ο επίσημος φορέας του ΟΗΕ για τις έρευνες που αφορούν τον καρκίνο), ρωτώντας τον παράλληλα «αν υπάρχει προετοιμασία για την επόμενη μέρα που έρχεται».

«Σε αντίθεση με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό η απόφαση της Αυστρίας»

Ο Υπουργός Γεωργίας με νέα του επιστολή προς τον κ. Περδίκη ανέφερε πως «μέχρι σήμερα, η Αυστρία είναι η μοναδική χώρα που με απόφαση του Εθνικού της Κοινοβουλίου, αποφάσισε την πλήρη απαγόρευση της δραστικής ουσίας glyphosate. Σημειώνεται ότι για την απόφαση αυτή υπήρχαν και υπάρχουν αρκετές φωνές διαμαρτυρίας από τα οργανωμένα σύνολα παραγωγών. Επισημαίνεται δε ότι η απόφαση της Αυστρίας βρίσκεται σε αντίθεση με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/2009 και υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο η πράξη αυτή να επισύρει ποινές για την Αυστρία. Όσο αφορά την Γαλλία, η απαγόρευση που αναφέρετε στην επιστολή σας αφορά μόνο τα Φυτοπροστατευτικά Προϊόντα (ΦΠ) που περιέχουν τη δραστική ουσία glyphosate και έχουν έγκριση για ερασιτεχνική χρήση. Δηλαδή, δεν αφορά τα ΦΠ που χρησιμοποιούνται από επαγγελματίες χρήστες».

«Δεν υποβαθμίζεται η έρευνα του IARC»

Όπως συνεχίζει ο Υπουργός στην επιστολή του «σχετικά με την αναφορά σας για υποβάθμιση της έρευνας του Διεθνούς Οργανισμού Ερευνών για τον Καρκίνο (IARC), σημειώνεται ότι αυτή σε καμία περίπτωση δεν υποβαθμίζεται. Στην απαντητική μας επιστολή ημερομηνίας 21.10.2019 για το ίδιο θέμα, έχει παρατεθεί η πλήρης εικόνα της κατάστασης, σημειώνοντας ότι η μόνη αξιολόγηση η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το glyphosate είναι «πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο» είναι αυτή του IARC, ενώ η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι: «το glyphosate είναι απίθανο να συνιστά κίνδυνο καρκινογένεσης για τον άνθρωπο». Η Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA), στις 15 Μαρτίου 2017 κατέληξε ομόφωνα στο συμπέρασμα ότι η ταξινόμηση του glyphosate ως καρκινογόνου ουσίας δεν δικαιολογείται.»

Παράλληλα ο Υπουργός σημειώνει πως «όσο αφορά το μέλλον, η Κύπρος θα λαμβάνει υπόψη τις εξελίξεις στην επιστήμη οι οποίες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς, με τις εταιρείες παρασκευής δραστικών ουσιών και φυτοπροστατευτικών προϊόντων ήδη να εργάζονται για την επόμενη μέρα. Με δεδομένες τις δυνατότητες της Αρμόδιας Αρχής της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι διάφορες αιτήσεις που υποβάλλονται για εγγραφή νέων ΦΠ εξετάζονται σχεδόν αποκλειστικά λαμβάνοντας υπόψη την αξιολόγηση και τα συμπεράσματα επί των αντίστοιχων αιτήσεων, άλλων κρατών μελών της νότιας ζώνης, με τη διαδικασία της αμοιβαίας αναγνώρισης. Συμπερασματικά και αφού εγκριθεί μία νέα δραστική ουσία και στη συνέχεια εγκριθεί και το ΦΠ που την περιέχει θα προχωρήσει και η Κύπρος στην αδειοδότηση του, στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΚ) 1107/2009. Νοείται ότι, ως επιλογή για την καταπολέμηση των ζιζανίων, υπάρχει πάντοτε το εργαλείο της μηχανικής καλλιέργειας. Στο πλαίσιο των αγροπεριβαλλοντικών μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014 — 2020 (ΠΑΑ 14-20), η μηχανική καλλιέργεια των ζιζανίων είναι επιλέξιμη δράση για σχεδόν όλες τις δενδρώδεις καλλιέργειες της Κυπριακής Γεωργίας. Για τις λεπτομέρειες αυτών των δράσεων μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.paa.gov.cy. Σημειώνεται επίσης, ότι με βάση τις συζητήσεις που γίνονται σε επίπεδο ΕΕ για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική, τέτοια αγροπεριβαλλοντικά μέτρα θα ενισχυθούν περαιτέρω.»

Ο κ. Καδής τονίζει παράλληλα πως «το Τμήμα Γεωργίας, ως Αρμόδια Αρχή για την αξιολόγηση και έγκριση ΦΠ στην κυπριακή αγορά άλλα και για έλεγχο της νομοθεσίας που διέπει τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα, είναι στη διάθεση του οποιουδήποτε ερευνητικού ιδρύματος ή άλλου οργανισμού για να του παρέχει όλη την πληροφόρηση που απαιτείται προς τη κατεύθυνση της έρευνας για νέες τεχνολογίες, ή δραστικές ουσίες που εμπίπτουν στον Κανονισμό 1107/2009.»

Μπορείτε να διαβάσετε αυτούσιες τις επιστολές πιο κάτω: