ΓΡΑΦΕΙ Η ΞΕΝΙΑ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ

Μόλις κάναμε τα πρώτα μας βήματα σαν ανθρωπότητα  για να μπορούμε να σχεδιάσουμε ένα σύστημα πλανητικής άμυνας που θα συμβάλει στην αποτροπή μιας καταστροφής από έναν αστεροειδή πάνω στον πλανήτη Γη, σημείωσε ο Πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος Γιώργος Δανός, φιλοξενούμενος στην εκπομπή Offsite On Air.

Την ίδια ώρα επεσήμανε πως, έχουμε ένα πολύ μεγάλο δρόμο για να πούμε ότι έχουμε πλήρη άμυνα.

Όπως ανέφερε υπάρχουν αρκετά παρόμοια περιστατικά όπου αστεροειδής χτύπησαν στο παρελθόν την γη και γίνονται σημαντικές προσπάθειες για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε ένα τέτοιο συμβάν.

Στην Κύπρο, σημείωσε, κοντά στο 2013, είχε πέσει ένας μικρός αστεροειδής και ανατινάχθηκε στην ατμόσφαιρα και υπήρξε ένας εκκωφαντικός ήχος αλλά δεν προκλήθηκε καμία ζημιά.

Κατά την παρέμβαση του ο κ. Δανός αναφέρθηκε ακόμη και στην συμβολή της Κύπρου σε αυτήν την προσπάθεια αλλά και το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι νέοι για ενασχόληση με τον εν λόγω τομέα.

Όπως ανέφερε το ενδιαφέρον είναι μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να εργοδοτηθεί στην παρούσα φάση στην Κύπρο αλλά εύχεται αυτό να αλλάξει στο άμεσο μέλλον.

Διαβάστε την συνέντευξη του κ. Δανού στην Offsite On Air:

- Κατ’ αρχάς θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο για τον σκοπό της αποστολής αυτής και γιατί είναι τόσο σπουδαίο τελικά το αποτέλεσμα;

Όπως γνωρίζετε, αστεροειδής περνούν τακτικά και πολύ κοντά – ξυστά από τον πλανήτη μας. Ορισμένες φορές και στο πρόσφατο παρελθόν έχουν κτυπήσει τον πλανήτη μας κάνοντας ζημιές και όπως γνωρίζουμε πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια ένας αστεροειδής εξάλειψε τους δεινόσαυρους. 

Κατά συνέπεια είμαστε υπόχρεοι σαν ανθρωπότητα να βρούμε τα μέσα που θα αναχαιτίσουν ένα αστεροειδή αν αυτός κάποτε περνάει σε μια τροχιά που έχει στόχο τον πλανήτη μας. 

Η  Nasa, συνεπώς, έφτιαξε αυτή την πρώτη αποστολή για να αποπειραθεί να μετατοπίσει έναν αστεροειδή ο οποίος εξαρχής δεν έφερνε σε κίνδυνο τον πλανήτη μας. Ήταν ένα πείραμα για να δούμε την ετοιμότητα μας και κατά πόσο μπορεί αυτό να γίνει αν χρειαστεί.

- Υπάρχουν στοιχεία ότι όντως ο αστεροειδής άλλαξε πορεία ή ακόμα να διαφανεί αυτό;

Ξέρουμε και έχουμε δει μόλις σήμερα (28/9) φωτογραφίες από ένα δεύτερο σκάφος που συνόδευε την αποστολή ότι ήταν επιτυχής. Δηλαδή ότι κτύπησε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, 23.000 χιλιόμετρα την ώρα τον αστεροειδή, αλλά είναι νωρίς για να ξέρουμε την μετατόπιση ή την αλλαγή της τροχιάς του μικρού αστεροειδούς γύρω από το μεγαλύτερο. Για να γίνει αυτό πρέπει να περιμένουμε κάποιες βδομάδες ίσως και μήνα, για να έχουμε τα πλήρη αποτελέσματα. Αλλά, είναι δεδομένο ότι υπήρχε μία πρώτη επιτυχία με την πρώτη σύγκρουση και περιμένουμε να δούμε πόση μετατόπιση είχαμε.

-    Έχει καταγραφεί κάποιο περιστατικό στο παρελθόν που προκάλεσε προβλήματα;

Πολλά, δυστυχώς. Να αρχίσω από το πολύ πρόσφατο παρελθόν. Ξέρουμε ότι πάνω από το Τσελιάμπινσκ της Ρωσίας, το 2013, είχε πέσει ένας μικρός αστεροειδής και ανατινάχθηκε στην ατμόσφαιρα, έκανε ζημιές στο έδαφος το οστικό κύμα, δεν είχαμε απώλειες ζωής παρά τραυματισμούς, έσπασαν τζάμια κτηρίων. 

Στην Κύπρο παρόμοια περίοδο είχε πέσει ένας μικρός αστεροειδής και ανατινάχθηκε στην ατμόσφαιρα και υπήρξε ένας εκκωφαντικός ήχος αλλά δεν προκλήθηκε καμία ζημιά.

Το 1908,  ένας σχετικά μεγάλος αστεροειδής, όχι του μεγέθους που έκανε ζημιά στους δεινόσαυρους που τους εξάλειψε και ισοπέδωσε ένα μεγάλο δάσος στην Σιβηρία.

Φανταστείτε να συνέβαινε αυτό σε μια Ευρωπαϊκή χώρα. Δυστυχώς όμως αυτό πραγματικά συνέβητε και σε Ευρωπαϊκή χώρα. Πολύ πιο παλιά κατά τον Μεσαίωνα έπεσε ένας αστεροειδής πάνω από μια πόλη και την ισοπέδωσε. Είναι καταγεγραμμένο στα ιστορικά ντοκουμέντα της εποχής. 

Επίσης, έρευνες δείχνουν ότι πολύ πιθανόν, μετά που βρήκαμε θραύσματα και σκόνη από καμένη ύλη στην περιοχή του Ισραήλ στην πόλη της Ιεριχούς και σύμφωνα με την βιβλική ιστορία, «Άγγελοι εκ των ουρανών με τις σάλπιγγες τους με εκκωφαντικό ήχο είχαν ρίξει τα τείχη της Ιεριχούς». Πολύ πιθανόν να επρόκειτο για αστεροειδή που ανατινάχθηκε κοντά. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα η πόλη των Σοδόμων και Γομόρρων έχει καταστραφεί πλήρως από αστεροειδή.

Έχουμε άρα πολλά περιστατικά.

-Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε ένα κίνδυνο, δεδομένου ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε την έκταση του;

Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό ερώτημα. Κάναμε το πρώτο μας βήμα την Τρίτη (27/9). Είμαστε ένα μικρό παιδάκι που έκανε το πρώτο του βήμα και δεν μπορούμε ούτε να τρέξουμε ούτε να περπατήσουμε. Είναι πολύ νωρίς. Χρειάζεται πολύ περισσότερη δουλειά για να, πρώτο, ανακαλύψουμε όλους ή τους περισσότερους που περιφέρονται γύρω από τα μήκη μας, διότι ξέρουμε το 95% που είναι πάνω από 1 χιλιόμετρο. Αυτούς που είναι 150 – 200 μέτρα ξέρουμε πολύ λιγότερους και είναι αυτοί που μας ανησυχούν γιατί δεν ξέρουμε ούτε αν έρχονται – υπάρχουν περιπτώσεις που είδαμε αστεροειδή να φεύγει αντί να έρχεται. Κατά συνέπεια αν ερχόταν, θα ήταν από το πουθενά.

Πρέπει άρα να ανιχνεύσουμε όλους τους αστεροειδής που μπορεί να φέρουν σε κίνδυνο τον πλανήτη μας.

Δεύτερο, να είμαστε πιο έτοιμη να αναχαιτίσουμε αστεροειδή αν χρειαστεί αυτή την τελευταία στιγμή, διότι αυτή η αποστολή, χρειάστηκε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα να κατασκευαστεί και μετά από έξι μήνες άλλους 10 μήνες για να φτάσει στον προορισμό. Αντιλαμβάνεστε ότι είναι πραγματικά τα πρώτα μας βήματα σαν ανθρωπότητα και έχουμε ένα πολύ μεγάλο δρόμο για να πούμε ότι έχουμε πλήρη άμυνα.

- Θα θέλαμε να σας ρωτήσουμε και για την αποστολής Artemis 1. Η εκτόξευση του πυραύλου ακυρώθηκε ξανά την προηγούμενη εβδομάδα. Αναμένεται νέα προσπάθεια σύντομα. Λέγονται πολλά για την συγκεκριμένη αποστολή. Ότι θα  ανοίξει ουσιαστικά τον δρόμο για την επιστροφή αστροναυτών στη Σελήνη, όπου είναι και ο στόχος της Αποστολής Artemis 3. Θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο αυτό το εγχείρημα.

Σύντομα θα δούμε αυτή την εκτόξευση. Για ένα τόσο σοβαρό εγχείρημα θα πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να είναι επιτυχής. Κατά συνέπεια, όταν βλέπουν ότι κάτι θέλει περισσότερη δουλειά, ακυρώνουν την εκτόξευση και είναι φυσιολογικό αυτό, διότι θέλουν την επιτυχία και όχι να απογειώνεται ένα πύραυλος και μετά να καταστρέφεται κατά την εκτόξευση.

Η αποστολή Artemis είναι σημαντική γιατί θα ξαναπάνε άνθρωποι στο φεγγάρι και αυτή την φορά, όχι μόνο θα την επισκεφθούν και να κάνουν κάποιες έρευνες και αν γυρίσουν, αλλά θα δημιουργήσουν μόνιμες βάσεις. Αυτό το έργο είναι πολλών χρόνων προσπάθεια – τουλάχιστον 5 χρόνια πριν έγιναν ανακοινώσεις διεθνώς λέγοντας μας πως «πάμε τώρα για βάσεις».

Εμείς σαν Κύπρος είμαστε μέρος της προσπάθειας αυτής, δηλαδή ο οργανισμός μας συνδράμει στο Moon Village Association. Έχουμε ένα πολύ σημαντικό ρόλο για την συνεργασία των Εθνών και για κομμάτια – δεν θα φτιάξουμε εμείς πυράλυους- αλλά έχουμε ένα ρόλο θεσμικό παρά κατασκευαστικό.

-  Θα θέλαμε να μας μιλήσετε λίγο και για την Κύπρο. Ολοένα και αναπτύσσεται σε θέματα διαστήματος με την συμβολή και του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος. Ποιο το πλάνο αλλά και το όραμα σας ως Πρόεδρος του Οργανισμο.

Θα ξεκινήσω από τα πρώτα μας βήματα. Από το 2016 ή το 2017, μου είχε ζητηθεί να λάβω μέρος σε αυτή την αποστολή την DART, Να κατασκευάσουμε μαζί με την Ιταλική Υπηρεσία Διαστήματος ένα μικροδορυφόρο, αυτό που τώρα βγάζει φωτογραφίες μετά την σύγκρουση και δυστυχώς δεν κατέστη τότε, στα πρώτα μας βήματα, δυνατόν να βρούμε τα χρήματα για να το κάνουμε. Φανταστείτε αν το εφευρίσκαμε τι θα λέγαμε σήμερα. Ότι η ΝASA με την Ιταλική Υπηρεσία και τον Κυπριακό Οργανισμό λάβανε μέρος στην αποστολή. Θα ήταν κάτι μοναδικό. 

Τώρα έχουμε πολύ περισσότερη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ανταγωνιστικά προγράμματα και κάνουμε ένα μεγάλο αριθμό προγραμμάτων, όπως αυτό που θα μετρήσει την ηλικία των εδαφών του Άρη, το λεγόμενο intime, το οποίο θα κατασκευαστεί και θα δοκιμαστεί στην Κύπρο προτού θα σταλεί σε μελλοντική αποστολή στον κόκκινο πλανήτη. Λαμβάνουμε μέρος σε πάρα πολλούς διεθνείς φορείς και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που  μου ζήτησαν να είμαι Αντιπρόεδρος της Καινοτομίας του Διεθνούς Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος και έτσι όπου μπορούμε κάνουμε την Κύπρο μας περήφανη και δημιουργούμε θέσεις εργασίας. 

-Υπάρχει ενδιαφέρον από νέους να ασχοληθούν με τον τομέα του Διαστήματος;

Αν με βλέπατε τώρα, χαμογελώ από χαρά, διότι πραγματικά το ενδιαφέρον ξεπερνά και τις προσδοκίες μας. Ευτυχώς ή και δυστυχώς είναι τόσο μεγάλο που δεν μπορούμε να τους αγκαλιάσουμε όλους με το να τους δώσουμε θέσεις εργασίας. Ήδη εργοδοτήσαμε πάρα πολύ κόσμο και θα εργοδοτήσουμε κι άλλους στο εγγύς μέλλον. Έχουμε ήδη ανοίξει και κλείσει τις θέσεις εργασίας με πολλούς νέους ανθρώπους, αλλά το ενδιαφέρον είναι τόσο ψηλό που δεν είναι εύκολο να τους εργοδοτήσουμε όλους.

Ευχόμαστε ότι με τις ενέργειες μας και το έργο των τελευταίων 10 χρόνων – που κλείνουμε τον Νοέμβριο- θα πάμε την Κύπρο πιο μπροστά για να μην έχουμε απώλεια ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό επειδή δεν βρίσκουν κατάλληλες δουλειές στο δικό μας νησί.

Δείτε την συνέντευξη του κ. Δανού στην Offsite On Air: